Αναδημοσιεύσεις

Το κεντρικό ζήτημα για τη χώρα είναι το θέμα της εργασίας. Μπαίνουμε σε μία εφιαλτική περίοδο, όπου οι απόψεις ανάμεσα στον κ. Μητσοτάκη και τον ΣΥΡΙΖΑ, όχι απλά απέχουν παρασάγγας αλλά βρίσκονται στον αντίποδα. Το θέμα της εργασίας διαχρονικά αποτελεί μεγάλο θέμα, ωστόσο τώρα κινδυνεύει να πάρει εφιαλτικές διαστάσεις. Οι απόψεις διαφέρουν επίσης και σε άλλα ζητήματα καίριων χειρισμών όπως για την πανδημία του κορωνοϊού και τα μέτρα για την αντιμετώπισή της. Υπήρξε με ευθύνη της Κυβέρνησης ένας πολύ μεγάλος εφησυχασμός για τη δεύτερη φάση που βιώνουμε, τον οποίο αναγνώρισε και ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης μέσα στη Βουλή. Έτσι τώρα βρισκόμαστε μπροστά σε εξελίξεις που εμφανίζουν το «επιτελικό κράτος» σε μία πλήρη απροετοιμασία. Είναι κόλαφος αυτά που συνέβησαν στα σχολεία και δεν αναφέρομαι μόνο στις μάσκες αλλά και στο μεγάλο αριθμό των μαθητών ανά τάξη την ώρα που εμείς οι βουλευτές κυκλοφορούμε με μάσκες μέσα στη Βουλή και κρατάμε αποστάσεις. Δεν υπήρξε κανένα μέτρο, καμία προετοιμασία γι’ αυτό το κεντρικό ζήτημα. Τα εργασιακά είναι το πεδίο στο οποίο είμαστε υποχρεωμένοι να αντιδράσουμε. Είναι σαφές ότι δημιουργείται ένα καινούργιο πλαίσιο και σε σχέση με τη διατήρηση του υποκατώτατου μισθού, την αντιστοίχιση των δώρων με αυτόν, τις μη πληρωμένες υπερωρίες. Ακόμα και η αναφορά για τις 100 χιλ. νέες θέσεις εργασίας χωρίς προφανώς καμία διασφάλιση που είναι προτεραιότητα για τις εκατοντάδες χιλιάδες θέσεις που χάνονται. Το κρίσιμο ζήτημα σήμερα είναι η στήριξη, η διατήρηση δικαιωμάτων , εισοδημάτων και εγγυήσεων για τις θέσεις εργασίας που υπάρχουν. Αντίθετα η ρητορική περί νέων θέσεων εργασίας υποκρύπτει την πλήρη απελευθέρωση των απολύσεων. Οι μισοί από αυτούς που δουλεύουν στις μισές επιχειρήσεις βρίσκονται σε αναστολή εργασίας και με μισθό 534 ευρώ. Αυτό λοιπόν είναι πράσινο φως για απολύσεις έτσι ώστε με νέο υποκατώτατο να πάρουν νέους εργαζόμενους. Μιλάμε για εφιαλτικές καταστάσεις. Ακόμα και για τη τηλεργασία σε πολλές μεγάλες επιχειρήσεις υπάρχει πολύ μεγάλος όγκος διαμαρτυριών για επιβολή ασφυκτικών πιέσεων υπερεργασίας. Ο προϋπολογισμός έχει δώσει μόνο 4,6 δις. από τα προβλεπόμενα στη διάρκεια της πανδημίας. Και εχθές ο κ. Σταικούρας υπερήφανος δήλωσε ότι έχει μαξιλάρι 37,4 δις. Το να κρατάει η κυβέρνηση αυτό το μαξιλάρι και να μην έχει εμπροσθοβαρώς, από τον περασμένο Μάρτιο ή από τον Ιούνιο ή έστω τώρα, ενισχύσει τις μικρές, μικρομεσαίες επιχειρήσεις, την εργασία αυτή καθαυτή, για τη στήριξη των θέσεων εργασίας και αντίθετα να ανοίγει θέματα είτε απολύσεων είτε νέου συνταξιοδοτικού, ασφαλιστικού με ενδιάμεσο πυλώνα κεφαλαιοκρατικό είναι μία επικίνδυνη στρατηγική. Μία στρατηγική που ευνοεί και μεροληπτεί ευθέως υπέρ του κεφαλαίου σε μία φάση που τόσο η εργασία όσο και το κεφάλαιο υφίστανται τις συνέπειες της πανδημίας.       

