Macro

Η έκδοση ευρωομολόγου είναι μια πάγια θέση του ΣΥΡΙΖΑ. Στο σημερινό Eurogroup θα τεθεί στο τραπέζι το αίτημα έκδοσης ενός τέτοιου ομολόγου του λεγόμενου Covid bond. Η ευρωομάδα της Αριστεράς, μέσω του Αντιπροέδρου του ευρωπαικού κοινοβουλίου Δ. Παπαδημούλη, έχει μάλιστα καταθέσει ήδη σχετική ερώτηση στην commission. Το αίτημα αυτό στηρίζεται απο την Ιταλία και την Γαλλία και η ευρωπαική επιτροπή το εξετάζει ήδη ως πρόταση. Ποιά η θέση της Ελληνικής Κυβέρνησης; Θα λάβει θέση ή για άλλη μια φορά θα παραμείνει θεατής της συνεδρίασης; Καλούμε τον κ. Σταικούρα να θέσει σήμερα αυτό το ζήτημα μετ' επιτάσεως. Και σε αυτό το αίτημα θα έχει την στήριξή μας. Παράλληλα τον καλούμε να στηρίξει κάθε θέση για πιο επεκτατικά μέτρα όπως το αίτημα των υπολοίπων χωρών του νότου ο ESM να παράσχει δανεισμό χωρίς όρους και μνημόνια, παρότι αυτό το εργαλείο φοβάμαι ότι θα αποδειχθεί ανεπαρκές. Η Ευρώπη πρέπει να λάβει άμεσα πιο επιθετικά μέτρα. Οι εργαζόμενοι και εργαζόμενες, οι επιχειρήσεις, χρειάζονται "ζεστό χρήμα" ώστε να μην υπάρξει μια νέα κρίση χρέους όταν εξέλθουμε της υγειονομικής κρίσης. Η Ελλάδα οφείλει να δώσει μάχη προς αυτή τη κατεύθυνση. Ελπίζω να μην θεωρηθεί και αυτή η θέση μαξιμαλιστική και λαικίστικη.

Και τώρα, που οι μέχρι χθες οπαδοί του Φρίντμαν ανακοινώνουν πολιτικές βγαλμένες από κεϊνσιανά εγχειρίδια, τι κάνουμε; Προλαβαίνουμε; Με τι απώλειες; Έχουμε ελπίδες η ανάγκη που έγινε ιστορία να μας διδάξει; Ή όχι μάλλον; Διότι αν η ιστορία διέθετε αυτό το καταπληκτικό χάρισμα, θα ήμασταν όλοι εδώ και πολλά χρόνια ώριμοι και αυτάρκεις. Δεν είμαστε όμως. Παρ' όλα αυτά, η ελπίδα κάτι να μάθουμε από την πανδημία δεν είναι εντελώς μάταια. Το γενικό το στοχαζόμαστε ανέκαθεν με μια «επιφανειακή βολικότητα». Την εξαίρεση όμως όχι.   Σε μια περιβόητη αποστροφή της, η Μάργκαρετ Θάτσερ είχε πει: «There is no such thing as society». Κι όμως, η πανδημία δείχνει πως όχι μόνο κοινωνία υπάρχει, αλλά και κοινότητα. Κοινότητα ως όλον που ξεπερνά τα εγωιστικά δικαιώματα των μελών της. Κοινότητα συλλογικού χρέους και αλληλεγγύης, όχι μόνο άθροισμα ατομικών ευθυνών. Όλοι μέσα μας έχουμε κάτι από τους άλλους. Το ίδιο το Σύνταγμά μας κάνει λόγο για «πρόσωπα» αλλά και για «μέλη του κοινωνικού συνόλου». Αυτό εννοεί. Έχουμε πολλά να δούμε και να σκεφτούμε ακόμη. Να ξανασκεφτούμε την κοινότητα, την προοπτική και τη σύνθεσή της πιο εμφατικά παρά ποτέ. Να σκεφτούμε, επίσης, ότι τέτοιες κρίσεις αποτελούν νοσηρή ευκαιρία για ένα γερό ξεκαθάρισμα παραγωγικών δυνάμεων και μισθωτής εργασίας στο όνομα μιας νέας, αδυσώπητης κερδοφορίας. Είναι αφέλεια να νομίσουμε πως «άμα περάσει τούτο δω»³, αυτομάτως θα πάμε σε μια δικαιότερη κατεύθυνση. Θα πάμε, αρκεί να το σκεφτούμε, να το επεξεργαστούμε και να το παλέψουμε. Οι άνθρωποι δεν είναι μόνο θύματα, αλλά και πρωταγωνιστές της ιστορίας τους.

