Macro

Ο Πρωθυπουργός από το βήμα της ΔΕΘ μίλησε για «αυτοπεποίθηση». Όμως για την αυτοπεποίθηση του κόσμου της εργασίας, των ευάλωτων, της μεσαίας τάξης ο κύριος Μητσοτάκης δεν είπε ουσιαστικά τίποτα καινούριο. Ανακοίνωσε 15.000 προσλήψεις στις ένοπλες δυνάμεις αλλά ούτε μια στην παιδεία. Ανακοίνωσε νέες εξοπλιστικές δαπάνες αλλά τίποτα ουσιαστικό για τους εργαζόμενους, τους ανέργους, τις μικρές επιχειρήσεις. Τα περίφημα 12 βήματα είναι δυστυχώς μια από τα ίδια. Δάνεια και αναστολές, χωρίς καμία ουσιαστική ενίσχυση της οικονομίας. Εκτός από τις νεοφιλελεύθερες εμμονές ότι μόνη συνταγή για ανάπτυξη είναι η μείωση των φόρων με έμφαση μάλιστα στους ισχυρούς. Μέτρα αποσπασματικά που αδυνατούν να απαντήσουν στην εκρηκτική ύφεση, τον αποπληθωρισμό, τα χρέη των πολιτών που όλο διευρύνονται, την ανεργία, τις απολύσεις τα λουκέτα. Η κυβέρνηση συνεχίζει να εθελοτυφλεί. Δεν καταλαβαίνει ότι κάθε μέρα που μένει άπραγη η ύφεση βαθαίνει. Ότι όσο εκείνοι αρνούνται να πάρουν αποφάσεις εκατομμύρια άνθρωποι αγωνιούν. Παράλληλα Ο κ. Μητσοτάκης μίλησε για «κατάργηση παρωχημένων ρυθμίσεων» σηματοδοτώντας την κατάργηση κεκτημένων εργασιακών δικαιωμάτων. Γιατί, όπως έχει φανεί, στο μόνο πράγμα που είναι άριστοι είναι στο να μειώνουν τα δικαιώματα των εργαζόμενων. Όμως ένα από τα πιο τρομακτικά πράγματα που ακούσαμε σήμερα είναι η αντικατάσταση του νόμου δημοσίων συμβάσεων και η επανάληψη της πρότασης αλλαγής του ΑΣΕΠ από τον κ. Μητσοτάκη. Γιατί οποίος έχει δει τις πολιτικές που ακολουθεί η ΝΔ γνωρίζει καλά τι σημαίνει αυτό. Λιγότερη διαφάνεια στο δημόσιο χρήμα, λιγότερη διαφάνεια στις προσλήψεις. Με άλλα λόγια το πελατειακό κράτος της δεξιάς ξανά προς την δόξα τραβά. Ο κ. Μητσοτάκης απέδειξε σήμερα ότι ούτε θέλει ούτε μπορεί να κατανοήσει τα προβλήματα του κόσμου, πολλώ δε μάλλον να τα επιλύσει.Όμως ο κόσμος γνωρίζει ότι όταν ακούει για εξοπλιστικά «και καιρους δοξασμένους και πάλι» οι δικές του αγωνίες θα παραμένουν η δουλειά του, το εισόδημα του και το μέλλον του. Και για αυτά ο κ. Μητσοτάκης σήμερα σιώπησε εκκωφαντικά.

