Macro

«Αγαπάμε την Ελλάδα και το λαό της περισσότερο από τους κατηγόρους μας. Το δείξαμε όταν εκινδύνευε η ελευθερία, η ανεξαρτησία και η ακεραιότητά της και, ακριβώς, αγωνιζόμαστε για να ξημερώσουν στη χώρα μας καλύτερες μέρες χωρίς πείνα και πόλεμο. Για το σκοπό αυτό αγωνιζόμαστε και όταν χρειαστεί θυσιάζουμε και τη ζωή μας. Πιστεύω ότι δικάζοντάς μας σήμερα, δικάζετε τον αγώνα για την ειρήνη, δικάζετε την Ελλάδα».

Είναι ένα ερώτημα που κάθε Οκτώβριο, με την απελευθέρωση της Αθήνας καταρχάς κι ύστερα με την κήρυξη του πολέμου, γίνεται καρφί στο μυαλό: Βλέπουν άραγε οι Γερμανοί, όλων των μεταπολεμικών γενεών, ταινίες με θέμα τις αγριότητες των προγόνων τους στα στρατόπεδα εξόντωσης, εναντίον Εβραίων, Τσιγγάνων, ομοφυλοφίλων, αναπήρων, πολιτικών κρατουμένων και αντιστασιακών; Κι αν αποφεύγουν τις ταινίες μυθοπλασίας, μήπως στέκονται περισσότερο σε ντοκιμαντέρ; Το ζητούμενο δεν είναι βέβαια η διά παντός ενοχοποίηση ενός ολόκληρου λαού, στους κόλπους του οποίου υπήρξαν και αντιστασιακοί, που πλήρωσαν με θάνατο τη γενναιότητά τους. Το ζητούμενο, το αναζητούμενο μάλλον, είναι το μέγεθος της ήττας της συλλογικής μνήμης, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, αν όχι σε οικουμενικό. Δεν χωράει αμφιβολία πως έχει ηττηθεί η μνήμη μας. Το μαρτυρεί η ακμή των νεοφασιστών και των νεοναζιστών σε ποικίλες χώρες. Αλλοι εξ αυτών δρουν απροκάλυπτα, άλλοι κρύβουν τον φιλοχιτλερισμό τους κάτω απ’ την κουκούλα του υπερπατριώτη. Αυτό συμβαίνει με τους δικούς μας χρυσαυγίτες νεοναζιστές, που φορούν κάτι ενδιάμεσο σε χλαμύδα και φουστανέλα, για να καλύψουν τη στολή των SS που ζεσταίνει το σώμα και κυρίως την ψυχή τους.

Στις 23 Αυγούστου 2010, λίγες ημέρες μετά το Καστελόριζο, ο πρώην πρωτοκλασάτος υπουργός της κυβέρνησης Σημίτη έδωσε στο Μπλούμπεργκ μια σύντομη συνέντευξη, την οποία όλοι θυμούνται από την περίφημη ατάκα “η Ελλάδα είναι η τελευταία σοβιετική οικονομία στην Ευρώπη”. Στη συνέντευξη αυτή ο Γ. Παπαντωνίου είπε ότι η χώρα βρέθηκε στο όριο της χρεοκοπίας επειδή υπήρξε μεγάλη δημοσιονομική χαλάρωση και έλλειμμα μεταρρυθμίσεων και ανταγωνιστικότητας. Τώρα, χρειαζόταν ένα πολύ μεγάλο κύμα ιδιωτικοποιήσεων, η απελευθέρωση της ελληνικής οικονομίας από τον κρατισμό και η άρση των φραγμών στην ανταγωνιστικότητα και την επιχειρηματικότητα. Έτσι ώστε η ιδιωτική επενδυτική πρωτοβουλία να αναλάβει και να υποστηρίξει την έξοδο της χώρας από την κρίση. Είναι προφανές ότι ο Γ. Παπαντωνίου δεν μιλούσε εκ μέρους ενός κόμματος, αλλά εκ μέρους ενός συστήματος. Του συστήματος που προσπάθησε να επιβάλει στη χώρα την καταστροφική λιτότητα των Μνημονίων, πρώτα μέσω της κυβέρνησης Γ. Παπανδρέου, κατόπιν μέσω της κυβέρνησης Παπαδήμου και στο τέλος μέσω της κυβέρνησης Σαμαρά. Του συστήματος που προσπάθησε να “πουλήσει” την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, του νερού και των δημόσιων αγαθών, την εξαΰλωση του κατώτατου μισθού, την κατάργηση των συλλογικών συμβάσεων και την απελευθέρωση των απολύσεων, τη μείωση των συντάξεων και την διάλυση της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης, τις απολύσεις χιλιάδων δημοσίων υπαλλήλων, ως τις μεταρρυθμίσεις που θα έσωζαν την Ελλάδα από την καταστροφή. Του συστήματος που, όπως αποδεικνύεται, αφού λεηλάτησε ασύστολα το δημόσιο συμφέρον και αποθησαύρισε όσες μίζες μπορούσε, οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία. Την οποία επιχείρησε να διαχειριστεί ενοχοποιώντας ολόκληρη την ελληνική κοινωνία, η οποία πηδούσε από τα παράθυρα. Όλο αυτό το σύστημα, λοιπόν, χρεώνεται τον Γιάννο Παπαντωνίου, στα μάτια της ελληνικής κοινωνίας. Έτσι εξηγείται η ταραχή και η ανησυχία των στελεχών, τόσο του ΚΙΝ.ΑΛΛ. όσο και της Ν.Δ., από την προφυλάκισή του. Ταραχή, η οποία, παρά τις φιλότιμες προσπάθειες και τους αντιπερισπασμούς, είναι πολύ δύσκολο να κρυφτεί.

