Αναδημοσιεύσεις

Τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα το μεγαλύτερο μέρος της σχετικής επιστημονικής αρθρογραφίας [που αφορά την Ιστορία] έχει δημοσιευτεί σε επτά κυρίως ιστορικά περιοδικά (Μνήμων, Τα Ιστορικά, Ιστωρ, Κλειώ, Αρχειοτάξιο, Historein, Historical Review), με αρκετά διαφορετικό το καθένα ιδεολογικό υπόστρωμα κι εκδοτικό προσανατολισμό αλλά κοινό χαρακτηριστικό την υψηλή ποιότητα. Από αυτά, μονάχα τα δύο τελευταία -καθότι ξενόγλωσσα- αξιώνονται μια θέση στη «λίστα Scimagο» (με αξιολόγηση Q3), δίπλα σε τέσσερα επίσης αγγλόγλωσσα αρχαιολογικά -ανάμεσά τους η επετηρίδα του Σουηδικού Ινστιτούτου κι ένα έντυπο που, όπως μας πληροφορεί η ιστοσελίδα του, μόλις άλλαξε εκδότη και χώρα (από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου μεταφέρθηκε σ’ εκείνο του κινεζικού Χενάν). Τόσο η ένταξή τους στη λίστα όσο και η αξιολόγησή τους βασίζονται αποκλειστικά και μόνο στις ετεροαναφορές της τελευταίας διετίας ή τριετίας. Παρόμοια αντιμετώπιση έχουν και οι γειτονικές μας ιστοριογραφίες: στη «λίστα Scimago» συναντάμε δύο μόνο από τα πολυάριθμα επιστημονικά ιστορικά περιοδικά της Βουλγαρίας, άλλα τόσα της Σερβίας, κανένα της Βόρειας Μακεδονίας ή της Αλβανίας και μόλις 4 της Τουρκίας -δύο από τα οποία, πάντως, είναι είτε αποκλειστικά είτε ως επί το πλείστον τουρκόγλωσσα (το Belleten της άκρως εθνικιστικής Εταιρείας Τουρκικής Ιστορίας και το Osmanli Arastirmalari του Κέντρου Ισλαμικών Σπουδών). Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτής της ιεράρχησης είναι προφανείς: η σταδιακή εγκατάλειψη της επιστημονικής ιστορικής έρευνας για όσα θέματα εκτιμώνται ως «αδιάφορα» για τη διεθνή αγορά, αλλά και ο αναγκαστικός περιορισμός της όποιας εμβάθυνσης σε όσα μπορούν να χωνέψουν οι «αξιολογητές» εξ Εσπερίας. Για να μη μιλήσουμε για την απροκάλυπτη πολιτικοϊδεολογική λογοκρισία που ασκούν αρκετά διεθνώς αναγνωρίσιμα «υψηλόβαθμα» έντυπα, τα κρούσματα της οποίας μπορεί να μην ανακοινώνονται συνήθως δημόσια αλλά αποτελούν συνηθέστατο έδεσμα στις συναδελφικές συζητήσεις των επαγγελματιών του κλάδου. Τα πρώτα βήματα προς αυτήν την κατεύθυνση έχουν άλλωστε ήδη γίνει. Ο «Οδηγός» που κατάρτισε πρόσφατα το Πανεπιστήμιο Δυτικής Μακεδονίας «για τη βελτίωση της θέσης του στις διεθνείς λίστες κατάταξης πανεπιστημίων» (Κοζάνη, Νοέμβριος 2020), προκρίνει λ.χ. ως μέσα προώθησης της «αριστείας» (excellency) «τη χρήση της αγγλικής γλώσσας για όλες τις επιστημονικές δημοσιεύσεις» των μελών του, από τα οποία ζητά επίσης «να επιδιώκουν τη δημοσίευση των άρθρων τους σε περιοδικά υψηλού κύρους και αναγνωρισιμότητας που παρατίθενται στις διεθνείς επιστημονικές βάσεις δεδομένων [π.χ. Web of Science, Scimago κ.λπ.» (σ. 5)]. Welcome to the Brave New World…

