Αναδημοσιεύσεις

«Ο αγώνας αρχίζει από την καθημερινή πάλη για το ψωμί, για τα συσσίτια, τα μεροκάματα, τα φάρμακα, ενάντια στην εξαθλίωση του λαού και τη λιμοκτονία του» Ο Δ. Γληνός έγραψε τότε μια μπροσούρα “Τι είναι και τι θέλει το ΕΑΜ”. Παραθέτουμε εδω μερικα αποσπάσματα… “Ο σημερινός αγώνας του λαού μας στο περιεχόμενό του δεν μπορεί να είναι τίποτ’ άλλο παρά απελευθερωτικός. Πρόκειται να κατακτήσουμε τη λευτεριά μας, να διώξουμε τους ξένους επιδρομείς από τη χώρα μας, να υπερασπίσουμε τα δικαιώματά μας στη ζωή και τον πολιτισμό. Πρόκειται ν’ ανοίξουμε το δρόμο για μιαν ελεύτερη, πολιτισμένη κι ευτυχισμένη Ελλάδα. Αυτός είναι ο πρώτος, ο υπέρτατος, ο μόνος σκοπός που μας προβάλλεται σήμερα επιτακτικά όσο ποτέ.Στη μορφή του, ο σημερινός αγώνας δεν μπορεί παρά να είναι παλλαϊκός, ν’ αγκαλιάσει όλα τα στρώματα του λαού, και τον εργάτη και τον αστό και τον αγρότη και τον διανοούμενο. Και μ’ αυτή την έννοια της παλλαϊκότητας, ο αγώνας αυτός χαρακτηρίζεται σαν αγώνας εθνικός. Ο σημερινός, λοιπόν, αγώνας που βγαίνει από τα πράγματα και την ψυχική διάθεση όλου του λαού, είναι αγώνας εθνικοαπελευθερωτικός, και μόνο αν έτσι κατανοηθεί και οργανωθεί μπορεί να φέρει το ποθητό αποτέλεσμα…”. ”Ορισμένα κόμματα συνειδητοποίησαν καθαρά τα συνθήματα που βγαίνουνε σήμερα και από τις αντικειμενικές συνθήκες και από τη διάθεση του λαού να παλέψει για τη ζωή του και τη σωτηρία του.Και τα κόμματα αυτά συγκροτήσανε πριν από ένα χρόνο το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, σα μια κοινή αφετηρία και κοινό στάδιο δράσης για όλη την πολιτική ηγεσία και καθοδήγηση του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Από τη στιγμή που διαπιστώνεται πως ο εθνικός απελευθερωτικός αγώνας επιβάλλεται αναπόδραστα από τις σημερινές αντικειμενικές συνθήκες της χώρας μας και ανταποκρίνεται στην αγωνιστική διάθεση όλου του λαού, από τη στιγμή που διαπιστώνεται πως ο αγώνας αυτός είναι παλλαϊκός και ομαδικός και δεν μπορεί να πετύχει παρά μόνο με την ενότητα στους σκοπούς, στην οργάνωση και στην καθοδήγησή του, βγαίνει επιτακτικό το χρέος, από τη μια μεριά, για όλο το λαό να ενταχθεί σε μιαν ενιαία εθνική ενότητα, αφήνοντας για την ώρα κατά μέρος κάθε διαφορά πολιτική ή ιδεολογική, που πηγάζει από τα μερικότερα συμφέροντα των κοινωνικών τάξεων, όταν για όλους τους Ελληνες και για όλες τις κοινωνικές τάξεις προβάλλει τώρα το υπέρτατο συμφέρον να σωθούν, να κατακτήσουν και να διατηρήσουν τη λευτεριά τους. Μπροστά σ’ αυτό το υπέρτατο παλλαϊκό συμφέρον, υποχωρούν όλα τ’ άλλα για τούτην τη στιγμή. Αρα, κάθε Ελληνας έχει την υποχρέωση ν’ αφήσει κατά μέρος όλα τα άλλα και να μπει στη γραμμή του αγώνα. Πλάι σ’ όλα τ’ άλλα αδέρφια του, γιατί μόνο η ένωση μπορεί να φέρει τη νίκη.