Macro

08
08

Χαράλαμπος Γεωργούλας: Με το βλέμμα στο παρελθόν και την επικοινωνιακή διαχείριση

Μας θύμισε ξανά ο πρωθυπουργός ότι τα δέντρα ξαναφυτρώνουν, αγνοώντας πως, σε συνθήκες κλιματικής κρίσης σε πλήρη εξέλιξη, το να χάνεται ακόμα κι από συγχωρητέο ανθρώπινο λάθος ένα δέντρο, μπορεί να σημαίνει ότι θα κινδυνέψει να χαθεί στο άμεσο μέλλον μια ανθρώπινη ζωή. Ισως, όμως, αυτό δεν έχει και τόση σημασία για τους πολιτικούς που νοιάζονται μόνο για το τι μπορεί να πληρώσουν τοις μετρητοίς και όχι σε μέλλοντα χρόνο, οπότε ποιος ζει ποιος πεθαίνει. Δεν άδραξε καν την ευκαιρία που του είχε δώσει λίγο πριν ο αρχηγός της αξιωματικής αντιπολίτευσης, Αλ. Τσίπρας, που, σε μια προσεγμένη δήλωσή του είχε αναγνωρίσει πως «η κρατική μηχανή δεν λειτούργησε υποδειγματικά ούτε τώρα ούτε και παλαιότερα» και είχε εντοπίσει την ανάγκη ανασχεδιασμού του συνόλου της πολιτικής αντιπυρικής προστασίας και – κοντά στο νου – προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος. Σαν να μην άκουσε τη δήλωση αυτή, περιορίστηκε να μουρμουρίσει κάτι για κριτική και αυτοκριτική, στον κατάλληλο χρόνο όπως είπε. Και δεν υπάρχει καταλληλότερος χρόνος για έναν επικοινωνιολογικά καταρτισμένο πολιτικό, από το χρόνο όπου θα έχουν αμβλυνθεί, όπως είναι ανθρώπινο, οι μνήμες της καταστροφής. Ως τότε, οι πολίτες κληθήκαμε από τα πρωθυπουργικά χείλη να παραμείνουμε «ψύχραιμοι». Κάποιοι, δεν ξέρω αν είμαστε λιγότεροι ή περισσότεροι, μείναμε απλώς, που λέει κι ο ίδιος, παγωμένοι.
06
08

Χρήστος Καραγιαννίδης: Οκτώ δικά μου πράματα για τις πυρκαγιές.