Αφενός, πολύ ωμά η κοινωνία έχει τόσο εξαντληθεί από τα μέτρα, από την κλεισούρα, την ανέχεια, η εστίαση έχει τόσο λαβωθεί, έρχονται και οι τουρίστες, ποιος μαγαζάτορας πιστεύουμε ότι θα τηρήσει τα ούτως ή άλλως ανόητα μέτρα; Ανόητα, βεβαίως, γιατί, όπως και τα προηγούμενα, δεν αντιμετωπίζουν το πρόβλημα. Γιατί το πρόβλημα δεν είναι πως αν εγλωσσιάζονται οι εμβολιασμένοι με τους ανεμβολίαστους θα κολλήσουν τύφο, καλαζάρ και κόβιντ. Το πρόβλημα είναι ότι δεν έχουμε νοσοκομεία. Και πράγματι, επί της ουσίας νοσοκομεία δεν υπάρχουν. Γιατροί, νοσηλευτές, κλίνες, μάσκες, αυτά δεν υπάρχουν. Δεν έχουμε δημόσιο σύστημα υγείας, έχει εξαθλιωθεί. Έχει κουραστεί, τα έχει παίξει. Λαβώθηκε ακριβώς όσο έπρεπε, ώστε να προχωρήσουν μαζικά οι ιδιωτικοποιήσεις μετά την πανδημία. Αλλά πέραν τούτου: Ποιο μπαρ, σε ποια πόλη, σε ποιο νησί θα ελέγξει πιστοποιητικά εμβολιασμού; Αυτοί οι άνθρωποι προσπαθούν να βγάλουν τα σπασμένα ολόκληρης χρονιάς, θαρρεί κανείς ότι θα διώξουν κόσμο; Δεν θα διώξουν. Κι όταν θα έρθει εκείνη η ώρα του Σεπτεμβρίου να γίνει ο απολογισμός, δεν θα φταίει πια «το ερωτικό καλοκαίρι των νέων», όπως έφταιγε πέρυσι. Θα φταίει κάτι άλλο. Οι «ανεύθυνοι», γενικώς. Αλλά για το πάπλωμα δεν θα γίνει κουβέντα, ούτε τώρα. Κι έτσι είναι τα πράγματα, αφού έχουν αποτύχει με κάθε τρόπο πιθανό κι απίθανο, τώρα θα μας βάλουν να σκοτωθούμε μεταξύ μας. Ήδη φωνάζουμε οι εμβολιασμένοι πως θα μας πεθάνουν οι άλλοι. Όχι ότι δεν έχουμε μπλέξει και με δαύτους, με τις φανφάρες τις επικίνδυνες και τη βλακεία, σαφώς και έχουμε μπλέξει. Αλλά οι μεγάλες ευθύνες της διάδοσης του ιού δεν βρίσκονται σε όσους δεν εμβολιάζονται. Όσοι δεν έχουν εμβολιαστεί είναι πιο πιθανό να πεθάνουν, στην πραγματικότητα.

Στο βαθμό, λοιπόν, που η αριστερά κατηγορείται πως ενισχύει τον διχασμό εντός του κοινωνικού σώματος, είναι διότι κάθε φορά καταδεικνύει, ως όφειλε, τις συνθήκες της ταξικής πάλης. Λαός – προλετάριοι και αστική τάξη: στους δύο πόλους πέφτουν τα φώτα της ιστορίας, σε κάθε συγκυρία. Και σε κάποιους ενδιάμεσους, τα στρώματα εκείνα της κοινωνίας τα οποία, αναλόγως της φάσης που διανύει ο καπιταλισμός, κινδυνεύουν ή όχι να προλεταριοποιθούν. Αν σήμερα δεν έχουμε τη συναίσθηση του ταξικού πολέμου, είναι διότι οι μάχες διεξάγονται κάτω από τη μύτη μας, στα μουλωχτά. Διεξάγονται δε με τέτοιον τρόπο, ώστε να μην γίνονται επαρκώς αντιληπτές κυρίως από τον πρώτο πόλο –τον λαό- με προφανή στόχο να υποσκάπτεται η η δυναμική του. Ο οποίος λαός ενίοτε, υποκύπτοντας στην πανουργία της ιστορίας, δεν