Το 2010 στον Άγιο Παντελεήμονα τα κανάλια δεν έβλεπαν χρυσαυγίτες και τάγματα εφόδου. Έβλεπαν αγανακτισμένους κατοίκους, τους καλούσαν σε εκπομπές, βάφτιζαν τον λόγο μίσους "μια άλλη άποψη". Έβλεπαν αγνούς πατριώτες να βοηθάνε γιαγιάδες στα ΑΤΜ, όχι στημένα ρεπορτάζ, νταβατζήδες και μπράβους που λυμαίνονταν την περιοχή. Ακόμα και την επίθεση σε αρχηγό κόμματος, τα κανάλια τη βάφτισαν «αυθόρμητη διαμαρτυρία». Ξεχνούσαν ότι όλοι αυτοί ήταν οργανωμένοι φασίστες. Τότε ακόμα η Σκορδέλη ήταν μια ταλαιπωρημένη Αθηναία. Μπαινόβγαινε στο αστυνομικό τμήμα κι έκανε δουλίτσες με τους ένστολους συντρόφους της, είχε στασίδι στα πάνελ για να ξεράσει χολή, να διηγηθεί πόσο υποφέρει, πόσο οι κάτοικοι δεν αντέχουν άλλο. Κι έλεγε το υποκείμενο αυτό πόσο ακομμάτιστοι ήταν οι αγανακτισμένοι, πόσο τα κόμματα και η δημοκρατία τούς πρόδωσαν και θα έπαιρναν τον νόμο στα χέρια τους. Αυτοί οι «αγανακτισμένοι» αργότερα καταδικάστηκαν στο δικαστήριο για την επίθεση στον Αλαβάνο, φυλακίστηκαν για λιντσαρίσματα και μαχαιρώματα μεταναστών, αποκαλύφθηκε ότι εμπλέκονταν στα κυκλώματα παραεμπορίου. Πάλι τα περισσότερα ΜΜΕ ξέχασαν να το πουν. Σήμερα στη Λέσβο τα κανάλια βλέπουν μπλόκα αγανακτισμένων κατοίκων (όχι ακροδεξιών). Θεωρούν προϊόν εύλογης αγανάκτησης φιλήσυχων ανθρώπων τις επιθέσεις στα μέλη των ανθρωπιστικών οργανώσεων. Όχι τραμπουκισμούς οργανωμένων φασιστοειδών. Σήμερα κάποια κανάλια βλέπουν αγανακτισμένους γονείς, βλέπουν «μία μαμά που αγωνιά, όπως και άλλοι γονείς» και διοργανώνει διαμαρτυρίες για τη μάσκα. Πάλι ξεχνάνε να μας πουν ότι μιλάμε για οργανωμένους φασίστες, μέλη του γνωστού βορειοελλαδίτικου μαύρου χυλού. Η Θεοχαρίδου ήταν υποψήφια της Χρυσής Αυγής στις εκλογές του 2019. Σήμερα συνοδοιπορεί με τον Κασιδιάρη, χαριεντίζεται με τη σβάστικα στα μπράτσα του υπόδικου ναζί. Αυτό πολλά κανάλια το ξεχνάνε. Οι σημερινοί μασκομάχοι, περσινοί μακεδονομάχοι κάποιοι από αυτούς, αρνούνται τον ιό, το εμβόλιο, την επιστήμη. Όσα κανάλια τους κοντράρουν, είναι μόνο γιατί η μασκομαχία χαλάει λίγο την κυβερνητική γραμμή. Μόνο για αυτό όμως. Δεν λένε πάλι κουβέντα για το ακροδεξιό περιθώριο που βρήκε νέο όχημα να κάνει ρεσάλτο (όπως έκανε με ταυτότητες, ιθαγένειες, μεταναστευτικό, Πρέσπες). Όσα κανάλια τους (ψιλο)κοντράρουν δεν είναι γιατί ξαφνικά στρατεύτηκαν στην υπόθεση της δημοκρατίας και του διαφωτισμού. Δεν είναι για να αποκαλύψουν τον ανορθολογισμό, τον κρυφό χρυσαυγιτισμό, τον αντικοινοβουλευτισμό, τον ξέχειλο εθνικισμό. Σιγά μην ξεμπροστιάσουμε το τέρας, αύριο πάλι μαζί θα πουλάμε ηθικό πανικό. Είπαμε: άλλο να κρατάμε την κυβερνητική γραμμή, άλλο να στενοχωρούμε τους πελάτες. Φασίστας ξεφασίστας, πελάτης είναι.

