Αναδημοσιεύσεις

Πρέπει να μετακυλήσουμε τις κλιματικές πολιτικές σε μια προληπτική μορφή, με το βλέμμα στις τεχνολογίες και τους αγώνες που έπονται. Να επικεντρωθούμε στην υποδομή και την καινοτομία σε τεχνολογίες που σχετίζονται με το κλίμα και την ενέργεια, από μπαταρίες και υδρογόνο μέχρι την προηγμένη κατασκευή άνθρακα. Χρειαζόμαστε μια νέα στρατηγική για να παρουσιάσουμε το περιεχόμενο της Πράσινης Νέας Συμφωνίας, να αποφύγουμε να μιλήσουμε με όρους έκτακτης ανάγκης ή περιορισμών στη συμπεριφορά των ανθρώπων και να επικεντρωθούμε στο να προσφέρουμε επιλογές τόσο στους καταναλωτές, όσο και στους εργαζόμενους. Οι επενδύσεις σε νευραλγικές περιοχές θα μπορούσαν να ανοίξουν τη βεντάλια των επιλογών στους ανθρώπους: μεταξύ διαφορετικών παρόχων καθαρής ενέργειας, για παράδειγμα, ή μεταξύ μιας διαδρομής με τρένο ή με ποδήλατο. Θέλετε ένα γρήγορο ηλεκτρικό αυτοκίνητο, που είναι πιο οικονομικό από το παλιό σας αμάξι; Θέλετε ένα θερμοσυσσωρευτή αντί να είστε με τον παλιό και ακριβό λέβητα; Ο μόνος τρόπος για να αποκτήσετε αυτές τις επιλογές είναι οι δημόσιες επενδύσεις σε υποδομές και καινοτομία. Οι εταιρείες δεν πρόκειται να τις δημιουργήσουν για εμάς. Θέλετε να μπορείτε να επιλέξετε που θα εργαστείτε και υπό ποιες συνθήκες; Τότε πρέπει να διαλύσουμε αυτές τις εταιρείες και να δημιουργήσουμε στη θέση τους δημόσιες, που θα αμείβουν τους εργαζόμενους καλά. Η Αριστερά πρέπει να βάλει αυτές τις τεχνολογικές και πολιτικές επιλογές σε ένα πρόγραμμα, που θα είναι κατανοητό και επιθυμητό από όλους, ακόμα και από αυτούς που κατοικούν στις αγροτικές περιοχές, όπου θα αναπτυχθούν αυτές οι υποδομές. Το αντεπιχείρημα πρέπει να είναι: οι εταιρείες ορυκτών καυσίμων καταπίνουν την καινοτομία και περιορίζουν τις επιλογές για ένα καλύτερο μέλλον. Η αγορά δεν πρόκειται να παράξει τις καλύτερες δυνατές επιλογές, από μόνη της. Αν θέλετε ένα ανοιχτό μέλλον, με νέες τεχνολογίες και νέες προοπτικές, συνταχθείτε μαζί μας.

