Αναδημοσιεύσεις

Από την τηλεόραση συνέχιζε να ακούγεται μια φωνή... Ο πρωθυπουργός κ. Τσίπρας ανακοίνωσε την ενοποίηση του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου με το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο στο πλαίσιο ενός σχεδίου για την αναγέννηση του κέντρου της Αθήνας. Αυτός ο σχεδιασμός κατέρρευσε μέσα σε λίγη ώρα όταν ανακαλύφθηκε ένας πολύ συγκεκριμένος όρος που υπήρχε στην παραχώρηση του κληροδοτήματος από την κ. Ελένη Τοσίτσα και όριζε ότι η δωρεά αφορά αποκλειστικά εκπαιδευτικούς σκοπούς του Πολυτεχνείου. Μέσα σε λίγες ώρες το φιάσκο αυτό είχε γίνει πρώτη είδηση σε όλα τα ΜΜΕ. Ασκούσαν κριτική για την προχειρότητα των δηλώσεων, την ασχετοσύνη ολόκληρου πρωθυπουργού και του επιτελείου του, τονίζοντας μάλιστα πως κάτι τέτοιο είχε επιχειρήσει η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ και πριν από δέκα χρόνια με την ίδια εξαιρετική αποτυχία. Το θέμα, τόνιζαν τα ΜΜΕ, το σήκωσε πολύ και η αξιωματική αντιπολίτευση ζητώντας άμεσα να γίνουν εκλογές έτσι ώστε να φύγουν οι ανίκανοι και άσχετοι από την κυβερνητική εξουσία και να αναλάβουν πολιτικοί που έχουν στρατηγικό σχεδιασμό και όραμα.

Το πολιτικό υποκείμενο δεν μπορεί ούτε να ταυτίζεται ούτε να υποκαθιστά τα κοινωνικά υποκείμενα. Είναι μεγάλη παγίδα να φέρουμε την κοινωνία στο κόμμα, αντί να πάει το κόμμα στην κοινωνία και μάλιστα όσο η κοινωνία δεν είναι σε κίνηση. Οι σχέσεις εκπροσώπησης με τα κοινωνικά υποκείμενα διαμορφώνονται στην πράξη. Από αυτές τις ζωντανές σχέσεις κρίνεται και ο χαρακτήρας του πολιτικού υποκειμένου. Η διεύρυνση του ΣΥΡΙΖΑ με ανθρώπους με διαφορετική πολιτική καταγωγή, με διαφορετικές διαθεσιμότητες και ευαισθησίες, με διαφορετικά επίπεδα στράτευσης και εμπειρίας, αποτελεί και προτεραιότητα και ανάγκη. Μέσα από μια τέτοια συνύπαρξη-συνομιλία θα προκύψουν οι αναγκαίες συνθέσεις, αλλά και η ταυτότητα του ΣΥΡΙΖΑ. Στόχος μας δεν μπορεί να είναι να επανακάμψουμε μόνο στην κυβέρνηση, αλλά να διαμορφώσουμε και νέες κοινωνικές προτεραιότητες. Βέβαια οι ρυθμοί και η πρόοδος του εγχειρήματος θα κριθούν και από το πόσο επιθετικές και ρεβανσιστικές θα είναι οι επιλογές της κυβέρνησης Μητσοτάκη, του αυθεντικού εκφραστή του νεοφιλελεύθερου υποδείγματος. Καταναλώσαμε πολύ το εφικτό όλα αυτά τα χρόνια. Τώρα, η «ηθική του φρονήματος», σε αρμονία με την «ηθική της ευθύνης», απαιτεί να μην ξεχνάμε το ανέφικτο, αλλά να του δώσουμε την… τιμητική θέση που του αντιστοιχεί και του αξίζει. Δύσκολη δουλειά!

