Macro

Δεν είναι καινούρια η επωδός σύμφωνα με την οποία τα χαμηλής ποιότητας πολιτιστικά αγαθά «τα ζητάει ο κόσμος». Υπάρχουν δηλαδή κάποιοι -οι πολλοί- που έχουν χαμηλές απαιτήσεις ή/και που δεν έχουν διάθεση να καταβάλλουν την απαιτούμενη προσπάθεια για να γευθούν κάτι πιο εκλεπτυσμένο. Εδώ, μια σειρά λέξεων, απρόσωπων και ουδέτερων, καταγράφουν ένα είδος πολιτισμικού ΤΙΝΑ. Στο στόχαστρο βρίσκονται και πάλι οι κοινωνικά ασθενέστερες τάξεις, οι πιο απομακρυσμένες από τα υψηλότερης ποιότητας πολιτιστικά αγαθά. Ποιος όμως ορίζει την αξιακή τους κλίμακα; Η προσφυγή σε ό,τι υποδεέστερο είναι πράγματι ελεύθερη επιλογή; Οι πολιτιστικές πολιτικές έχουν ποτέ αναζητήσει τρόπο να αγκαλιάσουν το σύνολο των πολιτών, δίνοντας έτσι απάντηση στην ταξικότητα της πρόσβασης στον πολιτισμό;

Δεν έρχονται επί τούτου οι πρόσφυγες (οι «λαθρομετανάστες», κατά Σαμαρά και πάρα πολλούς άλλους, στελέχη, ιεράρχες, δημοσιολογούντες και δεν συμμαζεύεται), που αφήνουν πίσω τους σπίτια, πατρίδα, «θήκες προγόνων», για να εξισλαμίσουν την Ελλάδα και κατ’ επέκταση τον «ευρωπαϊκό τρόπο ζωής»; Απάντηση από τη Ν.Δ. δεν πρόκειται να δοθεί. Είναι τέτοιος ο αμοραλισμός και ο κυνισμός τού «είπα, ξείπα» χωρίς τσίπα, ώστε η μόνη απάντηση είναι τα «Ουγγαρίσματα». Α, ναι, και οι εκκενώσεις κλειστών σχολείων όπου βρήκαν απάγκιο κατατρεγμένοι άντρες και γυναίκες με τα παιδιά τους. Όλο το δόγμα της ασφάλειας μέσα στο τρομοκρατημένο βλέμμα ενός παιδιού που, κρατώντας κάποιο παιχνίδι, επιβιβάζεται στην κλούβα, με τους κεφαλοθραύστες έτοιμους μην τυχόν και διασαλευτεί η μόλις επιτευχθείσα τάξις και ασφάλεια. Σε απευθείας μετάδοση μάλιστα.

Καθαρά από οικολογική ευαισθησία ζητάει ο Μπάμπης Παπαδημητρίου να ακριβύνει το νερό. Μην τον παρεξηγείτε. Μπορεί η αύξηση των τιμολογίων να καθιστά ελκυστικότερη την ΕΥΔΑΠ σε επίδοξους αγοραστές, αλλά αυτό είναι εντελώς δευτερεύον θέμα. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που εκφράζει οικολογικές ανησυχίες ο Μπάμπης. Τις προάλλες είχε προτείνει να διαθέσουμε το δημοσιονομικό μαξιλάρι στις τράπεζες για να μπορούν να ζευγαρώνουν ήσυχες και να γεννάνε τα μικρά τους. Και ήταν και πολύ ευχαριστημένος όταν διαθέσαμε 50 δισ. για να τις αναδασώσουμε. Είναι και κάτι πρωτόγονες φυλές τραπεζιτών που ζουν εκεί πέρα και οφείλουμε να τις προστατεύσουμε. Διότι εμείς δεν είμαστε τίποτα κάφροι σαν τον Μπολσονάρου που θέλει να κάνει οικόπεδα τον Αμαζόνιο.