Παράλληλα τώρα μ’ αυτό, από τους ίδιους όρους, βγαίνει, από την άλλη μεριά, και το χρέος για όλα τα πολιτικά κόμματα και για όλους τους πολιτικούς αρχηγούς, όσοι είναι σύμφωνοι για την ανάγκη και τους σκοπούς του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα, να συγκροτήσουνε την ενιαία πολιτική και καθοδήγηση του αγώνα μέσα στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο.Ποια κόμματα και ποιοι πολιτικοί αρχηγοί μπορεί να μην είναι σύμφωνοι για την ανάγκη και τους σκοπούς του εθνικού απελευθερωτικού αγώνα; Οι προδότες και οι φασίστες μόνο. Υπάρχουν άλλοι που πιστεύουν πως ο λαός πρέπει να δεχτεί μοιρολατρικά τη σκλαβιά ή να περιμένει να τον σώσουν άλλοι από τη σκλαβιά; Ας το δηλώσουν. Μα, κι αν δεν το δηλώσουν το ίδιο συμπέρασμα θα βγει από τη στάση τους απέναντι στον αγώνα και απέναντι στο Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο…”. ”Τι πρέπει να κάνεις; Να τι πρέπει να κάνεις. Πρώτα πρώτα, δεν πρέπει ποτέ, για κανένα λόγο, για καμιά περίπτωση να μείνεις μόνος, ξεκομμένος από το σύνολο, άτομο ξεμοναχιασμένο. Ενώσου με τους άλλους. Ενώσου με τους συναδέλφους σου, τους συντρόφους σου, τους συντεχνίτας σου. Εμπα στην οργάνωσή σου, στο σωματείο σου, στο συνεταιρισμό σου, στην ένωσή σου, στο επαγγελματικό σωματείο και γίνε μέλος ενεργητικό. Παίρνε μέρος σ’ όλους τους αγώνες, στις συζητήσεις για τα καθημερινά ζητήματα, προστάτευε τα δικαιώματά σου στη ζωή, για να εξασφαλιστεί η ζωή σου, η συντήρηση η δική σου και των δικών σου.Επειτα αναζήτησε γύρω σου τους φίλους και γνωστούς σου που μπορείτε να καταρτίσετε μια ομάδα του ΕΑΜ, ΕΕΑΜ, ΕΛΑΣ, ΕΑΜΝ, Εθνικής Αλληλεγγύης κτλ. Οργανωθείτε στην ομάδα αυτή, βγάλτε γραμματέα και συνδεθείτε με την τοπική επιτροπή.Διάβαζε τα δημοσιογραφικά όργανα της οργάνωσής σου και διάδινέ τα γύρω σου. Δίνε ταχτικά τη συνδρομή σου και παίρνε μέρος όσο μπορείς γενικότερα στους εράνους.Σκόρπιζε γύρω σου τα συνθήματα της καθημερινής πάλης και γενικότερα τα συνθήματα του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Φρονημάτιζε και δυνάμωνε τους γύρω σου, εμψύχωνε τους δισταχτικούς, τους δειλούς και κοίταξε με κάθε τρόπο να πλατύνεις την οργάνωσή σου. Παίρνε μέρος ενεργητικό στους αγώνες, στις διαδηλώσεις, στις απεργίες, σε κάθε ομαδική εκδήλωση. Δείχνε απόλυτη αλληλεγγύη με όλους τους συναγωνιστές. Ξεσκέπαζε και κυνήγα τους προδότες και τους χαφιέδες. Ξεσκέπαζε όλους τους διασπαστές της απελευθερωτικής πάλης. Προφύλαττε τις γυναίκες από την επαφή με τους ξένους, από τη διαφθορά και την εκπόρνεψη. Σε κάθε στιγμή, κάνε το χρέος σου και μην αφήνεις ποτέ να περάσει μια μέρα χωρίς να ρωτήσεις τον εαυτό σου: Τι έκαμα σήμερα για τον εθνικοαπελευθερωτικό αγώνα; Σε τι έβλαψα τους εχθρούς, σε τι βοήθησα το λαό μας να λυτρωθεί;”.