αντιλαμβάνεται καν τον ιστορικό του ρόλο. Ο ρόλος της αριστεράς εδώ κρίνεται κομβικός: οφείλει να ρίχνει φως στις πραγματικές συνθήκες ύπαρξης των από κάτω και να επαναδιαμορφώνει τη συνείδησή τους. Στην παρούσα συγκυρία, επί παραδείγματι, αν πριμοδοτείς έννοιες όπως εκείνη του “διχασμού”, γίνεσαι θύμα της αστικής πλάνης που επιμένει να πλασάρει ως πραγματική την αναλήθεια μιας κοινωνίας – αχταρμά, στην οποία δεν διακυβεύονται μήτε οικονομικά συμφέροντα μήτε εξουσίες μήτε σχέσεις εκμετάλλευσης. Στο κοντινό παρελθόν της Ελλάδας, η πλάνη των λεγόμενων “εθνικών διχασμών” δεν είναι παρά η ανιστορική καραμέλα της κυρίαρχης τάξης που βαπτίζει έτσι κάθε σύγκρουση ταξικών συμφερόντων. Και ξεπλένεται, ρίχνοντας την ευθύνη στον, αδυνατότερο, αντίπαλο. Σήμερα ο “διχασμός” δεν συντελείται μεταξύ των ελίτ και του σύγχρονου προλεταριάτου, δεν συντελείται μεταξύ του κεφαλαίου των φαρμακοβιομηχανιών, εκείνων που τους προστατεύουν και όλων ημών των ταπεινών, αλλά μεταξύ κάποιου αδιευκρίνιστου ουδέτερου ταξικά συνόλου (εμβολιασμένοι) εναντίον κάποιου άλλου (αρνητές). Αλλά για να φτάσει στο σημείο μια κοινωνική ομάδα να αποκτήσει τέτοια ή άλλα παρόμοια χαρακτηριστικά, είναι προφανές πως ένας ταξικός πόλεμος έχει προηγηθεί και, στο πεδίο της ιδεολογίας, έχει ήδη κριθεί: εκείνος στον οποίο η νίκη που κατήγαγαν οι από πάνω είναι συντριπτική τόσο, ώστε οι από κάτω να είναι ευεπίφοροι σε κάθε λογής μυθεύματα. Ο τρόπος, ας πούμε, με τον οποίο η αστική τάξη διαχειρίζεται την επιστήμη, αποκλείοντας από τα αποτελέσματά της πάνω από τον μισό πληθυσμό του πλανήτη, είναι χαρακτηριστικός. Όπως επίσης και ο συγκεχυμένος τρόπος διάχυσης της πληροφορίας, ευθέως ανάλογος με τα κάθε φορά συμφέροντα των ελίτ. Εξάλλου, οι εν υπνώσει προλετάριοι, οι παραπλανημένοι,όλοι εκείνοι που σήμερα χαρακτηρίζονται “ανεύθυνοι”, αποτελούν, σε περιόδους κανονικότητας, τους στυλοβάτες του συστήματος.

Ας ξεκινήσουμε από τα βασικά: ο εμβολιασμός είναι από τα σημαντικότερα «όπλα» απέναντι στην πανδημία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, η αύξηση των εμβολιασμένων θα περιορίσει τους κινδύνους. Δεν θα τους εξαλείψει, αλλά θα τους περιορίσει. Και η παραδοχή αυτή καθιστά τους πολίτες συνυπεύθυνους στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το 4ο κύμα της πανδημίας, το οποίο μας χτυπά ήδη την πόρτα. Ειδικά από την στιγμή που ο εμβολιασμός δεν είναι υποχρεωτικός, καθένας και καθεμιά αναλαμβάνει και την ευθύνη των πράξεών του. Αυτή είναι, όμως, η μία πλευρά του νομίσματος. Από την άλλη, μπορεί η ατομική ευθύνη να υποκαταστήσει την κρατική μέριμνα; Μπορεί η άρνηση ορισμένων να εμβολιαστούν να