Macro

Εκείνο που χρειάζεται να υπογραμμισθεί είναι ότι μία ύφεση της τάξεως του 8% για το 2020 είναι πολύ σημαντικό γεγονός για μια οικονομία, όπως η ελληνική, η οποία τα προηγούμενα δέκα έτη είχε απωλέσει περίπου το 25% του ΑΕΠ, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τα εισοδήματα, την παραγωγική βάση και γενικά για την ευημερία των πολιτών. Η μείωση κατά 8% σε ένα έτος αποτελεί το 1/3 της συνολικής απώλειας των δέκα συναπτών ετών. Πρόκειται για πολύ μεγάλη απώλεια του ΑΕΠ, η οποία σε απόλυτα νούμερα μεταφράζεται αντίστοιχα σε περίπου 15 δισ. ευρώ. Παράλληλα, οι αρνητικές συνέπειες αυτής της μείωσης σε όλα τα μακροοικονομικά μεγέθη είναι μεγάλες. Αναφέρω μόνο την αναμενόμενη αύξηση του λόγου ΔΧ/ΑΕΠ πάνω από το 195% του ΑΕΠ, αλλά και την αύξηση του Γενικού Δημοσιονομικού Ελλείμματος πάνω από το 8%. Μόνο οι εξελίξεις αυτές δείχνουν μια σημαντικότατη επιβάρυνση της θέσης της ελληνικής οικονομίας και τις δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει όταν θα κληθεί να προσαρμοστεί στις απαιτήσεις που θα υπάρξουν μετά τον περιορισμό της πανδημίας. Παρά τις διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπάρξει επαναφορά των περιορισμών που επιβάλλει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης για τα έτη 2021 και 2022, οι βαθμοί ελευθερίας της ελληνικής οικονομίας είναι λιγότεροι από τις αντίστοιχες οικονομίες της ευρωζώνης. Ήδη η κυβέρνηση προτίθεται να διαφοροποιήσει μεγάλο μέρος της εξαγγελθείσας οικονομικής πολιτικής της υπό το βάρος των νέων δυσμενών συνθηκών.

Ο Τράβεν είναι ένας βαθιά πολιτικός συγγραφέας. Στις σελίδες του ανατέμνει τους μηχανισμούς κυριαρχίας, την απάνθρωπη αδηφαγία των καπιταλιστών, τον ρόλο της Εκκλησίας, ενώ τα βιβλία του είναι γεμάτα από αντιπολεμικές, αντιμιλιταριστικές αναφορές. Το βασικό χαρακτηριστικό του Τράβεν είναι ότι, με μια αναρχική ματιά, μιλάει πάντα από τη σκοπιά των από κάτω, είτε αυτοί είναι προλετάριοι είτε ιθαγενείς. Γιατί ο Τράβεν, έχοντας ζήσει ανάμεσα στους ιθαγενείς της αγαπημένης του Τσιάπας, έθεσε το ζήτημα της καταπίεσης των ιθαγενών σε μια εποχή που κανείς δεν είχε αρχίσει να μιλάει γι’ αυτό, προκαλώντας μάλιστα και αντιδράσεις στο Μεξικό εκείνης της εποχής. Ακόμα και σε βιβλία που δεν θεωρούνται «ευθέως» πολιτικά, όπως ο Θησαυρός της Σιέρα Μάδρε και το Πλοίο των νεκρών (το κορυφαίο ίσως βιβλίο του Τράβεν που εκδόθηκε για πρώτη φορά το 1926), ο Τράβεν βρίσκει τρόπο να εισάγει διαρκώς πολιτικά σχόλια. Στο Πλοίο…, αυτό το γεμάτο απελπισία και πίκρα βιβλίο, αυτή την απεγνωσμένη και γεμάτη σαρκασμό κραυγή κατά της αδικίας, ο ναύτης που έχει χάσει το ναυτικό του φυλλάδιο και είναι καταδικασμένος να