Αναδημοσιεύσεις

Η εγκατάλειψη από τον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ μιας ρητορικής που επικεντρώνει στις κυρώσεις, στην επέκταση στα 12 μίλια, του δόγματος που μας κληροδότησε ο Α. Παπανδρέου ότι έχουμε μία διαφορά μόνο με την Τουρκία στο Αιγαίο και αυτή είναι η υφαλοκρηπίδα, της ερωτοτροπίας με τη θέση ότι μπορεί να έχουμε σύνορα με την Κύπρο και κοινό αμυντικό δόγμα και η σαφής υιοθέτηση στήριξης μίας προοπτικής επίλυσης των διαφορών μέσω των συνομιλιών, εκτός των άλλων θα τον απαλλάξει από την υποχρέωση να απολογείται, πχ, γιατί δεν υπερψήφισε τον προϋπολογισμό των αμυντικών δαπανών. Πρέπει πρωτίστως να εξαλείψει την υπόνοια ότι εμφορείται από τη θέση “τώρα που είμαστε αντιπολίτευση μπορούμε να κάνουμε πολιτική από πατριωτική πλευρά, αλλά ως κυβέρνηση θα είμαστε ρεαλιστές”. Η θετική εμπειρία υπάρχει και είναι πρόσφατη. Η επίλυση της διαφοράς μας με την Βόρεια Μακεδονία προφανώς και έγινε στο πλαίσιο μίας υπαρκτής θετικής ατζέντας στην προοπτική εισόδου της γείτονος στην ΕΕ. Δεν το αγνοούμε. Στο πλαίσιο αυτής της θετικής προοπτικής, η επίλυση των διαφορών έγινε πιο εύκολη. Όσο και αν τα μεγέθη είναι διαφορετικά και οι επιλογές της Τουρκίας εντάσσονται σε ανταγωνιστικό, έναντι των γειτόνων της, σχέδιο, η μεθοδολογία είναι κοινή. Τα αποτελέσματα στο τέλος της ημέρας θα είναι θετικά καθώς και σε οριστική επίλυση των διαφορών μας θα φθάσουμε και τους αλόγιστους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, σε περίοδο που πρέπει να στηριχθεί ο κόσμος της εργασίας και το κοινωνικό κράτος, σε περίοδο πανδημίας, θα αποφύγουμε.

Σοβαρά τώρα; Ανακαλύψαμε ξαφνικά την πυρίτιδα; Κόσμος άρχισε να πέφτει από τα σύννεφα γιατί διαπίστωσε πως στον «λαμπερό» κόσμο των ΜΜΕ τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα; Πως η ελευθερία του Τύπου και η αντικειμενική δημοσιογραφία είναι έννοιες απατηλές και πως οι δημοσιογράφοι είναι ευάλωτοι σε πιέσεις; Σοβαρά τώρα; Συμβαίνουν αυτά σε «επώνυμους» δημοσιογράφους; Σε «δυνατές» υπογραφές; Χθες ήταν η Ακρίτα στα ΝΕΑ, προχθές ο Αργυρός και ο Αυγερόπουλος στην ΕΡΤ, σήμερα ο Χαρίτος πάλι στην ΕΡΤ και η Κρουστάλλη στο ΒΗΜΑ. Και αν κάτι τέτοιο συνέβη σε αυτούς, τι ακριβώς συμβαίνει με τις χιλιάδες «ανώνυμους» δημοσιογράφους; Σε τι καθεστώς εργασιακής ανασφάλειας δουλεύουν; Σοβαρά τώρα; Είναι τα ΜΜΕ επιχειρήσεις που εξυπηρετούν τα συμφέροντα των επιχειρηματιών που τα κατέχουν; Και που επιβιώνουν ή από διαφημίσεις ή από δανεισμό; Και που η όποια, αντίθετη από του αφεντικού, άποψη καταφέρει να επιβιώσει, χρησιμοποιείται απλώς ως άλλοθι; Αν και στο ναδίρ της αξιοπιστίας, η δημοσιογραφία οφείλει να αναγεννηθεί από τις στάχτες της. Είναι θέμα δημοκρατίας. Και στο επιβαλλόμενο πέπλο σιωπής, ας θυμόμαστε το στίχο του Μανόλη Αναγνωστάκη: «Έστω. Ανάπηρος, δείξε τα χέρια σου / Κρίνε για να κριθείς».