Απαιτούμε.... όχι μόνοι μας, οι ανθρώπινες αξίες, αλλά και η κοινή λογική απαιτούν από την κυβέρνηση, να εγκαταλείψει έγκαιρα τα επικίνδυνα και αδιέξοδα σχέδιά της. Να αποσυμφορήσει τώρα αμέσως τα νησιά ξεκινώντας από τις χιλιάδες ευάλωτους. Να τους εγκαταστήσει με ισότιμη κατανομή , στα άδεια πλέον ξενοδοχεία αναλογικά σε κάθε περιφέρεια. Τώρα να αξιοποιήσει κάθε ευρωπαϊκό πόρο απαραίτητο και για την στήριξη σε ένα βαθμό, και της πληττόμενης οικονομίας του τουρισμού μας. Και εννοείται διεκδικώντας στα σοβαρά και παρά τις δυσκολίες, την ισότιμη κατανομή ευθυνών σ' ολόκληρη την Ευρώπη. Η ασύμμετρη υγειονομική απειλή που αντιμετωπίζουν οι ζωές όλων μας , τα κοινωνικά και εργασιακά μας δικαιώματα , ο κίνδυνος για την κοινωνική μας συνοχή αλλά και την ψυχολογική μας ισορροπία είναι ένας πολύ σοβαρός λόγος.... Όχι όμως για να ξεχάσουμε τους πρόσφυγες , αλλά αντίθετα για να βάλουμε τους πιο ευάλωτους στο επίκεντρο της προσοχής μας. Γιατί υπερασπίζοντας τα δικαιώματα και τις δικές τους ζωές παραμένουμε ζωντανοί . Υπερασπίζουμε την ζωή, τις πανανθρώπινες αξίες, τον πολιτισμό μας.

Στον πόλεμο εμπιστευόμαστε φαντάρους και αξιωματικούς, όχι ταχυδακτυλουργούς. Όταν κινδυνεύει η υγεία μας εμπιστευόμαστε γιατρούς, όχι τσαρλατάνους ή ένα νέο Καματερό, από όπου κι αν προέρχεται. Στην παρούσα κρίση, όπου η ενημέρωση παίζει αποφασιστικό ρόλο για τη ζωή μας, εμπιστευόμαστε έγκυρες πηγές, όχι τη ζούγκλα της ενημέρωσης.

Ως εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας, ο καθηγητής Λοιμωξιολογίας Σωτήρης Τσιόδρας αποδέχτηκε ότι τα κρούσματα υποκαταγράφονται συνειδητά, γνωστοποίησε δε ότι σταδιακά θα ανακοινώνονται μόνο τα σοβαρά. Επαΐοντες και μη, ωστόσο, δικαιούνται να αναρωτιούνται: Με ποιους όρους θα έπρεπε να ερμηνευτεί η υποκαταγραφή των κρουσμάτων, χωρίς τον κίνδυνο να κατακριθεί σαν προκατειλημμένη; Απλοϊκά υλικούς (δεν περισσεύουν τα κιτ, εξ ου και οι περιορισμένοι έλεγχοι); Ιατρικούς (δεν προσφέρει τίποτε αξιοσημείωτο η διεύρυνση των ελέγχων σε τυχαία μέλη της κοινότητας και οι χώρες που την υιοθέτησαν δεν ωφελήθηκαν); Ψυχολογικούς (το φρόνημά μας θα καμπτόταν πολύ περισσότερο αν μιλούσαμε επίσημα για 5.000 κρούσματα και όχι για 500); Επικοινωνιακούς-πολιτικούς (ας διατηρήσουμε την εικόνα της χώρας ανώτερη της ιταλικής, της ισπανικής, της βρετανικής κ.ο.κ.); Ενα μείγμα όλων αυτών; Αντίθετα, τα πράγματα είναι ξεκάθαρα όσον αφορά τα κέντρα υποδοχής μεταναστών και προσφύγων. Εκεί προκρίθηκε το μοντέλο της περίφρακτης απομόνωσης και του ασφυκτικού συνωστισμού, και όχι της αποσυμφόρησης. Ας ελπίσουμε ότι οι κυνικότεροι της κυβέρνησης, όσοι ονειρεύονται (στον ξύπνιο τους πια και δημοσίως) Μακρονήσους προσφύγων και Γιούρα μεταναστών, δεν τυγχάνουν θαυμαστές του δαρβινομαλθουσιανού υγειονομικού υποδείγματος που υπεράσπιζε ο Μπόρις Τζόνσον, πριν του αλλάξει κάπως τα μυαλά η προέλαση του ιού.