Για την “ιστορική” Αριστερά η επεξεργασία και εγκαθίδρυση ενός νέου προτύπου κοινωνίας περνούσε μέσα από την κατάληψη των εργαλείων διοίκησης του κληρονομημένου παραγωγικού δυναμικού, και τον σχεδιασμό της λειτουργίας τους με βάση τις απαιτήσεις του νέου καθεστώτος. Η αναγκαία γνώση ήταν σε καθοριστικό βαθμό η γνώση που ήταν ήδη ενσωματωμένη στους θεσμούς διακυβέρνησης και τις διοικήσεις των υπαρκτών παραγωγικών μονάδων. Η ανάδειξη από τον Γκράμσι του ζητήματος των “οργανικών διανοουμένων” σήμαινε ότι όσοι διαχειρίζονται τη νέα εξουσία θα πρέπει να αξιοποιήσουν το καθοριστικό κομμάτι αυτής της γνώσης και να το προσαρμόσουν στο νέο πρότυπο διακυβέρνησης. Το γεγονός ότι η ιδέα των “οργανικών διανοουμένων” ξεχάστηκε, ενώ αποτελούσε καθοριστική προϋπόθεση της εγκαθίδρυσης ενός μη καπιταλιστικού καθεστώτος, ήταν και είναι το αποτέλεσμα της κυριαρχίας στην Αριστερά του σταλινισμού, ή μιας σοσιαλδημοκρατικής προοπτικής, και της επιβίωσης των ανατρεπτικών προσεγγίσεων σε μικρές περιθωριακές και σεκταριστικές ομάδες. Σήμερα είναι αναγκαία η αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης των καπιταλιστικών καθεστώτων, ώστε να είναι δυνατή η ανάπτυξη παραγωγικών δυνάμεων και η εγκαθίδρυση σχέσεων παραγωγής, που επιτρέπουν τον απεγκλωβισμό από τις καταστροφικές επιπτώσεις του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Είναι επίσης αναγκαία η ενσωμάτωση στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της οικολογικής διάστασης και μιας νέας κοινωνικής διάστασης. Για έναν τέτοιο προσανατολισμό απαιτείται η εγκαθίδρυση γνωσιακών διαδικασιών ικανών να επιτρέψουν τόσο τις πρακτικές του αναπτυξιακού σχεδιασμού, όσο και την κοινωνική νομιμοποίηση και υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού. Η υιοθέτηση ενός τέτοιου προσανατολισμού πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της προσαρμογής της πολιτικής Αριστεράς, αλλά και των ανεξάρτητων κινηματικών πρωτοβουλιών. Η αμφισβήτηση των πρακτικών του πελατειακού καθεστώτος και του νεοφιλελευθερισμού, περνάει μέσα από την εγκαθίδρυση νέων πρακτικών με το συνδυασμό της λειτουργίας νέων εκπαιδευτικών θεσμών και της υιοθέτησης θεσμικών καινοτομιών που υπηρετούν το δημοκρατικό αναπτυξιακό σχεδιασμό. Μέσα από αυτό το συνδυασμό θα διαμορφωθεί ένα στελεχιακό δυναμικό και το παραγωγικό ανθρώπινο δυναμικό, που θα κατανοεί και θα υπηρετεί την αντιμετώπιση των καπιταλιστικών κρίσεων μέσω των συλλογικών μορφών επιλογής και διοίκησης στόχων και μεθόδων, προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας.

Αν θα είχαν βρεθεί πριν τον Ιούλιο 2019 όπλα στη φυλακή, και μάλιστα με τη συχνότητα που ανακαλύπτονται σήμερα, τα καθεστωτικά Μέσα θα είχαν γεμίσει εντυπωσιακά πρωτοσέλιδα που θα κατακεραύνωναν την τότε κυβέρνηση. Οι ένοχοι της εισαγωγής των όπλων, όποιοι κι αν ήταν, θα ζωγραφίζονταν σαν παράγωγα της κυβερνητικής αδιαφορίας για την ασφάλεια – αν όχι της υπόθαλψης των ταραξιών από αριστερούς συνοδοιπόρους. Ομως τότε η πραγματική προσοχή ήταν περισσότερη και τα φαινόμενα πολύ λιγότερα. Οπως επίσης λιγότεροι ήταν οι θάνατοι, οι αυτοκτονίες και οι δολοφονίες μέσα στη φυλακή. Τώρα που τα περιστατικά περισσεύουν, κανείς δεν αναζητά κυβερνητικές ευθύνες για την εισαγωγή των όπλων και τη βία στους χώρους κράτησης. Κανείς βέβαια δεν έχει το θράσος να δηλώσει «φταίνε οι προηγούμενοι», αφού έχουν περάσει 14 μήνες από την αλλαγή φρουράς και από το δήθεν θαυματουργό πέρασμα των φυλακών στην αρμοδιότητα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Αλλά με πολλή άνεση και επικοινωνιακή κάλυψη, οι ευθύνες αποσιωπώνται και οι υπεύθυνοι καμαρώνουν για τα ευρήματα της αβλεψίας τους. Φυσικά όλοι γνωρίζουν ότι κανείς από τους καμαρωτούς δεν είναι τυχαίος και ανίδεος. Το δέντρο της Ιστορίας βγάζει καρπούς.