Oι συνέπειες της τρέχουσας κρίσης εξαρτώνται βασικά από την πολιτική. Η πολιτική θα αποφασίσει εάν θα μάθουμε ή όχι από τα μαθήματα που η πανδημία προσπαθεί να μας διδάξει. Έτσι, η πολιτική έχει και πάλι σημασία, και έχει τεράστια σημασία. Ένα σενάριο που μπορούμε να σκεφτούμε είναι ότι τίποτα δεν αλλάζει. Είναι μια αφήγηση που λέει ότι η πανδημία έχει ήδη λυθεί, τα εμβόλια υπάρχουν, και όλα θα επανέλθουν στο φυσιολογικό. Φυσικά, το λεγόμενο φυσιολογικό είναι μια κόλαση για την πλειονότητα του πληθυσμού στον κόσμο. Αυτή θα είναι η ηγεμονική αφήγηση. Το πρόβλημα είναι ότι οι χώρες καθίστανται περισσότερο χρεωμένες προκειμένου να ανταποκριθούν στην πανδημία. Εάν δεν υπάρχουν μέτρα, για παράδειγμα, στις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές, τότε οι λαοί αυτών των χωρών πρέπει να πληρώσουν αυτά τα χρέη. Προκειμένου να τα πληρώσουν, οι κυβερνήσεις θα συνεχίσουν να κάνουν ότι έκαναν τα τελευταία 30 χρόνια: περικοπές στις κοινωνικές υπηρεσίες, στις δημόσιες υπηρεσίες, στην πρόνοια. Αλλά το έκαναν όλο αυτό, και πολλές χώρες αντιμετώπισαν ήδη μεγάλες κοινωνικές διαμαρτυρίες, από τη Χιλή έως την Κολομβία, την Τυνησία, το Λίβανο, κλπ. Με δεδομένο αυτές τις συγκρούσεις, μπορούν τα κράτη να συνεχίζουν να εφαρμόζουν την ίδια νεοφιλελεύθερη συνταγή; Δεν το νομίζω. Αν το κάνουν, πρέπει να είναι όλο και πιο καταπιεστικά. Θα διατηρηθεί η δημοκρατία; Πιστεύω ότι η δημοκρατία θα υποστεί μια θανατηφόρα κρίση. Έχω γράψει ότι οι δημοκρατίες διατρέχουν τον κίνδυνο να πεθάνουν δημοκρατικά εκλέγοντας αντιδημοκράτες στις κύριες θέσεις. Ο Τραμπ και ο Μπολσονάρο είναι αντιδημοκράτες, δεσποτικοί πολιτικοί με δημοκρατικές μεταμφιέσεις. Εάν συνεχίσουμε να εκλέγουμε αυτούς τους τύπους ανθρώπων, οι δημοκρατίες θα πεθάνουν. Πιστεύω ότι στο μέλλον, αν τίποτα δεν αλλάξει, η καταστολή θα είναι όλο και πιο έντονη, και δεν νομίζω ότι θα περιοριστεί εντός του δημοκρατικού πλαισίου. Πιθανότατα θα εισέλθουμε σε μια περίοδο υβριδικών καθεστώτων με στοιχεία δημοκρατικής ζωής και δικτατορίας μαζί. Αυτή είναι η ιδέα ενός σεναρίου στο οποίο ο νεοφιλελευθερισμός θα συνεχιστεί, αλλά θα γίνεται όλο και λιγότερο συμβατός με τη δημοκρατία.

Εξαρχής υπάρχει η πρόθεση από την κυβέρνηση να μοιραστεί η πίτα και στον ιδιωτικό τομέα. Από την αρχή της πανδημίας θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί δομές με μεγάλη δυναμική ελέγχων, με συμφέροντες για το ελληνικό δημόσιο όρους. Δεν έγινε αυτό. Αντίθετα. Με το ΕΚΕΑ έκανε σύμβαση για 1.000 ελέγχους την ημέρα, δηλαδή 30.000 το μήνα, ενώ η δυναμική του είναι τριπλάσια, από 2.400 έως 3.500 την ημέρα, με βάση τον μοριακό αναλυτή που έχουν. Ωστόσο, τα αντιδραστήρια που πήρε ήταν για 1.000 δείγματα την ημέρα και δεν φρόντισε να πάρει παραπάνω. Σαφώς υπάρχει μια γενικότερη στενότητα διάθεσης αφού οι εταιρείες που τα παράγουν προμηθεύουν όλο τον κόσμο, αλλά η ελληνική πολιτεία θα μπορούσε να πιέσει για να πάρει περισσότερα, ειδικά αν κατηύθυνε εκεί τα περισσότερα δείγματα, ώστε να εξασφάλιζε και καλύτερη τιμή. Επέλεξε να μην το κάνει, για λόγους που πια φαίνονται περίτρανα από όταν έδειξε αδυναμία το ΕΚΕΑ να εξυπηρετήσει. Είμαι περίεργη να δω τώρα που το ΕΚΕΑ επαναλειτουργεί, εάν τα νοσοκομεία που είχαν δωρεάν συνεργασία με το Κέντρο θα επανέλθουν ή θα συνεχίσουν στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω καθυστερεί περισσότερο. Από την εμπειρία μου στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα, το ΕΚΕΑ στέλνει μέσα στο επόμενο τρίωρο ηλεκτρονικά τις απαντήσεις, ενώ τα ιδιωτικά εργαστήρια κάνουν δύο τουλάχιστον εργάσιμες μέρες. (...) Υπάρχει στην κοινωνία μια αμφισβήτηση –και δεν αναφέρομαι στους συνωμοσιολόγους και αρνητές της πανδημίας- εξαιτίας της αντιφατικής πολιτικής της κυβέρνησης. Όταν ο πολίτης βλέπει ότι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κρατούνται κενές θέσεις, για να μην κάθεται ο ένας δίπλα στον άλλον και ταυτόχρονα επιβάτες κρέμονται σαν τα τσαμπιά από τους διαδρόμους, θα αναπτύξει δυσπιστία στα μέτρα που παίρνονται. Ομοίως, όταν πέφτει ξύλο στις πλατείες της Κυψέλης και της Αγίας Παρασκευής και όχι στην Ομόνοια ή όταν τη μια ορίζεται υποχρεωτική η μάσκα και την άλλη όχι, με αντιφατικές δηλώσεις, τότε κλονίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών που αντιλαμβάνεται τα μέτρα προστασίας ως επικοινωνιακή διαδικασία.