Όσο πιο καθαρά διαφαινόταν στον ορίζοντα η ήττα της χιτλερικής Γερμανίας, τόσο η τεράστια ανάπτυξη και απήχηση του ΕΑΜ στον ελληνικό λαό ανησυχούσε τους Βρετανούς που αξίωναν κυριαρχία στη χώρα, το παλάτι που ήταν πιόνι τους και τις δυνάμεις της αντίδρασης. Η μετάβαση της απελευθερωμένης Ελλάδας σε ένα δημοκρατικό καθεστώς θα σήμαινε καθαρή πολιτική κυριαρχία του ΕΑΜ, που συσπείρωνε το 90% του ελληνικού λαού. Γι’ αυτό ο εμφύλιος ήταν προτιμότερη λύση. Λίγους μήνες πριν από την απελευθέρωση, οι οργανώσεις που είχαν φτιαχτεί από τους κατακτητές και τους Έλληνες δωσίλογους για να χτυπήσουν στρατιωτικά την Εθνική Αντίσταση αναβαπτίστηκαν στην κολυμπήθρα της εθνικοφροσύνης και χαρακτηρίστηκαν «πατριωτικές». Οι συνεργάτες των Γερμανών, που είχαν βάψει τα χέρια τους με αίμα Ελλήνων αμάχων, μετατράπηκαν μέσα σε μια νύχτα σε υπερασπιστές της εθνικής υπόθεσης. Οι ταγματασφαλίτες φόρεσαν στολές της Χωροφυλακής για να πολεμήσουν στη σύγκρουση του Δεκέμβρη. Όλοι αυτοί ενσωματώθηκαν κανονικά στο μετεμφυλιακό κράτος, όπου η προϋπηρεσία στα Τάγματα Ασφαλείας ήταν κλειδί για μια λαμπρή στρατιωτική σταδιοδρομία. Ελάχιστοι δωσίλογοι τιμωρήθηκαν και αυτοί έπεσαν στα μαλακά. Την ίδια στιγμή, μετά τη Συμφωνία της Βάρκιζας, στελέχη του ΕΑΜ και μαχητές του ΕΛΑΣ σύρθηκαν μαζικά στα στρατοδικεία και τα πολιτικά δικαστήρια με κατασκευασμένες κατηγορίες. Χιλιάδες ήταν εκείνοι που εκτελέστηκαν. Άλλοι κλείστηκαν στις φυλακές, όπου παρέμειναν έως και 20 χρόνια. Για δεκαετίες, το μετεμφυλιακό κράτος προσπαθούσε να εξαλείψει από τη συλλογική μνήμη την Εθνική Αντίσταση, τη λαμπρότερη σελίδα της σύγχρονης ελληνικής Ιστορίας. Οι εκδηλώσεις μνήμης στα θύματα της Κατοχής απαγορεύτηκαν ή τέθηκαν υπό αυστηρούς περιορισμούς. Οι θετικές αναφορές στο ΕΑΜ ήταν αδίκημα στον νόμο περί Τύπου. Και οι αγωνιστές κυνηγήθηκαν μέχρι τρίτης γενιάς. Για πολλές δεκαετίες η συμμετοχή στην Εθνική Αντίσταση ήταν στίγμα και αιτία να στερούνται δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι βασικά δικαιώματα, όπως αυτό στην εργασία. Όχι μόνο οι ίδιοι αλλά και τα παιδιά τους, ακόμα και οι μακρινοί τους συγγενείς. Όμως η ιστορική αλήθεια είναι πεισματάρικη. Αν κάτι τελικά κατέρρευσε και οδηγήθηκε στον σκουπιδοτενεκέ της Ιστορίας, ήταν το μισαλλόδοξο μετεμφυλιακό κράτος της Δεξιάς και όχι η τίμια ιστορική μνήμη. Σήμερα, σε πείσμα των ακροδεξιών και κάθε είδους αναθεωρητών, η Εθνική Αντίσταση είναι καθολικά αναγνωρισμένη στη συνείδηση του ελληνικού λαού και οι νεότερες γενιές τής προσφέρουν την τιμή και την αναγνώριση που της αξίζει. Και τα αντάρτικα συνεχίζουν να τραγουδιούνται.

