Macro

10
04

Η θεωρία του χάους – Ο κορονoϊός και η καπιταλιστική κρίση

Μέσα στις νέες συνθήκες η αριστερά η θα συνδεθεί και θα εκφράσει προγραμματικά και αγωνιστικά  τους εργαζόμενους απέναντι στην επίθεση της αστικής τάξης. Ή θα ακολουθήσει μια άτολμη πολιτική διαχείρισης στα πλαίσια του συστήματος και θα έχει την τύχη της σοσιαλδημοκρατίας. Όπως έχει αποδειχτεί σε περιόδους καπιταλιστικής κρίσης,  όποιος διαχειρίζεται την κυβέρνηση  χωρίς να κάνει τομές και να συγκρούεται με την αστική τάξη , όποιος δεν αλλάζει τις δομές της οικονομίας  της ιδιοκτησίας  και της  κρατικής εξουσίας,  σύντομα γίνεται ο ίδιος φορέας της κρίσης. Το Π.Α.Σ.Ο.Κ  και η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία είναι τα πιο φωτεινά παραδείγματα. Από μεγάλα εργατικά κόμματα που τους ακολουθούσαν εκατομμύρια εργαζόμενοι έγιναν εκφραστές νεοφιλελευθέρων πολιτικών και οδηγηθήκαν στην κρίση και την αποσύνθεση.   Το ερώτημα είναι αν η αριστερά θα είναι ένας ακόμα διαχειριστής, ή μια δύναμη που θα εκφράσει τους εργαζόμενους και τους αγώνες τους  στις νέες συνθήκες.
10
04

Περί «εθνικής ομοψυχίας»

- Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να «είμαστε μαζί» μ’ εκείνους τους «έγκριτους» δημοσιογράφους και τους «υπεύθυνους» πολιτικούς, που προηγουμένως απαξίωναν το εθνικό σύστημα υγείας, που δήλωναν ότι δεν χρειαζόμαστε άλλους νοσοκομειακούς γιατρούς, που γνωμάτευαν ότι «Από τα κρατικά νοσοκομεία τα μισά τουλάχιστον πρέπει να κλείσουν ή καλύτερα να γκρεμιστούν», και που τώρα υποκριτικά βγαίνουν στα μπαλκόνια και χειροκροτούν τους «ήρωες με τις πράσινες και άσπρες ποδιές» (αρκεί βέβαια οι «ήρωες» να μη μιλούν και να μη διεκδικούν). - Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να «είμαστε μαζί» με την εκπρόσωπο των Τραπεζών, που μάλωνε τους παππούδες και τις γιαγιάδες (σαν να περίσσεψε ο αυταρχισμός τον τελευταίο καιρό!), επειδή πήγαν στις Τράπεζες να πάρουν τη σύνταξή τους, αλλά οι ίδιες οι Τράπεζες δεν έλαβαν κανένα μέτρο ανακούφισης για τους δανειολήπτες που πλήττονται από την κρίση κι ούτε καν μείωσαν τις χρεώσεις για τις ηλεκτρονικές συναλλαγές. - Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να «είμαστε μαζί» με τον εργοστασιάρχη, που συνέχιζε τη λειτουργία του εργοστασίου του, ενώ υπήρχαν κρούσματα από τον κορωνοϊό, με αποτέλεσμα ένας εργαζόμενος να πεθάνει, ούτε με τους εργοδότες που απαιτούσαν ένα κατοστάρικο από το επίδομα των 800 ευρώ των εργατών τους ή με τους εργοδότες που, επωφελούμενοι από τα αντεργατικά μέτρα του Υπουργείου Εργασίας, απασχολούν εργαζόμενους παρά την αναστολή της σύμβασής τους, που δεν τηρούν ωράρια και κανόνες υγιεινής, που επέβαλαν εκ περιτροπής εργασία, ενώ η επιχείρησή τους είχε κέρδη, που απολύουν, που μειώνουν μισθούς, που δεν πληρώνουν υπερωρίες, .. που… που (εδώ ο κατάλογος δεν έχει τελειωμό). - Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να «είμαστε μαζί» μ’ εκείνους τους πολιτικούς, που, δέσμιοι του ακροδεξιού ακροατηρίου τους, αντιμετωπίζουν τους πρόσφυγες και τους μετανάστες ως ανθρώπους β΄ κατηγορίας και αρνούνται να αποσυμφορήσουν τους προσφυγικούς καταυλισμούς, «ξεχνώντας» πως ο ιός δεν κάνει ρατσιστικές διακρίσεις και θέτοντας έτσι σε κίνδυνο τη ζωή όχι μόνο των ξένων αλλά και των νησιωτών. - Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να «είμαστε μαζί» με τα ΜΜΕ, που ασχολούνται με το κούρεμα του κυβερνητικού εκπροσώπου ή που δημοσιεύουν παλιές φωτογραφίες από την παραλία της Θεσσαλονίκης με κόσμο, για να ενοχοποιήσουν τους πολίτες ότι δήθεν παραβλέπουν την «ατομική ευθύνη» (εξ άλλου «δεν υπάρχει κοινωνία, υπάρχουν μόνο άτομα», δεν έχουν πει;), αλλά δεν έχουν κάνει ένα ρεπορτάζ στα νοσοκομεία για τις ελλείψεις σε γιατρούς, νοσηλευτές και υγειονομικό υλικό, ώστε να φανεί η κρατική ευθύνη για τις ελλείψεις αυτές. - Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να «είμαστε μαζί» με όλους αυτούς, που από τη θεσμική τους θέση ανέχτηκαν, επέτρεψαν, ενθάρρυναν ή και θεσμοθέτησαν φαινόμενα σαν τα παραπάνω. Δεν είμαστε και δεν θέλουμε να είμαστε απαθείς, βουβοί, συνένοχοι. Είμαστε και θέλουμε να παραμείνουμε ενεργοί πολίτες.
10
04

