Macro

Η ΝΔ του κ. Σαμαρά επιστρέφει στην εποχή της ΕΡΕ και θέλει να μας γυρίσει στον εμφύλιο. Είναι αυτό που έχει πει άλλο κορυφαίο στέλεχός της για τις «ελαττωματικές ιδέες της Αριστεράς» που πρέπει με κρατική παρέμβαση να εμποδιστεί να κυβερνά. Υπάρχει χειρότερη απειλή για το έθνος από τον εθνικό διχασμό και τα πραξικοπήματα; Απέναντι σε αυτή την εφιαλτική πρόκληση ποιος μπορεί να παραμένει επιτήδειος ουδέτερος ή ακόμη χειρότερα χρήσιμος ηλίθιος;

Δεν πιστεύω ότι η Συμφωνία βάζει οριστικό τέλος στη διαμάχη και τον εθνικισμό ούτε ότι εγγυάται ένα ανέφελο μέλλον. Πώς θα μπορούσε, άλλωστε; Πιστεύω όμως ότι είναι ένα αποφασιστικό βήμα και ότι μπορεί να δημιουργήσει νέες πραγματικότητες και δυνατότητες, θετικές για τους δύο λαούς, στις δύο κοινωνίες και εντός της καθεμιάς. Δεν φρονώ ότι η Συμφωνία δημιουργεί μια «παιδική χαρά» όπου θα παίζουν ευτυχισμένοι οι δυο λαοί με πεταλουδίτσες και μελισσούλες να πετάνε ολούθε, έχοντας εξορίσει στα Τάρταρα τους εθνικισμούς, αλλά ούτε ότι διανοίγει μια λεωφόρο όπου θα κόβουν αμέριμνα βόλτες και θα αλωνίζουν το ελληνικό κεφάλαιο και οι νατοϊκοί (που αλώνιζαν και τώρα, άλλωστε). Έχω τη γνώμη ότι το νέο τοπίο που δημιουργεί η Συμφωνία είναι ευνοϊκότερο και δίνει πολλές δυνατότητες για όσους αγωνίζονται κατά του εθνικισμού και υπέρ της αλληλεγγύης, της συμφιλίωσης και των δικαιωμάτων των δύο λαών. Γι’ αυτό, ακόμα και αν κάποιος είναι ριζικά αντίθετος στην κυβέρνηση (την ελληνική ή τη φυρομιανή), αυτό δεν συνεπάγεται, αυτομάτως και αντακλαστικά, ότι οφείλει να είναι αντίθετος σε κάθε πράξη της, άρα και στις Πρέσπες. Γιατί κάτι τέτοιο, αν μη τι άλλο, είναι πολιτικός ετεροκαθορισμός. Με λίγα λόγια, πιστεύω ότι οι αριστεροί και οι αριστερές, οι αντιεθνικιστές και οι αντιεθνικίστριες, και ευρύτερα οι δημοκράτες, ακριβώς με βάση τα κριτήρια, τις επιδιώξεις και τις αρχές τους, έχουν ισχυρούς λόγους να υποστηρίξουν τη Συμφωνία των Πρεσπών.

Σήμερα ήταν ο τελευταίος σπασμός του Μακεδονικού. Τα εκατομμύρια των διαδηλωτών δεν εμφανίστηκαν ποτέ. Παρά την ανοικτή υποστήριξη της πλειοψηφίας των κομμάτων, σε πείσμα της κυνικής προώθησης των καναλιών. Το πλήθος μικρό, το κλίμα ακόμη πιο υποτονικό. Τον τόνο τον έδωσαν οι χρυσαυγίτες με τους ναζιστικούς χαιρετισμούς, την απόπειρα εισβολής στη Βουλή, τις επιθέσεις σε δημοσιογράφους. Τον έδωσε επίσης η αδερφή του Κατσίφα με το εθνικιστικό της παραλήρημα και ο Πέτρος Γαϊτάνος με τη γελοιοποίηση του εθνικού ύμνου. Η αποφασιστική συγκέντρωση που θα σάρωνε τους εχθρούς της αποδείχτηκε μια κωμικοτραγική φούσκα, ένα γκροτέσκο καρναβάλι ζωντανών νεκρών που έζεχνε ασχήμια και θανατίλα. Η επιθυμία, η ζωτική ενέργεια χιλιάδων ανθρώπων παγιδευμένες σε ένα βαλσαμωμένο πτώμα, μια μούμια που πασχίζουν να την αναστήσουν με εθνικιστικά ξόρκια και μίσος. Μίσος αβυσσαλέο, που μετατρέπει καθημερινούς ανθρώπους σε αδηφάγα ζόμπι, έτοιμα να ξεσκίσουν όποιον δεν ορκίζεται πίστη στο πτώμα που με δέος περιφέρουν ως Άγιο Δισκοπότηρο. Αυτό το πτώμα σήμερα θάφτηκε στους δρόμους της Αθήνας. Η δυσωδία του ήδη διαλύεται, δεν θα χτίσει άλλες πολιτικές καριέρες, δεν θα κάνει άλλα μηδενικά νούμερα. Τα ζόμπι έφυγαν πεινασμένα, δεν υπήρχαν ζωντανοί να κατασπαράξουν. Το μίσος σιγά σιγά θα κοπάσει και πολλοί απ’ αυτούς, που σήμερα έψαχναν μεθυσμένοι φαντάσματα να πολεμήσουν, θα αναζητήσουν αλλού παρηγοριά. Θα ρίξουν τους σπόρους της επιθυμίας τους σε νέα εδάφη, εκεί που αντί για σκουλήκια μπορεί και να φυτρώσουν λουλούδια.