1. Όταν ο αντιπυρικός σχεδιασμός δεν ολοκληρώνεται εγκαίρως και φτάνουμε στις αρχές του καλοκαιριού για να συμβεί κάτι τέτοιο τότε φτάνουμε σε αυτά τα αποτελέσματα. Ένας σχεδιασμός ανελλιπής και υποχρηματοδοτούμενος. 2. Όταν στο κομμάτι της πρόληψης δεν έχει ληφθεί κανένα μέτρο γιατί η κυβέρνηση θεωρεί πως αυτό είναι ένα δημόσιο οικονομικό έξοδο χωρίς καμία αξία τότε η καταστροφή είναι η μόνη εξέλιξη. Καμία ενέργεια καθαρισμού των δασών, καμία προσπάθεια να καταγραφούν τα επικίνδυνα σημεία. Ακόμα και σήμερα δεν έχει δοθεί ούτε ένα ευρώ στα δασαρχεία της χώρας. 3. Όταν οι προτεραιότητες που έχει βάλει η κυβέρνηση είναι διαφορετικές από τις ανάγκες της χώρας τότε η καταστροφή είναι το βέβαιο αποτέλεσμα αυτών των πολιτικών. Αντί για χίλιους πυροσβέστες προσλαμβάνει χίλιους ειδικούς φρουρούς για τα ΑΕΙ. Αντί για προστασία των δασών ψηφίζει νόμο που δίνει το δικαίωμα για κατασκευές ακόμα και μέσα σε προστατευόμενες περιοχές και περιοχές Natura. Αντί να ολοκληρώσει το έργο της προηγούμενης κυβέρνησης για τους δασικούς χάρτες που είχε φτάσει στο 90% ακύρωσε όλη την προσπάθεια και ξεκίνησε από την αρχή μία, αμφίβολης επιτυχίας, επιχείρηση που απλά αφήνει τα δάση στα νύχια γνωστών οικονομικών και κατασκευαστικών συμφερόντων. 4. Όταν η εργαλειοποίηση των καταστροφών ήταν το μοναδικό αντιπολιτευτικό όπλο του Μητσοτάκη σήμερα φαντάζει, επιεικώς, υποκριτικό το να μας μιλά για κλιματική αλλαγή (κρίση το σωστό) και μοναδικά καιρικά φαινόμενα. 5. Στο χτεσινό διάγγελμα του ο πρωθυπουργός ομολόγησε με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο πως η κυβέρνηση εγκαταλείπει την προσπάθεια κατάσβεσης των πυρκαγιών και το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι το επικοινωνιακό damage control. Μια τέτοιου μεγέθους αποτυχία γκρεμίζει ως τραπουλόχαρτο τον μύθο της αριστείας αυτής της κυβέρνησης. 6. Μέσα σ' αυτές τις πυρκαγιές κάηκε μαζί με τις περιουσίες των πολιτών το επιτελικό κράτος, η πολυδιαφημισμένη ικανότητα των κυβερνώντων αλλά και το μύθευμα της δημόσιας ασφάλειας καθώς οι κάτοικοι των αστικών περιοχών που καίγονται παρακολουθούν από τους δέκτες των τηλεοράσεων την περιουσία τους να γίνεται στάχτη σε ζωντανή μετάδοση. 7. Η εμμονή στις ανακοινώσεις της κυβέρνησης για την μηδενική απώλεια ζωών καταδεικνύει ακόμα και τώρα μέσα σε αυτή την τεράστια καταστροφή πως το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης. Οι εκκενώσεις είναι το μοναδικό τους σχέδιο. Για να καούν πλήρως προετοιμασμένα τα δάση και τα σπίτια. 8. Κι ένα γενικό σχόλιο. Στον καπιταλισμό τα πάντα είναι κέρδος. Τα δάση, το περιβάλλον, η υγεία των ανθρώπων έχουν νόημα μόνο όταν αποφέρουν οικονομικό όφελος. Έτσι λοιπόν στην νεοφιλελεύθερη κουλτούρα και ιδεολογία το να βάλεις και να πληρώσεις 2000 ανθρώπους μέσα στα δάση για να τα προσέχουν θεωρείται οικονομικό έγκλημα σύμφωνα με τους διπλωματούχους, και μη, δεξιούς οικονομολόγους. Το να προσλάβεις 5000 πυροσβέστες θεωρείται περιττό καθώς κάτι τέτοιο είναι ένα δημοσιονομικό κόστος που δεν προσφέρει τίποτα. Το να έχει η χώρα εναέρια μέσα καλοσυντηρημένα κι έτοιμα για πτήσεις είναι πολύ κάτω στην λίστα των αναγκών. Τα κοινωνικά "έξοδα" λοιπόν έχουν νόημα γιατί αφορούν την προστασία του κοινωνικού συνόλου και όχι την ατομική ευμάρεια των λίγων. Σεβασμός και στήριξη των πυροσβεστών και των χειριστών των εναέριων μέσων που για πάνω από 4 μέρες είναι άυπνοι και κατάκοποι και δίνουν μάχη για την κατάσβεση των πυρκαγιών.
05
08