Δεν ήταν και πολύ γενναιόδωρα τα οικονομικά μέτρα που ανακοινώθηκαν. Ο Τσίπρας είχε πουλήσει το Μακεδονικό για περισσότερα. Το πιο βασικό ήταν διάφορες φιλικές συμβουλές του Κυριάκου να διαβάζουμε, να ακούμε μουσική και να περπατάμε. Αντί να σαπίζουμε όλη τη μέρα σκεπτόμενοι πώς θα βγάλουμε τον μήνα. Άλλωστε, όπως είπε και ο Άδωνις, για έγκλειστους 400 ευρώ φτάνουν και περισσεύουν. Τώρα που δεν υπάρχουν ασύστολες διασκεδάσεις να ξοδέψουν τα άλλα 400 που παίρνανε. Ανακοινώθηκαν και μέτρα ανακούφισης των επιχειρήσεων από την καταβολή του δώρου του Πάσχα. Και μέτρα προσωρινής ανακούφισης από την καταβολή μισθών. Αλλά ο Βρούτσης τους κοίταξε αυστηρά και τους είπε να μην το παρακάνουν. Αυτά είναι νοικοκυρεμένα μέτρα. Όχι σαν τους άλλους τους βλάκες που ξοδεύουν το 20% του ΑΕΠ τους. Επίσης έκαναν έκκληση οι τράπεζες να είμαστε συνεπείς με τις δανειακές μας υποχρεώσεις για να στηρίξουμε το σύστημα. Αλίμονο. Είναι θέμα ανθρωπιστικής ευαισθησίας. Εντάξει, ας τις βοηθήσουμε κι εμείς λίγο. Τόσο μας στήριξαν αυτές την περίοδο της κρίσης. Προφανώς διέρχεται περίοδο κάμψης ο παραγωγικός κλάδος των καταχρηστικών χρεώσεων.

Το σύστημα, την επόμενη μέρα της νέας οικονομικής κρίσης, εκ κορονοϊού προερχόμενης, θα έχει νικητές και ηττημένους. Ουαί κι αλίμονό του αν νικητές δεν είναι οι έχοντες και οι κατέχοντες. Αλίμονό του, αν δεν βάλει σε λειτουργία τον αγαπημένο του κοινωνικό αυτοματισμό, τη λατρεμένη του ενδοταξική διαμάχη. Προκομμένος δάσκαλος/α που έστειλε ηλεκτρονικά ραβασάκια, ή και χειρόγραφα που τα άφησε στο φούρνο της γειτονιάς, λες και από εκεί ο κορονοϊός απουσίαζε, ανεπρόκοπος/η ο άλλος/η που ή ο υπολογιστής του κράσαρε ή δεν δεχόταν να αφήνει μαθητές στην απ’ έξω. Στην τελική, έρχεται και η αξιολόγηση, σ’ ένα σχολείο που πώς θα είναι την επόμενη μέρα, δεν ξέρουμε. Είμαστε όμως βέβαιοι ότι στο παζάρι θα μπουν θεσμικά και εργασιακά δικαιώματα. Ο σώζων εαυτό σωθήτω, έστω και εξ αποστάσεως και αυτή η περιβόητη ατομική ευθύνη μάλλον ήρθε για να μείνει φέρνοντας σε αμηχανία μέχρι και συνδικαλιστικά σωματεία. Οι εργατικοί αγώνες της επόμενης μέρας θα είναι άραγε εξ αποστάσεως ή με συλλογικές διαδικασίες και ταξική αλληλεγγύη στους δρόμους; Ή μήπως με το να “τη βολέψω”; Σε κάθε περίπτωση, το εργαλείο των νέων τεχνολογιών ή θα δίνει ίσες ευκαιρίες στους πάντες ανά την επικράτεια στη δημόσια και δωρεάν παιδεία ή μπάζει από παντού, κρίνεται ανεπαρκές και απορρίπτεται. Πόσα, αλήθεια, από τα κονδύλια που θα δοθούν λόγω κρίσης αναλογούν στην παιδεία; Μήπως το περιβόητο 15% το έχουμε πια ξεχάσει; Και την ψυχολογική στήριξη της εκπαιδευτικής κοινότητας – μαθητές, δάσκαλοι, γονείς- ευγενική χορηγία τίνος θα είναι; Κάποιου ιδρύματος ενδεχομένως; Φιλολογικές, ξανά μανά, οι ερωτήσεις. Έτσι κι αλλιώς, οι κονδυλοφόροι του νεοφιλελευθερισμού, ονόματα δεν λέμε, δεν τους διαφημίζουμε, έπιασαν δουλειά. “Οι ταπεινοί γύρω μας έριξαν λόγια βδελυρά και μας εμίσησαν, αλίμονο αν δεν μας μισούσαν, αυτό θα σήμαινε πως συγγενεύουμε με την ταπεινή και πρόστυχη ψυχή τους” λέει ο Μίλτος Κουντουράς. Προσυπογράφω και εξαιρετικά τους το αφιερώνω.

