ΣΥΡΙΖΑ

Οι συμμαχίες απαιτείται να είναι αμφίπλευρες. Να συμπαρασύρεις, με επαναστατικό οίστρο, εκείνους τους πεπλανημένους που βρίσκονται δεξιότερα των θέσεών σου, είναι η μία πλευρά του αγώνα. Η άλλη, η ίσως σημαντικότερη, είναι να εντάσσεις στις γραμμές σου όλες εκείνες τις δυνάμεις της σκόρπιας, ας πούμε, αριστεράς, οι οποίες στέκουν κριτικά απέναντί σου. Η κίνηση μοιάζει αντιφατική: μεταξύ πρώτων και δεύτερων χάσμα μέγα εστήρικται, ιδεολογικοπολιτικής υφής, που εκτείνεται από τις φιλοσοφικές κληρονομιές, πώς διαβάζει κανείς την ιστορία, μέχρι τις οραματικές πολιτικές για την κοινωνία του αύριο. Η σχάση είναι επίσης υπόθεση κουλτούρας, εγγίζει δε πλείστα όσα θέματα: από κείνα που θα έλεγε κανείς «χαμηλής πολιτικής» ή και από κείνα που δεν ομολογούνται. Από τη θέση που λαμβάνει κανείς απέναντι στη βία ως εναντίωση στο σύστημα -το διαβόητο «καταδικάστε τη βία από όπου κι αν προέρχεται»- έως τους τρόπους του αγωνίζεσθαι, τις μορφές του αγώνα. Αλλά όλα τούτα -πρέπει να- ξεπερνιούνται. Όταν, μάλιστα, οι δυνάμεις της δεξιάς συντήρησης επελαύνουν δυναμικά, να θεωρείς μοναδική ρωγμή εναντίον του συστήματος να του κλέβεις περσόνες, που κατ’ επανάληψη το στήριξαν, η δε δράση τους υπήρχε έως χτες μοναχά στις μηχανές αναζήτησης του διαδικτύου, μοιάζει ματαιοπονία. Όχι πως περισσεύει κανείς, απεναντίας. Δεν φτάνει όμως. Δίχως αναφορές, δίχως αντιστοίχηση με το κοινωνικό εκείνο σώμα που βρίσκεται στην πρωτοπορία, δίχως εκείνες τις μειοψηφίες που επεξεργάζονται τις πλειοψηφικές θέσεις του αύριο -τούτο έπραξε ο κόσμος ΣΥΡΙΖΑ του πολύπαθου 3%-, δίχως βροντώδες κάλεσμα των αποκαλούμενων ανένταχτων, ή και των ενταγμένων, αριστερών, η «πρόοδος» των συμμαχιών εύκολα μπορεί, παρά τις καλές προθέσεις, να κατρακυλήσει σε άλλες ατραπούς.

Οι απαντήσεις στα επίδικα ζητήματα που αφορούν το πολιτικό υποκείμενο του ΣΥΡΙΖΑ είναι μονοσήμαντες. Για παράδειγμα, ένα από τα κεντρικά διλήμματα που τον απασχολούν μετά τις εκλογές είναι το ερώτημα «μετασχηματισμός η ανασυγκρότηση». Στην τελευταία διακήρυξή της η Κεντρικής Επιτροπής απάντησε στο δίλημμα αυτό με «την τομή σε συνέχεια», με ένα σύνολο εκδοχών και προϋποθέσεων που παραπέμπουν σε μία σύγχρονη εκδοχή κεντροαριστεράς που να συμπεριλάβει μια ευρύτερη συμμαχία κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων που θα εκπροσωπεί την προοδευτική αντιδεξιά παράταξη ως αντίπαλο δέος της ΝΔ. Όμως μια προσεκτική ανάγνωση των όσων λέγονται από τα στελέχη που υποστηρίζουν την άποψη αυτή και από τον τρόπο με τον οποίον ασκείται σήμερα αντιπολίτευση προκύπτει ξεκάθαρα μία στρατηγική που καθορίζεται από τις διαφορές και τις αντιθέσεις που εγγράφονται μόνο στη σφαίρα της πολιτικής ενός Βοναπαρτικού Κράτους. «Εμείς που βγάλαμε τη χώρα από τα μνημόνια και κρατήσαμε την κοινωνία όρθια, χωρίς όμως να θίξουμε το νεοφιλελεύθερο πυρήνα της καπιταλιστική εξουσίας και εκμετάλλευσης, είμαστε καλύτεροι διαχειριστές από την δεξιά. Μπορούμε να εμπεδώσουμε μία κανονικότητα