Ο αριθμός τους δεν είναι σαφής. Υπολογίζεται ότι στις Διεθνείς Ταξιαρχίες εντάχθηκαν από 35 έως 60 χιλιάδες αγωνιστές («θα συνυπάρξουν άνθρωποι που μιλάνε περίπου τριάντα ευρωπαϊκές γλώσσες, ενώ ανάμεσά τους θα ακουστούν ακόμα τούρκικα, αραβικά, κινέζικα και γιαπωνέζικα»). Πολλοί αγωνιστές πολέμησαν στις γραμμές της CNT (περίπου 2.000 αναρχικοί, γράφει ο Παντελάκης) και αρκετές εκατοντάδες εντάχθηκαν στο POUM (μεταξύ των οποίων και Έλληνες). Γενικά στον Ισπανικό Εμφύλιο πολέμησαν στο πλευρό των Δημοκρατικών άνθρωποι από 53 διαφορετικές χώρες. Υπολογίζεται ότι 9 έως 15 χιλιάδες σκοτώθηκαν εκεί (κάποιοι μιλούν για πάνω από 20.000), ενώ είναι επίσης άγνωστος ο ακριβής αριθμός όσων συνελήφθησαν από τις δυνάμεις των φασιστών. Κάποιοι, το τραγικότερο, δεν καταφέρνουν καν να φτάσουν, «θα χάσουν τη ζωή τους στη διάρκεια του ταξιδιού τους προς την Ισπανία». Οι εκτιμήσεις για τον αριθμό των Ελλήνων και Κυπρίων που πολέμησαν στον Ισπανικό Εμφύλιο κυμαίνονται από 290 έως 400, ενώ περίπου 100 δεν γύρισαν, χάθηκαν πολεμώντας εκεί. Ο συγγραφέας έχει οργανώσει το υλικό του κυρίως γύρω από την αφήγηση της 80χρονης Αναστάσια Τσάκος Μορατάγια, «κόρης μιας Ισπανίδας και ενός έλληνα Βrigadista» του Χόρχε Τσάκος, του Γιώργου Τσάκου, ενός από τους Έλληνες που πολέμησαν στην Ισπανία, αισθανόμενοι ίσως, όπως θυμίζει ο Παντελάκης, ότι ταυτόχρονα πολεμούσαν για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και στην Ελλάδα. Ο συγγραφέας σκιαγραφεί μια εκτεταμένη εικόνα για την πολιτική και κοινωνική κατάσταση στην Ισπανία εκείνη την εποχή, για την έλευση των ξένων αγωνιστών, την εκπαίδευσή τους, τη συμμετοχή στις μάχες, το πολιτικό πλαίσιο της δράσης τους, ακόμα και για τη μοίρα που τους περίμενε μετά τον εμφύλιο, ενώ αποτυπώνονται βεβαίως και πτυχές της πολιτικής διαμάχης που αναπτύχθηκε στην πλευρά των Δημοκρατικών, του ρόλου των Σοβιετικών, αλλά και της επίθεσης του Κομμουνιστικού Κόμματος κατά άλλων δυνάμεων, όπως το POUM. Η απόφαση και η ιστορία των χιλιάδων αγωνιστών που πήγαν στην Ισπανία να πολεμήσουν τους φασίστες, είναι μια ιστορία διεθνισμού, αλληλεγγύης, ανιδιοτέλειας. Ήξεραν ότι πολλοί δεν θα γύριζαν ποτέ, αλλά ήξεραν και ότι «παρόλο που μας περιμένει πόνος και θάνατος ενάντια στον εχθρό, μάς καλεί το καθήκον», όπως λέει και ο ύμνος της CNT «A las barricadas!». Έτσι, ήταν τελικά ένας αγώνας για τη ζωή ενάντια σε εκείνους που είχαν για σύνθημά τους το «Ζήτω ο θάνατος!». Η παρουσία των Διεθνών Ταξιαρχιών στην Ισπανία κλείνει το 1938, όταν αποφασίζεται η διάλυσή τους πάνω στην κορύφωση της μάχης του Έβρου. Στις 27 Οκτωβρίου παρελαύνουν για τελευταία φορά στο κέντρο της Βαρκελώνης, όπου ακούν τις ευχαριστίες του πρωθυπουργού, Χουάν Νεγρίν, ενώ την 1η Νοεμβρίου, σε άλλη εκδήλωση, η Πασιονάρια εκφωνεί τον ιστορικό λόγο του αποχαιρετισμού προς αυτούς που «μας τα έδωσαν όλα… Και δεν μας ζήτησαν τίποτα».

H ευρωπαϊκή εμπειρία των ευέλικτων σχημάτων διευθέτησης του χρόνου εργασίας, που δίνουν στους εργαζόμενους δικαίωμα διευθέτησης του χρόνου εργασίας εντός κάποιων ορίων, έχει δείξει ότι αυτό είναι αδύνατο να ασκηθεί στην πράξη παρά μόνο όταν οι εργαζόμενοι διαθέτουν συλλογική εκπροσώπηση και σαφές πλαίσιο κανόνων που περιορίζει το διευθυντικό δικαίωμα. Δεν μπορεί δηλαδή να ασκηθεί σε χώρες όπως η Ελλάδα, όπου μόνο το 15% των μισθωτών (και ακόμα μικρότερο ποσοστό στον ιδιωτικό τομέα) καλύπτονται από συλλογικές συμβάσεις εργασίας, τα συνδικάτα είναι ανύπαρκτα στους χώρους εργασίας και ήδη ένα πολύ μεγάλο ποσοστό των εργαζομένων που εργάζονται υπερωριακά δεν αμείβονται για τις υπερωρίες τους. Αυτό το γνωρίζει η κυβέρνηση της Ν.Δ., που τάχα επικαλείται τον εξευρωπαϊσμό, ενώ συνειδητά προωθεί την απορρύθμιση του χρόνου εργασίας με την ανακύκλωση του καθεστώτος των απλήρωτων υπερωριών στο σύστημα ατομικής διευθέτησης του χρόνου εργασίας, καθώς και την εδραίωση του νεοφιλελεύθερου μοντέλου λειτουργίας της αγοράς εργασίας χωρίς συνδικάτα και συλλογικές διαπραγματεύσεις που έχουν ήδη εγκαταστήσει στην ανατολική Ευρώπη οι κυρίαρχες πολιτικές δυνάμεις μετά την πτώση του Τείχους.