Η νυν υπουργός της ΝΔ γνωρίζει πάρα πολύ καλά τα προβλήματα και τις χρόνιες παθογένειες του ΥΠΠΟΑ και του ΤΑΠ, με τις οποίες εμείς συγκρουστήκαμε μετωπικά χωρίς να σκανδαλολογήσουμε. Φέρει μάλιστα ακέραια την πολιτική ευθύνη γι’ αυτά, αφού υπήρξε γενική γραμματέας του Υπουργείου για πολλά χρόνια, και μάλιστα «διακομματικά», επί των κυβερνήσεων του ΠΑΣΟΚ αρχικά και στη συνέχεια επί της συγκυβέρνησης ΝΔ-ΠΑΣΟΚ. Γνωρίζει επίσης πολύ καλά τα πραγματικά επιτεύγματα που της παραδόθηκαν και με τα οποία έχει να αναμετρηθεί. Ένα ΤΑΠ το οποίο μετά την υποβάθμιση πολλών ετών, έχει ήδη υπερδιπλασιάσει τα έσοδά του από 57 εκατ. το 2014 σε 119 εκατ. το 2018, με αποτέλεσμα η χρηματοδότηση από αυτό προς το Υπουργείο Πολιτισμού να έχει σχεδόν δεκαπλασιαστεί από 7 εκατ. το 2014 σε πάνω από 65 εκατ. το 2019, με τα 45 εκ. να έχουν ήδη εκταμιευτεί από τον Φεβρουάριο. Παράλληλα, δεν περνά απαρατήρητο ότι το λαλίστατο κατά τα άλλα Υπουργείο Πολιτισμού με τον καταιγισμό δελτίων Τύπου και ανακοινώσεων, τηρεί «αιδήμονα» σιωπή για τη φερόμενη εμπλοκή της σημερινής υπουργού σε σκοτεινές υποθέσεις του παρελθόντος σύμφωνα με πρόσφατα δημοσιεύματα , ενώ οι από παλαιότερα γνωστές υποθέσεις στις οποίες φέρεται να είχε συμμετοχή  αποτελούν τμήμα του φακέλου για το Ταμείο Αλληλοβοήθειας που έχει αποσταλεί στη Δικαιοσύνη. Εδώ, το ρόλο του άτυπου Γραφείου Τύπου της πολιτικής ηγεσίας, για να δοθεί απάντηση στα δημοσιεύματα, ανέλαβε η συνδικαλιστική παράταξη της Νέας Δημοκρατίας. Επιβεβαιώνεται, έτσι, για μια ακόμα φορά αυτό που η (όχι και τόσο) νέα υπουργός φρόντισε να μας καταστήσει σαφές ήδη από την ημέρα της παράδοσης - παραλαβής του Υπουργείου: μαζί της επιστρέφουν δριμύτεροι οι ίδιοι μηχανισμοί που υπήρξαν καταχθόνιο έρεισμα του συστήματος εξουσίας που χρεοκόπησε τη χώρα. 

Οι ευκαιρίες να επιβεβαιώσουν στην πράξη την άρνηση του οικολογικά καταστροφικού «ελεύθερου εμπορίου» δεν θα λείψουν τις ερχόμενες εβδομάδες. Πράγματι, οι ευρωβουλευτές θα πρέπει να επικυρώσουν -ή μάλλον, ας το ελπίσουμε, να απορρίψουν- μια συμφωνία εμπορικής φιλελευθεροποίησης με τέσσερις χώρες της Λατινικής Αμερικής, ανάμεσά τους η Βραζιλία και η Αργεντινή (EU-Mercosur), μία άλλη με τον Καναδά (CETA), μία τρίτη με την Αλγερία (DCFTA / Aleca). Θα δούμε τότε εάν ένα «πράσινο κύμα» πράγματι σάρωσε τη Γηραιά Ήπειρο.