με μοναδική ρυθμιστική αρχή τον ορθό λόγο και την αλήθεια, ο οποίος αν επικοινωνείται αντικειμενικά θα επιλύει τις κοινωνικές αντιθέσεις προς όφελος των εργαζομένων». Η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ στη νέα περίοδο οργανώνεται γύρω από το ίδιο λάθος που διαπερνούσε την πολιτική του στην πεντάχρονη διακυβέρνηση του. Αυτό που διακήρυττε τότε ο ΣΥΡΙΖΑ η ανάγκη να υλοποιεί χωρίς να υιοθετεί τα μνημόνια μέχρις ότου ξεπεράσουμε την κρίση για να εφαρμόσει στο ακέραιο το μελλοντικό κοινωνικό του πρόγραμμα. Όπως τότε έτσι και τώρα αποσιωπούσε τις ταξικές διαφορές που είναι σε τελευταία ανάλυση η «απούσα» αιτία της κατάστασης των κυριαρχούμενων τάξεων, ακυρώνοντας έτσι μία κοινωνική δυναμική απαραίτητη για να προκαλέσει πραγματικές κοινωνικές εξελίξεις. Τα επιχειρήματα ήταν η σύγχρονη μορφή του παγκόσμιου καπιταλισμού, η παντοδυναμία των χρηματοπιστωτικών αγορών και η ηγεμονία των κρατικών μηχανισμών σε συνδυασμό με το επίπεδο συνείδησης και οργάνωσης του κόσμου της εργασίας, γεγονότα που δεν επέτρεπαν κάτι περισσότερο. Αυτό, έχοντας απέναντι ένα παντοδύναμο σύστημα ενημέρωσης, σχολιασμού και κριτικής που ακύρωνε τα επιχειρήματα του ορθού λόγου τον οποίον επικαλούταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Οι προσπάθειες να οργανώσει ένα φιλικό μιντιακό περιβάλλον με τον τρόπο και τα μέσα των αντιπάλων του κατέληξε σε Βατερλό. Αν στην νέα περίοδο συνεχίσει το ίδιο λάθος η κατάληξη θα είναι μοιραία και αν ακόμη συμβεί να επανέλθει στην εξουσία πχ. εξαιτίας της αναζωπύρωσης της οικονομικής κρίσης, γεωπολιτικών συγκρούσεων, ή της απογοήτευσης της κοινωνίας από την πολιτική της ΝΔ. εδώ να τονισθεί ότι αυτό μέχρι στιγμής δεν προκύπτει εφόσον ο ΣΥΡΙΖΑ κληροδότησε στη ΝΔ ένα δημοσιονομικό χώρο έτσι ώστε να μην είναι αναγκασμένη να προβεί σε αιματηρές περικοπές και μειώσεις αφού τουλάχιστον τα πράγματα έχουν ρυθμιστεί για τη νέα δεκαετία. Και αν ακόμη λοιπόν συμβούν όλα αυτά και επανέλθει στην κυβέρνηση μέσα από το σχήμα της προοδευτικής παράταξης και συμμαχικών κυβερνήσεων, το τελικό σκηνικό δεν θα αφορά σε καμία περίπτωση τίποτα από όσα η αριστερά περιλαμβάνει στο ιδεολογικό της οπλοστάσιο. Εάν ο ΣΥΡΙΖΑ δε μετασχηματισθεί και ανασυγκροτηθεί ως συλλογικό πολιτικό υποκείμενο με την δομή και τη λειτουργία ενός κόμματος της μαρξιστικής ριζοσπαστικής αριστεράς, η μάχη θα είναι χαμένη εκ των προτέρων. Επομένως το ερώτημα «μετασχηματισμός η ανασυγκρότηση» είναι παραπλανητικό. Ο ΣΥΡΙΖΑ, εάν συνεχίσει να πολιτεύεται με τον ίδιο τρόπο που έκανε μέχρι τώρα αποϊδεολογικοποιώντας τις ταξικές αντιθέσεις στο όνομα μιας ρεαλιστικής πολιτικής που έχει ανάγκη το «Έθνος και η Πατρίδα» για τη σωτηρία του, θα πάρει οριστικό διαζύγιο με την αριστερά. Έχει ανάγκη λοιπόν από την ανασυγκρότηση και μετασχηματισμό στην παραπάνω κατεύθυνση διότι η θέση στην οποία βρίσκεται σήμερα δεν χαρακτηρίζεται ως αριστερή, με εξαίρεση κάποιες λεπτές αποχρώσεις και κοινωνικές ευαισθησίες.