Το Σχέδιο Ανάπτυξης χαρακτηρίζεται από οικονομισμό, που έχει εξαφανίσει όχι μόνο την ανεργία αλλά και τους υπόλοιπους κοινωνικούς στόχους (φτώχεια, ανισότητες, κοινωνικό κράτος κλπ.) από τους κεντρικούς στόχους της ανάπτυξης. Ο μοναδικός κοινωνικός στόχος του Σχεδίου, αυτός της κοινωνικής συνοχής, παραμένει προς το παρόν «άδειο πουκάμισο», ενώ η έννοια της κοινωνικά δίκαιης και περιεκτικής/χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης άγνωστη λέξη για τους συντάκτες του. Τούτων δεδομένων, δεν αποτελεί έκπληξη που αυτοί αντιμετωπίζουν τους εργαζόμενους ως παραγωγικό συντελεστή και όχι ως φορείς δικαιωμάτων, μέσω των οποίων αυτοί συμμετέχουν στα οφέλη της ανάπτυξης. Πράγματι, στο ειδικό κεφάλαιο της Έκθεσης για την «Εργασία», οι δύο πρώτοι στόχοι έχουν να κάνουν με τη συνεισφορά των εργαζόμενων στην οικονομία (η μεγαλύτερη συμμετοχή των γυναικών στην αγορά εργασίας συμβάλλει στη μεγέθυνση του εργατικού δυναμικού, ενώ η βελτίωση των δεξιοτήτων του εργατικού δυναμικού στην αύξηση της παραγωγικότητας της εργασίας) ενώ τα όποια μέτρα κοινωνικής πολιτικής (π.χ. βελτίωση συστήματος φροντίδας) δεν υπακούουν σε κοινωνικούς στόχους αλλά εργαλειοποιούνται για την επίτευξη οικονομικών στόχων. Ο δε τρίτος στόχος (περιορισμός της άτυπης εργασίας) αποτελεί μια ακόμα ευκαιρία για την επιτροπή Πισσαρίδη να επιτεθεί στους αυτοαπασχολούμενους και τις μικρές επιχειρήσεις.

Τις τελευταίες μέρες οι υπουργοί του οικονομικού κύκλου επιδεικνύουν μια χαλαρότητα σχετικά με την ύφεση 15,2% το δεύτερο τρίμηνο: «Είναι κοντά στο μ.ο. της Ευρώπης», «Είναι εντός του σχεδιασμού για το σύνολο της ύφεσης του έτους», κλπ Δεν θα ήθελα να τους αγχώσω υπερβολικά ενόψει και του σαββατοκύριακου, αλλά ίσως θα έπρεπε να αγχωθούν για το χθεσινό αρνητικό ρεκόρ αποπληθωρισμού στο -2,3%, όπως αυτό προκύπτει από τον εναρμονισμένο δείκτη τιμών καταναλωτή. Και παρότι είναι γεγονός ότι αυτό είναι ένα πανευρωπαϊκό πρόβλημα, στην Ελλάδα είναι σαφώς εντονότερο. Ο αποπληθωρισμός δημιουργεί έναν «φαύλο κύκλο» υπό-ανάπτυξης και δημοσιονομικών προβλημάτων ειδικά όταν εμφανίζεται σε μια χώρα με υψηλό χρέος (ιδιωτικό και δημόσιο) και μεγάλο ύψος κόκκινων δανείων όπως η Ελλάδα. Και αυτό συμβαίνει γιατί τα χρέη είναι ονομαστικά, άρα όταν έχουμε αποπληθωρισμό δηλαδή μείωση του επιπέδου τιμών, το πραγματικό χρέος αυξάνεται. Ταυτόχρονα οι άνθρωποι που έχουν χρέη - συνήθως οι πιο αδύναμοι - είναι εκείνοι που πλήττονται περισσότερο και αυτοί που χρησιμοποιούν μεγαλύτερο μέρος του εισοδήματός τους για κατανάλωση. Αυτοί οι άνθρωποι που βλέπουν τα (πραγματικά) χρέη τους να αυξάνονται θα μειώσουν την