«Αυτοί που θέλουν να ενσωματωθούν, βίασαν». Είναι το κυρίαρχο επιχείρημα του ρατσιστικού μπλοκ, έγινε μέχρι και τίτλος σε ορισμένα sites. Αυτό το θύμα δεν είναι τυχερό, στην πραγματικότητα, γιατί δεν λαμβάνει απολύτως καμία υποστήριξη, λαμβάνει μόνο την αναγνώριση τους συμβάντος πέραν αμφιβολιών, αφού οι δράστες ήταν Πακιστανοί. Όπως είπε και η ίδια, όμως, εξηγώντας την απόλυτη παθογένεια της ελληνικής κοινωνίας: «Ήταν μία παραλία γεμάτη και δεν ήρθε κανένας να με βοηθήσει». Ήταν μία παραλία γεμάτη, λοιπόν, που απλώς κοιτούσε. Στην αρχή, τουλάχιστον. Κοιτούσε. Τον εξευτελισμό και το ψυχικό τραύμα της κοπέλας που της έσκιζαν τα ρούχα και τη βιντεοσκοπούσαν, δεν έτρεξε να το προλάβει κανένας. Άραγε, πόσοι από τους αυτόπτες μάρτυρες να καταδικάζουν οργισμένοι αυτήν την στιγμή; Η κοπέλα, που βίωσε μία αγριότητα από αυτές που αφήνουν σημάδι για πάντα, ναι, αναγνωρίζεται ως θύμα. Μακάρι οι θύτες να τιμωρηθούν όπως προβλέπει η νομοθεσία. Αλλά γενικώς τα θύματα κακοποίησης, παρενόχλησης και βιασμού, δε λαμβάνουν υποστήριξη. Η κοπέλα από τη Νέα Σμύρνη δέχτηκε επίθεση για τα ρούχα που φορούσε. Οι γυναίκες του ελληνικού #metoo, πέρασαν από κόσκινο. Τα θύματα του βιασμού, ειδικά όσων βιασμών συμβαίνουν μέσα στο σπίτι, συνήθως δε θα δικαιωθούν. Ούτε θα λάβουν υποστήριξη. Θα ερωτηθούν αν προκάλεσαν, ή θα περάσουν στη σφαίρα των ξεχασμένων ιστοριών, ειδικά αν ο θύτης έχει… πρόσωπο στην κοινωνία. Είτε αν το πρόσωπο είναι νέο, όμορφο και πλούσιο, είτε αν είναι πρόσωπο εξουσίας. Ας μην ξεχνάμε την υπόθεση Λιγνάδη, στο κάτω-κάτω, τη σιωπή τόσων ετών, τα τόσα θύματα. Ας κρατήσουμε την δήλωση του θύματος: «Γεμάτη παραλία και δεν ήρθε να βοηθήσει κανένας». Έχει ξεσηκωθεί το ίντερνετ κι ο ακροδεξιός εσμός, αλλά την στιγμή της επίθεσης, το κορίτσι ήταν αβοήθητο. Επειδή την κοιτούσαν μεν, αλλά δεν πήγε να την βοηθήσει κανένας. Αυτή είναι, συνοπτικά, η πραγματικότητα των θυμάτων των σεξουαλικών επιθέσεων, η αορατότητα. Εκτός κι αν, φυσικά, σε κακοποιήσει μετανάστης.

