Αναδημοσιεύσεις

Είναι αδύνατο να μην διακρίνει κανείς το ισχυρό προοδευτικό ρεύμα που διαμορφώνεται διεθνώς και προτάσσει την ανάγκη για αποφασιστική δράση σήμερα, αλλιώς το μέλλον θα περιοριστεί στην αέναη μετάβαση από τη μία κρίση στην επόμενη. Η επιστροφή του Κράτους, η επαναφορά των δημόσιων πολιτικών στο επίκεντρο της οικονομίας, τα τολμηρά μεταρρυθμιστικά μέτρα κοινωνικής στήριξης συνιστούν ενδείξεις της διεθνούς αυτής συνειδητοποίησης. Στην κλίμακα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η χαλάρωση των ασφυκτικών δημοσιονομικών περιορισμών, η αμοιβαιοποίηση των βαρών και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, υπογραμμίζουν την αξιοσημείωτη μετατόπιση σε σχέση με το όχι πολύ μακρινό παρελθόν. Να το πω απλά: αυτό που το 2010 και το 2015 φάνταζε αδιανόητο, πλέον δεν είναι. Έχουν δημιουργηθεί ιστορικές δυνατότητες για φιλόδοξες τομές και ριζικές αλλαγές του υπάρχοντος μοντέλου ανάπτυξης. Θα ήταν πολύ δύσκολο για τη Νέα Δημοκρατία να ακολουθήσει αυτή τη συζήτηση. Για το λόγο αυτό καταφεύγει στην άρνηση της πραγματικότητας. Δεν είναι θέμα αντιληπτικής ικανότητας. Είναι μια σαφής πολιτική επιλογή που έχει ως στόχο την αναπαραγωγή ενός αντικοινωνικού μοντέλου. Το παράδειγμα της υγείας είναι χαρακτηριστικό. Όσο και αν είναι δύσκολο να το πιστέψει κανείς, ο Προϋπολογισμός του 2022 περιλαμβάνει μειώσεις στις τακτικές δαπάνες για το δημόσιο σύστημα υγείας. Αν το 2020 και το 2021 ήταν οι χρονιές που όλος ο πλανήτης συνέκλινε στην ανάγκη όχι μόνο ενίσχυσης, αλλά επέκτασης του συστήματος της δημόσιας υγείας, η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε ότι το 2022 θα είναι το έτος της συρρίκνωσης του. Το ίδιο ισχύει με την ακρίβεια. Τη στιγμή που στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης επιστρατεύονται πολιτικές για την ρύθμιση των αγορών και την προστασία νοικοκυριών και επιχειρήσεων, η κυβέρνηση κατέθεσε έναν προϋπολογισμό δίχως την παραμικρή σχετική πρόβλεψη.

Άλλη μια συλλογή, «ακόμα λίγες ιστορίες» της Λουσία Μπερλίν, μετά τις εξαιρετικές Οδηγίες για οικιακές βοηθούς, τη συλλογή που περιείχε 43 από τα 76 ή 77 διηγήματα που έγραψε στη ζωή της η Μπερλίν: εδώ θα διαβάσουμε άλλες 22 ιστορίες που έχουν πάντα τη δύναμη που χαρακτηρίζει αυτή την ιδιαίτερη λογοτεχνική φωνή. «Έγραφε αληθινές ιστορίες – όχι απαραίτητα αυτοβιογραφικές, αλλά αρκετά κοντά στην πραγματικότητά της», υπενθυμίζει στον πρόλογο του βιβλίου ο γιος της, Μαρκ Μπερλίν. Πράγματι, μπορεί η ταραγμένη βιογραφία της να είναι συνήθως η πρώτη ύλη στα διηγήματά της, η Μπερλίν όμως μεταπλάθει και μεταμορφώνει αυτό το υλικό μέσα από τη λογοτεχνική της ματιά, αποτυπώνοντας με ξεχωριστό τρόπο χαρακτήρες, γεγονότα, σχέσεις, ιστορίες, «πράγματα για τα οποία οι άνθρωποι δεν μιλάνε», όπως λέει κάπου και η ίδια. Πράγματα για τα οποία οι άνθρωποι δεν μιλάνε. Και χαρακτήρες ιδιαίτερους που διαμορφώνουν σχέσεις για τις οποίες συνήθως δεν μιλάνε. Ιστορίες με πολλές κρυφές γωνιές, ιστορίες γραμμένες με χαρακτηριστική οικονομία, ιστορίες που κλείνουν με τρόπο που δύσκολα ξεχνιέται: έκκεντρες ματιές που συνθέτουν ένα ταξίδι στον κόσμο της Μπερλίν, έναν κόσμο δύσβατο, σκοτεινό, έναν κόσμο σκληρό όπου πάντα όμως μπορεί να υπάρξει μια φωτεινή χαραμάδα. Όσο ζούσε η Μπερλίν δεν ήταν πολύ γνωστή, τα διηγήματά της δημοσιεύονταν σε μικρά περιοδικά και έντυπα. Πέθανε το 2004, σε ηλικία εξήντα οκτώ χρόνων, αλλά το έργο της ανακαλύφθηκε ξανά και η φήμη της εκτοξεύθηκε το 2015, όταν δημοσιεύθηκε η προηγούμενη συλλογή των διηγημάτων της, οι τόσο ιδιαίτερες Οδηγίες για οικιακές βοηθούς.