κατανάλωση. Και αυτό όπως έχουμε μάθει με τον πιο άσχημο τρόπο στην χώρα οδηγεί σε βαθιά και παρατεταμένη ύφεση. Παράλληλα σε συνθήκες αποπληθωρισμού οι επενδυτές αναβάλλουν τις επενδυτικές αποφάσεις ενισχύοντας τις υφεσιακές τάσεις. Η κυβέρνηση οφείλει να ενισχύσει τώρα τα εισοδήματα των πολιτών, να στηρίξει τους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες, τους ευάλωτους, τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Έχει ήδη καθυστερήσει εξαιρετικά να το κάνει και τα σημάδια ενός νέου κύκλου βαθιάς ύφεσης είναι παραπάνω από εμφανή. Και όσο και να εθελοτυφλεί η ίδια οι ευθύνες της είναι παραπάνω από προφανείς.

Στον ΣΥΡΙΖΑ δεν λειτουργούμε με ορόσημα αλλά με βάση τις ανάγκες της κοινωνίας. Και ζητούμενο αυτή τη στιγμή είναι όχι μόνο η αντιμετώπιση της ύφεσης και  η ανάκαμψη της οικονομίας, αλλά ο συνολικότερος μετασχηματισμός του παραγωγικού μοντέλου της χώρας - μια αναγκαιότητα που δεν ανακαλύψαμε όψιμα, αλλά ήδη προετοιμάσαμε ως κυβέρνηση, με την εκπόνηση της Εθνικής Αναπτυξιακής Στρατηγικής.  Στο δικό μας όραμα η ανάπτυξη προϋποθέτει την δίκαιη κατανομή του πλούτου, τον οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας, την διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα των κοινών αγαθών και την ευημερία των πολλών. Στηρίζεται στην παραγωγική ανασυγκρότηση της ελληνικής οικονομίας, με την  ενίσχυση της βιομηχανίας και του τουρισμού, των καινοτόμων ΜΜΕ και της  κοινωνικής οικονομίας, την αναζωογόνηση του αγροτικού τομέα, την επέκταση και την αναβάθμιση της ενέργειας και των υποδομών. Στην αντίληψη της εργασίας ως βασικού μοχλού ανάπτυξης και την αξιοποίηση του υψηλά καταρτισμένου ανθρώπινου δυναμικού. Προτάσσοντας πολιτικές ενίσχυσης του εισοδήματος και των δικαιωμάτων των  εργαζομένων, τη δημιουργία σταθερών και ποιοτικών θέσεων εργασίας και την επένδυση στην έρευνα και την καινοτομία. Την ολοκλήρωση των θεσμικών τομών  για την επιτάχυνση των επενδύσεων, την θεσμοθέτηση σαφών χωροταξικών κανόνων και τον  ψηφιακό εκσυγχρονισμό του κράτους.  Η χώρα μας έχει τη δυνατότητα, αξιοποιώντας το δημοσιονομικό απόθεμα που εξασφάλισε ο  ΣΥΡΙΖΑ αλλά και τους ευρωπαϊκούς πόρους του ΕΣΠΑ και του Ταμείου Ανάκαμψης, να δράσει άμεσα για να περιορίσει την ύφεση και να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ανάκαμψη, και παράλληλα να υλοποιήσει ένα συνεκτικό σχέδιο παραγωγικής ανασυγκρότησης. Είναι μια δυνατότητα έξω από τις προθέσεις και τις ιδεολογικές δεσμεύσεις της κυβέρνησης της ΝΔ. Μόνο μία κυβέρνηση με σαφές ριζοσπαστικό και ρεαλιστικό στίγμα,  μπορεί να κάνει πράξη αυτό το προοδευτικό πολιτικό σχέδιο.