Ξέρουμε ότι δεν μπορεί ο εθνικισμός να είναι η απάντηση απέναντι στην κατάρρευση του νεοφιλελευθερισμού και του μεσαίου χώρου, του κέντρου. Μπορεί να υπάρχει και άλλη λύση πέρα από τον Σαλβίνι, τον Σαμαρά και τον Όρμπαν. Και αυτή τη λύση πρέπει να αναζητήσουμε» επισήμανε. Ο κ. Τσακαλώτος υποστήριξε πως για να βρούμε αυτόν τον δρόμο πρέπει πρώτα να μελετήσουμε πέρα από τα σύνορά μας, ώστε να κατανοήσουμε καλύτερα τον εαυτό μας. «Αν είμαστε πολίτες του κόσμου, κατανοούμε καλύτερα πώς μπορούμε να δώσουμε λύσεις στα προβλήματα. Δεν υπάρχει μεγαλύτερο εμπόδιο στην προσπάθεια επίλυσης προβλημάτων, από τον φραξιονισμό και τον τοπικισμό. Μπορούμε να είμαστε πολίτες του κόσμου γιατί μόνο τότε καταλαβαίνουμε ποιες αξίες μπορούν να ενώνουν τον κόσμο» υπογράμμισε για να συμπληρώσει: «Προφανώς και δεν λύνονται τα προβλήματα εξωτερικής πολιτικής με αυτόν τον τρόπο μόνο. Ασφαλώς και πρέπει να υπάρξει και ρεαλισμός. Υπάρχουν και όρια -όμως- και στον ρεαλισμό. Γιατί οποιαδήποτε συμφωνία αφήνει το ένα μέρος σε κακή κατάσταση, δεν είναι συμφωνία, θα σου ξαναβγεί μπροστά».

[Όσοι εχθρεύονται τη Συμφωνία] έχουν κάνει τις επιλογές τους. Θέλουν μια Ελλάδα φοβική που θα τρέφεται από τα έτοιμα του ένδοξου παρελθόντος, αδύναμη να γράψει στο σήμερα τη δική της ιστορία και το μέλλον της. [Ο λόγος] δεν ήταν ποτέ ούτε τα ζητήματα της εθνότητας ή της γλώσσας, τα οποία άλλωστε κατέρρευσαν οριστικά μετά και τη ρηματική διακοίνωση από τη γείτονα. Ο λόγος είναι ότι όσοι εμπορεύονται τον εθνικισμό μένουν μετά την κύρωση της Συμφωνίας χωρίς πραμάτεια και στις δύο πλευρές των συνόρων. Για τους εδώ, τελειώνει οριστικά και αμετάκλητα η φαντασίωση της μεγάλης απειλής από τον Βορρά. Για τους εκεί, μπαίνει τέλος στο ανιστόρητο και πολιτικάντικο αφήγημα του αλυτρωτισμού.

Είδαμε, ή μάλλον ακούσαμε, τη ρητορική, τα επιχειρήματα, την ένδεια των επιχειρημάτων, αλλά δυστυχώς και τις κραυγές πολλών ομιλητών. Βγάλαμε συμπεράσματα, εμείς και ο λαός. Σε λίγες ώρες θα κληθούμε να ψηφίσουμε. Και θα ήθελα να πιστεύω ότι, έστω και την τελευταία στιγμή, θα επικρατήσει η υπευθυνότητα απέναντι στην ιστορική στιγμή. Το έχω ξαναπεί, θα ήθελα όμως να το επαναλάβω : Για μας στην Αριστερά, αυτή είναι μια εμβληματική μάχη. Μια μάχη αξιακή, στην οποία – ήδη από τις αρχές τις δεκαετίας του ’90, μέσα σε ένα κλίμα ακραίου εθνικισμού γύρω από το μακεδονικό ζήτημα – κάποιοι και κάποιες τάχθηκαν, χωρίς αστερίσκους. Τότε που το να ορθώσεις ανάστημα και να αρθρώσεις έναν άλλο λόγο μπορούσε να σε σύρει μέχρι και στα δικαστήρια και να σε καταδικάσει.