Επιχειρείται η εξαπάτηση της κοινωνίας που τελεί σε σοκ μέσα από την ωραιοποίηση της κατάστασης, η απόκρυψη λαθών και ευθυνών μέσα στις «συνθήκες πολέμου» που «απαιτούν ομοψυχία», επιχειρείται όμως πρωτίστως αυτό που πάντα η Δεξιά που σέβεται τον εαυτό της έχει ως στόχο: το κόστος να το πληρώσουν με τη δουλειά τους ή και με τη ζωή τους οι κατώτερες τάξεις, τα λαϊκά στρώματα, ο κόσμος της εργασίας και τα δικαιώματά του. Στην οικονομική κρίση οι φτωχοί «έφταιγαν» γιατί «ζούσαν πάνω από τις δυνατότητές τους». Τώρα δεν φταίνε μεν, αλλά υπάρχει «ανωτέρα βία». Αυτό είναι το παιχνίδι της πολιτικής και το παίζουν αδίστακτα. Προσπαθούν στη ζούλα να επαναφέρουν μια πλήρη απορρύθμιση της αγοράς εργασίας «λόγω των συνθηκών» και είναι απολύτως σαφής η πρόθεσή τους να καταργήσουν το δώρο του Πάσχα. Στήνουν μέσα στον κουρνιαχτό της πανδημίας ένα «Ιογενές Μνημόνιο» έτοιμο πλήξει την ήδη εξασθενημένη μετά από δέκα χρόνια κρίσης ελληνική κοινωνία. Το όριο της ανοχής του ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να είναι το συμφέρον των λαϊκών τάξεων.

Σήμερα βρισκόμαστε σε καθεστώς πολέμου. Οι επιζήσαντες θα κληθούν να επιβιώσουν σε ένα νέο καθεστώς, με μια καινούργια συνθήκη. Αλλά η ουσιαστική επιστροφή στην “κοινότητα”, την αλληλεγγύη και το προνοιακό κράτος, παρά τις διάφορες μεγαλοστομίες, δεν είναι δεδομένη. Αν και ο καπιταλισμός δημιουργεί και τα αίτια μιας πιθανής καταστροφής του, «είναι μία απίθανη μηχανή παραγωγής ευημερίας, διότι ο πλούτος που παράγει ξεπερνά κατά πολύ τα ερείπια που αφήνει πίσω του», έλεγε ο Γιόζεφ Σουμπέτερ. Διαφωνώντας με τον Μαρξ, θεωρεί πως μέσον επιβίωσης του καπιταλισμού είναι ετούτη ακριβώς η «δημιουργική καταστροφή» του, “η οποία ασταμάτητα και εκ των έσω επαναστατικοποιεί τις οικονομικές δομές, καταστρέφοντας τις παλαιές και δημιουργώντας καινούργιες». Αν και ο Σουμπέτερ θεωρεί απαραίτητη για την επιβίωση του καπιταλισμού τη στροφή του στην κοινωνία, η μικρή ιστορία του τελευταίου αιώνα δείχνει πως ακόμα και ένας “καπιταλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο”, κάθε φορά που κατατρώγεται από τις αντιφάσεις του, ρημάζει κυρίως, μόνο τις υποτελείς τάξεις. Έτσι και σήμερα: μετά την επερχόμενη καταστροφή κεφαλαίου, που θα ακολουθήσει την πανδημία, όσο το πνεύμα του Ριγκανοθατσερισμού θα πλανάται πάνω από τον δυτικό κόσμο και όσο θα κυβερνούν οι ακροφιλελεύθεροι, που μοναχά κατά περίπτωση ενθυμούνται το ρόλο του κράτους, η “ανθρώπινη τρυφερότητα” που μνημονεύει ο Καμύ θα μείνει προσχηματική. Για να καλύπτει τις πομπές του υπερκέρδους εκείνων που αντιμετωπίζουν τον θάνατο ως πηγή κερδοφορίας.