Μπέρνι Σάντερς: Ήρθε η ώρα ενός δημοκρατικού σοσιαλισμού για την εργατική τάξη

«Είναι πια ξεκάθαρο ότι ο Ντόναλντ Τραμπ και το δεξιό κίνημα που τον στηρίζει δεν συνιστούν αποκλειστικό φαινόμενο των Ηνωμένων Πολιτειών. Σε όλο τον κόσμο, στην Ευρώπη, τη Ρωσία, τη Μέση Ανατολή και αλλού, βλέπουμε κινήματα με ηγέτες δημαγωγούς οι οποίοι εκμεταλλεύονται τους φόβους των λαών, τις προκαταλήψεις και τις πιέσεις για να κατακτήσουν και να διατηρήσουν την εξουσία Για να πολεμήσουμε αποτελεσματικά την άνοδο του διεθνούς άξονα του αυταρχισμού χρειαζόμαστε ένα διεθνές προοδευτικό κίνημα που θα συνταχθεί πίσω από ένα όραμα ευημερίας, ασφάλειας και αξιοπρέπειας για όλους. Και που θα αντιμετωπίζει την υφιστάμενη παγκόσμια ανισότητα· όχι μόνο εκείνη του πλούτου αλλά και εκείνη της νομής της εξουσίας. […] Σε μια εποχή εκρηκτικής συσσώρευσης πλούτου και τεχνολογίας μπορούμε να διασφαλίσουμε αξιοπρεπή ζωή για όλους. Να αντισταθούμε σε εκείνες τις δυνάμεις, είτε την τεράστια εξουσία των κυβερνήσεων είτε την τεράστια εξουσία των εταιρειών, που προσπαθούν να μας διασπάσουν και να μας στρέψουν τον έναν εναντίον του άλλου. Γνωρίζουμε ότι συνεργάζονται διασυνοριακά. Πρέπει να κάνουμε το ίδιο». - Μπέρνι Σάντερς
10
04