η Βουλή όχι μόνο μετατράπηκε σε παρακολούθημα επιχειρηματικών και εκδοτικών συμφερόντων, αλλά μπήκε σε λειτουργία και ένα σχέδιο φίμωσης και τρομοκράτησης των βουλευτών, ώστε να μην εκφράζουν απόψεις, γνώμες, θέσεις και να μην αναδεικνύουν κοινωνικά και πολιτικά μέτωπα που ενοχλούν την κυβέρνηση ή δημιουργούν προβλήματα σε εκδοτικά και επιχειρηματικά συμφέροντα, εγκαινιάζοντας έτσι νέα ήθη για τον κοινοβουλευτικό βίο. Θα μπορούσα να συνεχίσω τον κατάλογο των κυβερνητικών πρακτικών που συνιστούν κίνδυνο για την ίδια τη δημοκρατία αναφέροντας τη λίστα Πέτσα, τις παραιτήσεις δημοσιογράφων έπειτα από ασφυκτικές πιέσεις του Μαξίμου, τα περιστατικά λογοκρισίας σε μεγάλα συγκροτήματα Τύπου, τη βιομηχανία απευθείας αναθέσεων, τις προγραφές δημοσίων υπαλλήλων, την καθημερινή πλέον παραβίαση συνταγματικών δικαιωμάτων με πρόσχημα την πανδημία, τις συλλήψεις των τριών πολιτών μπροστά από το Μέγαρο Μαξίμου πριν από μερικές μέρες, επειδή τόλμησαν να διαμαρτυρηθούν συμβολικά και τηρώντας όλα τα υγειονομικά μέτρα για την αντεργατική πολιτική της κυβέρνησης, αλλά και των εννέα φεμινιστριών την Παγκόσμια Ημέρα κατά της Βίας Εναντίον των Γυναικών, την εκκίνηση διαδικασίας προκαταρκτικής εξέτασης κατά των επικεφαλής των κομμάτων της Αριστεράς για τις εκδηλώσεις τιμής την ημέρα του Πολυτεχνείου, τις αγριότητες της αστυνομίας στις 6 Δεκέμβρη και πόσα άλλα. Νομίζω όμως ότι αρκεί και το συμπέρασμα είναι σαφές. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ηγείται πλέον ενός συνασπισμού πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που έχουν συγκροτήσει ένα υβρίδιο νεοφιλελευθερισμού, ακραίου Κέντρου και άκρας Δεξιάς. Ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης αποτελεί ακριβώς το σημείο διαρραφής, το άδειο πρόσωπο, επικοινωνιακά σμιλεμένο, στο οποίο μπορούν να προβάλλονται οι συγκλίνουσες επιδιώξεις αυτού ακριβώς του μπλοκ δυνάμεων. Έναν Λουδοβίκο του 21ου αιώνα, που ενδιαφέρεται απλώς και μόνο για την αναπαραγωγή της εξουσίας του. Και το πρόβλημα εδώ είναι ότι όσο οι πολιτικές του θα παράγουν αδιέξοδα, τόσο θα σκληραίνει τη στάση του καθεστώτος που έχει οικοδομήσει. Γι’ αυτό και η δημιουργία ενός μαζικού λαϊκού ρεύματος για την ανατροπή του είναι πλέον ζήτημα (και) δημοκρατίας.

