Όπως έλεγα, «έχουν διαμορφωθεί καινούριες μορφές αποπτώχευσης με ψυχολογικό παρεπόμενο την ταπείνωση και την καταφρόνια, για τους νεόπτωχους αισθάνονται καταφρονεμένοι, πικραμένοι, όχι όμως υποχρεωτικά και υποταγμένοι, και αναζητούν την ηθική τους αποκατάσταση μέσω της άρσης των αιτιών του υποβιβασμού τους». Για να επανέλθω στο καίριο αιτούμενο, εκείνο που θα προείχε θα ήταν η μετατροπή των θυμικών αντιδράσεων σε κριτικές στάσεις. Αν τούτο γινόταν, τότε και μόνο ο ΣΥΡΙΖΑ, μέσα από τη διαδικασία των προσαρμογών, ακόμη των υποχωρήσεων, θα μπορούσε να δοκιμάσει όχι μόνο τις αντοχές του, αλλά την ενυπάρχουσα δυναμική του που τα κόμματα της άρνησης και της αναμονής της επιστροφής των χαμένων παραδείσων (αν ποτέ υπήρχαν) εξ αντικειμένου ανακόπτουν. Τελειώνοντας, ας θυμηθούμε για μια ακόμη φορά έναν μεγάλο έλλογο οραματιστή, τον Αντόνιο Γκράμσι: αισιοδοξία της βούλησης, απαισιοδοξία της γνώσης.