Οι Γιατροί της Κούβας

Για να αιτιολογήσουν την προσβλητική και απαράδεκτη επίθεσή τους εναντίον της Κούβας, επικαλούνται τον ακροδεξιό  Πρόεδρο της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο, ο οποίος χαρακτήρισε τους 8.000 Κουβανούς γιατρούς που εργάζονταν στη χώρα του «σκλάβους που θρέφουν την κουβανική δικτατορία»! Αντιληπτά σε όλους τα ελατήριά τους. Ίσως να νιώθουν ιδεολογική κατωτερότητα και κόμπλεξ μπροστά στα επιτεύγματα του κουβανικού λαού, αφού ο καπιταλισμός που υμνούν αποδείχθηκε να μη διαθέτει δημόσια υγεία που να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών. Δεν μπορούν να χωνέψουν ότι ο λαός της Κούβας παρά τις επιθέσεις και τους οικονομικούς αποκλεισμούς είναι φωτεινό παράδειγμα για πολλούς λαούς. Η Κούβα έχει σχεδόν 82 γιατρούς ανά 10.000 πολίτες, από τα υψηλότερα ποσοστά του κόσμου, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ενώ η υπερδύναμη Αμερική διαθέτει πυραύλους και αεροπλάνα, αλλά δεν διαθέτει επαρκείς κλίνες, αναπνευστήρες, μάσκες, ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό. Αδυνατεί να ανταποκριθεί στη μάχη με τον κορονοϊό, όπου χιλιάδες Αμερικανοί χάνουν καθημερινά τη ζωή τους.»
09
04

Έρχονται καιροί βιβλιοφάγοι

Στην καμπάνια «Μένουμε σπίτι», και σε πολλά διαφημιστικά τηλεοπτικά σποτ, βλέπουμε συχνότερα από κάθε άλλη φορά στα χρονικά ανθρώπους χαλαρούς και χαρούμενους να καμώνονται ότι απολαμβάνουν το διάβασμα βιβλίων, κι έπειτα στον καναπέ να βλέπουν ταινίες, να χορεύουν μόνοι στους ήχους κάποιας μελωδίας ή να σερφάρουν σε ψηφιακά προγράμματα μουσείων. Ο κορονοϊός και η καραντίνα μας φέρνουν, λέει, κοντά στα βιβλία! Κοντύτερα στον πολιτισμό! Άραγε είναι αλήθεια; Ή μήπως όχι ακριβώς; Μέχρι πριν από λίγο καιρό τα βιβλία ήταν, για την πλειονότητα του μεγάλου κοινού, το αξεσουάρ ενός ντεκόρ, έστω λίγο ωραιότερου σήμερα από τις παλιές δερματόδετες (και απείραχτες) σειρές πίσω από την πλάτη κάθε σπουδαιοφανούς. Έφτασε άραγε η στιγμή που τα βιβλία θα ξεφύγουν από τα χέρια των βιβλιόφιλων και θα αγκαλιαστούν από καινούργια κοινά (ναι, είναι πολλά τα κοινά τους και όχι ένα); Αλλά πώς; Πώς θα επιβιώσουν εκεί έξω στην αγορά, όταν έχει σπάσει η αλυσίδα της παραγωγής, της διακίνησης και της προβολής τους εξαιτίας της υγειονομικής κρίσης; Πόσες εκδοτικές, εκτυπωτικές, βιβλιοπωλικές επιχειρήσεις έχουν το απαραίτητο «μαξιλάρι» για μια επανεκκίνηση; Η αόρατη απειλή δεν επιτρέπει προβλέψεις. Τι θα κάνει ο κόσμος του βιβλίου τώρα που η έλλειψη ρευστότητας έχει γονατίσει τον κλάδο; Τι θα κάνει γενικότερα η πολιτιστική βιομηχανία που έχει πληγεί από τους περιορισμούς και τα μέτρα καραντίνας παντού στον κόσμο;
08
04