Η τελευταία κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ έβαλε τη σφραγίδα της στις αλλαγές της μεταμνημονιακής περιόδου στην εντελώς αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν του σχεδίου της κυβέρνησης Σαμαρά - Βενιζέλου, του ΣΕΒ και της τρόικας επί δεύτερου μνημονίου. Επανατοποθετώντας τις κλαδικές συμβάσεις στην καρδιά του συστήματος συλλογικών διαπραγματεύσεων και ρύθμισης των όρων εργασίας στον ιδιωτικό τομέα της οικονομίας, η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ έδωσε ταυτόχρονα το φιλί της ζωής στα συνδικάτα, δίνοντάς τους πίσω το πεδίο δράσης που είχαν χάσει με τα μνημόνια, ενώ με την επαναφορά της επεκτασιμότητας βελτίωσε τους μισθούς και τους λοιπούς όρους εργασίας χιλιάδων εργαζομένων. Επιστρέφοντας στη μνημονιακή λογική, το αναπτυξιακό πολυνομοσχέδιο θέτει ξανά στο στόχαστρο τις εθνικές κλαδικές συλλογικές συμβάσεις εργασίας, βάζοντας εμπόδια στη σύναψη και στην εμβέλειά τους με τέσσερις διακριτές επεμβάσεις. Πρώτον, εισάγει εξαιρέσεις από το πεδίο κάλυψής τους για εν δυνάμει χιλιάδες επιχειρήσεις με οικονομικά προβλήματα και με αδιευκρίνιστες προϋποθέσεις που θα ορίσει με υπουργική απόφαση ο υπ. Εργασίας. Οι εξαιρέσεις είναι τυπικά δυνητικές για τους κοινωνικούς ανταγωνιστές, εφόσον είναι μεν στη διακριτική ευχέρεια των τελευταίων να τις εισαγάγουν στην κλαδική σύμβαση, αλλά όταν δεν υπάρχει τέτοια πρόβλεψη αυτές μπορεί να επιβληθούν αυτοδίκαια μέσω επιχειρησιακών. Δεύτερον, το πολυνομοσχέδιο νομιμοποιεί τις προς τα κάτω παρεκκλίσεις τοπικών κλαδικών συλλογικών συμβάσεων εργασίας από τους όρους των αντίστοιχων εθνικών κλαδικών, σε πλήρη αντίθεση με τα διεθνώς ισχύοντα. Τρίτον, δυσκολεύει τόσο πολύ την επέκταση των εθνικών κλαδικών συμβάσεων και προβλέπει τέτοιες εξαιρέσεις από την εφαρμογή της, που στην πράξη υπονομεύει τις συλλογικές διαπραγματεύσεις σε αυτό το επίπεδο, με το να παρέχει αντικίνητρα στους εργοδότες να συμμετέχουν στις εργοδοτικές οργανώσεις. Τέταρτον, τυπικά μεν διατηρεί, αλλά στην πράξη καταργεί τη δυνατότητα μονομερούς προσφυγής στη διαιτησία των συνδικαλιστικών οργανώσεων του ιδιωτικού τομέα. Ακυρώνει δηλαδή ένα μέσο πίεσης των συνδικάτων για τη σύναψη συλλογικών συμβάσεων, δίνοντας κίνητρα στις εργοδοτικές οργανώσεις να μην προσέρχονται ή να είναι αδιάλλακτες στις διαπραγματεύσεις. Οι παραπάνω επεμβάσεις δεν ακυρώνουν μόνο το έργο της προηγούμενης κυβέρνησης στο πεδίο των συλλογικών εργασιακών σχέσεων. Πλήττουν ευθέως τον ίδιο τον θεσμό των συλλογικών διαπραγματεύσεων και απειλούν τα συνδικάτα του ιδιωτικού τομέα με πλήρη αφανισμό. Αγνοώ εάν και κατά πόσο αυτό αποτελεί συνείδηση των ίδιων των συνδικάτων και εάν αυτή η συνείδηση θα μπορούσε να τα οδηγήσει στη συγκρότηση κοινού μετώπου.

Χάρη στην αδυσώπητη πραγματικότητα της κυβερνητικής ευθύνης, ανακάλυψαν επιτέλους ότι οι αυξημένες ροές και των τελευταίων ημερών έχουν ως αιτία γεωπολιτικούς και άλλους σοβαρότατους λόγους. Ο αιφνιδιασμός τους από τις σημερινές ροές τους εκθέτει απέναντι στο άθλιο αφήγημα ότι ο ΣΥΡΙΖΑ έφταιγε για τις ροές του 2015 και τους υποχρεώνει σήμερα σε ανώμαλη προσγείωση. Στα ΚΥΤ των νησιών αυξάνεται ο υπερπληθυσμός και οξύνεται η αθλιότητα. Σε καταυλισμούς φιλοξενίας στην ενδοχώρα, κάτοικοι και δήμαρχοι αντιδρούν δυναμικά. Τα τοπικά στελέχη της Ν.Δ. πρωτοστατούν στην ξενοφοβία. «Καλώς ήλθατε στην έρημο του πραγματικού»!