Σε μια περίοδο που υπάρχει πραγματική ανάγκη στήριξης όσων εργαζομένων βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα ενάντια στην απειλή της πανδημίας, οφείλουμε πράγματι να απαιτήσουμε την έκτακτη οικονομική ενίσχυση όλων αυτών, ως ελάχιστη αναγνώριση της προσφοράς τους για τις υπηρεσίες που εξακολουθούν να προσφέρουν στην ελληνική κοινωνία, ρισκάροντας καθημερινά τη ζωή τους. Πιστεύουμε βαθιά ότι η πανδημία αντιμετωπίζεται με ενίσχυση του κοινωνικού κράτους, της δημόσιας υγείας, της εκπαίδευσης, των δημοσίων υποδομών, κατ’ επέκταση, όσων κατηγοριών εργαζομένων απασχολούνται στους σχετικούς τομείς (ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό, προσωπικό καθαριότητας, εκπαιδευτικοί, εργαζόμενοι στις δημόσιες συγκοινωνίες, εργαζόμενοι στις δομές κοινωνικής πρόνοιας κτλ.) και όχι με την ενίσχυση της αστυνόμευσης, ιδιαίτερα με τον ρόλο της καταστολής που αυτή έχει λάβει από τις πολιτικές επιλογές της παρούσας κυβέρνησης, δεδομένου και του κλίματος άγριας καταστολής που έχει καλλιεργήσει η ΕΛΑΣ ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα. Πολλώ δε μάλλον, δεν νοείται να τίθενται στην ίδια κατηγορία πληττόμενων και αναγκαίο να ενισχυθούν ομάδων, οι παραπάνω κατηγορίες εργαζομένων, οι οποίες έχουν πρωτοστατήσει και έχουν διακινδυνέψει την υγεία τους για να βρίσκονται στην πρώτη γραμμή, με τις δυνάμεις καταστολής. Θεωρούμε παντελώς αδικαιολόγητη και πλήρως αναιτιολόγητη την συμπερίληψη των ένστολων της ΕΛΑΣ στις κατηγορίες που θα πρέπει να ενισχυθούν με έναν επιπλέον μισθό, δεδομένου ότι δεν αποτελούν κατά την γνώμη μας τους εργαζόμενους εκείνους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του αγώνα ενάντια στην πανδημία ή πλήττονται κατάφορα από την οικονομική δυσπραγία πολλών κλάδων της οικονομίας. Η ελληνική κοινωνία, προκειμένου να βγει όρθια από αυτή την κρίση χρειάζεται περισσότερη κοινωνική ασφάλεια, ποιοτικότερη και αποτελεσματικότερη δημόσια υγεία, ενίσχυση των πιο πληττόμενων κλάδων της οικονομίας και της εργασίας, και όχι ενίσχυση ενός καθεστώτος αστυνομοκρατίας και εντεινόμενης καταστολής.

Ο ΣΥΡΙΖΑ πολύ έγκαιρα στην αρχή της πανδημίας επεξεργάστηκε μία πρόταση στήριξης των κοινωνικών και επαγγελματικών στρωμάτων των οποίων τις ανάγκες θέλει να εκφράσει. Η πρόταση ήταν κοστολογημένη και αναλυτική έτσι ώστε να μη μπορεί να ειπωθεί καμία αμφισβήτηση για τον βαθμό υλοποίησης που μπορεί να υπάρξει. Η πρόταση αυτή ονομάστηκε Μένουμε Όρθιοι και παρουσιάστηκε από τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ και τους αρμόδιους τομεάρχες. Στη συνέχεια η πρόταση αυτή επικαιροποιήθηκε και παρουσιάστηκε ξανά ως Μένουμε Όρθιοι 2 δείχνοντας το