Ο θεσμικός ευτελισμός της ραδιοτηλεόρασης

Θεμελιώδεις αρχές κάθε φιλελεύθερης αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας αποτελούν ο πολυκομματισμός και ο πολιτικός πλουραλισμός. Από τις αρχές αυτές προκύπτει η υποχρέωση του κράτους να διασφαλίζει ένα πλαίσιο στοιχειωδώς υγιούς ανταγωνισμού μεταξύ των πολιτικών δυνάμεων. Βασικές προϋποθέσεις για τη διαπάλη των πολιτικών ιδεών συνιστούν η χρηματοδότηση των κομμάτων από το Κράτος και η δυνατότητά τους να προβάλλουν τις πολιτικές τους θέσεις μέσω της ραδιοτηλεόρασης. Το Σύνταγμα, άλλωστε, ορίζει ότι η ραδιοφωνία και η τηλεόραση υπάγονται στον άμεσο έλεγχο του Κράτους, ο οποίος έχει ως σκοπό την αντικειμενική και με ίσους όρους μετάδοση πληροφοριών και ειδήσεων. Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται μια προϊούσα απόκλιση μεταξύ του περιεχομένου και του τρόπου εφαρμογής του παραπάνω κανόνα. Ιδίως, μάλιστα, μετά την εκλογική αναμέτρηση του περασμένου Ιουλίου, ο λόγος και οι προγραμματικές θέσεις της αξιωματικής αντιπολίτευσης δεν υποβαθμίζονται απλώς, αλλά αγνοούνται συστηματικά από τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης, δημόσια και ιδιωτικά. Με άλλα λόγια, παρά τις σχετικές επιταγές του Συντάγματος και των νόμων, οι ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί διαμορφώνουν την ατζέντα τους χωρίς να λογοδοτούν πουθενά. Το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης είναι ουσιαστικά απόν. Οι μόνες περίοδοι κατά τις οποίες επικρατεί μια στοιχειώδης τήρηση τόσο των νομικών κανόνων όσο και της δημοσιογραφικής δεοντολογίας είναι οι προεκλογικές. Δηλαδή, κατά μέσο όρο, ένα χρονικό διάστημα ενός μήνα κάθε τριετία ή τετραετία. Παρότι η κοινωνία έχει πλέον εθιστεί σε αυτή την (αντι)θεσμική πραγματικότητα, κάποιες στιγμές ο κυνισμός έρχεται και υπερβαίνει ακόμη και αυτά τα ευρύτατα όρια ανοχής και αντοχών που μπορεί να επιδεικνύει ένας πολίτης με στοιχειώδεις δημοκρατικές ευαισθησίες. Ένα τέτοιο παράδειγμα είχαμε προχτές. Το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης οργάνωσε συνέντευξη τύπου με σκοπό να παρουσιάσει τις θέσεις και τις προτάσεις του για την αντιμετώπιση της βαθιάς οικονομικής ύφεσης στην οποία εισέρχεται η χώρα. Η συνέντευξη τύπου διήρκεσε μιάμιση ώρα, κατά την οποία αρχικά παρουσιάσθηκε το πρόγραμμα και στη συνέχεια απαντήθηκαν ερωτήσεις δημοσιογράφων. Από αυτή τη διαδικασία τα μεν ιδιωτικά κανάλια δεν προέβαλαν απολύτως τίποτε σε ζωντανή μετάδοση, ενώ η δημόσια τηλεόραση διέκοψε τη σύνδεσή της μετά από είκοσι λεπτά. Ήταν σχεδόν κωμικό να απαντώνται ερωτήσεις δημοσιογράφων που εργάζονται σε τηλεοπτικούς σταθμούς και οι σταθμοί αυτοί να μην καλύπτουν το πολιτικό γεγονός.
08
04

Μαρία Καραμεσίνη: Επίδομα διακοπών για όλους!