Η κοινωνική ανάσα μετά την καταστροφή που έφεραν οι κυβερνήσεις της Ν.Δ., αποσιωπάται σκοπίμως. Πρέπει να ξεχαστεί το έργο και η τετραετία του ΣΥΡΙΖΑ. Κατανοητό. Ομως γι’ αυτό η ΕΣΚΕ 2021-27 επαναλαμβάνει όλες τις δράσεις της ΕΣΚΕ του 2018 χωρίς να τις αξιολογεί. Δεν προβλέπει και δεν εκτιμά ποια θα είναι τα κεντρικά θέματα που θα κληθεί η χώρα να αντιμετωπίσει την επόμενη επταετία λόγω της πανδημικής κρίσης και της κλιματικής αλλαγής και δεν καθορίζει νέες δράσεις για αυτά. Δεν ορίζει τον πιθανό αριθμό των αριθμό ωφελουμένων κάθε δράσης και το προϋπολογιζόμενο κόστος για την επταετία. (...) Αν αντιπαραθέσει κάνει την ΕΣΚΕ του 2018 με αυτήν του 2021-27 καταλαβαίνει αμέσως ότι η «νέα» ΕΣΚΕ είναι μια κακή αντιγραφή της παλιάς, χωρίς να δεσμεύεται σε τίποτε. Το «νέο» είναι η ολική επαναφορά του προνοιακού μοντέλου του παρελθόντος που αφορά τους ακραία φτωχούς και ευάλωτους και όχι την κοινωνική πλειοψηφία η οποία χρειάζεται φροντίδα σε κάθε φάση της ζωής της που αντιμετωπίζει ανισότητες. Αλλά ακόμη και για την ακραία φτώχεια το μετονομασθέν σε «Ελάχιστον Εγγυημένο Εισόδημα» (ΕΕΕ) «Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης» (ΚΕΑ) δεν αυξάνεται ούτε κατά 11%, αναλογικά με την αύξηση του κατώτατου μισθού από 586 σε 651 επί ΣΥΡΙΖΑ. (...) Οι ελάχιστες νέες δράσεις, όπως π.χ. ο βοηθός του ανάπηρου, δεν κοστολογούνται, ούτε αναφέρεται πόσους αφορούν. Η αποϊδρυματοποίηση δεν έχει χρονικό ορίζοντα, ξεχάστηκε και το κλείσιμο των Λεχαινών. Αντίθετα, επανέρχεται το πιλοτικό πρόγραμμα της λειτουργικότητας που θα εξοντώσει τους ανάπηρους, τα επιδόματα και τις συντάξεις τους, όπως ήθελε το ΔΝΤ και ο ΣΥΡΙΖΑ απέρριψε. Επανέρχεται η ρήση του ΔΝΤ ότι τα επιδόματα είναι πολλά και πρέπει να μειωθούν. Ο Ελληνας πολίτης, μέσα στις 100 σελίδες της ΕΣΚΕ, δεν θα βρει μέτρα που θα τον βοηθήσουν να αντιμετωπίσει τα τεράστια προβλήματα της πανδημικής και της κλιματικής κρίσης. Η φτώχεια, η ανεργία και οι ανισότητες αυξάνουν. Η απάντηση δεν είναι η επιστροφή στο αποτυχημένο μοντέλο μέριμνας που εφάρμοσε η Ν.Δ. την περίοδο 2012.

Τη Δευτέρα 8 Ιουνίου το πρωί ευτυχισμένοι εργαζόμενοι συγκεντρώθηκαν έξω από τα γραφεία του Συνδέσμου Ελλήνων Βιομηχάνων και γιόρτασαν την κατάθεση του νομοσχεδίου Χατζηδάκη, δείχνοντας την ευγνωμοσύνη τους στην εργοδοσία και το κεφάλαιο και ευχαριστώντας για την κατάργηση του 8ώρου.

Τα πιο προκλητικά, όμως, αυτή τη στιγμή είναι όσα εξήγγειλε ο Κ. Μητσοτάκης για την υγεία. Θα περίμενε κανείς και καμία, έστω, να μεταθέσει για αργότερα την εξαγγελία της νεοφιλελεύθερης επίθεσης. Το κύρος του δημόσιου ΕΣΥ είναι, πανθομολογούμενα, ανεβασμένο. Εντούτοις, υποστήριξε, μιλώντας σε συνέδριο για την υγεία ότι «το ΕΣΥ δεν είναι υποχρεωτικά κρατικό σύστημα». Ότι το θέμα του κόστους  «είναι κάτι το οποίο προφανώς θα μας προβληματίζει ολοένα και περισσότερο». Για το προσωπικό υποστήριξε ότι «ένα σημαντικό μέρος θα μονιμοποιηθεί, για να μπορέσουμε να καλύψουμε τις πάγιες και διαρκείς ανάγκες». Λέει, δηλαδή, καθαρά το λόγο που έδειξε εμμονή, ακόμα και στην αιχμή της υγειονομικής κρίσης, που δεν ενίσχυσε το δημόσιο ΕΣΥ. Τώρα, μάλιστα, θα το συρρικνώσει, θα απολύσει προσωπικό, θα κλείσει νοσοκομεία, θα εισάγει τους ιδιώτες στα νοσοκομεία. Η υγεία από αγαθό για όλους γίνεται προνόμιο, που ο απλός πολίτης θα καταβάλει το κόστος, μπορεί δεν μπορεί. (...) Αντιπαράθεση υπήρξε, φυσικά, και στα ζητήματα υγείας, ως απάντηση στις θέσεις Μητσοτάκη. «Αξία μας ο άνθρωπος και η ανθρώπινη ζωή και όχι τα κέρδη», απάντησε ο Αλέξης Τσίπρας. Ο Ανδρέας Ξανθός μιλώντας στο «Κόκκινο» εξειδίκευσε τους άξονες της πολιτικής, η οποία σε σχεδιασμό τριών χρόνων θα απορροφά δαπάνες της τάξης του 7% του ΑΕΠ. Στο ερώτημα τι θα απαντούσε σε όσους ασκούν κριτική για το 7% απάντησε ότι τώρα -και με την εμπειρία της πανδημίας- δεν νοείται κανείς να θέτει το ζήτημα αυτό, όπως δεν το θέτει για τα ραφάλ και τις φρεγάτες.