H υπουργός Παιδείας δεν μας είπε τίποτα από αυτά που ανέμενε η εκπαιδευτική κοινότητα : - Για διενέργεια ενός ή δύο test την εβδομάδα από κλιμάκια του ΕΟΔΥ στα σχολεία. Το testing που ανακοινώθηκε, με βάση την ατομική ευθύνη, ήταν σε σημαντικό βαθμό αναξιόπιστο, ίσχυσε στην προηγούμενη περίοδο, πριν την εμφάνιση της "Ο" και δεν απέτρεψε να μολυνθούν 100.000 μαθητές από κορονοϊό, όπως ομολόγησε και ο κ. Γεραπετρίτης. Η αύξησή του κατά ένα test την εβδομάδα δεν αντιμετωπίζει το πρόβλημα - Για διακοπή της λειτουργίας ενός τμήματος από το πρώτο κρούσμα και επαναλειτουργία του λίγες ημέρες μετά, και αφού υπάρξει δωρεάν μοριακός έλεγχος όλων των παιδιών. Αντί γι` αυτό, ανακοινώθηκε η διατήρηση του εξοργιστικού "50%+1", προκειμένου να κλείσει ένα τμήμα, παρά την αποκάλυψη ότι το μέτρο αυτό δεν ήταν ποτέ εισήγηση της Επιστημονικής Επιτροπής. Άραγε, τώρα είναι; Δεν ακούσαμε τίποτα: - Για αραίωση στα μεγάλα τμήματα, αρχίζοντας από τα πολυπληθέστερα και με στόχο σε βάθος χρόνου να φτάσουμε στα 15 παιδιά-ανώτατο όριο/ αίθουσα, γιατί οι πανδημίες ήρθαν για να μείνουν και ανάλογα πρέπει να αναδιοργανωθεί το εκπαιδευτικό σύστημα - Για διαφοροποιημένα μέτρα στα νηπιαγωγεία, όπου τα παιδιά δεν κάθονται σε θρανία και είναι σε συνεχή επαφή μεταξύ τους καθώς και για τα παιδιά Δημοτικού που είναι ανεμβολίαστα στη συντριπτική πλειοψηφία - Για λύσεις όπως η σύντμηση του ωραρίου και η λειτουργία των σχολείων σε δύο 4ωρες βάρδιες μέχρι τις 16:30 και με ενδιάμεσο καθαρισμό των αιθουσών - Για πρόσληψη του αριθμού των αναπληρωτών που απαιτούνται καθώς και του επιπλέον προσωπικού καθαριότητας - Για δωρεάν προμήθεια των ειδικών μασκών για μαθητές και εκπαιδευτικούς - Για προμήθεια συστημάτων καθαρισμού του αέρα εκεί που ο φυσικός αερισμός δεν επαρκεί. - Για απόσυρση ακατάλληλων self test που δίνουν ψευδή αποτελέσματα, σύμφωνα με την ευρωπαϊκή οδηγία - Για ανώτατο όριο στον αριθμό μαθητών στα λεωφορεία των ιδιωτικών σχολείων, αλλά και στα συγκοινωνιακά μέσα που μεταφέρουν μαθητές στα δημόσια σχολεία - Για επικαιροποίηση των πρωτοκόλλων και στα Φροντιστήρια και τις ιδιωτικές εκπαιδευτικές δομές - Για ιχνηλάτηση των κρουσμάτων που στην ουσία έχει καταργηθεί, αφού το τελευταίο 7ήμερο το 99,3% των κρουσμάτων χαρακτηρίζονται "ορφανά" - Για ετοιμότητα να εφαρμοστεί μερικώς ή εν συνόλω- στην απευκταία περίπτωση που χρειαστεί- η εξ αποστάσεως εκπαίδευση από δημόσια δομή, μετά την de facto "αποβολή" της Cisco από την τηλεκπαίδευση, λόγω του σκανδάλου με τη διαρροή των προσωπικών δεδομένων που διαπίστωσε η ΑΠΔΠΧ. Ουδείς γνωρίζει αν η χώρα διαθέτει αυτή τη στιγμή νόμιμη και ασφαλή πλατφόρμα τηλεκπαίδευσης. Κι αυτό εξηγεί τη φανατική προσήλωση της κυρίας Κεραμέως στο "50%+1", αφού αν αρχίσουν να κλείνουν τμήματα ή χρειαστεί, τοπικά έστω τηλεκπαίδευση, θα αποκαλυφθεί ότι το ΥΠΑΙΘ στερείται αυτής της δυνατότητας.