συνεχές ενδιαφέρον του πολιτικού μας χώρου για τις ανάγκες της κοινωνίας. Μέσα στον Δεκέμβριο επίσης κατατέθηκαν και παρουσιάστηκαν στη Βουλή από τον Αλέξη Τσίπρα 4 τροπολογίες που αφορούσαν στήριξη στις άμεσες ανάγκες της κοινωνίας που βιώνει με πολύ σκληρό τρόπο την πανδημία αλλά και την απουσία πολιτικών στήριξης της από την κυβέρνηση. Αυτές οι προτάσεις έχουν γίνει κατόπιν συζήτησης και συλλογικών διαδικασιών και έχουν κοστολογηθεί παρουσιάζοντας αναλυτικά τις πηγές χρηματοδότησης. Χτες επανακατατέθηκε μία τροπολογία από 4 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ που διευρύνει τις κατηγορίες εργαζομένων και για τις οποίες ζητείται να λάβουν έναν επιπλέον μισθό. Πέραν του ότι και πάλι εξαιρούνται εργαζόμενοι, όπως οι δάσκαλοι ειδικής αγωγής πχ, από τις κατηγορίες εργαζομένων θα ήθελα να θέσω μερικά ερωτήματα, α)έχει γίνει κάποιος υπολογισμός του κόστους αυτής της τροπολογίας?, β) γιατί δεν υπάρχει η υπογραφή των τομεαρχών οικονομικών και εργασίας εφόσον η τροπολογία αφορά εργασιακά και οικονομικά ζητήματα? γ) τι νόημα έχει να κατατίθενται τροπολογίες πέραν των κεντρικών προτάσεων του κόμματος για την στήριξη της κοινωνίας? δ) θα μπορούσε με αυτή τη λογική ο τομεάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης να καταθέσει μία τροπολογία που να ζητά 2000 ευρώ για αγρότες και κτηνοτρόφους που έχουν δοκιμαστεί σκληρά από την πανδημία? ε)Καταλαβαίνουμε πόσο πληγώνει αυτή πολιτική πρακτική την αξιοπιστία μας? στ)Μπορούμε να λειτουργούμε έξω από τις συλλογικές διαδικασίες προκρίνοντας αιτήματα που ναι μεν να ακούγονται θετικά (αλλά δεν είναι) αλλά δημιουργούν αποκλεισμούς, είναι ανεφάρμοστα και προκαλούν και σύγχυση? Η κριτική και η διαφωνία είναι βάση συνύπαρξης για την αριστερά. Με αυτό ως δεδομένο διατυπώνω την διαφωνία μου για την συγκεκριμένη τροπολογία.

Ήταν 1975 όταν αποφάσισα, μικρό παιδί ακόμα, να επισκεφθώ τα γραφεία του “Ρήγα” στη Νέα Ιωνία και να ζητήσω να γίνω μέλος. Είχα τεράστιο άγχος και αγωνία. Πίστευα πως με βάση την ηλικία μου θα με απέρριπταν. Έτσι κι εγώ έκανα τα εξής: Τρέλανα την μάνα μου να μου αγοράσει ψηλοτάκουνα παπούτσια, της μόδας τότε, για να αποκτήσω μπόι. Έβαλα μπόλικα ρούχα για να μην φαίνομαι κοκαλιάρης, δηλαδή μικρό παιδί και πρόσθεσα φούμο στο πρόσωπο για να δημιουργήσω την ψευδαίσθηση ότι έχω τρίχες στο πρόσωπό μου. Ήταν τόση η λαχτάρα μου να γίνω μέλος της οργάνωσης, που ήμουν έτοιμος να κάνω το οτιδήποτε για να το πετύχω. Φούμο; Φούμο! Με δέχτηκαν και έγινα το πιο ευτυχισμένο παιδί στον κόσμο. Κοίταγα τις συντρόφισσες και τους συντρόφους, που ήταν αρκετά μεγαλύτεροί μου, με δέος. Οι περισσότεροι από αυτούς ανήκαν στη γενιά του