αποτελεί άλλοθι για το κυβερνητικό αλαλούμ και να απαλλάσσει από τις ευθύνες της την πολιτεία; Πόσο αξιόπιστη μπορεί να είναι η κυβέρνηση όταν αντί να επιδοθεί σε μια εκστρατεία πειθούς για τη σημασία των εμβολιασμών, τους υπονομεύει καθημερινά με επιπόλαιες αναρτήσεις για την επιτυχία της στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης και προσπαθεί μετά, με μαστίγιο και καρότο, να συμμαζέψει τα ασυμμάζευτα, νίπτοντας τας χείρας της για τις κοινωνικές εντάσεις που προκαλεί; Όταν αντί να ενθαρρύνεται και να επιβάλλεται η εδραίωση της επιστήμης και του ορθού λόγου σε όλες τις εκφάνσεις του δημόσιου βίου –σχολεία, ΜΜΕ, πολιτική– όχι απλώς υπονομεύονται, αλλά «στήνονται στο απόσπασμα»; (Χαρακτηριστικά παραδείγματα, η κατάργηση των κοινωνικών επιστημών και η μείωση ωρών μαθημάτων όπως της χημείας. Η ασυδοσία και η ροπή «μεγαλοδημοσιογράφων» σε κάθε λογής παραδοξολογία χωρίς ουσιαστικό αντίλογο ή η εμφανής –παρά τις τελευταίες συναντήσεις του πρωθυπουργού με τον αρχιεπίσκοπο– απροθυμία της κυβέρνησης να μιλήσει ανοιχτά, φοβούμενη το πολιτικό κόστος, για τις ευθύνες της εκκλησίας στη διασπορά του ιού). Όταν χωρίς αιδώ οι κυβερνώντες «εργαλειοποιούν» την επιτροπή των ειδικών, οι οποίοι αντί να αντιδράσουν, δέχονται να χρησιμοποιείται η επιστημοσύνη τους στο βωμό κομματικών σκοπιμοτήτων; Ισχυρίζομαι πως η πλειονότητα όσων έχουν αμφιβολίες για τον εμβολιασμό, δεν ανήκουν στην κατηγορία των «ψεκασμένων», αυτών που θεωρούν ότι «θα μας βάλουν τσιπάκι». Οι πολλοί έχουν λάθος ή ελλιπή ενημέρωση, κάτι για το οποίο ευθύνονται και όσοι από το πολιτικό φάσμα ή την επιστημονική κοινότητα εξέπεμψαν τόσα αντικρουόμενα μηνύματα (δεν μιλώ για τους «αρνητές», αυτοί δεν θα πειστούν ποτέ).

Έχει δίκιο ο Σκέρτσος. Δεν μπορεί να προοδεύσει η επιχειρηματικότητα όταν οι φτωχοί αρνούνται να πάνε να δουλέψουν για τρεις κι εξήντα. Είναι αυτά τα επιδόματα που διαφθείρουν συνειδήσεις. Κάθονται και τεμπελιάζουν και τα τρώνε σε πούρα Κοχίμπα. Δεν ξέρουμε τι μεγέθους επιδόματα θεωρεί ότι δίνει ο Σκέρτσος, αλλά ένα καλό νεοφιλελεύθερο κλισέ κολλάει σε όλες τις περιπτώσεις. Και δείχνει καλλιέργεια και φινέτσα. Αυτό με τα επιδόματα, η Μιράντα Ξαφά το επαναλαμβάνει πέντε φορές την ημέρα, γονατιστή σε χαλάκι. Και σε κάτι βίντεο όπου κάθεται οκλαδόν με ένα μαχαίρι στα δόντια και απειλεί την ανθρωπότητα. Τρεις φορές τον χρόνο πάει και σε ένα μοναστήρι παλαιονεοφιλελεύθερων στη Λυκόβρυση για προσκύνημα. Είναι εκεί που εκτίθεται η ιερή παντόφλα του Μίλτον Φρίντμαν. Τελικά, κάτι οι εξαρτημένοι από τα επιδόματα, κάτι τα τεμπελόσκυλα με τα διδακτορικά, δεν πρόκειται να κινηθεί η οικονομία έτσι.