Τίποτε πράσινο δεν έχει η πυρηνική ενέργεια που προκάλεσε τεράστια ατυχήματα και διαρροές θανατηφόρας ραδιενέργειας σε μεγάλα τμήματα του πλανήτη, με ατυχήματα όπως του Τσέρνομπιλ το 1986 και της Φουκουσίμα το 2011. Και στις δυο περιπτώσεις εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι αναγκάστηκαν να εκκενώσουν για πάντα άρον- άρον τις περιοχές σε μεγάλη ακτίνα από τα εργοστάσια όπου έγινε το ατύχημα. Άλυτο παραμένει και το πρόβλημα της ασφαλούς διάθεσης των πυρηνικών αποβλήτων που παραμένουν ραδιενεργά κι επικίνδυνα για αιώνες, σε συνθήκες που είναι αδύνατον να προβλεφθούν σήμερα. Σοβαρότατο, αν και αθέατο είναι και το ζήτημα του πολιτικού ελέγχου των πυρηνικών εργοστασίων: συγκέντρωση ενέργειας σημαίνει και συγκέντρωση εξουσίας. Αν το ηλεκτρικό σου ρεύμα παράγεται σε πυρηνικά εργοστάσια της Γαλλίας, τότε δίνεις οικονομικά και πολιτικά ανταλλάγματα σε αυτόν που μπορεί να σου κατεβάσει το διακόπτη. Η «ειρηνική» χρήση της πυρηνικής ενέργειας παράγει πλουτώνιο και πάει συνήθως πακέτο με την κατασκευή πυρηνικών όπλων που ανά πάσα στιγμή, σκόπιμα ή από λάθος, μπορεί να καταστήσουν ραδιενεργές ερήμους μεγάλες εκτάσεις του πλανήτη. Παρομοίως, ούτε το αέριο αποτελεί «πράσινη» ενέργεια: Είναι κι αυτό ορυκτό καύσιμο, αποτελούμενο κατά 85% από μεθάνιο, το οποίο, μετά το διοξείδιο του άνθρακα, είναι το δεύτερο σημαντικότερο αέριο του θερμοκηπίου, του οποίου η αύξηση συμβάλλει στην Κλιματική Κρίση. Κάποιες δεκαετίες πριν θα μπορούσε ίσως να αποτελέσει μεταβατικό καύσιμο, σήμερα όμως η Κλιματική Κρίση απαιτεί άμεσες απαντήσεις δεν υπάρχουν πια χρονικά περιθώρια να επεκταθεί η χρήση του. Το «πράσινο ξέπλυμα» αυτών των δυο μορφών ενέργειας, το «βάφτισμά τους ως «οικολογικών» μορφών ενέργειας, είναι σκανδαλώδης επιχείρηση διασπάθισης δημοσίων ευρωπαϊκών κονδυλίων για την υποστήριξη αυτών των μορφών ενέργειας και των ισχυρών λόμπι που τις προωθούν.

