Macro

05
07

Συνεργασία εναντίον ανταγωνισμού

Η ανθρώπινη δράση δεν οδηγείται μόνο από το ατομικό συμφέρον και την ιδιοτέλεια, όπως διατείνεται μια μονόπλευρη και μεροληπτική ανάγνωση της κοινωνιοβιολογίας και η περίφημη εγωιστική ή ιδιοτελής αποκλειστικά «σατανική» στρατηγική των γονιδίων μας. Υπάρχει και ο αλτρουισμός, η χαριστικότητα, η αίσθηση της ηθικής και η επιθυμία και το ένστικτο συνεργασίας και υπηρέτησης του κοινού αγαθού (K. Basu, 2017), που οδηγούν σε καλύτερα και συμβιωτικά αποτελέσματα για όλους, σύμφωνα και με το συμπέρασμα του διλήμματος του φυλακισμένου (Χ. Ναξάκης, 2014). Μάλιστα, έχει παρατηρηθεί ότι στην οικονομία αλλά και στις κοινωνικές σχέσεις η πρώτη μη λογικά επεξεργασμένη αυτόματη –άμεση αντίδραση του ανθρώπου είναι συνεργατική, αλληλοβοηθητική, κοινωνική, «παρασυρμένη και ενσωματωμένη σ’ ένα αλληλέγγυο ορμητικό ρεύμα, που γεμίζει τον άνθρωπο με πληρότητα, σαν να είναι ενιαίος με τον κόσμο, ώστε τον διεγείρει να κάνει πράξεις που εάν βρισκόταν σε νηφάλια κατάσταση θα του ήταν αδιανόητο να τις κάνει» (Σ. Δημητρίου, 2012). Οι ιδιότητες αυτές από την άλλη, μπορούν, δυνάμει, ν’ αποτελέσουν στοιχεία ενός κοινωνικού μετασχηματιστικού σχεδίου, το οποίο συναντάμε ήδη ως «υπαρκτή ουτοπία» με διάφορες μορφές και ιδίως στις πρακτικές της Κοινωνικής και Αλληλέγγυας Οικονομίας και γενικά σε μορφές συμβιωτικής οικονομίας. Ο homo benignus (ο γενναιόδωρος ή και αλληλέγγυος, θα λέγαμε) υπάρχει ήδη μέσα στο σημερινό καπιταλιστικό σύστημα, όπως και σπέρματα αυτού υπήρχαν στο φεουδαρχικό.
05
07

Επιστροφή στο μέλλον

Τα βασικό όμως μετασχηματιστικό και με τις καλύτερες προοπτικές βιωσιμότητας και ριζώματος δυναμικό μπορεί να αναπτυχθεί στο πεδίο της Αλληλέγγυας Οικονομίας. Αναφέρθηκα πιο πάνω στη δυνατότητα εξαγοράς επιχειρήσεων από τους εργαζομένους τους, μία πρακτική διαδεδομένη και επιτυχής σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες. Δεν διασώζονται μόνο θέσεις εργασίας, αλλά παραγωγικό δυναμικό και δικτυώσεις. Μεγάλη είναι η πρόκληση για να πεισθούν νεοφυή εγχειρήματα να υιοθετήσουν τη μορφή των συνεταιρισμών εργαζομένων. Υπάρχουν δε σημαντικά προνομιακά πεδία, όπως οι ενεργειακές κοινότητες και οι καταναλωτικοί συνεταιρισμοί. Εκεί όμως που μπορεί να δοθεί ένα άλμα παραγωγικότητας και ανταγωνιστικότητας είναι στο πεδίο των αυτοαπασχολούμενων και της επισφαλούς εργασίας, όπου οι δυνατότητες βελτίωσης της αποτελεσματικότητας είναι προφανείς. Οι δράσεις του ΕΣΠΑ πρέπει να αποτελέσουν ένα πρώτο πεδίο ενίσχυσης τέτοιων εγχειρημάτων μέσα από επιπλέον μοριοδότηση (με όρους βιωσιμότητας).
04
07