Χαράλαμπος Γεωργούλας: Μοιρολατρικός νεοφιλελευθερισμός

Αν αξίζει, λοιπόν, να τα βάλει κάποιος με την κυβέρνηση και να μην την αφήσει σε χλωρό κλαρί, ακόμα και τούτη την ώρα που καίγονται τα πάντα, είναι γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο: διότι, χάρη σε ένα συνδυασμό δουλικής σιωπής των περισσότερων ηλεκτρονικών και έντυπων μέσων και ζωτικής ανάγκης της κυβέρνησης να μην αναζητήσει κατά οποιοδήποτε τρόπο τις αιτίες- ευθύνες της τεράστιας καταστροφής, τείνει πια να επιβληθεί σαν επίσημο στρατηγικό δόγμα η μοιρολατρία. Το συμπέρασμα που μας καλούν να βγάλουμε, είναι ότι όλα έγιναν με τον καλύτερο δυνατό τρόπο (δεν κουράστηκαν να μας λένε όλες αυτές τις μέρες πως έγινε ό,τι είναι ανθρωπίνως δυνατό), το συμπέρασμα είναι πως οι πυρκαγιές δεν αντιμετωπίζονται, ούτε προληπτικά ούτε κατασταλτικά. Ο,τι είναι να καεί, θα καεί («το δάσος θα ξαναγίνει»…) Η φωτιά θα σταματήσει είτε στη θάλασσα, είτε όταν δεν θα έχει τίποτα άλλο να κάψει. Ας σώσουμε, λοιπόν, οτιδήποτε αξίζει να σωθεί. Κι αυτό δεν είναι μόνο οικολογικά απαράδεκτο, είναι και κοινωνικά και οικονομικά καταστροφικό σαν αντίληψη. Είναι η πρώτη φορά στα χρονικά τέτοιου μεγέθους καταστροφών, που δεν σημειώνεται η παραμικρή απόπειρα αναζήτησης των αιτίων του φαινομένου, των επιλογών που το γιγάντωσαν, των κενών πολιτικής στην αντιμετώπισή του, που μπορεί να το επαναλάβουν ακόμα τρομερότερο και καταστροφικότερο μπροστά στα μάτια μας. Οι ειδικοί των φυσικών καταστροφών και της διαχείρισης των σχετικών κρίσεων, που συχνά τους ακούγαμε να έχουν πακέτα λύσεων ή «λύσεων», σιωπούν. Οσοι έχουν υποχρέωση να εκτιμήσουν τι έχουν αποδώσει οι αλλαγές που επιχειρήθηκαν στον τρόπο οργάνωσης των σχετικών υπηρεσιών και στην υλοποίηση των σχεδιασμών επί του πεδίου, αρκούνται να υποστηρίζουν ότι είμασταν καλά προετοιμασμένοι (Χρυσοχοϊδης) και να αλληλοσυγχαίρονται. Οσοι διαπιστώνουν διά γυμνού οφθαλμού την ανεπάρκεια των πυροσβεστικών μέσων και του σχετικού ανθρώπινου δυναμικού, απορούν που δεν γίνεται ο παραμικρός σχετικός υπαινιγμός γι’ αυτή. Η εργώδης προσπάθεια να πνιγεί στη γένεσή της κάθε δυνατότητα κριτικής της κυβέρνησης, τείνει να πνίξει την αυταπόδεικτη ανάγκη να μιλήσουμε για το εξόφθαλμο πρόβλημα – και έτσι να μην αποπειραθούμε ποτέ τη λύση του. Αν συγκρίνουμε τη σημερινή κατάσταση με τη γενική κινητοποίηση που είχε πραγματοποιηθεί το 2007, στις καταστροφικές πυρκαγιές της Ηλείας, και τις μελέτες που εκπονήθηκαν τότε, με τη συμβολή και του ΕΜΠ (και δεν αξιοποιήθηκαν ουσιαστικά), μπορούμε να διαπιστώσουμε την κραυγαλέα διαφορά.
05
08

Μιχάλης Υδραίος: Η προστασία του περιβάλλοντος μπορεί να είναι ένα από τα βασικά στοιχεία της νέας πολιτικής αριστερής ταυτότητας