Πιο σημαντική για την κυριαρχία στα πρότυπα αποδεικνύεται τελικά η σύνθεση της αγοράς. Είναι δύσκολο να διώξεις μια εταιρεία οι τεχνολογίες της οποίας είναι βαθιά ενσωματωμένες σε έναν συγκεκριμένο τομέα. Οι προσπάθειες του κ. Τραμπ να διώξει την Huawei από τα ασύρματα δίκτυα νέας τεχνολογίας 5G έρχεται σε αντίθεση, παραδείγματος χάριν, με τον σχεδόν αναντικατάστατο ρόλο της εταιρείας στη δημιουργία αυτών των δικτύων. Η βασική τεχνολογία για τα 5G ανήκει και προστατεύεται από πνευματικά δικαιώματα σε εταιρείες από διαφορετικές χώρες. Η κάθε πλευρά βασίζεται στις πατέντες της άλλης και επομένως προκύπτει μια δύσκολη ισορροπία. Η Huawei διαθέτει τον μεγαλύτερο αριθμό από τις πατέντες οι οποίες θεωρούνται απαραίτητες για τη λειτουργία της τεχνολογίας. Ακολουθούν από κοντά η ευρωπαϊκή Nokia, η νοτιοκορεατική Samsung, με την αμερικανική Qualcomm να έρχεται στην έκτη θέση. Παρά τις έντονες αμερικανικές πιέσεις, πολλές ευρωπαϊκές χώρες επιτρέπουν τον εξοπλισμό της Huawei στα δίκτυα 5G που διαθέτουν. Στην πραγματικότητα, η Ε.Ε. έχει μια πολύ πιο εκλεπτυσμένη στρατηγική απέναντι στην Κίνα. Η Κομισιόν ανησυχεί βέβαια για τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει για τη ευρωπαϊκή ασφάλεια η συνεργασία με εταιρείες όπως η Huawei. Είναι όμως μια προσέγγιση που βασίζεται στη ρύθμιση των τρόπων με τους οποίους θα χρησιμοποιηθεί η τεχνολογία. Μακροπρόθεσμα, επισημαίνουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, η πιο μετρημένη προσέγγισή τους θα αποδώσει περισσότερο από την αμερικανική συγκρουσιακή τακτική περιορίζοντας τις προσπάθειες της Κίνας να αποκτήσει παγκόσμια τεχνολογική υπεροχή. Παρά τη χαμηλή ανάπτυξη του δικού της τεχνολογικού τομέα, η Ε.Ε. θεωρεί ότι μετατρέπεται σε παγκόσμιο ρυθμιστή της ψηφιακής τεχνολογίας, ιδίως σε εκείνη που αφορά τη χρήση προσωπικών δεδομένων, μέσω των Κανονισμών για την Γενική Προστασία Δεδομένων (GDPR). Όσες επιτυχίες και αν έχει η Κίνα στο να αναπτύσσει νέες τεχνολογίες, προσθέτουν οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, η στάση της απέναντι στα προσωπικά δεδομένα κάνει τις εταιρείες της να μειονεκτούν.

Τι δεν θέλουμε να είναι η επέτειος των 200 ετών; Δεν θέλουμε να είναι μια ακόμα «εθνική παραμύθα», δεν θέλουμε να είναι εκτροφείο σκανδάλων, δεν θέλουμε να γίνει μια καταβόθρα εκατομμυρίων. Έχουμε πικρή πείρα από ad hoc διοργανώσεις τύπου Πολιτιστική πρωτεύουσα, Πολιτιστική Ολυμπιάδα, Μπιενάλε τάδε ή δείνα. Διοργανώσεις που κόστισαν ο κούκος αηδόνι. Είναι μακρά δυστυχώς η παράδοση πρωτοβουλιών «οραμάτων» που αποδείχθηκαν εξαπάτηση ή ήταν απλώς «άρτος και θεάματα», όπως π.χ. το «τάμα» ή οι γιορτές στο Καλλιμάρμαρο επί χούντας. Επίσης, ακόμα και κατά κοινή ομολογία επιτυχημένες διοργανώσεις, όπως οι Ολυμπιακοί του 2004, επέφεραν δυσανάλογο οικονομικό κόστος στη χώρα και προσανατόλισαν την ανάπτυξη στο συγκεντρωτικό, το πομπώδες και το εφήμερο.

Αν στο μυαλό μας, μετά από δέκα χρόνια κρίσης (και πολιτικής), παραμένει ως στρατηγικός στόχος η εξαφάνιση του κέντρου, καλό είναι να θυμηθούμε ότι, όταν τα γεγονότα είναι ξεροκέφαλα, εκτός από την πολιτική επίθεση υπάρχει και η πολιτική συμμαχιών. Με την οποία μπορεί να συναθροιστεί στο στρατόπεδο των προοδευτικών δυνάμεων και το σοσιαλδημοκρατικό κέντρο, που δεν έχει διάθεση ή λόγο να ενταχθεί στον ΣΥΡΙΖΑ ή σε όποιο ψευδώνυμό του. Ισως θα ήταν πιο πειστικό το επιχείρημα ότι μια ατελέσφορη προσπάθεια να κερδηθούν περισσότεροι κεντρώοι ψηφοφόροι (από το 8% , σημειωτέον) μπορεί να διευρύνει το χώρο αντίπαλων πολιτικών σχηματισμών στα αριστερά του ΣΥΡΙΖΑ. Και αντί για κέρδος, να υπάρξει ζημιά. Τέλος, θα ήταν χρήσιμο να εξηγήσει κάποιος γιατί οι «μέσες τάξεις» δεν τοποθετήθηκαν εκλογικά κατά κύριο λόγο στο πολιτικό κέντρο, αλλά στη δεξιά, έστω την «κεντροδεξιά». Με άλλα λόγια, να μας μιλήσει για την ανάγκη υποστήριξης των διάφορων απόψεων με στοιχεία και κοινωνικοπολιτικές αναλύσεις, όχι με ισχυρισμούς.