Πολύ καλή κίνηση αυτή με τη ΔΕΗ. Ακούγεται ότι θα την αγοράσει ένα fund από τη νότια Σικελία. Σφαίρα θα πάει τώρα ο ανταγωνισμός. Αν καθυστερείς τον λογαριασμό, θα σου στέλνουν κομμένα κεφάλια από άλογα. Οι μετρητές θα αντικατασταθούν με κουλοχέρηδες. Προγραμματίζονται όμως μεγάλες επενδύσεις. Ήδη είναι στα σκαριά η πρώτη μονάδα ηλεκτροπαραγωγής που θα καίει παράνομο ουίσκι. Είναι πιο οικολογικό από τις πατσαβούρες και δεν παράγει ρύπους θερμοκηπίου. Τις πατσαβούρες θα τις καίμε εμείς στο σπίτι. Είναι κατάλληλες και για θέρμανση και για φωτισμό. Αν βγάλουν και κομπιούτερ που καίνε πατσαβούρες, θα είμαστε ενεργειακά αυτόνομοι.

Όσο λοιπόν κι αν οι ενδείξεις συγκλίνουν στο ότι η κοινωνία συντηρητικοποιείται, όσο και αν οι σκληρά ταξικές πολιτικές της ΝΔ αδρανοποιούν –μέσω της εξαθλίωσης– το κοινωνικό σώμα και ελαχιστοποιούν την επιθυμία συλλογικών διεκδικήσεων, προωθώντας μια λογική παραίτησης και, κατά συνέπεια, αποπολιτικοποίησης, οφείλει ένα κόμμα της Αριστεράς, αφενός, να αφουγκραστεί τις υποδόριες διεργασίες που συντελούνται στην κοινωνία. Αφετέρου, να απευθυνθεί και να πείσει εκείνες τις δυνάμεις που τρομάζουν ή θεωρούν δευτερεύουσας σημασίας την ενασχόληση με «δύσκολα» θέματα, όπως πχ το προσφυγικό ή οι φυλακές, «ξεπερασμένα» θέματα, όπως πχ ο φεμινισμός, ή «ενοχλητικά» θέματα, όπως η υπεράσπιση της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας, πως η απόκρουση της νεοφιλελεύθερης λαίλαπας απαιτεί πολυεπίπεδη αντιπρόταση. Ακριβώς επειδή το χάσμα που χωρίζει την Αριστερά από τη Δεξιά, εκτός από πολιτικοοικονομικό, είναι και πολιτισμικό και αξιακό. Είναι εντελώς λάθος προσέγγιση –και δεν οδηγεί καν στην επιδιωκόμενη σύγκλιση των δημοκρατικών δυνάμεων– να υποβαθμίσει κανείς τη σπουδαιότητα των ταυτοτικών ζητημάτων στο όνομα της επείγουσας αντίκρουσης της οικονομικής ασφυξίας που προκαλεί η ανάλγητη πολιτική της κυβέρνησης. Καθώς η κοινωνία και η δημοκρατία δέχονται μια άνευ προηγουμένου επίθεση, είναι αναγκαία μια πολιτική ανάσχεσής της. Ωστόσο, αυτή μένει λειψή χωρίς ένα πολιτικά ικανό σχέδιο για το μετά. Αυτό οφείλει να αντιπροσωπεύσει η Αριστερά, αξιοποιώντας στο μέγιστο το πολιτειακό κεκτημένο της δημοκρατίας που εκφυλίζεται και τα δικαιώματα που σήμερα βάλλονται. Και αν κάποιοι αναρωτιούνται –ως οφείλουν– γιατί ο ΣΥΡΙΖΑ, μέχρι στιγμής τουλάχιστον, δεν καρπώνεται από τη δεδομένη φθορά της ΝΔ, ας αναλογιστούν μήπως –μεταξύ άλλων– φταίει και το ότι έχει χαμηλώσει η ένταση με την οποία μιλά και υπερασπίζεται τα «δύσκολα» αυτονόητα. Χάνοντας έτσι πρόθυμα, να τον ακούσουν, αυτιά…

Ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του στο Βελίδειο έκανε στοχευμένη παρέμβαση με παραλήπτες τους πολλούς, αλλά και ειδικές κοινωνικές κατηγορίες. Επέλεξε 6 κεφάλαια τα οποία προσδιορίζουν τις προτεραιότητες μιας νέας κυβερνητικής υπόσχεσης, μέτρα άμεσης απόδοσης και μέτρα μεσομακροπρόθεσμα. Οι 6 ενότητες, δηλαδή: 1η η Διακυβέρνηση και το Κράτος, 2η η Δημόσια υγεία, 3η η Παιδεία, 4η η Εργασία, 5η η Ακρίβεια και το Χρέος, 6η η Οικονομία και η Φορολογία, περιλαμβάνουν μέτρα στήριξης απαραίτητα σε μια κοινωνία που βιώνει πολλαπλές κρίσεις. Κάποια από αυτά είναι στον πυρήνα ενός αριστερού προγράμματος, για παράδειγμα το κοινωνικό κράτος, με μέτρα για την καθολική πρόσβαση στην Υγεία και την Παιδεία. Άλλα ανταποκρίνονται στη συγκυρία, όπως τα 800 ευρώ του κατώτατου μισθού, η διαγραφή του χρέους της πανδημίας, τα μέτρα για το κύμα των ανατιμήσεων, ιδιαίτερα στην ενέργεια, και πολλά ακόμα συγκεκριμένα. Απουσίασαν από την ομιλία του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ δύο κεφάλαια κρίσιμα και στην ουσία στρατηγικά, εκείνο της κλιματικής κρίσης και το άλλο του μετασχηματισμού της παραγωγικής δομής της χώρας. Η απουσία αναφορών στην κλιματική κρίση γίνεται έντονη στο βαθμό που το Πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ, που εγκρίθηκε στην πρόσφατη Συνδιάσκεψη, είναι οργανωμένο πάνω στη στρατηγική πρόκληση της μετάβασης, ενώ λίγο μετά εξαγγέλθηκαν μέτρα εφαρμοσμένης πολιτικής για τον οικολογικό μετασχηματισμό της οικονομίας με την κοινωνία όρθια και συμπεριληπτική. Ίσως η απουσία να οφείλεται στο ότι δεν έχει λυθεί το πρόβλημα των εξορύξεων, του φυσικού αερίου συμπεριλαμβανομένου, και των ανεμογεννητριών από τη βιομηχανία των ΑΠΕ. Ζητήματα που κινητοποιούν τοπικές κοινωνίες απέναντι σε μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα, διλλήματα και διαιρέσεις στα οποία είσαι υποχρεωμένος να επιλέξεις. Απουσίαζε, επίσης, το κεφάλαιο της παραγωγής, της αλλαγής του αναπτυξιακού μοντέλου. Θα πείτε ότι είναι δύσκολο και πολυπαραγοντικό, έτσι είναι, πάντως η καθημερινή πολιτική ατζέντα σε υποχρεώνει. Σε υποχρεώνει η αντιπαράθεση με την πολιτική της κυβέρνησης, δηλαδή με τη συγκέντρωση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στους μεγάλους ομίλους, με την εγκατάλειψη της μικρής και πολύ μικρής επιχείρησης, με τις ιδιωτικοποιήσεις, με την «έρημη χώρα» της αγοράς εργασίας, με την επισφάλεια, που την φέρνει έντονα στην επιφάνεια η e-food. Ιδιαίτερα οι ιδιωτικοποιήσεις, οι οποίες δεν περιλαμβάνουν μόνο τα δίκτυα, όπως ο ΔΕΔΔΗΕ, αλλά περιλαμβάνουν επίσης τις δημόσιες εταιρείες παραγωγής των κοινών αγαθών, την Υγεία και την Παιδεία, αλλά και τους δημόσιους χώρους, τις προστατευμένες περιοχές, τις παραλίες, κ.