Η ευαλωτότητα των μη καλά ρυθμισμένων χρόνιων αγγειακών ασθενών στον SARS-CoV-2, αλλά και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της νέας φάσης της πανδημίας, όπως ο χαμηλός ηλικιακός μέσος όρος, η ηπιότερη συμπτωματολογία, οι λιγότερες εισαγωγές στα νοσοκομεία, ενισχύουν την επιχειρηματολογία για τον αναβαθμισμένο ρόλο της ΠΦΥ και των δημόσιων δομών της (Κέντρα Υγείας-ΠΙ-ΤΟΜΥ) στην αποτελεσματική διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Η απολύτως νοσοκομειοκεντρική οπτική του υπουργείου Υγείας για την πανδημία, δεν συμβάλλει στην ολιστική αντιμετώπιση των νέων αναγκών (συστηματική ιατρική παρακολούθηση χρονίως πασχόντων, κατ’ οίκον φροντίδα, γηριατρική φροντίδα, κοινοτικές υπηρεσίες ψυχικής υγείας, συνέργεια υγειονομικών και κοινωνικών υπηρεσιών σε επίπεδο δήμων, πρόληψη διασποράς του ιού σε κλειστές δομές και πληθυσμούς ειδικής ευαλωτότητας κλπ) και στην καλύτερη δυνατή προετοιμασία συνολικά του Δημόσιου Συστήματος Υγείας μπροστά στο 2ο επιδημικό κύμα. Το ΕΣΥ δεν μπορεί να περιμένει την κορύφωση του δεύτερου κύματος της πανδημίας με όπλα και το σχέδιο της πρώτης φάσης. Η δεύτερη πρόκληση σε αυτή τη νέα φάση έχει να κάνει με τη συστηματική και πιο τεκμηριωμένη παρέμβαση στο πεδίο της δημόσιας υγείας, με έμφαση στην βελτίωση της επιδημιολογικής επιτήρησης της πανδημίας και στο βαθμό συμμόρφωσης της κοινωνίας στις κατευθύνσεις των ειδικών. Και αυτό το τελευταίο, να πειστούν εκ νέου δηλαδή οι πολίτες ότι η διαχείριση της πανδημίας είναι στα χέρια των ειδικών, δεν μπορεί παρά να είναι προτεραιότητα. Οι επιστήμονες και η σαφής επίκληση και αξιοποίηση των υγειονομικών δεδομένων είναι σημαντικό να αξιοποιηθεί στην επικοινωνία με τις τοπικές κοινωνίες και τους παραγωγικούς φορείς αντικαθιστώντας την εικόνα του «αποφασίζουμε και διατάσσουμε» της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας. Ιδιαίτερη έμφαση πρέπει να δοθεί στην αξιοποίηση του προσωπικού που έχει εκπαίδευση και εμπειρία παρεμβάσεων στην κοινότητα (επισκέπτες υγείας, νοσηλευτές με εμπειρία στην κοινοτική νοσηλευτική, κοινωνικοί λειτουργοί), ώστε να ενημερώνει-εκπαιδεύει τόσο το γενικό πληθυσμό, όσο και συγκεκριμένες ομάδες στόχους. Στις άμεσες προτεραιότητες εντάσσεται η ενημέρωση-εκπαίδευση ευπαθών ομάδων και των φροντιστών τους, επαγγελματιών και εργαζομένων σε χώρους υγειονομικού ενδιαφέροντος, ενώ αυτή την περίοδο είναι κρίσιμο να δοθεί έμφαση στην αγωγή υγείας του μαθητικού πληθυσμού. Η διασύνδεση των οικείων μονάδων ΠΦΥ με τις εκπαιδευτικές δομές δίνει παράλληλα και ένα σήμα στην ευρύτερη σχολική κοινότητα (εκπαιδευτικοί, μαθητές, γονείς ) ότι αυτές αποτελούν το πρώτο σημείο άμεσης και εύκολης πρόσβασης σε τυχόν εμφάνιση ύποπτων κρουσμάτων. Απαιτείται τέλος αύξηση της δυνατότητας διενέργειας τεστ από τα δημόσια εργαστήρια, με ελαχιστοποίηση φαινομένων τύπου ΕΚΕΑ, αλλά και συνολική διευκόλυνση -άρα αποζημίωση των τεστ από τον ΕΟΠΥΥ- των πολιτών στην πραγματοποίηση των τεστ, όπου απαιτείται. Και βέβαια πρώτα και κύρια, οι πολιτικές δυνάμεις, κυβέρνηση και αντιπολίτευση οφείλουν να θυμούνται –και νομίζω ότι εμείς το έχουμε συνειδητοποιήσει- ότι η διαχείριση της πανδημίας δεν είναι πεδίο μικροπολιτικού ανταγωνισμού, συγγραφής success story ή παραλληλισμών από την Παλαιά Διαθήκη, αλλά μάχη χαρακωμάτων με έναν εχθρό επίμονο και απρόβλεπτο.