Στο ζήτημα των τεστ PCR για τον κορωνοϊό θα μπορούσε να συνοψιστεί η συνολική αποτυχία…

Ο ερχομός ενός νέου χρόνου είναι πάντα μια ευκαιρία για ανασκόπηση, για σχεδιασμό, αλλά και…

"..Προφανέστατα, να έρθει επιτέλους το τέλος της πανδημίας που δοκίμασε τις κοινωνίες όλου του πλανήτη…

Από τη μια, παρακολουθούμε την υλοποίηση «μεγάλων επενδυτικών projects» όπως είναι το Ελληνικό, η μεταφορά των υπουργείων στην ΠΥΡΚΑΛ και η διπλή ανάπλαση Λεωφόρου Αλεξάνδρας - Βοτανικού. Από την άλλη, είναι σε εξέλιξη ο πολλαπλασιασμός δημιουργίας μεγάλων τουριστικών μονάδων κυρίως σε εγκαταλελειμμένα κτήρια - ορόσημα του κέντρου της πόλης. Παράλληλα, παρατηρείται μια αλματώδης αύξηση των τιμών των ακινήτων σε συνδυασμό με αύξηση του ποσοστού ιδιοκτησίας τους από νομικά πρόσωπα, ένα φαινόμενο το οποίο η κυβέρνηση απλώς παρατηρεί ως στοιχείο κανονικότητας της αγοράς, χωρίς να επιδιώκει κανενός είδους παρέμβαση. Σε ό,τι αφορά ειδικότερα τον Δήμο Αθηναίων, είναι πλέον ξεκάθαρη η πολιτική βούληση κυβέρνησης και δημοτικής αρχής για την προώθηση ενός σχεδίου τουριστικοποίησης της πόλης. Αυτό είναι φανερό από την υλοποίηση έργων βιτρίνας στο κέντρο της Αθήνας (Μεγάλος Περίπατος), την ταχεία αλλαγή χρήσεων γης και τη «μονοκαλλιέργεια» συγκεκριμένων δραστηριοτήτων -που έχουν κυρίως σχέση με τον τουρισμό-, την απουσία οποιουδήποτε ελέγχου στη βραχυχρόνια μίσθωση, αλλά και με fast track διαδικασίες εξευγενισμού των γειτονιών της πόλης (gentrification) που ο σχεδιασμός τους έχει παραδοθεί σε χορηγούς. Όμως και ο τρόπος που υλοποιείται αυτό το σχέδιο για τον αστικό χώρο στην Αθήνα έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά. Δίνει έμφαση στο «μεγάλο» και το φαραωνικό, χωρίς να αφορά μοριακές παρεμβάσεις στον αστικό ιστό. Προχωρά συνήθως με έλλειμμα διαφάνειας, χωρίς αρχιτεκτονικούς διαγωνισμούς, με φωτογραφικές νομοθετικές παρεμβάσεις της τελευταίας στιγμής και με τις εξαιρέσεις να γίνονται κανόνας. Υλοποιείται μέσω νομικών προσώπων - εταιρειών του δήμου, όπου παρακάμπτονται το Δημοτικό Συμβούλιο και οι υπηρεσίες του δήμου. Ο σχεδιασμός καθοδηγείται από το βραχυπρόθεσμο κέρδος, βάζοντας στην άκρη τοπικές κοινωνικές ανάγκες και περιβαλλοντικές αρχές. Επίσης, το σχέδιο αυτό συχνά αφορά «το προσωπικό όραμα» κυβερνητικών και αυτοδιοικητικών στελεχών και υλοποιείται χωρίς διαβούλευση με την τοπική κοινωνία και τους επιστημονικούς φορείς, γεγονός που το φέρνει σε σύγκρουση με τις προτεραιότητες των τελευταίων. Ως αποτέλεσμα, συντελείται μια ευρεία αναδιάρθρωση του αστικού χώρου και της καθημερινότητας των Αθηναίων, με σαφή ταξικά χαρακτηριστικά. Η κατοικία πετιέται εκτός πόλης, μαζί με τις ανάγκες των κατοίκων, όπως ο αθλητισμός, η εκπαίδευση, το αστικό πράσινο και το μικροεμπόριο. Η πόλη χάνει την πολυλειτουργικότητά της και καθίσταται ευάλωτη σε κρίσεις (οικονομικές, κλιματικές, υγειονομικές) - χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πλήγμα που δέχτηκε ο τουρισμός από την πανδημία. Φυσικά, από τη σπατάλη -ή και τη διασπάθιση- σημαντικών δημόσιων πόρων στα «μεγα-πρότζεκτ» ζημιώνεται εντέλει η κοινωνική πλειοψηφία.

