Macro

15
07

Το σχέδιο του εμφύλιου σπαραγμού

Τόσο η παραδοσιακή αντικομμουνιστική ιστοριογραφία όσο και η πρόσφατη αναβίωσή της τοποθετούν, ως γνωστόν, την έναρξη του Εμφυλίου όχι στο 1946 αλλά στο 1943. Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς, υποστηρίζουν, η κομμουνιστική ηγεσία του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ αποφάσισε να μονοπωλήσει την Αντίσταση διαλύοντας με τα όπλα τις ανταγωνιστικές προς αυτήν εθνικόφρονες αντιστασιακές ομάδες − εγχείρημα που στη μετέπειτα αντικομμουνιστική ορολογία έμεινε γνωστό σαν «ο πρώτος γύρος» της κομμουνιστικής επιβουλής. Οπως έχει κατά κόρον εξηγηθεί, αυτή η μετάθεση της αφετηρίας του (ενός και αδιαίρετου) Εμφυλίου στα χρόνια της Κατοχής είναι πολλαπλά προβληματική, καθώς υπονοεί την ύπαρξη ενιαίων στρατοπέδων σε όλη τη δεκαετία του 1940: ταυτίζει πλήρως τον κοινοβουλευτισμό των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων (που, παρά τα προβλήματά του, απολάμβανε ευρεία κοινωνική νομιμοποίηση) με την κατοχική Νέα Τάξη (που στερούνταν ολοσχερώς κάτι τέτοιο)· αποκαθιστά πολιτικά τους χιτλερικούς σχηματισμούς των Ταγμάτων Ασφαλείας, σαν ιδιότυπες συνιστώσες ενός κατά βάση φιλελεύθερου χώρου· αγνοεί, τέλος, τις οφθαλμοφανείς διαφορές ανάμεσα στο κοινωνικά ηγεμονικό ΕΑΜικό κίνημα και το πολιτικά απομονωμένο μετέπειτα αντάρτικο του ΔΣΕ, από το οποίο απείχε ακόμη και η πολυπληθής οργανωμένη κομμουνιστική βάση των αστικών κέντρων.
Περισσότερα »
15
07

Μπουοναβεντούρα Ντουρούτι: Ο άνθρωπος που «έζησε για αυτό που σκέφτηκε»

Τι σήμαινε «στρατηγός» Ντουρούτι; Ο ωραίος άνδρας, με το παιδικό γέλιο και τα πεντακάθαρα μάτια, ήταν πάντα στην πρώτη γραμμή, δεν είχε ποτέ κανένα προνόμιο. Πολλοί στρατιώτες του είχαν περισσότερα από κείνον -αν λ.χ. υπήρχε έλλειψη στρωμάτων ύπνου, εκείνος θα ήταν μεταξύ αυτών που δεν είχαν – που ζούσε όπως υπαγόρευαν οι αρχές του και ονειρευόταν με τα μάτια ανοικτά ένα επαναστατικό σήμερα.
Περισσότερα »
15
07

14 Ιούλη του 1789: Η άλωση της Βαστίλης, οι Αβράκωτοι και η Βία

Η Γαλλική Επανάσταση δεν ήταν παρά ο προάγγελος μιας επόμενης επανάστασης, πολύ πιο μεγάλης και πιο σοβαρής, η οποία και θα είναι η τελευταία. Ο λαός παρέλασε πάνω από τα κουφάρια των βασιλιάδων και των παπάδων που τόλμησαν να συμπαραταχθούν εναντίον του. «Μανιφέστο των Ίσων» («Le Manifeste des Egaux»), «Ένωση των Δικαίων», Γράκχος Μπαμπέφ
Περισσότερα »
15
07