μπαρκάρει σε κάποιο πλοίο-φάντασμα λέει κάποια στιγμή: «Στην εποχή μας, εποχή της ιδανικής δημοκρατίας, αιρετικοί είναι οι τύποι σαν εμένα, δηλαδή όσοι δεν έχουν διαβατήριο. Κάθε εποχή έχει την Ιερή Εξέτασή της». «Όσο δεν έχεις τίποτα, είσαι σκλάβος του άδειου σου στομαχιού κι οποιουδήποτε μπορεί να σ’ το γεμίσει. Και μόλις αποκτήσεις κάτι, γίνεσαι σκλάβος της ιδιοκτησίας σου», γράφει στον Θησαυρό της Σιέρα Μάδρε (εκδόθηκε το 1927, ελληνική έκδοση μτφ. Γιάννης Ευαγγελίδης, εκδ. γράμματα, 1986), όπου βρίσκει εν παρόδω την ευκαιρία να μιλήσει και για τα συνδικάτα του Μεξικού: «οι σιδηροδρομικοί υπάλληλοι στο Μεξικό ανήκουν, χωρίς εξαίρεση, σ’ ένα σωματείο πρώτης τάξης, ριζοσπαστικό όσο δεν παίρνει, που ποτέ δεν λέει όχι σε απεργία. Είναι πολύ δεμένοι μεταξύ τους».

Το αστυνομικό κράτος Μητσοτάκη – Χρυσοχοϊδη κινείται από την αρχή της κυβερνητικής του θητείας εκτός κανόνων δικαίου και έξω από κάθε δημοκρατικό όριο. Η καταπάτηση ατομικών και κοινωνικών δικαιωμάτων, στον έναν χρόνο και κάτι αυτής της θητείας δεν αποτελεί εξαίρεση, αλλά δυστοπική κανονικότητα. Όμως, η απαγγελία κατηγορίας σε ένα νεκρό, στο νεκρό, νέο, Βασίλη Μάγγο, θύμα βασανισμού από τους πραίτορες της ΕΛΑΣ ξεπερνά ακόμα και την πιο σκοτεινή οργουελική φαντασία. Παρά τη δημοσιότητα που πήρε ο άγριος ξυλοδαρμός του αδικοχαμένου νέου, παρά την κατακραυγή και αφού πέρασαν μέρες και μήνες χωρίς την παραμικρή έρευνα, η «Προκαταρτική Διοικητική Εξέταση», που υποκριτικά παραγγέλθηκε, ακυρώνεται από μια κτηνώδη απόπειρα συκοφάντησης και σκύλευσης του νεκρού. Η εισαγγελία Βόλου σχηματίζει δικογραφία μετά το θάνατο του Βασίλη, στηριγμένη σε μικρή ποσότητα ουσιών, που η αστυνομία… βρίσκει στο σπίτι του την ημέρα του θανάτου του και που δεν έχουν ακόμη αναλυθεί από το Χημείο του κράτους! Και ίσως το πιο ανατριχιαστικό: η κυνική ομολογία της Αστυνομίας του Βόλου, όταν στην καταγραφή του βιβλίου Αδικημάτων και Συμβάντων κατά τη διάρκεια της προσαγωγής και της κακοποίησης, του ζωντανού τότε ακόμη Βασίλη, στο Αστυνομικό τμήμα, αναφέρει: «Προσήχθη λόγω υπονοιών διάπραξης εγκλήματος, λαμβανομένου υπόψη του γεγονότος, ότι αυτός είναι γνωστός από τη συνεχή δράση του σε διάφορες συλλογικότητες, αλλά και από τη γενικότερη εγκληματική συμπεριφορά του….» Άρωμα χούντας, μέθοδοι παρακράτους, ωμή απειλή. Αν συμμετέχεις σε συλλογικότητες, αν έχεις ευαισθησίες, κοινωνική και πολιτική δράση, αν δηλαδή δεν είσαι κοινωνικά και πολιτικά «νεκρός», υπάρχουν τρόποι ακόμη και για τη φυσική σου εξόντωση. «Μας φοβούνται και μας σκοτώνουν και όταν μας σκοτώνουν, νεκρούς μας φοβούνται πιο πολύ», έγραψε ο Τάσος Λειβαδίτης. Τους χρωστάμε και εμείς μια συλλογική απάντηση.