Το να πάρουμε τις τύχες μας στα χέρια μας, το να επεξεργαστούμε και να διαχειριστούμε έναν περιβαλλοντικό, κοινωνικό και παραγωγικό ορθολογισμό, μίλια μακριά από την αναμονή των αυτοματισμών της αγοράς και των αναπτυξιακών χειρισμών μέσω τεσσάρων ή πέντε μακροοικονομικών μεγεθών, σημαίνει ότι ως πολίτες, ως εργαζόμενοι, ως πολιτικά στελέχη και ως στελέχη της παραγωγής και των υπηρεσιών, έχουμε τη γνωσιακή ικανότητα να επωμιστούμε αυτή την αναγκαία προσέγγιση. Οι διψασμένοι για γνώσεις εργάτες του 19ου αιώνα ή του μεσοπολέμου, οι οργανικοί διανοούμενοι που οραματίστηκε ο Γκράμσι, έχουν σχεδόν χαθεί από τον πληθυσμό της Αριστεράς. Σε σημαντικούς τομείς σκέψης και προγραμματικού λόγου είναι σαν να έχουν αντικατασταθεί από αυτάρεσκους μεσοαστούς, ημιμαθείς και συντηρητικούς, που δεν μπορούν κατά κανόνα να φανταστούν και να σχεδιάσουν το ριζοσπαστικά διαφορετικό, αλλά αρέσκονται στο γνώριμο και την επανάληψη. Δεν μπορεί να υπάρξει επίκαιρη αριστερή στρατηγική χωρίς θεωρητική σκέψη, αλλά μια θεωρητική σκέψη που είναι προϊόν και κτήμα των πολλών, που είναι το αποτέλεσμα ενός γενικευμένου γνωσιακού άλματος.

Το κίνημα της νέας αυτοδιοίκησης ή, όπως είναι ευρύτερα γνωστό, new municipalism αποτελεί το νέο αγαπημένο όρο όταν γίνεται κουβέντα για τον εκδημοκρατισμό της πολιτικής, τα κοινά αγαθά ή τα κινήματα πόλης. Οι σχετικές συζητήσεις, τα εφαρμοσμένα παραδείγματα και οι εκλογικές νίκες, ενώ πληθαίνουν ταχύτατα σε αριθμό, συνεχίζουν να αφορούν μικρές κλίμακες. Στις ΗΠΑ το κίνημα είναι περισσότερο συνδεδεμένο με τον M. Bookchin, θεωρητικό της κοινωνικής οικολογίας, ο οποίος ήταν και ο πρώτος που εισήγαγε τον όρο municipalism, ενώ στην Ευρώπη οι αναφορές του έχουν να κάνουν περισσότερο με τα Κοινά, την κοινωνική οικονομία, τις πρακτικές P2P. Τα παραπάνω, σε συνδυασμό με την πολιτική παράδοση του αντιπαγκοσμιοποιητικού κινήματος και τα κινήματα των πλατειών, συνιστούν κοινό τόπο για το κίνημα της νέας αυτοδιοίκησης, από τη Βαρκελώνη και τη Νάπολη έως το Μόντρεαλ και τη Νέα Υόρκη, όπου τον Αύγουστο έγινε και η τελευταία συνάντηση των fearless cities, όπως ονομάζεται η διεθνής “ομπρέλα συντονισμού” τους.

Δεν πρέπει να υπάρχει η παραμικρή αμφιβολία ότι τόσο όσα είπε και έπραξε ο Π. Καμμένος στις ΗΠΑ, όσο και η παραίτηση του Ν. Κοτζιά δίνουν την ευκαιρία στην αξιωματική αντιπολίτευση να δρέψει επικοινωνιακούς και πολιτικούς καρπούς. Θα έχουν έτσι κι αλλιώς κόστος για την κυβέρνηση. Αν αυτό θα είναι μικρότερο από το γενικότερο όφελος, που μπορεί να αποκομίσει από το συνολικό απολογισμό που θα παρουσιάσει στο τέλος της θητείας της, θα εξαρτηθεί από πολύ περισσότερα και αξιολογότερα πράγματα.