Με βάση τον στενό του ορισμό (καταλύματα και εστίαση) ο τουρισμός παράγει το 10% του ΑΕΠ και απασχολεί το 11% των εργαζομένων της χώρας, ενώ με βάση τον ευρύτερο ορισμό, που περιλαμβάνει και τις μεταφορές και το λιανικό εμπόριο, αντιστοιχεί στο 21% του ΑΕΠ και στο 26% της απασχόλησης. Μεταξύ Μαρτίου και Απριλίου 2019, μόνο στους δύο κλάδους των καταλυμάτων και της εστίασης πραγματοποιήθηκαν περίπου 700 χιλιάδες προσλήψεις μισθωτών σε 260 χιλιάδες θέσεις εργασίας, με διάρκεια απασχόλησης από μερικές εβδομάδες μέχρι αρκετούς μήνες. Μια ανορθόδοξη κρίση χρειάζεται ανορθόδοξα μέτρα. Μέτρα που πηγάζουν από μία λογική που θεωρεί το κράτος ως δυνητικό «αγοραστή ύστατης καταφυγής» και την κοινωνική πολιτική όχι μόνο ως εγγυητή της κοινωνικής προστασίας των πολιτών από τις συνέπειες της κρίσης, αλλά και ως σταθεροποιητή της οικονομίας μέσω νέων παροχών, μπορούν να φανούν ιδιαίτερα χρήσιμα για την επίτευξη πολλαπλών στόχων: τη διάσωση της οικονομίας και των θέσεων εργασίας και την επέκταση των κοινωνικών δικαιωμάτων. Το «επίδομα διακοπών για όλους» θα μπορούσε να είναι ένα τέτοιο μέτρο. Αυτό το μέτρο θα επέκτεινε στο σύνολο του πληθυσμού, με εξαίρεση τα πολύ υψηλά εισοδήματα, τα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού του ΟΑΕΔ και του ΟΠΕΚΑ, που παρέχουν με προϋποθέσεις δωρεάν διανυκτερεύσεις σε ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια στις οικονομικά ασθενέστερες οικογένειες μισθωτών, ανέργων και αγροτών. Τα προγράμματα αυτά έδωσαν την περσινή περίοδο δυνατότητα διακοπών σε 210 χιλιάδες άτομα, ενώ το 51% των Ελλήνων δεν μπόρεσε να πάει διακοπές ούτε μία εβδομάδα (στοιχεία Eurostat). Μπαίνοντας σε εφαρμογή αμέσως μετά την άρση των μέτρων περιορισμού των μετακινήσεων λόγω της πανδημίας και δίνοντας στα νοικοκυριά το δικαίωμα επιλογής των διακοπών τους εντός μιας δεδομένης περιόδου, το «επίδομα διακοπών για όλους» θα μπορούσε να αμβλύνει τις δυσμενείς συνέπειες της κρίσης του κορονοϊού στον τουρισμό, αντισταθμίζοντας το έλλειμμα αφίξεων τουριστών από το εξωτερικό με την εσωτερική ζήτηση για τουριστικές υπηρεσίες, παρέχοντας ταυτόχρονα για πρώτη φορά σε όλους τους νόμιμους κατοίκους της χώρας ένα καθολικό δικαίωμα (πληρωμένων) διακοπών.
08
04

Η μεγάλη καραντίνα δικαιωμάτων και ελευθεριών

Καθώς ο φονικός κορονοϊός απλώνει έναν παγκόσμιο ιστό φόβου, ο κρατικός αυταρχισμός και η καταστολή παίρνουν εξαιρετικά επικίνδυνες διαστάσεις. Τα προεδρικά διατάγματα και οι ΠΝΠ υποκαθιστούν με ταχύτητα τις δημοκρατικές διαδικασίες, τα Κοινοβούλια υπολειτουργούν, στρατός και αστυνομία αποκτούν υπερεξουσίες. Στη μοιραία οικονομική ύφεση οι πρώτες «απαντήσεις» είναι απολύσεις κατά το δοκούν και συρρίκνωση εργασιακών/ασφαλιστικών δικαιωμάτων. Το κρίσιμο ερώτημα για την επόμενη μέρα είναι τι θα μας κληροδοτήσει αυτό το καθεστώς έκτακτης ανάγκης.
07
04