Ο κύριος Σταϊκούρας μας ενημέρωσε ότι τα ταμειακά διαθέσιμα, ενώ βαδίζουμε τον 7ο μήνα της υγειονομικής κρίσης, είναι 37,8 δις. Θυμάμαι ότι η Νέα Δημοκρατία μέχρι και την αρχή του COVID αμφισβητούσε τον ρόλο του μαξιλαριού ως εξασφάλιση της χώρας από ενδεχόμενη κρίση. Αρνούνταν ότι ο ρόλος του είναι να δώσει τη δυνατότητα δαπανών σε έκτακτη ανάγκη, ανεξαρτήτως συνθηκών και χωρίς αύξηση του χρέους. Πλέον η ΝΔ έχει κάνει μια ακόμα... κυβίστηση. Από πολέμιος του μαξιλαριού έχει περάσει στο άλλο άκρο αντιμετωπίζοντας το ως αυτοσκοπό που πρέπει να μείνει ανέγγιχτο. Δεν λέμε η ΝΔ να μην αναπληρώνει μέρος του μαξιλαριού αξιοποιώντας τα πανευρωπαϊκά ευνοϊκό περιβάλλον επιτοκίων. Αλλοίμονο. Tο μαξιλάρι όμως τo χτίζεις σε ήρεμες περιόδους για να το ξοδεύεις σε καιρούς κρίσης για να αποφύγεις ακριβώς το να γίνει εκρηκτικός ο λόγος χρέος/ΑΕΠ. Έτσι πραγματικά δεν μπορώ να καταλάβω γιατί δεν αξιοποιεί την δυνατότητα να ξοδέψει παραπάνω, να ενισχύσει την οικονομία, τους εργαζόμενους, τις επιχειρήσεις. Με αυτό τον τρόπο η ύφεση θα ήταν ηπιότερη, όπως και η πτώση των εσόδων, και το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ δε θα αυξανόταν παραπάνω. Δεν καταλαβαίνω γιατί αρνείται τον μόνο τρόπο να μην χρειαστεί σκληρή λιτότητα στο μέλλον. Τον μόνο τρόπο να μην ξανασυμβεί στη χώρα ότι συνέβη και την προηγούμενη φορά που η ΝΔ εκτόξευσε το χρέος της. Αυτό που καταλαβαίνω είναι ότι με ΝΔ ή θα έχουμε μνημόνιο de facto - μνημονικές πολιτικές χωρίς επίσημο μνημόνιο - ή μνημόνιο de jure - με τη βούλα.

Ο ηθικός σχετικισμός που προωθείται μέσα από τέτοιου είδους τηλεοπτικά προγράμματα επιδιώκει τον επαναπροσδιορισμό των ορίων του λόγου και της πολιτικής κουλτούρας που αντανακλάται μέσω αυτών. Εξάλλου, αυτή η ανταγωνιστική πολιτική κουλτούρα που στοχοποιείται, είναι αυτή που οδήγησε αρκετά Μέσα Ενημέρωσης να πάψουν να κάνουν λόγο για «εγκλήματα πάθους» και που έκανε τη λέξη γυναικοκτονία ακουστεί μέσα σε δικαστική αίθουσα και μάλιστα δια στόματος λειτουργού της δικαιοσύνης. Κι όλα αυτά συμβαίνουν, ενώ σε λίγες ημέρες ξεκινά η εκδίκαση της υπόθεσης της δολοφονίας του Ζακ Κωστόπουλου και επίκειται η ανακοίνωση της απόφασης στην ιστορική δίκη της Χρυσής Αυγής, γεγονότα που το δίχως άλλο θα επαναφέρουν στη δημόσια συζήτηση θέματα που σχετίζονται με την έμφυλη βια, την ομοφοβία, το ρατσισμό και το φασισμό. Δεν χωρούν αμφιβολίες για το πολιτικό και ιδεολογικό υπόβαθρο των προθέσεων του καναλιού, το οποίο συνεχίζει να προβάλει και να προωθεί το τηλεοπτικό αυτό πρόγραμμα, υποσχόμενο οπτική εκτόνωση και απόλαυση που ενίοτε προκύπτει από τη «διακωμώδηση» των φεμινιστικών κινημάτων και των κατακτήσεων τους. Eξάλλου, αντίστοιχα μπορεί να γίνει στη συνέχεια με τα δικαιώματα των μεταναστών και μεταναστριών, τα εργασιακά δικαιώματα και άλλες κοινωνικές κατακτήσεις. Συνεπώς, δια μέσου του εν λόγω ριάλιτι και άλλων εκπομπών διαμορφώνεται ένας οπτικός πολιτισμός που αξιώνει να «αποκαταστήσει» την τάξη που τα κοινωνικά κινήματα διασαλεύουν.