Πολυτεχνείου, κάποιοι είχαν κάνει φυλακή και η καθοδηγήτρια από το Κεντρικό Συμβούλιο ήταν η Χριστίνα Πολυκαλά, η οποία έτυχε να είναι καθηγήτρια μου στην τεχνική σχολή (ψυκτικός παρακαλώ) που πήγαινα. Ζούσα ένα παραμύθι και ένιωθα μέρος ενός κόσμου, που ήθελε να αλλάξει τον κόσμο. Διάβαζα πολιτικά και ιδεολογικά κείμενα ατελείωτα. Επιχείρησα να διαβάσω και Αλτουσέρ. Δεν κατάλαβα. Ξαναδιάβασα. Και πάλι τίποτα. Πήγα στα γραφεία κλαίγοντας και τους είπα ότι δεν αξίζω να ανήκω στον Ρήγα. Ευτυχώς, θα το λέω πάντα, βρέθηκε ο Παναγιώτης και η Χριστίνα και μου μίλησαν. Μου εξήγησαν ότι πρέπει να ξεκινήσω διαφορετικά, να διαβάσω λογοτεχνία, άλλα κείμενα και στη συνέχεια τους θεωρητικούς. Μου έδωσαν βιβλία, μου μίλησαν, μου είπαν ότι η γνώση είναι μια διαρκής προσπάθεια μέχρι τα βαθιά γεράματα. Ηρέμησα… Η συνέχεια ήταν συναρπαστική. Κατάλαβα την αξία της αμφισβήτησης. Έμαθα τις… λέξεις ανεκτικότητα, σεβασμός στη διαφορετική άποψη. Έμαθα να μιλάω, αλλά κυρίως να ακούω, να σκέφτομαι και να τολμώ να λέω την άποψή μου. Μικρό παιδί ακόμα γοητεύτηκα από την ιδέα του σοσιαλισμού με ελευθερία, δημοκρατία και αυτοδιαχείριση, από την ανάγκη τα κινήματα να είναι αυτόνομα και ριζοσπαστικά. Μπολιάστηκα από τη σκέψη ότι δεν υπάρχει μόνο η αντίθεση κεφάλαιο – εργασία, αλλά ότι οι αντιθέσεις είναι πολλαπλές και εν πολλοίς ισότιμες από την σκοπιά της καθολικής απελευθέρωσης. Πάμε παρακάτω. Δώσαμε τη μάχη της ψήφου στα 18 και το καταφέραμε. Θέσαμε το ζήτημα της κατάργησης της μπλε ποδιάς για τις μαθήτριες. Έγινε κίνημα και τελικά πράξη. Μιλήσαμε για τις φυλακές ανηλίκων, κυκλοφορούν ακόμα φωτογραφίες από τις κινητοποιήσεις μας έξω από τις φυλακές Κορυδαλλού. Σε αντιπαράθεση με το κόμμα διεκδικήσαμε να συμμετάσχει το ΑΚΟΕ και το Αμφί στο ετήσιο φεστιβάλ μας, ανοίγοντας τα ζητήματα της σεξουαλικής απελευθέρωσης. Μιλήσαμε για την αστυνομική βία και αυθαιρεσία, ζητήσαμε με επιμονή την κατάργηση των ΜΑΤ, αναδείξαμε το ζήτημα της ειρήνης, των πυρηνικών, της γυναικείας απελευθέρωσης από τον διπλό ζυγό. Είχαμε πυρήνες σε νυχτερινά σχολεία, σε τεχνικές σχολές, σε σωματεία. Ήμασταν μια ζωντανή, δραστήρια οργάνωση με ταυτότητα και φυσιογνωμία. Ήμασταν η Νεολαία του ΚΚΕ Εσωτερικού, αλλά διατηρούσαμε την αυτονομία μας. Ήμασταν κομμουνιστές της ανανέωσης…. Ήμασταν και είμαστε πολλά. θα μπορούσα να γράφω ή να μιλάω για την ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος με τις ώρες. Δεν τα κάναμε όλα καλά. Κουβαλάμε στην πλάτη μας μια διάσπαση με την Β΄ Πανελλαδική. Και τότε, λίγο καιρό μετά, ζήτησα στο βαθμό που μου αναλογούσε, δημόσια συγγνώμη. Ναι, είμαι και εγώ υπερήφανος και τυχερός που έζησα αυτό το υπέροχο ταξίδι.