ά. Όλα τα παραπάνω αποτελούν τα πεδία αντιπαράθεσης των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ με την κυβέρνηση της ΝΔ. Η σύνταξη όμως των παραπάνω σε ανταγωνιστικό πολιτικό σχέδιο σε βάζει σε «αντιδημοφιλή» πεδία, όπως της επανάκτησης από το δημόσιο κρίσιμων τομέων της οικονομίας και ταυτόχρονα τη σύγκρουση με μεγάλα και μεσαία επιχειρηματικά συμφέροντα. Με άλλα λόγια με ποιους θα πας και ποιους θα αφήσεις. Επίσης στη Νεολαία αξίζει μια ιδιαίτερη αναφορά, ένα επιπλέον κεφάλαιο, όχι μόνο γιατί είναι εκείνη η κοινωνική κατηγορία η οποία κάνει την πολιτική διαφορά με τον συντηρητισμό, τον νεοφιλελευθερισμό και την ακροδεξιά ιδεολογία, αλλά γιατί υφίσταται πρώτη τις συνέπειες του αποκλεισμού, της εργασιακής αβεβαιότητας, της καταστολής και της συκοφάντησης της ταυτότητα της.

Εχθές πήγα σε μια παράσταση στο Ηρώδειο, στον Προμηθέα Δεσμώτη. Ήταν και ο αναπληρωτής υπουργός, ο κ. Σκυλακάκης εκεί. Ήταν ένα εξαιρετικό έργο. Υπήρχαν δύο πλευρές σ' αυτό το έργο. Από τη μια μεριά υπήρχε η βία, η επιβολή, η αυθαιρεσία, η τυραννία, η καταπάτηση της ελπίδας, η καταστολή και η ακινησία της εξουσίας. Δεν ξέρω αν ο κ. Σκυλακάκης κατάλαβε κάποια απ’ αυτά που ήταν στο έργο. Από την άλλη, υπήρχε το ελεύθερο πνεύμα, ο ορθός λόγος, ο ανθρωπισμός και η ελπίδα. Ο τρόπος που κυβερνάτε μού θυμίζει την πρώτη πλευρά, την πλευρά του Δία, χωρίς ορθολογισμό, με καταστολή, χωρίς να απαντάτε στις ερωτήσεις και με το «έτσι θέλω» μπορούμε να βάλουμε όποιον θέλουμε όπου θέλουμε. Να αλλάζουμε τους νόμους, αν χρειαστεί. Δεν δώσατε καμία ελπίδα ότι καταλάβατε κάτι απ’ αυτήν την τριπλή κρίση και ότι κάτι έχει αλλάξει. Χρειάζεται παγκοσμίως, στην Ευρώπη, στην Ελλάδα ένας νέος Προμηθέας; Χρειάζεται, για να δώσει τη γνώση, για να βασιστεί στον ορθό λόγο, για τα φάρμακα, για την εκπαίδευση, για την έρευνα, αλλά αυτή τη φορά χρειάζεται ένας συλλογικός Προμηθέας, ένας Προμηθέας που να βασίζεται στον συνδυασμό του ορθού λόγου και της γνώσης και στα κοινωνικά βιώματα των απλών ανθρώπων στις κοινότητες. Γιατί μόνο έτσι ένας συλλογικός Προμηθέας θα μπορεί να αντιμετωπίσει και την υγειονομική κρίση και την οικονομική κρίση, που χρειάζεται βαθιές αλλαγές στο παραγωγικό και στο καταναλωτικό πρότυπο και στην κλιματική κρίση. ​Εμείς δεν είμαστε αλαζόνες να λέμε ότι εμείς είμαστε ο νέος Προμηθέας, αλλά προσπαθούμε μαζί με την κοινωνία, απευθυνόμενοι και σε άλλα κόμματα, γιατί χρειάζεται ένας συλλογικός Προμηθέας για να κερδίσει η ελπίδα ενάντια στον φόβο και την καταστολή.