Σε μια ταξικά πολωμένη κοινωνία, μια κεντροαριστερή «μετάλλαξη» του ΣΥΡΙΖΑ δεν οδηγεί σε ένα διακριτό εναλλακτικό πολιτικό σχέδιο, που μπορεί να παράγει κοινωνική συσπείρωση και πολιτική διέξοδο απέναντι στον νεοφιλελεύθερο αυταρχισμό και τον δεξιό ριζοσπαστισμό της ΝΔ. Από την άλλη, δεδομένης της παγκοσμιοποίησης του καπιταλιστικού συστήματος, είναι δύσκολο να διαμορφωθεί ένα ριζοσπαστικό εναλλακτικό σχέδιο που να είναι ταυτόχρονα εφικτό και να μην διαψεύσει τις κοινωνικές προσδοκίες μετά από μια πιθανή εκλογική νίκη. Διότι ένα ρεαλιστικό ριζοσπαστικό σχέδιο απαιτεί όχι μόνο δραστήρια και μαζικά κοινωνικά υποκείμενα στη χώρα, αλλά και ευνοϊκές αλλαγές στους πολιτικούς συσχετισμούς δύναμης και στις πολιτικές της ΕΕ και ρυθμίσεις σε παγκόσμιο επίπεδο. Επικαθορίζεται, δηλαδή, από εξωτερικούς καταναγκασμούς που περιορίζουν τους βαθμούς ελευθερίας των πολιτικών επιλογών σε περίπτωση ανάληψης της διακυβέρνησης και, άρα, τη δυνατότητα υλοποίησης του. Ένα στρατηγικό αδιέξοδο οδηγεί μοιραία τον ΣΥΡΙΖΑ στον λαϊκισμό. (...) Η πορεία του ΣΥΡΙΖΑ–ΠΣ προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση θα εξαρτηθεί από την εσωκομματική αντιπαράθεση σε συνδυασμό με την ανάπτυξη κοινωνικών αγώνων στη μετά–την–πανδημία εποχή και τις εξελίξεις των πολιτικών συσχετισμών και συγκρούσεων σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο. Βρισκόμαστε σε μια ρευστή εποχή, ανάλογη με αυτή του μεσοπολέμου, αλλεπάλληλων δομικών κρίσεων του συστήματος και προσπαθειών επαναθεμελίωσής του σε νέες βάσεις (νέες πηγές άντλησης υπεραξίας) που δεν αφήνει χώρο για «κεντρώες λύσεις». Όπως τότε, έτσι και σήμερα απειλείται η δημοκρατία και αυτό μπορεί να αλλάξει άρδην τις πολιτικές προτεραιότητες. Ήδη η υπεράσπιση των συνταγματικών ελευθεριών στη χώρα μας απαιτεί την ενότητα της Αριστεράς και τη δημιουργία κοινωνικών και πολιτικών μετώπων ευρέως φάσματος. Τέλος, ανεξαρτήτως συγκυρίας, θεωρώ την περιθωριοποίηση των συλλογικών οργάνων λήψης αποφάσεων στο κόμμα και τη μετατροπή της πολιτικής σε επάγγελμα και ευκαιρία προσωπικής ανέλιξης για μεγάλο μέρος του πολιτικού του προσωπικού, όπως επισημαίνουν τόσο ο Γιατζόγλου στο άρθρο του, όσο και ο Τσουκαλάς στην τελευταία συνέντευξή του στην «Εποχή», ως μείζονες δομικού χαρακτήρα απειλές ενσωμάτωσης του ΣΥΡΙΖΑ στο σύστημα και κεντροαριστερής του μετάλλαξης. Αυτό καθιστά την απαίτηση και διεκδίκηση για τη δημοκρατική και συλλογική λειτουργία του κόμματος και διαφανείς και δημοκρατικές διαδικασίες ανάδειξης και τακτικής ανανέωσης του στελεχιακού του δυναμικού και πολιτικού του προσωπικού ύψιστης πολιτικής σημασίας και προτεραιότητας.