Οι μεγάλες διαδηλώσεις που διοργανώθηκαν την προηγούμενη εβδομάδα σε όλο τον κόσμο, με πρωτοπόρους τους μαθητές και τις μαθήτριες, αλλά και η ριζοσπαστικοποίηση του κινήματος για την κλιματική αλλαγή δείχνουν ότι κάτι αλλάζει. Ιδιαίτερα οι νέες γενιές έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν ότι αυτό που θα πρέπει να αλλάξει, και μάλιστα επειγόντως, δεν είναι μόνο το κλίμα, αλλά το σύστημα. Αυτό που απειλεί τη ζωή στον πλανήτη είναι η καπιταλιστική ανάπτυξη. Η ευρωπαϊκή Αριστερά και ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλουν να πρωτοστατήσουν σε αυτό το κίνημα. Η βιώσιμη ανάπτυξη, η ισότητα, η αλληλεγγύη στους πρόσφυγες, πολλοί από τους οποίους ξεριζώνονται από τον τόπο τους εξαιτίας των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής, βρίσκονται στον πυρήνα της ιδεολογίας μας. Πάνω απ’ όλα, οφείλουμε να αγωνιστούμε για ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, που να θέτει στο επίκεντρό του το περιβάλλον, τον άνθρωπο, τις ανάγκες της μεγάλης πλειονότητας των πολιτών της Γης και όχι τα κέρδη.

«Εθνικές παραδόσεις» ιθαγένειας, γενικά και αφηρημένα, δεν υπάρχουν. Υπάρχει η αποκρυστάλλωση μιας «παράδοσης» στην ιδιότητα του πολίτη, ιστορικά οριοθετημένη από παράγοντες όπως οι ιδεολογικές αναπαραστάσεις του παρελθόντος, η διεθνής γεωπολιτική συγκυρία, η σημασία που έχει η διαχείριση της διασποράς ή του αποικιακού παρελθόντος, η έκβαση του ταξικού ανταγωνισμού στο εσωτερικό ενός κράτους και, φυσικά, η ένταση των μεταναστευτικών ροών προς ή από μια εθνική επικράτεια. [...] Η θέση λοιπόν που υποστηρίζουμε είναι ότι όλες οι εθνικές παραδόσεις ιδιότητας του πολίτη εμπεριέχουν -στο παρόν, το παρελθόν ή το μέλλον- και τα δύο στοιχεία, ενταγμένα σε δύο άξονες μεθόδου περισσότερο παρά περιεχομένου. Ο πρώτος είναι ο άξονας της ιστορικής συνέχειας και του ειδικού βάρους που έχει η παράδοση στη διοικητική πρακτική και ο δεύτερος είναι ο άξονας της σκοπιμότητας και, επομένως, του ειδικού βάρους που έχει ο ελιγμός στην πολιτική συγκυρία. Συνεπώς, η υπαγωγή της ιδιότητας του πολίτη στους δύο παραπάνω άξονες είναι αυτή, ακριβώς, που καθορίζει, κάθε φορά, την αναλογία μεταξύ εθνισμού και πολιτοφροσύνης σε ό,τι αφορά την ιδιότητα του πολίτη. Το κράτος, βέβαια, ορμάται από συγκεκριμένες ιστορικές καταβολές, ωστόσο, σε ορισμένες ιστορικές στιγμές, όταν, έστω και με καθυστέρηση, αντιλαμβάνεται ότι η ιστορία του δεν λειτουργεί πλέον ως πυξίδα αλλά ως βαρίδι, τότε εκκινεί μια διαδικασία επαναπροσανατολισμού, με βάση τις ανάγκες που διακρίνονται στον ορίζοντα της πολιτικής συγκυρίας. Είναι αυτό που συμβαίνει με την εργαλειακή χρήση του όρου «γένος» στην ελληνική διοικητική πρακτική σχετικά με την ιθαγένεια.

