Συνεντεύξεις

Στις ευρωεκλογές της 26ης Μαΐου συγκρούονται δύο πλήρως ανταγωνιστικά πολιτικά σχέδια. Και έχει μεγάλο ενδιαφέρον το γεγονός ότι όσο πλησιάζουμε προς την κάλπη τόσο πιο ανοιχτά ξεδιπλώνει ο κ. Μητσοτάκης το δικό του σχέδιο. Το σχέδιο της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ έχει αναφορά στον κόσμο της εργασίας και τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία, θέτει ως κορυφαίες προτεραιότητες την ενίσχυση της θέσης και του εισοδήματος των εργαζομένων και των συνταξιούχων, την δημιουργία αξιοπρεπών νέων θέσεων εργασίας, την περαιτέρω στήριξη του κοινωνικού κράτους. Το σχέδιο της ΝΔ έχει αναφορά στην οικονομική ελίτ, απορρίπτει ως μη αναπτυξιακά τα μέτρα αύξησης των μισθών και των συντάξεων, μιλά για περικοπές επιδομάτων και συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους προκειμένου να παράσχει φοροασυλίες σε μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα. Δεν συγκρούονται όμως μόνο τα σχέδια, αλλά και τα πεπραγμένα της σημερινής κυβέρνησης και τα μέτρα στήριξης και ενίσχυσης των πολλών που υλοποιεί, με τα πεπραγμένα των κυβερνήσεων της περιόδου 2010-2014 και τα μέτρα που εφάρμοσαν προκαλώντας τον κοινωνικό όλεθρο. Υπάρχει όμως και κάτι ακόμη που αναδεικνύεται ξεκάθαρα όλο αυτό το διάστημα. Ένα βαθύτατος συντηρητισμός αναδύεται διαρκώς από τον σκληρό αξιακό πυρήνα της σημερινής ΝΔ. Δεν είναι μόνο η θέση ότι οι δουλειές του σπιτιού γίνονται από τις γυναίκες, αλλά και η άποψη για τον «ψυκτικό από το Περιστέρι», και η θέση ότι η ανισότητα είναι στη φύση της ανθρώπινης κοινωνίας. Αναδεικνύεται λοιπόν διαρκώς μια βαθιά συντηρητική αναπαράσταση για την κοινωνία που διακατέχει την αξιωματική αντιπολίτευση, η οποία δεν μπορεί να κρυφτεί πίσω από ένα δήθεν μοντέρνο επικοινωνιακό ύφος. Ένα συντηρητισμός που οφείλει να λάβει μια ηχηρή απάντηση την ερχόμενη Κυριακή. Εκτιμώ ότι οι εργαζόμενοι, τα λαϊκά στρώματα, η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία θα κάνουν την επιλογή που δικαιώνει πάνω απ’ όλα τους ίδιους, και θα δώσουν στον ΣΥΡΙΖΑ τη νίκη.

Στις εκλογές της Κυριακής τα διλήμματα είναι ξεκάθαρα και δείχνουν ΣΥΡΙΖΑ Ποιους & ποιες θα εμπιστευτεί ο ελληνικός λαός: Να εφαρμόσουν μια κοινωνικά ευαίσθητη πολιτική; Αυτούς/ες που είχαν σαν πρώτη μέριμνα τους ανασφάλιστους και τις ασθενείς κοινωνικές ομάδες, λαμβάνοντας μέτρα αντιμετώπισης των δυσμενών συνεπειών της κρίσης; Ή αυτούς/ες που είχαν πλήρη ιδεολογική ιδιοκτησία του μνημονίου εφαρμόζοντας αλλά και υιοθετώντας όλες τις νεοφιλελεύθερες πολιτικές.

Δε γίνεται ένας άνθρωπος να είναι φοβισμένος στο σπίτι του. Το πρώτο που θα πρέπει να κάνει ο δήμος είναι να σπάσει το αίσθημα εγκατάλειψης. Όταν υπάρχουν περιοχές που είναι εγκαταλελειμμένες και σκοτεινές, το αίσθημα ανασφάλειας διευρύνεται. Ασφαλείς γειτονιές, είναι οι ζωντανές γειτονιές. Ένας ζωντανός εμπορικός δρόμος, δημιουργεί αυτομάτως ένα πλαίσιο ασφάλειας. Ο Δήμος είχε από την Περιφέρεια 16,5 εκατομμύρια για να στηρίξει μικρές επιχειρήσεις και να αναβαθμίσει εμπορικά πιεσμένες περιοχές. Πόσα από αυτά τα λεφτά χρησιμοποίησε ο Δήμος; Μηδέν.