Η ξενοφοβική μετάλλαξη της Ιταλίας και της Ευρώπης

Οι αντιδράσεις στην ξενοφοβική πολιτική της Ιταλίας επαφίενται πλέον στην κοινωνία των πολιτών. 215 διανοούμενοι υπέγραψαν μια επιστολή (η συγκέντρωση υπογραφών συνεχίζεται), στην οποία η μεταναστευτική πολιτική της κυβέρνησης Σαλβίνι – Ντι Μάιο καταγγέλλεται ως «αντισυνταγματική και αντίθετη με τα πιο στοιχειώδη ανθρώπινα δικαιώματα». Οι υπογράφοντες τονίζουν: «Στο μέλλον δεν θα παρακολουθούμε χωρίς να αντιταχθούμε με όλα τα ενδεχόμενα νόμιμα μέσα την επαναπροώθηση ανθρωπιστικών σκαφών, την απειλή «απογραφών» εθνικο-ρατσιστικού τύπου ή άλλα γεγονότα παρόμοιας σοβαρότητας. Καταγγέλλουμε ως εξίσου επικίνδυνο, αντισυνταγματικό και απαράδεκτο ολόκληρο τον ευρωπαϊκό πολιτικό άξονα ρατσιστικού και εθνικιστικού προσανατολισμού προς τον οποίο βλέπει ιδεολογικά αυτή η κυβέρνηση. Ανέκαθεν οι μεταναστευτικές ροές είναι φυσικές και ουσιώδεις για τις ανθρώπινες κοινωνίες. Ο σεβασμός της πολιτιστικής διαφορετικότητας, του δικαιώματος στο άσυλο και του δικαιώματος ένταξης, αρχών που κατακτήθηκαν στην Ευρώπη με την ήττα του ναζισμού και του φασισμού, είναι ο μοναδικός δρόμος που είναι αναγκαίο να ρυθμιστεί και να διανυθεί, φυσικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ζητάμε από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας να απαγορεύσει ως αντισυνταγματικό κάθε μέτρο που εμπνέεται από εθνικές-ρατσιστικές διακρίσεις ή που βλάπτει το δικαίωμα στο άσυλο». Το κείμενο με τις υπογραφές θα αποσταλεί στον Σέρτζιο Ματαρέλα, τον πρόεδρο της Δημοκρατίας. Οι αξιέπαινες κινήσεις αυτού του είδους, όμως, δεν επαρκούν για να αναστρέψουν τον εκφασισμό της κοινωνίας, για τον οποίο ευθύνεται σε μεγάλο βαθμό η αριστερά της Ιταλίας, μια αριστερά με έλλειμμα στόχων, χωρίς ενωτική διάθεση και με εμφανές έλλειμμα ηγεσίας.
03
07

Η μοιραία Ευρώπη του μεταναστευτικού

Ο φασισμός δεν είναι κάποιος πολιτικός εξωγήινος που αποβιβάστηκε στην Ευρώπη, αλλά «δικό μας παιδί». Η μοιραία Ε.Ε. έχει πλήρως αποδεχθεί το θεώρημα πως, τάχα, για να μην έχουμε φασίστες πρέπει να μην έχουμε μετανάστες. Από τον φόβο του αντιευρωπαϊκού ακροδεξιού λόγου, ενσωματώνουμε τις παραδοχές του και η ολέθρια ζημιά γίνεται. Ετσι έγινε το 1930 και έτσι –σε άλλο περιβάλλον– γίνεται και σήμερα. Απλώς περιμένουμε πότε θα πέσει η Μέρκελ, ώστε να γίνει και στη Γερμανία αυτό που έγινε στην Κεντρική Ευρώπη, στην Αυστρία και την Ιταλία. Τότε όμως θα έχει πετάξει το αφελές πουλάκι της πραγματικής ευρωπαϊκής ένωσης.
03
07