Ό,τι κι αν αποφασίσει η κυβέρνηση, η ελληνική κοινωνία έχει πειστεί για το σκάνδαλο της Novartis και το σκάνδαλο του φαρμάκου, που πραγματοποιήθηκε στην εποχή της μεγάλης επίθεσης στο εισόδημα και στα δικαιώματα από το πολιτικό προσωπικό των κατεστημένων πολιτικών δυνάμεων. Η ΝΔ καταβάλει προσπάθειες ώστε, από θέση ισχύος που της δίνει η κυβερνητική πλειοψηφία, να διασκεδάσει τις πολιτικές ευθύνες που αναμφισβήτητα φέρει, καθώς το σκάνδαλο υπερτιμολόγησης και αθέμιτου ανταγωνισμού της Novartis, συνέβη επί των ημερών διακυβέρνησής της. Παράλληλα, επιχειρεί να μεταφέρει ένα διπλό μήνυμα, τόσο προς τη δικαστική εξουσία, όσο και προς την αντιπολίτευση: Όποιος επιχειρεί να ερευνήσει θεσμικά τις ποινικές ευθύνες, το ενδεχόμενο εμπλοκής πολιτικού προσωπικού και συστημικής διαφθοράς -φαινόμενα τα οποία, ούτως ή άλλως, αποτελούν διαχρονικά την πιο δυσαπόδεικτη ύλη του εγκληματικού φαινομένου, αλλά και μια από τις μόνιμες παθογένειες αυτού του τόπου- κινδυνεύει να βρεθεί ο ίδιος κατηγορούμενος για «σκευωρία». Πράξη εκφοβισμού και αντεκδίκησης.

Υπάρχει κενό και είναι ευδιάκριτο. Είμαστε εμείς κι αυτοί. Διχαστικό ακούγεται, θα πουν τα λευκά κολάρα του καθωσπρεπισμού και της υποκρισίας, τα μέσα ενημέρωσης της απάνθρωπης νοικοκυροσύνης. Ας είναι διχαστικό... Μπορεί, άλλωστε, να ισχύει αυτό που διαβάζουμε σ' έναν τοίχο της Κάνιγγος: «Σε ένα κόσμο για λίγους δεν χωράει κανείς». Δεν συμπορεύονται η ανθρωπιά κι ο κανιβαλισμός, η αξιοπρέπεια και το μίσος. Με τον κόσμο των ακροδεξιών, των σεξιστών, των ομοφοβικών είμαστε απέναντι. Γι' αυτό δεν σταματάμε να μιλάμε, γι' αυτό δεν παύουμε να γράφουμε. Γιατί ή θα κατακτήσουμε την ηγεμονία της ανθρωπιάς, ή θα βουλιάξουμε στη λάσπη και το σκοτάδι της μισαλλοδοξίας. «Προσέξτε, κύριε Ηλιόπουλε, γιατί με τις προκλητικές σας δηλώσεις μπορεί να χρειαστεί να δώσουμε το δικό σας όνομα σε κάποιον δρόμο» ήταν η γραπτή απειλή που δέχθηκε ο επικεφαλής της Ανοιχτής Πόλης, επειδή τόλμησε να γράψει στην προσωπική του σελίδα στο Facebook ότι η δημοτική κίνηση θα προτείνει τη μετονομασία της οδού Γλάδστωνος σε οδό Ζακ Κωστόπουλου. Ακολούθησαν πλείστες όσες σκοταδιστικές αντιδράσεις στο διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με αποτέλεσμα και την προσφυγή του στη δικαιοσύνη.

Χρόνος δεν υπάρχει, αλλά υπάρχει μια ανατρεπτική ορμή, που βγαίνει από τις σχολικές αίθουσες και παρασύρει στο διάβα της όποιον γυρνά την πλάτη στο πρόβλημα, φτάνοντας μέχρι τις πολιτικές και οικονομικές ελίτ. Για μια εβδομάδα, μέχρι την ερχόμενη Παρασκευή, τα παιδιά θα θέτουν το πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής με κάθε τρόπο, με φαντασία, με οργή, με γνώση, με επιμονή. Εν τω μεταξύ, θα πραγματοποιηθεί η σύνοδος κορυφής του ΟΗΕ για το κλίμα στη Νέα Υόρκη (21-23 Σεπτέμβρη) και η παγκόσμια σχολική κοινότητα την ερχόμενη Παρασκευή θα διαδηλώσει ξανά, έχοντας δει τις προθέσεις των ηγετών του κόσμου, για το τι μέτρα θα λάβουν (;) προκειμένου να αλλάξει κάτι, υπέρ του κλίματος αυτή τη φορά.