Rafal και F16 έχουμε, αεροπλάνα κατάσβεσης πυρκαγιών δεν έχουμε. Κλούβες σε κάθε γωνία της πόλης έχουμε, τα πυροσβεστικά οχήματα δεν μας φθάνουν. Τα ΜΑΤ περισσεύουν, το προσωπικό για την προστασία των δασών δεν μας επαρκεί. Τα μεγάλα λόγια και τα επικοινωνιακά τσιτάτα των κυβερνητικών στελεχών και του ΠΘ περισσεύουν, αυτό που λείπει είναι η εκπόνηση ενός ολιστικού σχεδίου -προστασίας του περιβάλλοντος και του δασικού πλούτου της χώρας, αλλά και της ευρύτερης περιοχής (να μην ξεχνάμε ότι και η γειτονική Τουρκία καίγεται) -απαλλαγής από τα ορυκτά καύσιμα και μετάβασης στην πράσινη ενέργεια και ανάπτυξη με προστασία των πληβειακών κοινωνικών ομάδων ώστε να μην εξαιρεθούν των νέων μορφών ενέργειας -συνολικής αλλαγής της οπτικής του τρόπου ανάπτυξης. Τα μεγάλα κατασκευαστικά έργα τύπου Ελληνικού συμβάλλουν στην επιτάχυνση της κλιματικής αλλαγής συνεπώς στην σημερινή συγκυρία δεν είναι μόνο οικονομικά αναποτελεσματικά αλλά και επικίνδυνα για το περιβάλλον και τον πλανήτη -τέλος χρειαζόμαστε μια αποτελεσματική Πολιτική Προστασία που θα λειτουργεί ανεξάρτητα απο την εκάστοτε κυβέρνηση, με αποτελεσματικότητα αντιστρόφως ανάλογη από αυτήν επειδυκνύει το "επιτελικό κράτος" της δεξιάς, τις τελευταίες ημέρες Προφανώς τα παραπάνω μπορούν να τα υπηρετήσουν οι πολιτικές δυνάμεις που βρίσκονται στον αντίποδα της νεοφιλεύθερης αντίληψης, οι πολιτικές δυναμεις της αριστεράς και της δημοκρατίας. Ειδικότερα για το κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης υπάρχει πεδίον δόξης λαμπρό. Χρειάζεται όμως τόλμη και αποφασιστικότητα, χρειαζεται να σκεφθούμε καινοτόμα και αποτελεσματικά, χωρίς να υπολογίζουμε το πολιτικό κόστος, χωρίς ήξεις αφήξεις και χωρίς να προσπαθούμε να συγκεράσουμε τις εξορύξεις, τα μεγάλα έργα, τους στρατιωτικούς εξοπλισμούς με το οικολογικό πρόσημο και το πρόταγμα της προστασίας του περιβάλλοντος. Το επόμενο διάστημα στο ρευστό πολιτικό σκηνικό της χώρας θα κυριαρχήσει ο πολιτικός σχηματισμός που θα διαμορφώσει ένα ισχυρό αφήγημα, μια νέα πολιτική και ιδεολογική ηγεμονία. Η προστασία του περιβάλλοντος, το πρόσημο της οικολογίας μπορεί να είναι ένα από τα βασικά στοιχεία αυτού της νέας πολιτικής αριστερής ταυτότητας. Όχι στα στενά πλαίσια της διαμόρφωσης ενός δεύτερου ισχυρού "παίκτη" εντός του σημερινού διπολικού συστήματος αλλα γενικότερα στην κατεύθυνση της οριστικής υπέρβασης του συστήματος.
05
08

«Το δάσος θα ξαναγίνει»