Μια δυσβάσταχτη αλήθεια

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μια πολύ σημαντική διάσταση της τρομακτικά επικίνδυνης αποθράσυνσης της Ακροδεξιάς που παρατηρούμε αυτές τις μέρες έχει να κάνει –όπως επισημαίνεται από πολλούς, και ιδίως από τις στήλες τούτης της εφημερίδας– με τις λυσσαλέες προσπάθειες του κόμματος της Δεξιάς να ρίξει την κυβέρνηση με κάθε μέσο. Είτε ωθώντας πολλαχώς τους βουλευτές των ΑΝ.ΕΛΛ. σε αποστασία είτε ενθαρρύνοντας και καλλιεργώντας ένα κλίμα «λαϊκής αγανάκτησης» απέναντι στην κυβέρνηση των «εθνοπροδοτών», η βιασύνη του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης να ανέλθει στην κυβερνητική εξουσία, ενώ είναι κάτι που εμφανώς χαρακτήριζε σχεδόν εξαρχής την αντιπολιτευτική της τακτική, τώρα, με τα συλλαλητήρια «για τη Μακεδονία», την πρόταση δυσπιστίας, τη βίαιη τρομοκράτηση υπουργών, βουλευτών και στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ, έχει προσλάβει «σάρκα και οστά». Με άλλα λόγια, δεν εξαντλείται πλέον σε ένα επίπεδο πολιτικής ρητορείας, αλλά εκδηλώνεται με συγκεκριμένες πράξεις – είτε άμεσα, με ενέργειες θεσμικού χαρακτήρα, είτε έμμεσα, προκαλώντας ή τηρώντας μια «ένοχη σιωπή» απέναντι σε πράξεις εξωθεσμικού ή ακόμη και πασιφανώς βίαιου και παράνομου χαρακτήρα.
03
07

Έφη Αχτσιόγλου: Τα εργασιακά, η διαιρετική τομή με τη ΝΔ

Όσο πιο πολύ απομακρυνόμαστε από τη μνημονιακή περίοδο τόσο πιο καθαρή θα είναι η διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στα δύο αντιπαρατιθέμενα πολιτικά σχέδια, αυτό που υλοποιεί και θα συνεχίσει να υλοποιεί η ελληνική κυβέρνηση και αυτό που εκφράζεται από την αξιωματική αντιπολίτευση. Η διαιρετική τομή είναι τα εργασιακά.
03
07

Νησίδα δικαιοσύνης η απόφαση για Ηριάννα – Περικλή

Είναι από τις στιγμές που αισθάνεσαι ότι υπάρχουν νησίδες κράτους δικαίου και δικαστικοί λειτουργοί που δεν βλέπουν την επιστήμη τους μέσα από το ζόφο της υστερίας του τρόμου, του κοινωνικού και πολιτικού συντηρητισμού. Αλλά η ιστορία αυτή θα μπορούσε να είχε εξελιχθεί διαφορετικά. Θα μπορούσε, υποθετικά το λέμε, στη θέση του προέδρου να ήταν η εισαγγελέας, μια άλλη σύνθεση της έδρας δηλαδή. Σε αυτή την περίπτωση οι δύο κατηγορούμενοι θα είχαν μπροστά τους, όχι την ελευθερία, αλλά κελιά και μπουντρούμια, για χρόνια… Συνεπώς, με αφορμή την τραυματική εμπειρία της Ηριάννας και του Περικλή, την πρωτόδικη καταδικαστική απόφαση και την ομόφωνα αθωωτική του Εφετείου, προκύπτει η ανάγκη του αναστοχασμού, της αναθεώρησης και εντέλει της κατάργησης του τρομονόμου.
03
07