Οι εκπαιδευτικοί, διαπαραταξιακά και αναντίρρητα, υλοποίησαν τις δίχως υποχρεωτικότητα εντολές της υπουργού τους. Είτε διότι θεώρησαν πως πρωτοπορούν είτε διότι φοβήθηκαν κυρώσεις, είτε διότι πίστεψαν πως παιδιά και γονείς το χρειάζονταν είτε για να τσεκάρουν τις δεξιότητές τους στους ηλεκτρονικούς υπολογιστές, είτε διότι, επί της ουσίας, είχαν ανάγκη την επικοινωνία με τους μαθητές τους. Το σχολικό έτος έληξε με πλήθος προβληματισμούς. Προσγειώθηκαν, Σεπτέμβρης πια, σε μια άνευ προηγουμένου σχολική πραγματικότητα. Τι κι αν έκαναν κι εν μέσω καραντίνας κινητοποιήσεις; Τι κι αν αντέδρασαν στις κάμερες στις σχολικές αίθουσες -φευ, πολλοί τις έβαλαν στα σπίτια τους και στων μαθητών τους; Τι κι αν ζητούν ολιγομελή τμήματα, διορισμούς εκπαιδευτικών, καθαρίστριες/ες, μάσκες κι αντισηπτικά; Μαξιμαλιστικά αιτήματα θεωρούνται τα αυτονόητα. Αντ’ αυτών, η έννοια της λέξης άδεια ευτελίζεται, οι γονικές άδειες πετσοκόβονται, κάποιοι θα έχουν άδεια αλλά θα δουλεύουν εξ αποστάσεως, υπερωριακά ή, ίσως ίσως, διακτινιζόμενοι -ω ναι, η άξια υπουργός κι αυτό θα το εφεύρει. Φαίνεται να υπάρχει εξάλειψη κάθε μορφής αντίστασης, απόρριψη κάθε κοινωνικής αντιπολίτευσης. Τω όντι, για πολλούς/ές είναι πιο εύκολο να πάρουν σκούπα και σφουγγαρίστρα απ’ το να μαζευτούν στα κατά τόπους δημαρχεία και να απαιτήσουν προσλήψεις βοηθητικού προσωπικού. Στην τελική, έχουν να περιμένουν και τα παγουρίνια. Θα τα παραλάβουν με δόξες και τιμές ή θα αντέξουν να αρνηθούν τούτα τα ύψιστης αισθητικής απόλαυσης αντικείμενα; Κι αφού οι λέξεις απεργία – στάση – αποχή είναι μάλλον καυτές και δεν παίζουν, να μην δεχτεί κανένα σχολείο τους... αμφορείς, τα παγούρια δηλαδή, μπορεί να είναι μια πράξη αντίστασης. Και μια απείρου κάλλους εικαστική παρέμβαση εάν τοποθετηθούν τα απαστράπτοντα πολύχρωμα παγούρια, παρέα με κάθε λογής σκουπίδια, να κοσμούν τις εξόδους των σχολείων. Ίσως μια τέτοια πράξη να ονομαστεί η ανταρσία του παγουρίνου και να αποτελέσει την απαρχή ενός μεγάλου κοινωνικού μετασχηματισμού, όπως η ανταρσία της Σούπας στο θωρηκτό Ποτέμκιν. Υπερβολές, θα έλεγε κανείς. Σάματις δεν είναι υπερβολικά σουρεαλιστικές οι μέρες τούτες;