Η θέση της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του ΣΥΡΙΖΑ είναι ξεκάθαρη και δεν έχει κανένα θολό σημείο. Είμαστε υπέρ της συμφωνίας των Πρεσπών και θεωρούμε ότι η διαπραγμάτευση και το τελικό αποτέλεσμα θα αποτελέσει πρότυπο για τις διεθνείς και διακρατικές σχέσεις και είμαστε περήφανοι γι’ αυτό. Πιστεύουμε ότι τα Βαλκάνια μπορούν να συμβιώσουν και να αναπτυχθούν μέσα σε ένα ειρηνικό πλαίσιο αλληλοκατανόησης και αλληλεγγύης, υπερνικώντας τους εθνικισμούς απ’ όπου κι αν προέρχονται. Τέλος, και για να γίνει κατανοητό σε όλους και όλες που θεωρούν πως οι απειλές, οι εκφοβισμοί, οι εθνικιστικές κραυγές είναι μέσο για να πειστούμε και να αλλάξουμε θέση, τους απαντάμε ότι αδίκως κουράζονται και ξοδεύουν χρόνο και χρήματα. Η πίστη μας στην ορθότητα και τη χρησιμότητα της συμφωνίας των Πρεσπών για το καλό της πατρίδας μας, αλλά και συνολικά του βαλκανικού χώρου δεν πρόκειται να αλλάξει.

Στην εποχή του νεοφιλελεύθερου καπιταλισμού, κατά την οποία η (καπιταλιστική) οικονομία απογυμνώνεται από τα ιδεολογικο-πολιτικά της φτιασίδια και προβάλλει ως αυτό που πράγματι είναι, δηλαδή ένα σύστημα ανελέητου ανταγωνισμού και αντίστοιχων κανονιστικών αρχών όπου το δέον είναι η επικράτηση των ισχυρότερων, το οικονομικό επίπεδο δεν επικαθορίζει απλώς τα άλλα δύο, τείνει να τα υποκαταστήσει. Σε περιόδους κρίσης και συνακόλουθης κοινωνικής πόλωσης, τα ιδεολογικά και πολιτικά ζητήματα επανακάμπτουν κυρίως από την Αριστερά –όπου αυτή καθίσταται επαρκώς ισχυρή εννοείται. Τότε προκύπτει η εξής ενδιαφέρουσα κατάσταση: όσον αφορά το κυρίαρχο κοινωνικό καθεστώς, ο επικαθορισμός μεταξύ επιπέδων συνίσταται στον τρόπο με τον οποίο το οικονομικό στοιχείο συναρθρώνει τα άλλα δύο επίπεδα ούτως ώστε να εξυπηρετούνται οι στρατηγικοί του στόχοι. Στην πολιτική διαμάχη τα αστικά κόμματα αφήνουν κατά μέρος τις μεταξύ τους έριδες και διαφορές και συνενώνουν τις δυνάμεις τους έναντι του κοινού εχθρού, που είναι το κόμμα ή τα κόμματα της Αριστεράς (στον βαθμό που αυτά κρίνονται αρκούντως απειλητικά για το καθεστώς εννοείται –δεν αναφέρομαι σε περιπτώσεις όπως το σημερινό ΚΚΕ). Και στη σφαίρα της ιδεολογίας ανευρίσκεται κάποιο ιδεολόγημα ικανό να υπερκεράσει τις όποιες προσπάθειες της Αριστεράς για δική της ιδεολογική ηγεμόνευση. Το οικονομικό στοιχείο εδώ είναι εκείνο που ενοποιεί τις ετερογενείς και συχνά αντιφατικές πολιτικές και ιδεολογικές στοχεύσεις και πρακτικές. Με τον όρο «οικονομικό στοιχείο» δεν αναφέρομαι σε χρηματοπιστωτικά μεγέθη αλλά στις ταξικές (εξ ορισμού) σχέσεις παραγωγής. Η ταξική αλληλεγγύη που επιδεικνύεται στις μέρες μας μεταξύ των ποικιλόμορφων αστικών πολιτικών και ιδεολογικών δυνάμεων είναι σχεδόν συγκινητική. Αναρωτιέμαι πόσοι εξ όσων μετείχαν στο συλλαλητήριο της Κυριακής είχαν επίγνωση του ταξικού χαρακτήρα αυτής τους της μέθεξης.