ΣΤΟΧΟΣ ΜΑΣ Η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Όλοι μας αυτές τις μέρες διαβάσαμε και ακούσαμε ειδήσεις που μας έκαναν να σκεφτούμε διαφορετικά κάποια πράγματα. Ειδήσεις όπως για παράδειγμα, το πρόστιμο των 150ευρω που κόβεται σε άστεγους συμπολίτες μας από αστυνομικούς, με την αιτιολογία της “άσκοπης μετακίνησης”. Τέτοιες και άλλες παρόμοιες ειδήσεις αρχικά προκαλούν όπως είναι φυσικό τον βαθύ προβληματισμό μας αλλά και την αγανάκτηση μας. Αντί το κράτος να εξασφαλίσει για τους αδύναμους αυτούς συνάνθρωπους μας μια στέγη, αλλά και αξιοπρεπείς όρους διαβίωσης, τους συμπεριφέρεται με τον πλέον απαξιωτικό τρόπο, δείχνοντας να μην αντιλαμβάνεται τις ανάγκες τους. Αυτό θα μπορούσε να αποτελούσε ένα πρώτο παράδειγμα της άποψης ότι ο μεγάλος μας ασθενής είναι το ίδιο το πολιτικό μας σύστημα και κατ’ επέκταση η ιδία η Δημοκρατία, όταν μια μερίδα του πληθυσμού μας απαξιώνεται με έναν τέτοιο τρόπο και της αφαιρείται το δικαίωμα στην ίδια την ζωή. (...) Βρισκόμαστε μπροστά σε μια ιστορικών διαστάσεων ευκαιρία να προχωρήσουμε σε μια βαθιά και ριζική μεταρρύθμιση του συστήματος υγείας καθώς και του κράτους πρόνοιας. Μια ευκαιρία που εάν την εκμεταλλευτούμε θα μπορέσουμε να επανανοηματοδοτήσουμε τους παραπάνω όρους αλλά και την ιδία την Δημοκρατία, που δεν θα παγιδεύεται, αλλά θα έρχεται να εξισώνει όλες τις κοινωνικές ανισότητες. Με μια βαθιά δημοκρατική μεταρρύθμισης θα σώσουμε επίσης την τιμή του πολιτικού μας συστήματος, αφού θα αποδειχτεί ότι αντιλαμβάνεται τις ανάγκες μας και βρίσκεται στο πλευρό του πολίτη. Η Δημοκρατία δεν είναι μια εύκολη υπόθεση, χρειάζεται έναν διαρκή αγώνα για την πραγματοποίηση και προάσπιση της. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι ο κύριος εχθρός της Δημοκρατίας είναι η επανάπαυση.
07
04

Πρέπει να αλλάξουμε μοντέλο. Εδώ και τώρα!

Να δράσουμε. Εδώ και τώρα. Διότι, αντίθετα με αυτό που πρότεινε ο Γάλλος Πρόεδρος, δεν πρόκειται πια για «αμφισβήτηση του αναπτυξιακού μοντέλου στο οποίο δεσμεύτηκε ο κόσμος μας». Η απάντηση είναι γνωστή: πρέπει να αλλάξουμε μοντέλο. Εδώ και τώρα. Και εφόσον «η ανάθεση της προστασίας μας σε άλλους είναι μία τρέλα», ας σταματήσουμε, λοιπόν, να υφιστάμεθα στρατηγικές εξαρτήσεις, για να διατηρήσουμε μία «ελεύθερη, μη στρεβλωμένη, αγορά». Ο κ. Μακρόν ανακοίνωσε «αποφάσεις ρήξης». Αλλά δεν θα λάβει ποτέ τις επιβαλλόμενες, όχι μόνο για την προσωρινή αναστολή, αλλά ούτε για την τελική καταγγελία των ευρωπαϊκών συνθηκών και των συμφωνιών ελεύθερων συναλλαγών, οι οποίες θυσίασαν τις εθνικές κυριαρχίες και ανέδειξαν τον ανταγωνισμό σε απόλυτη αξία. Εδώ και τώρα. Πλέον, ο προστατευτισμός, η οικολογία, η κοινωνική δικαιοσύνη και η υγεία συνδέονται. Αποτελούν τα στοιχεία-κλειδιά ενός αντικαπιταλιστικού πολιτικού συνασπισμού, αρκετά ισχυρού, για να επιβάλει, αυτήν τη στιγμή, ένα πρόγραμμα ρήξης.