Ένα κύριο γεγονός κατά πώς το διδάσκει ο Λάο Τσε: «Το κύριο γεγονός σε μια στάμνα δεν είναι το σχήμα της, αλλά το κενό που περιέχει». Έτσι ακριβώς συμβαίνει και με το κενό των επετείων: το κύριο γεγονός τους δεν είναι ο άδειος χώρος τους, δεν είναι η απουσία, δεν είναι η υπεραξία της νυκτωδίας που όλο και συσσωρεύεται πάνω στη μνήμη κι όλο ζητάει ένα φως για να πιαστεί, να φτιάξει ίσκιο σαν όαση στο αχανές. Κυρίως είναι το φοβερό κενό που αρνείται να γίνει μια λήθη συμπαγής και επιμένει να είναι και να υφίσταται ως καρπός του αοράτου. Κι όσο κι αν θέλεις να το αρνηθείς, δεν μπορεί, θα το ακούσεις κάποιες στιγμές ακόμα και μέσα στους μεγαλύτερους θορύβους. Θα το ακούσεις στις αιφνίδιες στιγμές της ζωής σου. Όταν νιώθεις σαν να βρίσκεσαι μέσα στην παράξενη ησυχία που υπάρχει στο μάτι του κυκλώνα. Τότε που, μέσα από αυτό το τεράστιο μάτι, στη μέση ακριβώς της καταστροφής, βλέπεις την πίσω πλευρά των ονείρων σου. Τότε που, έστω και για μια στιγμή, ξέρεις μέχρι τα μύχια της ψυχής σου τι πήγε στραβά, γιατί πήγε στραβά και πότε ήταν η στιγμή που την άφησες να περάσει. Είναι ακριβώς τότε που ακούς τον αγαθό τριγμό μέσα στα πιο βαθιά κελάρια της ύπαρξής σου. Και ξέρεις πώς ακούγεται ο βρασμός απ’ το πικρό κρασί της μνήμης καθώς ολοένα ωριμάζει και ολοένα θέλει και «κάτι ακόμα». Αυτό το «κάτι ακόμα» που αν δεν υπήρχε, δεν θα υπήρχε μήτε η ποίηση, η ποίηση των πεπραγμένων εν συνόλω θέλω να πω, αφού γι’ αυτό το «κάτι ακόμα» γράφουνε οι ποιητές «πενήντα τόσα χρόνια ή και αιώνες» όπως λέει και ο Γιάννης Ρίτσος, με την κρυφή ελπίδα πως ούτε κι ο πιο μεγάλος αμπελουργός (ο βαθύτατος εαυτός δηλαδή) γνωρίζει το μυστικό της πίκρας του κρασιού του. Κι ακόμα περισσότερο: γνωρίζει ότι δεν πρόκειται να το ανακαλύψει. Ούτε όταν παραφυλάει μέσα στα φυλλώματα να έρθουν οι φευγαλέες σκιές της απουσίας για να γεμίσει το κενό από το κενό τους. Ή να γεμίσει το κενό από μια ήττα που δεν πρόλαβε να ολοκληρωθεί και από τότε περιμένει το μερτικό της στη μοιρασιά του κόσμου.