Το τελευταίο διάστημα μέσα στις αντιρατσιστικές πανεθνικές κινητοποιήσεις, διαδηλωτές γκρέμισαν και βανδάλισαν αγάλματα και μνημεία. Η συλλογική μνήμη ταξίδεψε πίσω στην αμερικανική ιστορία και την πλήρωσαν ακόμα και τα αγάλματα του Χριστόφορου Κολόμβου που ναι μεν ανακάλυψε την Αμερική, όμως θεωρείται ένας από εκείνους που ευθύνονται για τη σφαγή των αυτόχθονων πληθυσμών. Στην ορμή των διαδηλωτών δεν αντιστάθηκαν ούτε τα μεγάλα μνημεία που εξυμνούν αποικιοκρατικές ιστορίες αλλά ούτε και αγάλματα μισητών ανθρώπων της Συνομοσπονδίας των Νοτίων κατά τη διάρκεια του Αμερικανικού Εμφυλίου που αντιπροσωπεύουν τη φυλετική αδικία που ακόμη επικρατεί στις ΗΠΑ. (...) Το 2019 [η Κάρα Γουόκερ] δημιούργησε ένα δημόσιο γλυπτό μεγάλης κλίμακας με τη μορφή μιας κρήνης τεσσάρων επιπέδων. Το ονόμασε «Fons Americanus» και θέτει ερωτήματα για τον τρόπο που τα μνημεία υπενθυμίζουν την ιστορία μας. Παράλληλα, μέσα από τις γλυπτές μορφές παρουσιάζει μια αφήγηση σχετικά με την ιστορία της αφρικανικής διασποράς. Εξερευνά επισταμένως τις διασυνδεδεμένες ιστορίες της Αφρικής, της Αμερικής και της Ευρώπης και χρησιμοποιεί το νερό ως βασικό θέμα. Αναδεικνύει το διατλαντικό εμπόριο σκλάβων αλλά και τις ελπίδες, τη λαχτάρα, την τύχη και το δράμα των ανθρώπων στους δρόμους του ξεριζωμού αλλά και στις νέες πατρίδες τους, που όλες μαζί τις συνδέει ο τεράστιος Ατλαντικός Ωκεανός. (...) Η Tate με τη βοήθεια της Γουόκερ καταφέρνει να περνάει μηνύματα αντιρατσισμού σε χιλιάδες κόσμο καθημερινά. Οι προκαταλήψεις και ο φυλετικός ρατσισμός είναι βαθιά ριζωμένα μέχρι σήμερα στις συνειδήσεις και στις πολιτικές της κάθε εξουσίας. Η Κάρα Γουόκερ, με τις πλούσιες, αμφιλεγόμενες και παιχνιδιάρικες απαντήσεις του έργου της, μπορεί και τροφοδοτεί το μνημειακό σιντριβάνι της με προκλήσεις και μας ζητά να εξετάσουμε με άλλο μάτι την παγκόσμια ιστορία, την αποικιοκρατία και το σκληρό παρελθόν της δουλείας, καθώς οι ανθρώπινες τραγωδίες μέσα από τις θαλάσσιες διαδρομές εξακολουθούν να μαστίζουν μέχρι σήμερα τον κόσμο μας.