Περί εξουσιολαγνείας…

Εκτός από το να ζητούν τρεις φορές την εβδομάδα εκλογές για να απαλλαγεί η χώρα από τη θηλιά στον λαιμό της και τη σιδερένια μπάλα στο πόδι της (αυτή είναι η περιγραφή της κατάστασης από τη Ν.Δ. και το ΚΙΝ.ΑΛΛ.), τα δύο κόμματα της αντιπολίτευσης κατηγορούν την κυβέρνηση ότι το μόνο που την ενδιαφέρει είναι να παρατείνει την παραμονή της στην εξουσία. Εχει προσβληθεί, λένε, από τον ιό της εξουσιομανίας.
Περισσότερα »
15
07

Ο Ντόναλντ Τραμπ και το εγχειρίδιο του 1930: Η αποδόμηση της φιλελεύθερης δημοκρατίας

«Πραγματικά δεν με νοιάζει. Εσένα;» έγραφε η στάμπα στην πλάτη του πανωφοριού της Μελάνια Τραμπ καθώς επιβιβαζόταν στο αεροπλάνο για το Τέξας, προκειμένου να επισκεφτεί φυλακισμένα παιδιά μεταναστών. Ουδείς, εκτός από τον Ντόναλντ Τραμπ που τουίταρε ότι το ένδυμά της ασκούσε κριτική στις ψευδείς ειδήσεις των ΜΜΕ, δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τον ποιον στόχευε η πρώτη κυρία. Κάποιοι θεώρησαν πως αντανακλούσε τις απόψεις του συζύγου της. Άλλοι ότι έλεγε στον κόσμο τι πιστεύει για τον γάμο της. Όπως και να είναι, ενσάρκωσε με τον καλύτερο τρόπο τον μηδενισμό μιας εβδομάδας κατά την οποία η κόλλα που ενώνει τη φιλελεύθερη δημοκρατία της Δύσης φάνηκε να χαλαρώνει. Θα ήταν δύσκολο να μην ακούσει κανείς τον αντίλαλο της δεκαετίας του 1930.
Περισσότερα »
15
07

ΗΠΑ – Ιράν, οι σταθμοί μέχρι την επανάσταση

Όλα, όμως, θα άλλαζαν το 1953, όταν η CIA, σε συνεργασία με τις βρετανικές μυστικές υπηρεσίες, θα εκδιώξει από την εξουσία τον δημοκρατικά εκλεγμένο πρωθυπουργό Μοχάμαντ Μοσαντέγκ, ο οποίος είχε αποφασίσει την εθνικοποίηση της πετρελαϊκής βιομηχανίας. Το πραξικόπημα της 19ης Αυγούστου 1953 επανέφερε τον σάχη Μοχάμαντ Ρεζά Παχλαβί στον θρόνο και έπνιξε τη νεογέννητη δημοκρατία.3 Όταν ο σάχης επανήλθε στην εξουσία, κλιμάκωσε την κρατική καταστολή ώστε να εξαλείψει οποιαδήποτε δυνητική απειλή προς το καθεστώς του. Για πολλούς Ιρανούς, το γεγονός εκείνο σήμανε το τέλος της αθωότητας για τις Ηνωμένες Πολιτείες. Αφού, σε πρώτη φάση, είχε δυσκολέψει τις προσπάθειες των Βρετανών να ελέγξουν το Ιράν και τους πλουτοπαραγωγικούς πόρους του, η Ουάσιγκτον συμμαχούσε τώρα με την ίδια αυτή αποικιοκρατική δύναμη για να στερήσει στη χώρα το δικαίωμα της αυτοδιάθεσής της.
Περισσότερα »
14
07

Η ανάδυση του ιδεολογικοπολιτικού ρεύματος των Κοινών

Τα Κοινά είναι μια ευαίσθητη κοσμοθεωρία με οικουμενικότητα, η οποία αμφισβητεί με συνεκτικό και υπερβατικό τρόπο τους μύθους του φιλελευθερισμού, των οικονομικών της αγοράς, και της νεωτερικότητας. Οι εξελίξεις των επόμενων δεκαετιών θα αναδείξουν το πραγματικό πολιτικό τους βάρος και θα μας επιτρέψουν να αποτιμήσουμε καλύτερα την συμβολή αυτού του αναδυόμενου και ποικιλόμορφου ιδεολογικοπολιτικού ρεύματος στην οικοδόμηση ενός δικαιότερου κόσμου.
Περισσότερα »
13
07