Ασφαλώς και δεν είμαστε όλοι και όλες ίδιοι. Υπάρχουν διαφορές, διαφορετικές διαδρομές και πορείες. Διάβασα κάπου ότι είμαι το «αριστερό άλλοθι». Δεν είμαι «άλλοθι», είμαι αριστερός. Μήπως, άλλωστε, είναι αριστερό άλλοθι και η Λουτσιάνα Καστελίνα; Μήπως είναι αριστερό άλλοθι και η Γιώτα από τους ενοικιαζόμενους εργαζόμενους, η Στέλλα από τις Οικογένειες Ουράνιο Τόξο, ο Γιονούς, η Ουφούκ, ο Μιχάλης, ο Γιώργος, η Μαρία, ο Μάριος, η Ελευθερία, η Κυριακή, ο Αλέξανδρος, ο Αντώνης, ο Δημήτρης, ο Νίκος, η Αννα, η Κωνσταντίνα, ο Στέλιος; Ανθρωποι των κοινωνικών κινημάτων, αγωνιστές και αγωνίστριες της Αριστεράς... Εμείς έχουμε μάθει να ζούμε μέσα στην κοινωνία γιατί είμαστε μέρος της, σάρκα από τη σάρκα της. Αυτός είναι και ο λόγος για τον οποίο είμαι βέβαιος πως οι πολίτες θα στοιχηθούν με το μεγάλο ρεύμα του ΣΥΡΙΖΑ διότι στην πραγματικότητα είμαστε αντανάκλαση αυτής της κοινωνίας: της κοινωνίας της προκοπής, της δουλειάς, των εναλλακτικών κινημάτων, του αγώνα. Αν δείτε το ψηφοδέλτιο της Ν.Δ., θα καταλάβετε κι εσείς και όλοι τις τεράστιες πολιτικές διαφορές μας.

Η δικαιοσύνη στο μεταναστευτικό, όπως και η δικαιοσύνη σε σχέση με το κλίμα, είναι πολύ αλληλένδετες έννοιες με εκείνη της φορολογικής δικαιοσύνης. Εάν δεν καταφέρουμε να πείσουμε ο ένας τον άλλο για το γεγονός ότι πρέπει να τεθεί μία σημαντική εισφορά στους πιο πλούσιους, πώς μπορούμε να αναπτύξουμε περισσότερο την αλληλεγγύη; Δεν λέω ότι ο πρώτος προϋπολογισμός που θα ψηφιστεί από αυτή τη Συνέλευση θα αποδεσμεύσει πόρους για τους μετανάστες. Αλλά, σιγά-σιγά, η διεύρυνση του δημοσίου χώρου συζήτησης, εντός του πλαισίου αυτής της αλληλεγγύης, θα καταστεί πιο ουσιαστική. Αυτό θα επιτρέψει να δείξουμε ο ένας στον άλλο ότι η Ευρώπη μπορεί να είναι συνώνυμο της κοινωνικής δικαιοσύνης. Εάν δεν υπάρχουν εμβληματικά μέτρα, όπως ένας φόρος στους πιο εύπορους, στις μεγαλύτερες περιουσίες, στις πιο μεγάλες εταιρίες, σε εκείνους που παράγουν τους περισσότερους ρύπους, τότε το αίσθημα της απομάκρυνσης, της δυσαρέσκειας για την Ευρώπη, θα εντείνεται. Το πρόβλημα είναι ότι ο Macron και πλήθος άλλων ηγετών λαμβάνουν υπόψη τους μόνο τα θετικά του ανταγωνισμού ανάμεσα στις χώρες, θεωρώντας ότι υπερτερούν των προβλημάτων που προκαλεί ο τελευταίος.

Έχουμε μπουχτίσει, στην Αθήνα και όχι μόνο στην Αθήνα, με τους γόνους και την ιδιότυπη αυτή αριστοκρατία των μεγάλων πολιτικών οικογενειών. Και αυτό το θεωρώ μια υγιή αντίδραση. Διότι δυστυχώς οι μεγάλες και ιστορικές πολιτικές οικογένειες του τόπου μας έχουν αποδειχθεί ότι στην πάροδο του χρόνου εστιάζουν μονοσήμαντα στην αναπαραγωγή τους στην κεντρική σκηνή. Για να το πω απλά, ποτέ δεν ένιωσα μειονεκτικά που πήγα σε δημόσιο σχολείο, σε ελληνικό πανεπιστήμιο, που δούλεψα στην ιδιωτική εκπαίδευση, και οργανώθηκα στην αριστερά σε μία εποχή που η εξουσία φάνταζε σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Είμαι περήφανος για όλα αυτά.