Είναι προσβλητικό για έναν πολίτη να βιώνει τόση αυταρέσκεια και αναλγησία από τη μεριά της εξουσίας. Οι εικόνες των ανθρώπων με τα λάστιχα, των αλόγων που έτρεχαν πανικόβλητα στους δρόμους, των απελπισμένων που αναρωτιόντουσαν γιατί δεν έρχεται καμιά βοήθεια, το αλαλούμ με τις αλληλοσυγκρουόμενες οδηγίες του 112, υπογραμμίζουν αυτό που θα έπρεπε κανονικά να έχει γίνει από χρόνια. Δεν γίνεται να συνεχίζουμε να τρέχουμε κάθε φορά πίσω από την καταστροφή. Η Ελλάδα ως πολιτεία αλλά και ως κοινωνία θα πρέπει να καταλάβει ότι είναι πια μια χώρα, που θα ζει με τέτοια «ακραία φαινόμενα». Δεν μπορεί η κρατική εξουσία να συνεχίσει στη λογική «τι να τους κάνω τους πυροσβέστες, αφού τους χρειάζομαι δυο-τρεις μήνες το χρόνο». Οπως δεν μπορεί να ισχυρίζονται κάποιοι ότι θα είναι «άχρηστοι» οι γιατροί όταν «περάσει η πανδημία». Χρειάζονται σύγχρονα σχέδια, εκπαιδευμένοι άνθρωποι, εξοπλισμός, προγραμματισμός, προετοιμασία. Εϊναι απαραίτητη πια μια άλλου είδους πολύ πιο επιστημονική και ολοκληρωμένη προσέγγιση για να αντιμετωπιστεί ο «αιώνας των καταστροφών», για τον οποίο προειδοποιούν ήδη από τις αρχές του οι ειδικοί. Απαιτούνται μόνιμοι μηχανισμοί αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης. Αλλά κυρίως επιβάλλεται μια άλλη προσέγγιση, σε ό,τι αφορά τη σχέση του ανθρώπου με τη φύση, με τον πλανήτη. Αυτή η κυβέρνηση είναι παντελώς ανίκανη να υιοθετήσει και να εφαρμόσει μια τέτοια λογική. Το μόνο που ξέρει να κάνει είναι δημόσιες σχέσεις. Ισως κάποιοι να έχουν ξεχάσει την εξίσου θλιβερή δήλωση του πρωθυπουργού πριν από μερικούς μήνες στην Κέρκυρα για να δικαιολογήσει την «εισβολή» των «επενδυτών» στον Ερημίτη: «Ετσι κι αλλιώς κάποια στιγμή θα καεί». Σε οποιαδήποτε σοβαρή χώρα αυτή η φράση και μόνο θα ήταν λόγος παραίτησης. Τώρα λοιπόν ο πρωθυπουργός, εξαφανισμένος την πρώτη μέρα της τραγωδίας, μας καθησύχασε πρωί πρωί πως «το δάσος θα ξαναγίνει». Ισως. Τραγικό όμως θα είναι να «ξαναγίνει» αυτός πρωθυπουργός.
05
08

Θόδωρος Παρασκευόπουλος: Τι Αστυνομία θέλουμε, τι Αστυνομία μπορούμε να έχουμε

Στα 2015-2019 υπήρξε μεν έλλειψη μεταρρυθμίσεων, αλλά και μια «γενική αλλαγή κλίματος και συμπεριφοράς», κάτι που είδαμε και στην αντιμετώπιση των προσφύγων από Αστυνομία και Λιμενικό. Χρειάστηκαν μόνο λίγοι μήνες δεξιάς κυβέρνησης για να επανέλθει η κατάσταση στην εξαχρείωση του παρελθόντος. Και βέβαια δεν είναι μόνο ο Χρυσοχοΐδης, είναι η διχαστική αντίληψη για «εχθρούς» και «φίλους» της κοινωνίας αντί για πολίτες με δικαιώματα, όπως και η ανάγκη μεγαλύτερης καταστολής, ώστε να περάσει αμαχητί το σχέδιο Πισσαρίδη-ΣΕΒ, η κατάργηση κάθε προστασίας της εργασίας, η ιδιωτικοποίηση της Παιδείας, της Υγείας και της Κοινωνικής Ασφάλισης, ο πολιτισμός μάρκας Μενδώνη. Η κατάσταση της εξαχρείωσης φέρνει στην επιφάνεια ό,τι πιο αχρείο υπάρχει παντού –και στην ΕΛΑΣ. Ωστόσο, θα ήταν μεγάλο λάθος, αν θεωρούσαμε πως, ως εκ τούτων, η συζήτηση για τη δημοκρατική μεταρρύθμιση της δημόσιας ασφάλειας είναι περιττή και άχρηστη. Ισχύει ακριβώς το αντίθετο: αυτή η συζήτηση και η προβολή ενός διαφορετικού, ρεαλιστικού ωστόσο υποδείγματος που θα συγκινεί και θα συνεγείρει και τους ανθρώπους της ΕΛΑΣ μπορεί να συμβάλει στην αντιστροφή των πραγμάτων.
05
08

Ό,τι είπε, δεν ξελέγεται;