Η Κίνα είναι πολύ δυνατή για να κάνει πίσω

Οι Αμερικανοί μετά το τέλος του Δεύτερου Παγκοσμίου Πολέμου ευνόησαν το διεθνές εμπόριο και τον ανοικτό ανταγωνισμό. Όχι αναγκαστικά επειδή πίστεψαν πως θα ήταν προς όφελος της παγκόσμιας ανάπτυξης, όσο επειδή αντιλαμβάνονυαν πως θα είχαν περισσότερα οφέλη σε σχέση με τους υπόλοιπους, αν εγκαταλειπόταν ο προστατευτισμός. Τώρα που βλέπουν πως δεν τους ευνοεί, επιχειρούν να αλλάξουν τους κανόνες του παιχνιδιού. Απλό είναι.
Περισσότερα »
13
07

Η μεγάλη ανατριχίλα

Η προσφυγική κρίση έδωσε στο AfD την ευκαιρία να βγει μια και καλή από το πολιτικό περιθώριο. Μέσα σε λίγους μήνες, από κόμμα διαμαρτυρίας για το ότι η Γερμανία «τρέφει μέσω Ε.Ε. τους τεμπέληδες του ευρωπαϊκού Νότου», το ακροδεξιό μόρφωμα επικέντρωσε τη ρητορική του στην «εισβολή» που δεχόταν η χώρα από τους μετανάστες, μετέτρεψε το Ισλάμ στον βασικό πολιτικό του αντίπαλο και έβαλε μπρος να «απενοχοποιήσει» τη Γερμανία από το ναζιστικό παρελθόν της. «Στροφή 180 μοιρών στην ιστορική μνήμη» προτείνει ο επικεφαλής της κομματικής οργάνωσης στη Θουριγγία Μπγιορν Χέκε που σε δημόσια ομιλία του δεν δίστασε πέρσι να χαρακτηρίσει το μνημείο του Ολοκαυτώματος στο Βερολίνο ως «μνημείο ντροπής».
Περισσότερα »
13
07

Η συνήθεια του εκφοβισμού

Κάποιες φορές το σπάσιμο είναι τελεσίδικο: Το θύμα του μπούλινγκ αυτοκτονεί. Τότε το πανελλήνιο, ιδίως αν ο αυτοχειριασθείς είναι παιδί, ένα εφηβάκι, δηλώνει συγκλονισμένο, διά στόματος των τηλεοπτικών ρεπόρτερ (το ίδιο συμβαίνει φαντάζομαι και στις άλλες χώρες). Αλλά δεν είναι. Οπως ορίζουν τα ανθρώπινα, το σοκ που προκαλούν τα ξένα δράματα κρατάει λίγο παραπάνω απ’ όσο κρατάει το άκουσμα της είδησης. Μόλις η τηλεοπτική φωνή πει «και τώρα ας αλλάξουμε κλίμα», το κλίμα όντως αλλάζει. Και γυρνάμε αυτόματα στα δικά μας βάσανα, ή στα ποδοσφαιρικά μας, στις διακοπές μας, στις εξελίξεις των σαρβάιβορ. Τα ίχνη του συγκλονισμού που απομένουν δεν αρκούν για να μας κάνουν καλύτερους ανθρώπους, προσεχτικότερους και συμπονετικότερους· καλύτερους δασκάλους, γονείς ή γείτονες. Με κάθε θάνατο, άλλωστε, λέμε πως πήραμε πια το μάθημά μας. Αλλά αυτό δεν ισχύει.
Περισσότερα »