Εφτά μήνες μετά οι αρμόδιοι -και τολμώ να πω οι ελίτ στις περισσότερες χώρες, αν εξαιρέσουμε τη Γερμανία και την Πολιτεία της Νέας Υόρκης (!)-, έχουν επιλέξει το αδιανόητο. Μέσα στην πανδημία, αντί να ενισχύσουν τους δημόσιους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας, περίθαλψης και γενικότερα προστασίας από τον ιό, έχουν επιλέξει μια ισχυρότερη δόση νεοφιλελευθερισμού, δηλαδή ιδιωτικοποίησης των υπηρεσιών αυτών που υλοποιούν με επιμονή. Ειδικά στην ελληνική περίπτωση η επιλογή αυτή αποκτά εξόφθαλμες διαστάσεις, δηλαδή βγάζει μάτι. (...) Κάθε επιλογή της κυβέρνησης, και πέρα από τη διαχείριση της πανδημίας, επιβεβαιώνει ότι εργάζεται για συγκεκριμένα συμφέροντα: ευνοεί το μεγάλο τραπεζικό και χρηματιστηριακό κεφάλαιο αλλά και το κεφάλαιο των δυναμικών τομέων όπως στις ασφάλειες -που είναι συναρθρωμένο με το τραπεζικό-, στην ιδιωτική εκπαίδευση και στις ενεργειακές επενδύσεις. Τέλος, ευνοεί την ανάδειξη των πελατειακών σχέσεων και διάφορων μορφών φαβοριτισμού, από τη λίστα Πέτσα μέχρι την αναξιοκρατία και αδιαφάνεια στη διοίκηση, παραβιάζοντας συχνά τον νόμο και κανόνες του κράτους δικαίου. (...) Στο χέρι μας είναι να αξιοποιήσουμε αυτή την ευκαιρία με την προϋπόθεση ότι: • Πρέπει να αναδεικνύονται θετικά οι αρετές των δημόσιων αγαθών και υπηρεσιών απαλλαγμένες από μια απαξιωμένη ρητορική που κόπτεται τετριμμένα υπέρ του συλλογικού, ενώ το καρπώνεται ιδιοποιητικά. • Οι αρετές να εμπλουτίζονται από τις επινοητικές πρακτικές και τους ηρωικούς αγώνες των υγειονομικών στα χρόνια της κρίσης, από το πνεύμα αλληλεγγύης στις πρόσφατες εμπειρίες όσων ασχολούνται στις ΚΟΙΝΣΕΠ, στα συνεργατικά σχήματα, στην ΚΑΟ, από τις εμπειρίες των νέων ομάδων στις τεχνολογίες και αξιοποίησης των δικτύων της τοπικότητας, εγγύτητας και γειτονίας. • Να ενεργοποιηθούν ξανά δίκτυα αλληλεγγύης που στήριξαν τους έχοντες ανάγκη, να κρατήσουμε την κοινωνία όρθια, έχοντας επίγνωση ωστόσο ότι παρουσιάζεται η «κόπωση των εθελοντών» και δεν μπορεί να επαναληφθεί η κίνηση όπως στην περίοδο των φιλομνημονιακών κυβερνήσεων που διέλυσαν το κράτος πρόνοιας. Αυτός είναι ίσως ο κύριος λόγος που αυτή τη φορά πρέπει να υψωθεί μια δημοκρατική αντίδραση ελέγχου της κακοήθους επιλογής των ιδιωτικοποιήσεων που περιγράψαμε παραπάνω και επαναφοράς μέσω ενός νέου Κοινωνικού Συμφώνου του αιτήματος υπέρ της δημόσιας πρόληψης, φροντίδας και περίθαλψης έναντι του ιού, αλλά και προστασίας των στοιχειωδών εργασιακών δικαιωμάτων υπέρ ενός νέου κράτους δημοσίου συμφέροντος. Τελικά, υπέρ της ζωής και εναντίον της θανατοπολιτικής όσων επωφελούνται της πανδημίας ιδιοτελώς και ανοήτως.