Στην ολομέλεια της Συνδιάσκεψης μίλησαν περίπου 120 άτομα, άλλοι τόσοι μίλησαν στα 6 θεματικά τραπέζια. Το ενδιαφέρον των εφημερίδων το απορρόφησαν οι τοποθετήσεις των κεντρικών στελεχών που μίλησαν στην ολομέλεια. Δεν τις αδικώ, διότι εκεί φάνηκαν οι 2 διαφορετικές προσεγγίσεις, όχι μόνο στα ζητήματα γραμμής για την περίοδο, αλλά κυρίως για τα ζητήματα φυσιογνωμίας του κόμματος. Χοντρικά θα τις κατέτασσα σε 2 ρεύματα: εκείνο της Κεντροαριστεράς και το άλλο της ριζοσπαστικής Αριστεράς. Διακριτές γραμμές, διακριτές ιδεολογικές προσεγγίσεις, αν και το ιδεολογικό κεντροαριστερό στίγμα είναι δυσδιάκριτο, αφού παλινδρομεί μεταξύ πολιτικού κυνισμού και κυβερνητισμού πάση θυσία. Εντός και εκτός είναι ο κόσμος του κόμματος, ο οποίος υπερασπίζεται την αριστερή του ταυτότητα και ταυτόχρονα επιθυμεί εναλλακτικό πολιτικό πρόγραμμα. Αυτός ο κόσμος μίλησε στα τραπέζια, εκφράστηκε επίσης από τον γραμματέα Δ. Τζανακόπουλο στην εισαγωγική του ομιλία και στην παρουσίαση της πολιτικής απόφασης, δικαίως. Ποιος μπορεί σήμερα να ισχυριστεί βάσιμα ότι υπάρχουν κεντρώες λύσεις στην πολλαπλή κρίση: της πανδημίας, των ανισοτήτων, της οικολογικής και ψηφιακής μετάβασης;

Η σφαγή έχει ένα έντονο ελληνικό στοιχείο. Η Ελλάδα συνδέθηκε όσο καμιά χώρα με τον σερβικό εθνικισμό. Ολόκληρη σχεδόν η πολιτική τάξη, η Εκκλησία, πνευματικοί θεσμοί και μεγάλο μέρος του λαού είχαν συστρατευτεί μαζί του. Τα ΜΜΕ προπαγάνδιζαν τον σερβικό επεκτατισμό, η Εκκλησία ευλογούσε τα σερβικά όπλα. Τον Κάραζιτς η κοινή γνώμη στην Ελλάδα τον θεωρούσε ήρωα. Έγινε ανοιχτή συγκέντρωση στην Αθήνα προς τιμήν του και από μικροφώνου ο εγκληματίας πολέμου φώναξε: «Όχι, δεν είμαστε μόνοι. Έχουμε μαζί μας τον Θεό και τους Έλληνες». Ακόμα χειρότερα, υπάρχουν αδιάσειστα στοιχεία πως στη σφαγή έλαβαν μέρος μερικές δεκάδες Έλληνες παραστρατιωτικοί, μέλη της Ελληνικής Εθελοντικής Φρουράς. Αναρτήθηκαν ελληνική, βυζαντινή και σημαία της Βεργίνας δίπλα στη σερβική σημαία την επομένη της σφαγής. Πρόκειται για την πιο σκοτεινή σελίδα του μεταπολιτευτικού φασισμού. Οι έλληνες φασίστες ήταν εκεί ακριβώς, στα χωράφια, στις αποθήκες και στα γήπεδα, όπου γίνονταν οι άγριες μαζικές εκτελέσεις δεμένων κρατουμένων και αιχμαλώτων. Ακριβώς στα σημεία συγκέντρωσης και εξόντωσης των βόσνιων μουσουλμάνων, όπου δολοφόνησαν τους άντρες και τα αγόρια και κατόπιν άνοιγαν μαζικούς τάφους. Πολύ κοντά και σε πολύ στενή σχέση με επίλεκτους παραστρατιωτικούς-μισθοφόρους του σερβοβοσνιακού στρατού. Όπως αποδεικνύεται και από τα τεκμήρια του Διεθνούς Δικαστηρίου –που αποτελούν, πλέον, τεκμήρια της ενοχής των καταδικασμένων–, όχι μόνο βρίσκονταν στα χωράφια που γίνονταν οι εκτελέσεις και οι μαζικές ταφές, μαζί με τον διοικητή τους και άλλους διοικητές και στελέχη του σερβοβοσνιακού στρατού, αλλά έβγαζαν και φωτογραφίες από τους μελλοθάνατους αιχμαλώτους ή και από τις εκτελέσεις.

Δύο είναι κατά την άποψή μου οι κύριες αιτίες που εμποδίζουν τον ΣΥΡΙΖΑ να ανακτήσει την πολιτική του αποτελεσματικότητα τόσο ως αντιπολίτευση όσο και ως προοπτική ανάκτησης της κυβερνητικής εξουσίας: πρώτον, η αλλοίωση αν όχι η εγκατάλειψη της νικηφόρας στρατηγικής που τον ανέδειξε σε πρωταγωνιστή της πολιτικής ζωής και του πολιτικού συστήματος και, δεύτερον, η ανέμελη υιοθέτηση των πρακτικών διακυβέρνησης που συγκροτούν έναν ιδιότυπο κυβερνητισμό. Α. Η σημερινή στρατηγική του ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζεται από βιασύνη για επαναφορά στην κυβέρνηση με όρους και πρακτικές που θυμίζουν περισσότερο ΔΗΜΑΡ και της