Αναδημοσιεύσεις

Τα νεοφιλελεύθερα υποκείμενα είναι ατομοκεντρικά, και μάλιστα διακατέχονται από τον ανταγωνιστικό ατομοκεντρισμό. Τα πάντα υποτάσσονται στον στόχο της επαύξησης του προσωπικού τους οφέλους διά μέσου του ανταγωνισμού με τα άλλα άτομα. Αλλά τούτος ακριβώς ο ανταγωνιστικός ατομοκεντρισμός είναι που τα συνδέει πρακτικά με την ιδιαίτερη συλλογικότητά τους: με την τάξη των καπιταλιστών ή ευρύτερα με το σύνολο των ατόμων που αποδέχονται στην πράξη τους κανόνες ενός γενικευμένου καπιταλιστικού συστήματος – πρώτιστος εκ των οποίων είναι ο κανόνας του ανταγωνισμού της αγοράς, η οποία επεκτείνεται σε όλα τα πεδία της ανθρώπινης ύπαρξης. Κατά συνέπεια, η ατομοκεντρική ανταγωνιστικότητα συμπληρώνεται εμπράκτως από μια ταξική ή συστημική ανταγωνιστικότητα, έναντι του ταξικού αντιπάλου (ήτοι των εργαζομένων) ή των αντικαπιταλιστικών δυνάμεων (δηλαδή της Αριστεράς). Πρακτικά, το νεοφιλελεύθερο υποκείμενο συγκροτείται ως τέτοιο εντασσόμενο στη συλλογικότητα της αστικής τάξης και της αντι-Αριστεράς. Τα άτομα που συγκροτούνται ως υποκείμενα από την ιδεολογία του ακραίου ρατσισμού ή/και εθνικισμού έχουν σημείο αναφοράς μια συλλογικότητα η οποία εκ προοιμίου είναι ανταγωνιστική προς άλλες συλλογικότητες, που επίσης εκ των προτέρων θεωρούνται κατώτερες: κατώτερες φυλές, κατώτερα έθνη. Στην πράξη, διαφέρει από την ατομοκεντρική ανταγωνιστικότητα του νεοφιλελευθερισμού κατά το ότι εκδηλώνεται με πολέμους ή έστω με άσκηση βίας έναντι «αλλοφύλων» ή αλλοεθνών, και όχι με τον ανταγωνισμό της αγοράς που απαιτεί μια στοιχειώδη αποφυγή της άμεσης άσκησης βίας. Τούτη η διαφορά με τον νεοφιλελευθερισμό όμως δεν ισχύει απαραίτητα ως προς την ταξική και αντι-αριστερή ανταγωνιστικότητα του τελευταίου. Η παροιμιώδης πλέον φράση γνωστού στελέχους της Νέας Δημοκρατίας, ότι στον Εμφύλιο «οι κομμουνιστές σκότωναν Ελληνες», πέραν του ότι αποτελεί ένδειξη εμφανέστατης πλέον σύνδεσης του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης με την προδικτατορική Ακροδεξιά της «εθνικοφροσύνης», είναι και υποδειγματική, θα λέγαμε, έκφανση της συγκρότησης του νεοφιλοφασιστικού υποκειμένου. Στο πολιτικό ασυνείδητο των συμπολιτών μας που σκέφτονται κατά παρόμοιο τρόπο (και δυστυχώς δεν είναι λίγοι, αν κρίνουμε από τα ποσοστά συσπείρωσης της Ν.Δ.), θανάσιμοι εχθροί του έθνους και κομμουνιστές (τότε) ή αριστεροί (τώρα) είναι ένα και το αυτό.