«Όσον αφορά το μετρό, η λειτουργία μπορεί να ξεκινήσει το συντομότερο δυνατό με 12 από τους 13 σταθμούς και την επέκταση για Καλαμαριά, ενώ ο σταθμός Βενιζέλου μπορεί να παραδοθεί αργότερα, όπως είχε γίνει αντίστοιχα στην Αθήνα με το σταθμό Κεραμεικού», επισημαίνει στην Εποχή σχετικά ο πρώην υφυπουργός Πολιτισμού Κώστας Στρατής. Ωστόσο, ο πρόεδρος της Αττικό Μετρό επικαλείται κόστος 20 εκατομμύρια ευρώ επαναπρογραμματισμού των αυτόματων συρμών. «Είναι ελάχιστο κόστος, για να έχει μετρό η Θεσσαλονίκη, τη στιγμή μάλιστα που ετοιμάζονται να δώσουν ανάλογου ύψους πακέτο εκ νέου στα ΜΜΕ. Οι πολίτες της Θεσσαλονίκης δεν αξίζουν για την κυβέρνηση όσο μια λίστα Πέτσα» απαντά ο Κ. Στρατής υπογραμμίζοντας τις προτεραιότητες της κυβέρνησης. «Για το σταθμό Βενιζέλου, να προχωρήσει η λύση που δεν περιλαμβάνει καθόλου νέες ανασκαφές στο περίγραμμά του. Λύση που συνάδει με τη διατήρηση των αρχαίων κατά χώραν, αφού η απόσπαση σημαίνει ανασκαφές σε όλη την έκταση του ενάμιση στρέμματος του σταθμού και σε βάθος τριών μέτρων που αντιστοιχούν σε ιστορία 700 χρόνων. Δηλαδή νέες αβεβαιότητες και καθυστερήσεις» σημειώνει ο πρώην υφυπουργός Πολιτισμού. Επιστρέφοντας στον πυρήνα του ζητήματος, τη συμφωνία επιστημονικής κοινότητας και κοινωνίας των πολιτών και την έκκλησή όλων αυτών για αλλαγή πλεύσης, αναρωτιέται κανείς: γιατί τόση επιμονή από την κυβέρνηση; Δεν είναι δα και τόσο σπουδαίο για το επικοινωνιακό επιτελείο του πρωθυπουργού να βρει έναν εύσχημο και επικοινωνιακά επωφελή τρόπο να ανασκευάσει εκείνη την εξαγγελία του. Ή μήπως είναι;
04
08

Κατασκευάζοντας ταυτότητες: ο ρόλος της φωτογραφίας

Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει το θέμα του ρόλου της φωτογραφίας στη διαμόρφωση της εθνικής ταυτότητας και την οργάνωση μιας σειράς εθνικών μύθων, αλλά και στην προώθηση των «εθνικών συμφερόντων». Σχετικό δοκίμιο στο βιβλίο μάς θυμίζει ότι ήδη από τις πρώτες στιγμές της ζωής του νέου, ανεξάρτητου κράτους όταν «η ιδέα του έθνους έπρεπε συγχρόνως να προσδιοριστεί, να κατασκευαστεί, να αναδειχτεί και να προωθηθεί», ο ρόλος της φωτογραφίας αποδείχτηκε κρίσιμος και σίγουρα υπερέβαινε αυτόν της απλής μαρτυρίας: «η φωτογραφία προσέφερε στο έθνος έναν καθρέφτη που τεχνηέντως αντικατόπτριζε εκείνο ακριβώς το πρόσωπο που επιθυμούσε να αντικρίσει». Εδώ έρχεται να συγκλίνει η «άποψη ότι η εθνική ταυτότητα θα έπρεπε να σφυρηλατηθεί από την ιδέα μιας αδιάλειπτης ιστορικής συνέχειας με ρίζες στην αρχαιότητα». Πώς συνέβαλε, άραγε, σε αυτή τη στερεοτυπική εικόνα της Ελλάδας η αρχαιολατρική ματιά της «χρυσής εποχής του περιηγητισμού», τον 19ο αιώνα (και πώς ο φωτογραφικός φακός συχνά αποσιώπησε ό,τι δεν ταίριαζε με αυτή την εξιδανικευτική ματιά: τουρκικά τζαμιά, η βρόμικη Αθήνα κ.λπ.); Και, αν μέχρι τη δεκαετία του 1880 η φωτογραφία, παρόλο που «έπαιζε σημαντικό ρόλο στην κατασκευή της εθνικής ταυτότητας», ωστόσο «δεν καλλιέργησε μια απροκάλυπτα εθνικιστική ρητορική», αυτό άλλαξε τα τελευταία χρόνια του 19ου αιώνα, «καθώς ο αλυτρωτισμός και η Μεγάλη Ιδέα άρχισαν να αποκτούν όλο και μεγαλύτερη επιρροή πάνω στο φαντασιακό του έθνους και των ηγετών του». Έτσι κι αλλιώς, όπως διαβάζουμε σε άλλο δοκίμιο του τόμου, η φωτογραφία συνέβαλε στο να δημιουργηθεί «ένα εικονογραφικό λογοθετικό σχήμα (discursive formation) που θα διόρθωνε πραγματικότητες ώστε να καταναλώνονται με αισθητικούς όρους και να ερμηνεύονται με ιδεολογικούς. Αυτό το λογοθετικό σχήμα είναι εν μέρει υπεύθυνο για την αρχαιοφολκλορική αναπαράσταση της Ελλάδας».
04
08