Καθώς ένας συνασπισμός του SPD με τους Πράσινους και την Αριστερά, υπό τον σημερινό αντικαγκελάριο Ολαφ Σολτς, είναι πιθανός με μαθηματικούς όρους, οι συντηρητικοί, οι φιλελεύθεροι και το AfD πολεμούν με όλες τους τις δυνάμεις αυτή την πιθανότητα τις τελευταίες εβδομάδες, προκαλώντας την οικονομική και πολιτιστική παράλυση της Γερμανίας. Στην πραγματικότητα, υπάρχει κάποιο κοινό έδαφος ανάμεσα στα τρία κόμματα, όπως η αύξηση του κατώτατου μισθού τουλάχιστον στα 12 ευρώ την ώρα και η υψηλότερη φορολόγηση στα υψηλά εισοδήματα. Υπάρχουν επίσης πολλές αλληλοεπικαλύψεις στον τομέα της προστασίας του κλίματος. Ωστόσο, η απόρριψη από την Αριστερά του ΝΑΤΟ και των στρατιωτικών αποστολών στο εξωτερικό στέκεται εμπόδιο σ’ αυτόν τον συνασπισμό. Ακόμα και εάν ένας συνασπισμός ανάμεσα στο SPD και στο CDU είναι πιθανός τελικά, αυτό το ενδεχόμενο έχει λίγους υποστηρικτές και στα δύο κόμματα. Ενας συνασπισμός ανάμεσα στους Σοσιαλδημοκράτες, τους Πράσινους και τους Φιλελεύθερους είναι επίσης κατανοητός. Ομως εδώ, επίσης, υπάρχουν σημαντικές διαφορές: οι Φιλελεύθεροι απορρίπτουν οριστικά την αύξηση των φόρων. Κεντρικά θέματα στην προεκλογική καμπάνια υπήρξαν η κλιματική αλλαγή και η αναδιάρθρωση της οικονομίας, η έλλειψη στέγης και τα υψηλά ενοίκια, η κατάσταση των παιδιών και τα κυβερνητικά μέτρα για τον έλεγχο της πανδημίας. Λιγότερο βάρος έπεσε στο ζήτημα της μετανάστευσης και της ασφάλειας. Το ακροδεξιό AfD δεν παίζει κανέναν ρόλο στα σενάρια του όποιου συνασπισμού. Παρότι έχει αλλάξει από ένα ακροδεξιό λαϊκίστικο σε ένα εξτρεμιστικό ακροδεξιό κόμμα τα τελευταία πέντε χρόνια και σπαράσσεται από οικονομικές ατασθαλίες και εσωτερικές έριδες, καταφέρνει να διατηρεί ένα καλό ποσοστό της τάξης του 10%. Ετσι, στην πραγματικότητα εκπροσωπεί ένα μέρος του πληθυσμού που θεωρεί σωστές τις επιθετικά ρατσιστικές και μισογυνιστικές πολιτικές του. Σε περίπτωση που το κόμμα, όπως προβλέπεται, καταφέρει και πάλι να μπει στη Βουλή, θα διεκδικήσει τη χρηματοδότηση του κομματικού του ιδρύματος. Στη συνέχεια, θα χρησιμοποιήσει τα 50-60 εκατομμύρια ευρώ των φορολογουμένων για να επεκτείνει τις ακροδεξιές δομές του, να εκπαιδεύσει στελέχη και να επηρεάσει την κοινή γνώμη.