Μιλώ για «μεταφασισμό», επειδή η νέα Ακροδεξιά έχει πάρει την απόστασή της από τον φασισμό, τουλάχιστον στις χώρες όπου έχει γίνει σημαντικός παράγοντας στην πολιτική ζωή. Σε ιδεολογικό επίπεδο, ο μεταφασισμός είναι πολύ διαφορετικός από τον παραδοσιακό φασισμό όσον αφορά τη γλώσσα, την οργάνωση και την κινητοποίηση. Δεν είναι πλέον φασιστικός, αλλά δεν έχει γίνει ακόμα κάτι εντελώς διαφορετικό και νέο. Πρόκειται για μια μορφή μετάβασης, η οποία δικαιολογεί την έννοια του μεταφασισμού. Τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά του είναι ο εθνικισμός και η ξενοφοβία, ειδικά με τη μορφή της ισλαμοφοβίας. Σήμερα, δεν βρίσκει πλέον τον θεμελιώδη σκοπό της στον αντικομμουνισμό ή στον αντισημιτισμό. Ο στόχος έχει αλλάξει. Ωστόσο, μια σημαντική οικονομική κρίση με την αποψίλωση του ευρώ και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων, θα μπορούσε να επιφέρει μια αλλαγή κατεύθυνσης και μια επιστροφή στον παραδοσιακό φασισμό. Φυσικά, αυτό μπορεί να συμβεί και εκτός Ευρώπης. Μετά την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ στις ΗΠΑ, ο Jair Bolsonaro, ένας πολιτικός που σαφώς έχει όλα τα χαρακτηριστικά ενός φασίστα ηγέτη, εκλέχτηκε στη Βραζιλία. Αυτό απεικονίζει μια διεθνή τάση. (...) Η ουσιαστική αποστολή της πολιτικής μνήμης της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι κυρίως καθοριστική και διακοσμητική: δείχνει αρετή ενώ υιοθετεί αντικοινωνικές πολιτικές. Από τη μια πλευρά φτωχαίνει την Ελλάδα, από την άλλη διοργανώνει τελετές μνήμης για το Ολοκαύτωμα. Από τη μία πλευρά εισάγει τη δύναμη της τρόικας, μιας υπερεθνικής εξουσίας που στερείται οποιασδήποτε δημοκρατικής νομιμοποίησης, από την άλλη διακηρύσσει τα ανθρώπινα δικαιώματα. Από τη μία πλευρά, χρηματοδοτεί μουσεία και εορτασμούς αφιερωμένους στα θύματα του ολοκληρωτισμού και της γενοκτονίας, από την άλλη κλείνει ερμητικά τα σύνορα και αρνείται να υιοθετήσει κοινή πολιτική για την υποδοχή των προσφύγων. Αυτή η υποκρισία μπορεί να έχει μόνο επιζήμιες συνέπειες. Η άνοδος της Ακροδεξιάς είναι απόδειξη αυτού.

Ο άνθρωπος μίλησε για μια αλλαγή, μια αλλαγή στην οποία είπε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν μπορεί να προσαρμοστεί. Με τον ίδιο τρόπο που είχε μιλήσει και στο παρελθόν γι’ αυτά τα ζητήματα, λέγοντας ότι το οκτάωρο είναι ξεπερασμένο και ο ΣΥΡΙΖΑ δεν το αντιλαμβάνεται, ότι ευέλικτες μορφές εργασίας είναι πραγματικότητα και ότι ο ΣΥΡΙΖΑ είναι κολλημένος στο παρελθόν, ότι οι συλλογικές διαπραγματεύσεις είναι ιδεοληψίες στις οποίες κακώς έχουμε κολλήσει και κάνουμε σκληρή διαπραγμάτευση, δεν αφορούν τον σύγχρονο κόσμο, με τον ίδιο τρόπο λοιπόν προανήγγειλε και αυτό που πήγαινε να πει μετά. Και το οποίο τι ήταν μετά; Είπε ο κ. Μητσοτάκης ότι αν οι εργοδότες και οι εργαζόμενοι συμφωνούν μεταξύ τους θα πρέπει να μπορούν οι εργαζόμενοι να δουλεύουν και επταήμερο. (...) Ο κ. Μητσοτάκης δεν αντιλαμβάνεται κάτι που είναι θεμελιακό ότι η σχέση εργοδότη – εργαζόμενου δεν είναι μια σχέση ισότητας, δεν είναι μια ισότιμη σχέση, είναι εγγενώς άνιση.

Όλα «πηγάζουν από μία βαθιά ανησυχία ότι η δημοκρατική διαδικασία δεν θα τον αναδείξει σε αυτό που παριστάνει ότι είναι, πρώτος. Και δεν θα τον αναδείξει. Δεν μπορούσα να φανταστώ ότι ένας άνθρωπος που κυκλοφορεί με μαύρα τζιπ με φιμέ τζάμια και οπλισμένους μπράβους θα αναγκαζόταν να μοιράζει ψηφοδέλτια στις λαϊκές, το απολαύσαμε, το απολαμβάνει και ο κόσμος».

Αισθάνομαι ότι είναι μια κρίσιμη στιγμή, που κάποιοι, τα πολιτικά εγγόνια και δισέγγονα του Χίτλερ, επιχειρούν να μετατρέψουν το μαύρο παρελθόν σε παρόν σε ολόκληρη την Ευρώπη. Να επαναφέρουν τα… Άουσβιτς, τους θαλάμους αερίων, τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, τη φρίκη. Η συμμετοχή μου στο ψηφοδέλτιο του ΣΥΡΙΖΑ και εμένα και άλλων, ανάμεσα σε άλλα σηματοδοτεί και αυτό, τον αντιφασιστικό αγώνα, τη μάχη για να μην κυριαρχήσει το σκοτάδι, για να είναι η Ευρώπη ανοιχτή, δημοκρατική, φιλόξενη, αλληλέγγυα. Για να υπερασπιστούμε τα δικαιώματα και τις ελευθερίες. Για να ακουστεί δυνατά ο κόσμος που δεν έχει φωνή, που του στερούν τα δικαιώματα.