Οραματιζόμαστε, λοιπόν, μια εκπαίδευση που συμβάλλει στην άμβλυνση των στερεοτύπων, συνδέοντας τη διανοητική με τη χειρωνακτική εργασία, που παρέχει πολύπλευρη γενική μόρφωση –αναγκαία για μια επιτυχή παρακολούθηση οποιασδήποτε περαιτέρω εξειδίκευσης– και η οποία συμβάλλει στην άμβλυνση των κοινωνικών επιπτώσεων εξαιτίας μορφωτικών ανισοτήτων. (...) Η κατάθεση συγκεκριμένων προτάσεων υλοποίησης της παραπάνω κατεύθυνσης δεν είναι δυνατόν να εναπόκειται στο μακρινό μέλλον. Μπορούμε από σήμερα, εκμεταλλευόμενοι κατ’ αρχάς τις υπάρχουσες εκπαιδευτικές δομές, να προχωρήσουμε στον μεταβατικό σχεδιασμό ενός και μοναδικού τύπου απολυτηρίου Λυκείου, με διασφάλιση ενός υψηλού επιπέδου γενικής παιδείας αλλά και ταυτόχρονη εμπλοκή όλων των παιδιών στην πρακτική εφαρμογή. Το νέο Λύκειο που θα προκύψει, έπειτα από έναν τέτοιο σχεδιασμό, δεν θα πρέπει να είναι προϊόν «συγκόλλησης» των υπαρχόντων τύπων Λυκείων. Αυτές οι αλλαγές επιβάλλεται να συμβαδίσουν με αλλαγές στα προγράμματα σπουδών του Γυμνασίου και του Δημοτικού καθώς και με ταυτόχρονη ένταξη σε αυτά εργαστηριακών δραστηριοτήτων ανάλογων του επιπέδου της κάθε βαθμίδας στο πλαίσιο μιας δεκατετράχρονης υποχρεωτικής εκπαίδευσης. Η αύξηση των κρατικών δαπανών για την εκπαίδευση είναι προφανώς το προαπαιτούμενο μιας τέτοιας μεταρρύθμισης. Με ορατή τη σύμπτωση μεγάλου μέρους της εκπαιδευτικής Αριστεράς στον στόχο για ένα σχολείο όπου όλο το πρόγραμμά του θα διαπνέεται από τον συνδυασμό θεωρίας και πράξης, ώστε να επιτυγχάνεται η ισόρροπη ανάπτυξη όλων των πλευρών του ανθρώπινου ψυχισμού, είναι αδήριτη ανάγκη η κοινή τους δράση αλλά και η κατάθεση των εξειδικευμένων προτάσεών τους στην κατεύθυνση της αναγκαίας αυτής αλλαγής.

Το πανεπιστήμιο, κατά το Σύνταγμα, είναι αυτοδιοίκητο: εναπόκειται σε αυτό να φυλάξει τον εαυτό του. Αυτοδιοίκητο αυτό σημαίνει. Επομένως, δεν μπορεί η Ελληνική Αστυνομία να στρατοπεδεύσει στο χώρο του, μην τυχόν υπάρξει βία. Η ΕΛ.ΑΣ. έχει λόγο σε ένα πανεπιστήμιο εφόσον διαπράττονται παράνομες πράξεις που διώκονται αυταπάγγελτα. Όπως λοιπόν προσδοκούμε από την Ελληνική Αστυνομία να μας προστατέψει από μια κλοπή του σπιτιού μας, αλλά δεν συναινούμε να βάλουμε έναν αστυνομικό μονίμως στο καθιστικό του σπιτιού μας, έτσι πρέπει να γίνεται και με το Πανεπιστήμιο. Αρκεί βέβαια και η Αστυνομία να κάνει τη δουλειά της. Το λέω αυτό διότι ως έναν βαθμό κατανοώ την κριτική που γίνεται προς την πανεπιστημιακή κοινότητα επειδή έχει ανεχθεί φαινόμενα βίας, αλλά μου κάνει εντύπωση που αυτή η κριτική δεν αφορά και την Αστυνομία. Ως σήμερα, ο νόμος δεν εμποδίζει σε τίποτε την Αστυνομία να παρέμβει όταν χρειάζεται. Το Πανεπιστήμιο, αν θεωρεί λοιπόν ότι χρειάζεται, θα πρέπει να έχει μια υπηρεσία φύλαξης που θα λογοδοτεί στις αρχές του, δηλαδή στον Πρύτανη. Κάποια πανεπιστήμια στην Ελλάδα χρειάζονται τέτοια φύλαξη, όπως το Πάντειο, το Μετσόβιο, η ΑΣΟΕΕ και το Aριστοτέλειο, άλλα πάλι δεν νομίζω, αλλά αυτό ας το αποφασίσουν οι αρχές τους. “Πλήρη αυτοδιοίκηση” είπαμε: άρθρο 16, παρ. 5 του Συντάγματος. Δεν είναι εφορία, ούτε αστυνομικό τμήμα το πανεπιστήμιο. Υπάρχουν ιστορικοί λογοι γι’ αυτό δέκα αιώνες τώρα. Εκτός αν δεν μας αρέσει η πανεπιστημιακή αυτοδιοίκηση, οπότε να ξέρουμε πώς κινούμαστε εφεξής. Επομένως, δεν είναι “ή ανομία ή αστυνομία” όπως εσφαλμένα πολύς κόσμος νομίζει. Υπάρχει πολύς χώρος ανάμεσα. Αυτόν τον χώρο ζούμε καθημερινά.