Υπάρχει περίπτωση να πάμε σ’ έναν κόκκινο-πράσινο-κόκκινο συνασπισμό, δηλαδή μια κυβέρνηση Σοσιαλδημοκρατών-Πρασίνων-Αριστεράς; Το επιθυμούν η αριστερή πτέρυγα του SPD, οι ηγεσίες των Πρασίνων και της Αριστεράς, οι σοσιαλδημοκρατικές κυβερνήσεις του ευρωπαϊκού Νότου (Ισπανία, Πορτογαλία), αλλά το ξορκίζουν η Χριστιανοδημοκρατία και η υπόλοιπη ευρωπαϊκή Δεξιά. Και η Μέρκελ και τα άλλα ηγετικά στελέχη της γερμανικής Χριστιανοδημοκρατίας προσπάθησαν το προηγούμενο διάστημα να τρομάξουν τους αναποφάσιστους ψηφοφόρους (είναι πολλοί) επισείοντας τον κομμουνιστικό κίνδυνο. Τέτοια πρωτοτυπία! Είναι εύκολη υπόθεση ο σχηματισμός μιας κυβέρνησης με αυτά τα τρία κόμματα; Οχι. Ούτε οι Πράσινοι ούτε πολύ περισσότερο η Αριστερά θα δεχθούν να συμμετάσχουν άνευ όρων. Θα θέσουν τις προτάσεις τους και θα διαπραγματευτούν. Ξέρουν ότι θα χρειαστεί να κάνουν συμβιβασμούς και εκπτώσεις για να επιτευχθεί ο στόχος, αλλά δεν πρόκειται να υποκύψουν σε ωμούς εκβιασμούς και ανοίκειες πιέσεις. Για παράδειγμα: Τι θα γίνει με το Σύμφωνο Σταθερότητας; Θα μείνει ως έχει; Θα γίνει προσπάθεια να τροποποιηθεί; Κι αν ναι, σε ποια έκταση και σε ποιο βάθος; Πώς θα αντιμετωπίσει αυτή η κυβέρνηση τον «κόφτη χρέους» που υπάρχει στο γερμανικό Σύνταγμα; Ο Ολαφ Σόλτς ως υπουργός Οικονομικών εφάρμοσε κατά γράμμα την πολιτική του προκατόχου του, Β. Σόιμπλε. Υπερασπίστηκε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης, είναι υπέρμαχος της δημοσιονομικής πειθαρχίας και του προτεσταντικού δόγματος όπως το έχει αναλύσει ο Μαξ Βέμπερ: εργασία-αποταμίευση-εγκράτεια. Σε άλλο μήκος κύματος κινούνται οι Πράσινοι και η Αριστερά. Η Σκα Κέλερ, συμπρόεδρος των Ευρωπαίων Πρασίνων, και ο Μάρτιν Σίρντεβαν, συμπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Ευρωκοινοβούλιο, μιλώντας στην ανταποκρίτρια της «Εφημερίδας των Συντακτών» στις Βρυξέλλες Μαρία Ψαρά, είναι σαφείς (23-9-2021): Η Σκα Κέλερ σημειώνει: «Μαζί με τους Ευρωπαίους εταίρους μας θέλουμε να μεταρρυθμίσουμε το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Για εμάς αυτό σημαίνει να αποτρέψουμε την υπερβολική πίεση για περικοπές και ιδιωτικοποιήσεις… Οι βασικές δημόσιες υπηρεσίες, η καλή παροχή υγειονομικής περίθαλψης και η εκπαίδευση πρέπει να ενισχυθούν σε όλα τα ευρωπαϊκά κράτη-μέλη».