Οι ιδιαιτερότητες του ελληνικού καπιταλισμού και οι προοπτικές για την ανατροπή του
Για την “ιστορική” Αριστερά η επεξεργασία και εγκαθίδρυση ενός νέου προτύπου κοινωνίας περνούσε μέσα από την κατάληψη των εργαλείων διοίκησης του κληρονομημένου παραγωγικού δυναμικού, και τον σχεδιασμό της λειτουργίας τους με βάση τις απαιτήσεις του νέου καθεστώτος. Η αναγκαία γνώση ήταν σε καθοριστικό βαθμό η γνώση που ήταν ήδη ενσωματωμένη στους θεσμούς διακυβέρνησης και τις διοικήσεις των υπαρκτών παραγωγικών μονάδων. Η ανάδειξη από τον Γκράμσι του ζητήματος των “οργανικών διανοουμένων” σήμαινε ότι όσοι διαχειρίζονται τη νέα εξουσία θα πρέπει να αξιοποιήσουν το καθοριστικό κομμάτι αυτής της γνώσης και να το προσαρμόσουν στο νέο πρότυπο διακυβέρνησης. Το γεγονός ότι η ιδέα των “οργανικών διανοουμένων” ξεχάστηκε, ενώ αποτελούσε καθοριστική προϋπόθεση της εγκαθίδρυσης ενός μη καπιταλιστικού καθεστώτος, ήταν και είναι το αποτέλεσμα της κυριαρχίας στην Αριστερά του σταλινισμού, ή μιας σοσιαλδημοκρατικής προοπτικής, και της επιβίωσης των ανατρεπτικών προσεγγίσεων σε μικρές περιθωριακές και σεκταριστικές ομάδες.
Σήμερα είναι αναγκαία η αντιμετώπιση της πολύπλευρης κρίσης των καπιταλιστικών καθεστώτων, ώστε να είναι δυνατή η ανάπτυξη παραγωγικών δυνάμεων και η εγκαθίδρυση σχέσεων παραγωγής, που επιτρέπουν τον απεγκλωβισμό από τις καταστροφικές επιπτώσεις του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού και της νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης. Είναι επίσης αναγκαία η ενσωμάτωση στον αναπτυξιακό σχεδιασμό της οικολογικής διάστασης και μιας νέας κοινωνικής διάστασης. Για έναν τέτοιο προσανατολισμό απαιτείται η εγκαθίδρυση γνωσιακών διαδικασιών ικανών να επιτρέψουν τόσο τις πρακτικές του αναπτυξιακού σχεδιασμού, όσο και την κοινωνική νομιμοποίηση και υλοποίηση αυτού του σχεδιασμού. Η υιοθέτηση ενός τέτοιου προσανατολισμού πρέπει να είναι το αποτέλεσμα της προσαρμογής της πολιτικής Αριστεράς, αλλά και των ανεξάρτητων κινηματικών πρωτοβουλιών.
Η αμφισβήτηση των πρακτικών του πελατειακού καθεστώτος και του νεοφιλελευθερισμού, περνάει μέσα από την εγκαθίδρυση νέων πρακτικών με το συνδυασμό της λειτουργίας νέων εκπαιδευτικών θεσμών και της υιοθέτησης θεσμικών καινοτομιών που υπηρετούν το δημοκρατικό αναπτυξιακό σχεδιασμό. Μέσα από αυτό το συνδυασμό θα διαμορφωθεί ένα στελεχιακό δυναμικό και το παραγωγικό ανθρώπινο δυναμικό, που θα κατανοεί και θα υπηρετεί την αντιμετώπιση των καπιταλιστικών κρίσεων μέσω των συλλογικών μορφών επιλογής και διοίκησης στόχων και μεθόδων, προς όφελος του συνόλου της κοινωνίας.