Nancy Fraser: Για έναν διαπεριβαλλοντικό οικοσοσιαλισμό

Το σημερινό σύστημα έχει ένα όνομα: καπιταλιστική κοινωνία, η οποία πρέπει να γίνει κατανοητή υπό μία ευρεία έννοια ώστε να περιλαμβάνει όλες τις αναγκαίες βασικές προϋποθέσεις για την ύπαρξη μιας καπιταλιστικής οικονομίας –μη ανθρώπινη φύση και κρατική εξουσία, πληθυσμοί που απαλλοτριώνονται, και κοινωνική αναπαραγωγή– που όλες τους, καθόλου τυχαία, κανιβαλίζονται από το κεφάλαιο, και όλες τους παραπαίουν από τα χτυπήματα της μπάλας κατεδάφισης. Προκειμένου να κατονομάσουμε αυτό το σύστημα, και να το κατανοήσουμε υπό την ευρεία του έννοια, πρέπει να προσθέσουμε ένα νέο κομμάτι στο αντιηγεμονικό παζλ που πρέπει να λύσουμε. Αυτό το κομμάτι μπορεί να μας βοηθήσει να συνταιριάξουμε τα άλλα, να αποκαλύψουμε τις πιθανές εντάσεις και τις ενδεχόμενες συνέργειες, να διευκρινίσουμε την πηγή προέλευσής τους και να συμβάλλουμε στην πιθανή συμπόρευσή τους. Το κομμάτι που μπορεί να δώσει την πολιτική κατεύθυνση και την κρίσιμη δύναμη στον διαπεριβαλλοντισμό είναι ο αντικαπιταλισμός. Αν ο διαπεριβαλλοντισμός είναι αυτός που ανοίγει την οικοπολιτική στον πλατύ κόσμο, ο αντικαπιταλισμός είναι εκείνος που του παρέχει την αναγκαία εκπαίδευση, ώστε η προσοχή του να εστιάζεται στην αντιμετώπιση του βασικού εχθρού. Συνεπώς, ο αντικαπιταλισμός είναι αυτός που τραβάει τη γραμμή ανάμεσα σε «εμάς» και «αυτούς», η οποία είναι αναγκαία για την συγκρότηση κάθε ιστορικού μπλοκ. Η αποκάλυψη της απάτης που συνιστά η εμπορία δικαιωμάτων εκπομπής διοξειδίου του άνθρακα αναγκάζει κάθε δυνητικά χειραφετητικό ρεύμα οικοπολιτικής να διαχωρίσει δημόσια τη θέση του από τον «πράσινο καπιταλισμό». Αναγκάζει, επίσης, κάθε ρεύμα να προσέξει τη δική του αχίλλεια πτέρνα, την τάση του να αποφεύγει τη σύγκρουση με το κεφάλαιο, επιδιώκοντας είτε μια (απατηλή) αποσύνδεση, είτε έναν (μονόπλευρο) ταξικό συμβιβασμό, είτε μια (τραγική) ισοτιμία στην τρωτότητα. Εμμένοντας στην ύπαρξη του κοινού εχθρού, το αντικαπιταλιστικό κομμάτι του παζλ υποδεικνύει έναν δρόμο στον οποίο μπορούν να συμβαδίσουν οι θιασώτες της αποανάπτυξης, της περιβαλλοντικής δικαιοσύνης και την Πράσινης Νέας Συμφωνίας, ακόμα και αν σήμερα δεν μπορούν να προβλέψουν τον ακριβή προορισμό τους, και πολύ περισσότερο να συμφωνήσουν γι’ αυτόν. Μένει να φανεί, βέβαια, αν θα φτάσουμε πράγματι σε κάποιον προορισμό ή αν η Γη θα συνεχίσει να θερμαίνεται έως το σημείο βρασμού. Πάντως, η μεγαλύτερη ελπίδα μας να αποφύγουμε αυτή τη δεύτερη μοίρα είναι να διαμορφώσουμε ένα αντιηγεμονικό μπλοκ που θα είναι διαπεριβαλλοντικό και αντικαπιταλιστικό. Πού ακριβώς θα μας πάει ένα τέτοιο μπλοκ σε περίπτωση επιτυχίας του παραμένει άγνωστο. Αλλά αν θα έπρεπε να δώσω ένα όνομα σ’ αυτόν τον στόχο, θα επέλεγα τον «οικοσοσιαλισμό».
03
08