λογικής της «πάση θυσία κυβέρνηση». Πρόκειται για στρατηγική που μετά την πρόσκαιρη επιτυχία της ηττήθηκε πολιτικά και η οποία πόρρω απέχει από την πριν από το 2019 πολιτική λογική και νικηφόρα πορεία του ΣΥΡΙΖΑ. Μια πορεία που στηριζόταν στην κοινωνική δυναμική του κόμματος με όρους αυθεντικής κοινωνικής συμμετοχής, την ενότητα του όλου της Αριστεράς (σοσιαλδημοκρατικής, κινηματικής και πολυλενινιστικής), σε σοβαρές προγραμματικές θέσεις κοινωνικής μεροληψίας και φυσικά στην ξεκάθαρη βούληση ανάληψης κυβερνητικών ευθυνών, ακόμη και σε αντίξοες συνθήκες. (...) Β. Αλλά και η κυβερνητική θητεία, πέρα από τα προφανή θετικά οφέλη για την εμπειρία των στελεχών της ριζοσπαστικής Αριστεράς, οδήγησε σε έναν ιδιότυπο κυβερνητισμό που έχει αφήσει αρνητικό αποτύπωμα στην πορεία του κόμματος τα τελευταία δύο χρόνια. Ενδεικτικά: Η πολιτική συζήτηση στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευση φαίνεται να περιορίζεται στο πλαίσιο μιας οιονεί κυβερνητικής λογικής. Μια λογική που εστιάζει κυρίως σε συγκεκριμένες προτάσεις, χωρίς σαφή αναφορά και γείωση στο αξιακό πλαίσιο και παράδοση του ΣΥΡΙΖΑ και με ασάφεια ή/και αδιαφορία για το πώς αυτές οι προτάσεις συμβάλουν στην προοπτική ευρύτερων κοινωνικών μετασχηματισμών. Μια λογική, με άλλα λόγια, ιδιαίτερα τεχνοκρατική, η οποία πολύ συχνά μάλιστα υπογραμμίζει ότι οι κυβερνητικές αυτές προτάσεις είναι απολύτως «κοστολογημένες», κάτι που με τη σειρά του θέτει το πολιτικό στίγμα του ΣΥΡΙΖΑ εντός του ηγεμονικού πλαισίου των κρατικών πολιτικών και της πολυθρύλητης «κανονικότητας».

Σήμερα η υπουργός παιδείας επιδίδεται σε μια συνολικότερη αυταρχική και αντιδημοκρατική συμπεριφορά απέναντι στους εκπαιδευτικούς, μέσα από το σχέδιο νόμου που κατέθεσε. Το αποδεικνύουν περίτρανα η ΄΄αξιολόγηση΄΄, ο θεσμός του ΄΄μέντορα΄΄, οι υπερεξουσίες του διευθυντή της σχολικής μονάδας στα πρότυπα της πολιτικής της Θάτσερ και πολλές άλλες ρυθμίσεις που επιθυμεί. Αν όλα αυτά ψηφιστούν, αν γίνουν νόμος σε λίγες ημέρες, ο μεγάλος χαμένος θα είναι τα παιδιά μας. Γιατί θα έχει θεσμοθετηθεί πλήρως ένα άλλο σχολείο, στηριγμένο σε πιο παλιές και από το παλιό αντιλήψεις. Με τον εκπαιδευτικό να βρίσκεται κάτω από μια πυραμίδα υποκειμενικών μονοπρόσωπων αξιολογήσεων, υποχρεωμένος να διδάξει πρωτίστως δεξιότητες αλλά όχι απαραίτητα γνώσεις, που η γνώμη του για την εκπαιδευτική διαδικασία δεν θα ακούγεται κάπου και το υπηρεσιακό ΄΄συμφέρον΄΄ του θα τον ωθεί σε άκριτη συμφωνία/ υπακοή στον προϊστάμενό του, για να τον αξιολογήσει αυτός θετικά ή να τον τοποθετήσει σε μια καλύτερη θέση από αυτή που έχει (πχ. μέντορας). Αυτό το σχέδιο νόμου δεν πρέπει να ψηφιστεί και να γίνει νόμος, γιατί εκτός από αυταρχικός είναι και βαθιά αντιεπιστημονικός. Οι ρυθμίσεις του δεν ακουμπούν σε σύγχρονες θεωρίες οποιασδήποτε ιδεολογικής αφετηρίας, αλλά σε παμπάλαιες (40ετίας και βάλε) θεωρίες του Μίλτον Φρίντμαν και της Σχολής του Σικάγο, που εφαρμόσθηκαν με καταστροφικά αποτελέσματα για τις κοινωνίες, από το δικτατορικό καθεστώς του Πινοσέτ (Χιλή), τη Θάτσερ (Μεγάλη Βρετανία) και το Ρήγκαν (ΗΠΑ).