Macro

Το καπιταλιστικό σύστημα, όπως και κάθε σύστημα, δεν είναι τόσο σύστημα δημιουργίας νέων ουσιών, όσο κυρίως σύστημα εκτροπής και οικειοποίησης των πραγμάτων που ήδη υπάρχουν και ένταξής τους σε νέες λειτουργικότητες. Αυτό συνεπάγεται ότι και η διαδοχή του θα προέλθει όχι τόσο με την ανάδειξη νέων ουσιών, αλλά με τη νέα εκτροπή αυτών που ήδη υπάρχουν.

Ο οξυδερκής φορέας του προσδιορισμού των πολιτικών στόχων [δηλαδή ένα κομμουνιστικό κόμμα] δεν πρέπει να αιχμαλωτίζεται από προκατασκευασμένες ιδέες και σχήματα που [...] παραμορφώνουν προκρουστικά την τρέχουσα πραγματικότητα [...] Χρέος έχει να επανεξετάζει απροκατάληπτα την πραγματικότητα [...] με φρεσκάδα μυαλού, αδέσμευτος από παρωπίδες, με εντιμότητα και οξυδερκή ειλικρίνεια.

Εκατό χρόνια από την Οκτωβριανή Επανάσταση και ογδόντα μετά τον θάνατο του Αντόνιο Γκράμσι δεν θα ήταν ανώφελο να επιστρέψουμε στην ανάγνωση που έκανε το 1917 ο τότε 27χρονος Σαρδηνός σοσιαλιστής για τα γεγονότα που εκτυλίσσονταν στη Ρωσία, αλλά και να δούμε τι έχει απομείνει από εκείνη την ερμηνεία στο θεωρητικοπολιτικό του οπλοστάσιο την περίοδο της ωριμότητάς του. Η επανάσταση, υπό την καθοδήγηση του Λένιν, υπήρξε για τον νεαρό Γκράμσι, που είχε μετακομίσει τότε στο Τορίνο, ένα σημείο πολιτικής, θεωρητικής και υπαρξιακής καμπής, και στο εξής αρχίζει να ωριμάζει η σκέψη και η πορεία του ως κομμουνιστή. Για να κατανοήσουμε ποια ήταν η σχέση του Γκράμσι με την Οκτωβριανή Επανάσταση, θα πρέπει να πάρουμε ως σημείο εκκίνησής το αδιάσειστο γεγονός πως ο Γκράμσι πάντοτε υπήρξε, από τα χρόνια στο Τορίνο ίσαμε τα έργα της φυλακής, όχι μόνον ένας θεωρητικός της επανάστασης, αλλά ένας καθαυτό επαναστάτης.

Η πρακτική πραγματοποίηση του σοσιαλισμού... μακριά από να αποτελεί ένα σύνολο από έτοιμες συνταγές... είναι μια υπόθεση που βρίσκεται ολότελα στην ομίχλη του μέλλοντος... Αυτό δεν αποτελεί έλλειψη, αλλά πλεονέκτημα του επιστημονικού σοσιαλισμού σε σχέση με τον ουτοπικό. Το σοσιαλιστικό κοινωνικό σύστημα δεν μπορεί και δεν πρέπει να είναι παρά μόνον ιστορικό προϊόν, γεννημένο από την σχολή της πείρας... από την πορεία της ζωντανής ιστορίας που... έχει πάντα την καλή συνήθεια να δημιουργεί μαζί με μια πραγματική ανάγκη και τα μέσα για την ικανοποίησή της...

Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να αποσαφηνίσουμε τι θέλει η αριστερά να εκπροσωπήσει η Ευρώπη και, για παράδειγμα, θα πρέπει να ξαναφέρουμε στην επικαιρότητα θέσεις τέτοιες, όπως «η δημοκρατία είναι αδιαπραγμάτευτη». Τα κόμματα και τα κινήματα της λαϊκίστικης δεξιάς καλλιεργούν ένα κλίμα βίας που δεν πρέπει να το υποτιμάμε. (…)Έτσι φανερώνουν το αυταρχικό και εθνικιστικό τους πρόσωπο. Σ’ αυτό το πλαίσιο, οι επιτυχίες που είχαν οι λαϊκίστικες δυνάμεις της δεξιάς σε διάφορες χώρες της ΕΕ, μας επιβάλλουν να συνεχίσουμε τον αγώνα μας και τη διεθνιστική μας αλληλεγγύη και την πλήρη ανοχή με όλους τους πολίτες του κόσμου. Και, ταυτόχρονα, με όλες τις κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις, ώστε να είμαστε σε θέση να απαντήσουμε στις προκλήσεις της δεξιάς και τις ανάγκες της κοινωνίας.