Στο Χρηματιστήριο του Σικάγου εδώ και λίγες μέρες εισήχθη προς διαπραγμάτευση το νερό της Καλιφόρνιας με τη μορφή των προθεσμιακών συμβολαίων. (...) Παρότι τίποτα δεν μας σοκάρει πια, καθώς ανεπαισθήτως έχουμε αποδεχθεί ότι οι ίδιοι, οι οικογένειές μας, οι φιλίες μας, τα σπίτια μας θα γίνουν μικρά κέντρα αναπαραγωγής του καθημερινού καπιταλισμού, η εξέλιξη με το νερό της Καλιφόρνιας είναι ένα τεράστιο ποιοτικό άλμα. Το νερό έχει εμπορευματοποιηθεί προ πολλού, αυτό δεν είναι καινούργιο, μια και στην πραγματικότητα από την εποχή της γεωργικής επανάστασης ο έλεγχος των υδατικών πόρων πυροδότησε ατέλειωτες αιματηρές συγκρούσεις –έχουν γίνει πόλεμοι για ένα ποτάμι και φόνοι για ένα πηγάδι– και προφανώς αυτό θα συνεχίσει να γίνεται, με πιο εκλεπτυσμένους τρόπους, αλλά θα γίνεται. Κι αν υποθέσουμε ότι οι ποταμοί αίματος που χύθηκαν για ποταμούς ύδατος ήταν αναπόφευκτοι λόγω της σπάνεως του νερού, όπως λίγο-πολύ συμβαίνει στους ρηχούς νερόλακκους της σαβάνας όπου τ’ άγρια διώχνουν τα ήμερα (ενίοτε τα τρώνε κιόλας), η σπάνις δεν ήταν καθόλου η αιτία που το νερό που τρέχει εν αφθονία από τα βουνά και το μεγαλύτερο μέρος του χάνεται στη θάλασσα έγινε ξαφνικά πολύτιμο μπαίνοντας σε ένα γυάλινο, αργότερα πλαστικό, οσονούπω ανακυκλώσιμο μπουκάλι. Ακόμη κι εκεί που οι ανθρώπινες κοινότητες πνίγονταν στο νερό, το ευφυές χρήμα βρήκε τον τρόπο να συκοφαντήσει την ποιότητά του, να εμποδίσει τη βελτίωση των δικτύων ύδρευσης, να διακινήσει δεκάδες αλληλοαναιρούμενες έρευνες για εκείνα ή τα άλλα μεταλλικά άλατα και ιχνοστοιχεία, να οργανώσει ακόμη και διεθνείς διαγωνισμούς εμφιαλωμένου νερού και να μας πείσει ότι ένα μπουκαλάκι Περιέ, Σαν Πελεγκρίνο ή Ανω-Κάτω Κρυσταλλοπηγής είναι ό,τι πρέπει για την υγεία σας, τούρμπο θα σας κάνει, σαν το νερό του Καματερού που θεράπευε τους καρκίνους (...) Και ποιο είναι όμως το ποιοτικό άλμα που συντελείται στην Καλιφόρνια, εφόσον η εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση είναι παλιά υπόθεση; Κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι η χρηματιστικοποίηση όχι απλά ενός φυσικού αγαθού που υπάρχει χωρίς ανθρώπινη διαμεσολάβηση, αλλά των όρων της ανθρώπινης ύπαρξης, των προϋποθέσεων της ίδιας της ζωής. Χωρίς νερό δεν θα δημιουργούνταν ζωή, έτσι δεν μαθαίνουμε; Γι’ αυτό δεν ψάχνουμε εναγωνίως ίχνη νερού σε πλανήτες και εξωπλανήτες, για να εξασφαλίσουμε σε