Χρειαζόμαστε ένα κόμμα της διαρκούς ενίσχυσης της δημοκρατίας. Και εδώ πρέπει να επισημάνουμε ότι συμμεριζόμαστε τις απορίες και την ανησυχία πολλών μελών του κόμματος για τον τρόπο ανάδειξης τόσο της πολυμελούς Κ.Ε.Α., όσο και του Πολιτικού Συμβουλίου. Η έλλειψη διαβούλευσης, η επιλογή των προσώπων μέσω μηχανισμών και η αγνόηση των εκλεγμένων οργάνων του ΣΥΡΙΖΑ –ανάμεσά τους και των νομαρχιακών-, ασφαλώς και δεν βοήθησαν. Η αριστερά πάντα ήταν μεγαλόθυμη και ανεκτική, ακόμα και με τους πολιτικούς αντιπάλους της. Οι άνθρωποι συχνά αλλάζουν και έχουν αναφαίρετο το δικαίωμα της επανατοποθέτησης. Προφανώς τα μέλη και τα στελέχη του ΠΑΣΟΚ και της κεντροαριστεράς είναι καλοδεχούμενα, αρκετά μάλιστα, παρόντα ήδη από το 2012 στον ΣΥΡΙΖΑ. Οφείλουμε, όμως, για λόγους πολιτικής αποτελεσματικότητας, να είμαστε προσεκτικοί στη διαχείριση και την άμεση ανάδειξη προσώπων που έπαιξαν κεντρικό ρόλο σε κυβερνητικά σχήματα του παλαιού δικομματικού συστήματος, τα οποία με περισσή επιμέλεια, για παράδειγμα, μέσω των υπέρογκων στρατιωτικών εξοπλισμών, της στρεβλής αναπτυξιακής πολιτικής τύπου Ολυμπιακών Αγώνων 2004, συνέβαλαν στην καταστροφή της χώρας. Οι επιλογές πρέπει να γίνονται με τρόπο, ώστε αυτοί που μας παρακολουθούν, αυτοί που απέχουν από την εκλογική διαδικασία απογοητευμένοι από το πολιτικό σύστημα, αυτοί που συγκρότησαν το εκλογικό αποτέλεσμα του 32%, καλύπτοντας ένα ευρύ φάσμα, από το αντιδεξιό κέντρο έως την αριστερά της αριστεράς και κυρίως οι νέοι ψηφοφόροι, να κατανοούν ότι το εγχείρημα της διεύρυνσης πατάει πάνω στο σταθερό και δοκιμασμένο έδαφος της αριστεράς, ατενίζει το μέλλον και δεν αφορά μία διαδικασία μετατόπισης, σε σχήματα του παρελθόντος, τα οποία προ πολλού και η ιστορία έχει εγκαταλείψει.