Βασίλης Ρόγγας: Ιδεολογική ηγεμονία της Δεξιάς;

Δεν χρειάζεται και δεν μπορούν να οργανωθούν εκλογικές ή πολιτικές συμμαχίες ακόμα και για να μην ξανανικήσει η Δεξιά, άλλωστε θα ήταν ανειλικρινείς. Ωστόσο, βλέπουμε ως πεπερασμένους τους πόρους που έχουμε στη διάθεσή μας για την αντεπίθεση επειδή δεν επινοούμε καινούργιους από τα ήδη υπάρχοντα υλικά. Μόνο ένα παράδειγμα ίσως είναι αρκετό. Οι θηλυκότητες κάνουν τόσο καλό σαματά διότι επαναδιαπραγματεύονται έννοιες, αναπλαισιώνουν συνθήματα, επανεπινοούν ταυτότητες, καταξιώνουν ήδη υπάρχοντες τρόπους αλληλεγγύης, απαιτούν εκτεταμένη ορατότητα με πάθος και χωρίς φόβο. Πατριαρχία και πριν από αυτά υπήρχε, αντιστάσεις και πριν από τα συγκαιρινά περιστατικά υπήρχαν, τώρα όμως γίνονται όλα τα παραπάνω. Ποιος έχει αντίρρηση ότι αν μάθουμε τους τρόπους τους δε θα κερδίζουμε σε ενότητα, οργανωτικό βάθος, ενδοπαραταξιακή αλληλεγγύη; Τέλος, ας ακούσουμε τι λένε αυτοί που δεν αποτελούν τις «ομιλούσες τάξεις», που δεν είναι opinion makers. Οι άνθρωποι λένε πολύ ωραίες ιδέες και δεν είναι στελέχη της αριστεράς, δεινόσαυροι του κινήματος με 20-30-40 χρόνια ένσημα στο δρόμο. Συγκροτούν τις δικές τους συλλογικότητες, μακριά από εμάς και συχνά ευτυχώς. Μιλάνε για τη ζωή και πώς αυτή θα έπρεπε να είναι με τρόπους που καταξιώνουν τις δικές μας ιδεολογίες και κάνουν παρέα συχνά χωρίς αρχηγούς και αρχηγίνες. Να μάθουμε από τα λόγια, τη στάση ζωής τους και την οργάνωσή τους. Μπορεί έτσι να ξεπεράσουμε την αριστερή μας μελαγχολία και την ορμέμφυτη διάθεση μας για σεχταρισμό.