Οι πρόσφυγες της Μεσογείου και ο Αισχύλος

Οι Δαναΐδες, για να αποσπάσουν την προστασία του Αργους, αυτογενεαλογούνται σαν Αργείες. Είναι βέβαια «ξένες φυγάδες», από τη χώρα του Νείλου που «συνορεύει με τη Συρία». Το σπέρμα τους όμως κρατάει από την Ιώ, την ιέρεια του ναού της Ηρας στο Αργος, που την αγάπησε ο Δίας. Κεντρισμένη η Ιώ από τον Οίστρο που έστειλε καταπάνω της η ζηλιάρα η Ηρα, κατέληξε στην Αίγυπτο. Εκεί γέννησε τον Επαφο, που χρωστάει το όνομά του στο άγγιγμα του χεριού του πατρός Δία στην κοιλιά της μάνας του. Επαφος δε εγέννησε Λιβύαν, Λιβύα δε εγέννησε Βήλον, Βήλος δε εγέννησε τον Δαναό και τον Αίγυπτο. Εισάκουσε τις ικεσίες των Δαναΐδων ο δήμος του Αργους και καλοδέχτηκε τις προσφυγεμένες. Οι δικοί μας πρόσφυγες θαλασσοδέρνονται στη Μεσόγειο ανεπιθύμητοι, με σωσίβιο το τρύπιο πιθάρι της ευρωπαϊκής αλληλεγγύης.
03
07

Επιμύθιο

Η ίδια η υπόθεση και η τροπή της (όχι η λύση της) ορίστηκε από τον ίδιο τον τρομονόμο. Χωρίς την αλλαγή του κανείς δεν μας εγγυάται (και σίγουρα όχι το δικαστικό σώμα) πως δεν θα έχουμε στο μέλλον αντίστοιχες περιπτώσεις σαν αυτές της Ηριάννας και του Περικλή, ή του Τάσου Θεοφίλου. Και αυτό σε μια περίοδο, που ο Ρουβίκωνας έχει αναχθεί από τους κατασκευαστές της προπαγάνδας σε πολιτικό θέμα μεγάλης σημασίας, που οι αναρχικοί δεν εντάσσονται στο ανθρώπινο είδος και που ο ΣΚΑΙ μετέδωσε ψευδώς πως συνέβησαν «Επεισόδια και συγκρούσεις για την αποφυλάκιση της Ηριάννας», δείχνοντας πλάνα από περσινά επεισόδια και περιγράφοντας στο εγκυρότατο δελτίο του πως το όνομα της Ηριάννας είναι «Για κάποιους Έλληνες συνώνυμο της τρομοκρατικής δράσης και για άλλους της δικαστικής αδικίας». Δεν είναι ηλιθιότητα και δεν είναι σαδισμός. Είναι το εξωστρεφές συναίσθημα μιας εξουσίας που αντιλαμβάνεται τον εαυτό της σε θέση αδράνειας και δεν βλέπει την ώρα να ξεμουδιάσει. Με παραλογισμό και με σκληρότητα όπως οφείλει η κάθε εξουσία.
02
07

Μήπως το 1965 είναι παρελθόν;

Το κακό με τις υπερβολικές δόσεις είναι ότι συμπαρασύρουν όλο το πολιτικό σύστημα προς τα δεξιά, σε μια νέα υστερική εθνικοφροσύνη, προκαλώντας μια αναπόφευκτη αντίδραση, η οποία επιφέρει αναταράξεις στο εσωτερικό όλων των πολιτικών δυνάμεων. Δεν είναι μόνο οι ΑΝΕΛ που πλήττονται. Το ΚΙΝΑΛ βρίσκεται στα πρόθυρα της διάσπασης, γιατί το Ποτάμι δεν διανοείται να μη διαφοροποιηθεί από αυτό το νοσηρό κλίμα που διαμορφώνει η ΝΔ. Στην Ένωση (όχι και πολύ) Κεντρώων κύριος οίδε τι μπορεί να συμβαίνει. Όσο για τη ΝΔ που θα έπρεπε να επιχαίρει, η ηγεσία της αναγορεύει σε… συριζαίο τον κ. Μίχαλο και τον διαγράφει, επειδή διαφοροποιείται και στην αποτίμηση της εξόδου και στο μακεδονικό. Η ρευστότητα που προκαλεί στο πολιτικό σκηνικό, η στροφή της ΝΔ, δεν φαίνεται να είχε προβλεφθεί από την ηγεσία της. Όπως φαίνεται να μην είχε προβλεφθεί και το ενδεχόμενο να έχει πολύ διαφορετικές, έως αντίθετες, συνέπειες από τις αναμενόμενες, ευνοϊκές για την ίδια.