Ο «κυνικός ρεαλισμός» επιβάλλει μια «διεύρυνση» με συνοπτικές διαδικασίες σε επίπεδο κορυφής, από προσωπικότητες που με το κύρος τους θα εξασφαλίσουν την εισροή των μαζών που αναμένεται πως θα ακολουθήσουν, είτε εντασσόμενες στο ίδιο το κόμμα είτε ως μελλοντικοί ψηφοφόροι. Το ότι τούτη η εκτίμηση στηρίζεται σε μια ελιτίστικη σύλληψη της πολιτικής που ουδεμία σχέση έχει με αριστερή ανάλυση και στρατηγική είναι το λιγότερο σημαντικό. Πιο πρακτικά και συγκεκριμένα, η άποψη που βλέπει τις «προσωπικότητες» να ακολουθούνται από μάζες οπαδών που θα προσχωρούν στον «ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία» θυμίζει την κλασική σκηνή με τον Ντόναλντ Ντακ που βαδίζει στο κενό και το συνειδητοποιεί με καθυστέρηση. Οι «οπαδοί» των πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ έχουν ήδη φύγει – είτε έχουν ήδη έρθει στον ΣΥΡΙΖΑ είτε ψήφισαν άλλα κόμματα ή απείχαν. Κι αν έχει κάποια επίπτωση στους δεύτερους η στελέχωση του «ανασυγκροτημένου» ΣΥΡΙΖΑ με πρώην πασόκους, αυτή σίγουρα θα είναι αρνητική. Γιατί να εισρεύσουν στον ΣΥΡΙΖΑ που θα τους θυμίζει το κόμμα που εγκατέλειψαν; Στην ανάμνηση ποιανού παλιού αγαπημένου ΠΑΣΟΚ; Του ανδρεο-παπανδρεϊκού της διαφθοράς και του σκανδάλου Κοσκωτά; Του σημιτικού της νεοφιλελευθεροποίησης και της πάση θυσία ένταξης στην ευρωζώνη; Του ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου που μας έφερε το ΔΝΤ και τα μνημόνια; Ή μήπως του βενιζελικού που δεν ήταν παρά το δεκανίκι της κυβέρνησης Σαμαρά; Για πόσους πια μετράει εκείνη η υπερβολικά εξιδανικευμένη στα μυαλά μερικών τετραετία 1981-1985; Είναι πολύ περισσότεροι απ’ όσους γεμίζουν το σαλόνι ενός κεντρικού ξενοδοχείου; Το θλιβερό λοιπόν δεν είναι μόνον η απο-ριζοσπαστικοποίηση του ΣΥΡΙΖΑ που επιχειρείται με αδιαφανείς διαδικασίες. Είναι και το ότι οδηγεί σε αποτέλεσμα μάλλον αντίθετο προς το επιδιωκόμενο.

Ανήκω σε ένα κόμμα που λέγεται ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή Συνασπισμός Ριζοσπαστικής Αριστεράς. Το κόμμα αυτό που κατάφερε ένα θαύμα, που έφερε τα κάτω πάνω, που μπόλιασε την κοινωνία με νέες ιδέες, νέες πρακτικές, ακόμα και τις στιγμές που έκανε λάθη, τη στιγμή που ηττήθηκε από υπέρτατες δυνάμεις. Είμαι υπερήφανος για το κόμμα μου. Και για τη συμμετοχή του στο κίνημα των πλατειών και για το 2008 στην εξέγερση της νεολαίας μετά τη δολοφονία Γρηγορόπουλου και για το φόρουμ. Είμαι υπερήφανος για τις μάχες που δώσαμε την περίοδο της διακυβέρνησης, για τις τομές στο χώρο της υγείας, στις φυλακές με το νόμο Παρασκευόπουλου, στα εργασιακά ζητήματα, παρά την τρομοκρατική πίεση, στην παιδεία, την κοινωνική πολιτική, το ΚΕΑ, την επιδότηση ενοικίου, την αναδοχή και την παιδοθεσία, τη δουλειά μας στον ΟΑΕΔ, τις συλλογικές συμβάσεις, την αύξηση του κατώτατου μισθού, την κατάργηση του υποκατώτατου, το σύμφωνο συμβίωσης και για ομόφυλα ζευγάρια, τη νομική αναγνώριση της ταυτότητας φύλου, την ιθαγένεια, τον αντιρατσιστικό νόμο, την αλληλεγγύη για όλους, σε μετανάστες και έλληνες, την μεγάλη τομή της συμφωνίας των Πρεσπών... και τόσα άλλα.