ένα απώτατο μέλλον ευκαιρίες συνέχισης της ανθρωπότητας και της ζωής; Ε, λοιπόν, έτσι ακριβώς είναι, και γι’ αυτό οι κυνηγοί του πλούτου θέλουν να πάνε πιο μακριά κι απ’ τον Χαμπλ, πιο βαθιά και από τους γενετιστές, με προθεσμιακά συμβόλαια ανθρωπίνου κρέατος, παράγωγα μελλοντικής εξαφάνισης της ζωής. Τι πιο ταιριαστό για τα ορατά χέρια της αγοράς ακριβώς σ’ αυτή τη συγκυρία που η ανθρωπότητα αναμετριέται με την αρρώστια και τον θάνατο;

Η φρίκη της βιοεξουσίας είναι εδώ: σ’ αυτό το σύστημα που αυτάρεσκα ορκίζεται στη δύναμη των “καλύτερων”, δίχως να αναγνωρίζει διαφορετικότητες στην αφετηρία ή δικαιώματα στην παρέκκλιση, κάποιοι, πολλοί, αν επιμένουν να ζουν, τουλάχιστον ας μην ενοχλούν. Η καταθλιπτική να κάτσει στη γωνιά της, να μην διεκδικεί ορατότητα από τους κανονικούς, ο δε ευπαθής να μη μιλά, κι άμα μιλά, να προσέχει, μην τυχόν κι ανησυχήσει ο υγιής. Αλλά βαρβαρότητα είναι τούτο ακριβώς, η τυραννία του, με συστημικούς όρους, αδύναμου και η νομιμοποίηση αυτής της τυραννίας, βασισμένης στην έλλειψη αναγνώρισης κάθε άλλης προσφοράς πλην του υλικού κέρδους. Ο αμοραλισμός αντικαθιστά την αλληλεγγύη στον πάσχοντα, σε μια κοινωνία όπου οι αντιθέσεις της φυσικοποιούνται. Έτσι, η θέση ο καθείς ανάλογα με τις δυνάμεις του, στον καθένα αναλόγως των αναγκών του, φαντάζει γελοία: στερείς από τους άξιους, για να ταΐσεις τη φύρα, χάνει ο άριστος για να κερδίσει ο χείριστος. Σ’ αυτό το πνεύμα του καπιταλισμού, λοιπόν, να απολαμβάνουν εκείνοι που ξεχώρισαν από το πλήθος, είναι η λογική συνέπεια. Να χαίρεται ποδηλατάδες στο βουνό ο πρωθυπουργός ή να μετακινείται από χωρίου εις χωρίον η σύζυγός του, για τις ανάγκες των προϊόντων και των συναφών φετιχισμών, είναι κανονικό. Κανονικό επίσης και να στοιβάζονται χιλιάδες κρατούμενοι στις φυλακές της χώρας και, εννοείται, να νοσούν από κορωνοϊό. Αυτό, εξάλλου, τους αξίζει. Η διαβάθμιση στην ανθρωπινότητα, η διατίμηση και η διαλογή σε ελαττωματικές και μη οντότητες και οι εξ αυτών εκπορευόμενες, ρατσιστικού τύπου, ασχημοσύνες είναι μια υπόθεση με σαφές πολιτικό πρόσημο. Και σηματοδοτεί τα αυτονόητα, όπως αυτά καταγράφονται στο ασυνείδητο των πολιτών, αναλόγως του συστήματος που υπερασπίζονται: όποιος ομνύει στη ρώμη -του μυαλού, του χρήματος κ.ο.κ.- εύκολα ξεφεύγει. Να λοιδορείς συνάνθρωπο εάν δεν φορεί κουστούμι στα μέτρα τα δικά σου, είναι, εν τέλει, δεξιά υπόθεση.