Αφού στα πεδία οικονομία, παιδεία, υγεία, εξωτερική πολιτική δεν αντέχει σε κάποια σύγκριση με την κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ, θα παίξει μπάλα στο παλιό γνώριμο αφήγημα της τάχα μου πατριωτικής δύναμης γιατί στο κάτω κάτω δεν έχει και άλλο πεδίο να επιχειρήσει κάποιο συγκριτικό πλεονέκτημα. Με μεγάλη ευκολία όποιος κάνει κριτική σε αυτό το αφήγημα, θα χαρακτηριστεί μειοδότης, από την κυβέρνηση και το σύνολο των κουρδισμένων φιλοκυβερνητικών ΜΜΕ . Το έχουμε δει σε όλα τα επίπεδα αυτό. Η γενιά μου το έχει ζήσει ακόμη και στη στάση που είχαν οι παλαιότερες κυβερνήσεις της ΝΔ, όταν από τη μια λοιδορούσαν και χαρακτήριζαν ως προδοτική κάθε φωνή υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των αντιρρησιών συνείδησης και από την άλλη ψήφιζαν φωτογραφικές ρυθμίσεις ώστε να υπηρετήσουν μειωμένη στρατιωτική θητεία  βουλευτές τους. Όλες και όλοι μας το ζήσαμε όλα τα χρόνια της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ όταν οι σημερινοί κυβερνώντες φόρεσαν την πανοπλία του μακεδονομάχου και ξεστόμισαν ότι πιο βρώμικο μπορούσαν  σε βάρος της εξωτερικής πολιτικής του ΣΥΡΙΖΑ, για να δείξουν το πραγματικό τους πρόσωπο μόλις ανέλαβαν την κυβέρνηση και δέχθηκαν κάθε σημείο που επί ΣΥΡΙΖΑ κατήγγειλαν. Είναι προφανές πως η θητεία στα 18 θα προσπαθήσει να καλύψει πολλές άλλες ΄΄ανάγκες΄΄ της ΝΔ όχι όμως την αμυντική της χώρας την οποία επικαλούνται. Οι ΄΄ανάγκες΄΄ αυτές της κυβέρνησης βρίσκονται στον αντίποδα του κοινωνικού συμφέροντος, στον αντίποδα του εθνικού συμφέροντος. Και αυτό οι σημερινοί νέοι,  νέες αλλά και όλοι μας πρέπει να το προσέξουμε.  

Το έργο, λοιπόν, που καλούνται να επιτελέσουν οργανώνοντας τη δράση του κόμματος, καταρχάς, ο νέος γραμματέας, θέση εξ ορισμού νευραλγική σ’ ένα αριστερό κόμμα, Δημήτρης Τζανακόπουλος, αλλά και ο Νάσος Ηλιόπουλος, διότι αναλαμβάνει έναν τομέα που είναι σημαντικός -αλλά πολλοί στο κόμμα θεωρούν σπουδαίο για λάθος λόγους- θα είναι δύσκολο, αλλά καθοριστικό. Ιστορικής σημασίας από μια άποψη. Παραλαμβάνουν ύστερα από μία επίπονη εργασία δύο χρόνων, που έγιναν ουσιαστικά βήματα. Το επόμενο διάστημα θα πρέπει ν΄ αποδείξουμε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε πλειοψηφική δύναμη στις λαϊκές τάξεις και κυβερνητική, κατά συνέπεια, σε μια, απλώς, ευνοϊκή συγκυρία. Έγινε διότι υπήρξαν βαθύτεροι και μονιμότεροι λόγοι. Αυτούς τώρα οφείλουμε να αναδείξουμε, επικαιροποιήσουμε, να τους κάνουμε δική μας ιδεολογική και πολιτική ύλη. Και τα δυο αυτά στελέχη είναι γνωστά στον κόσμο του κόμματος από την έως τώρα κομματική και κυβερνητική τους δράση. Δημιουργούν μια βάσιμη αισιοδοξία, όχι μόνο γιατί είναι δυναμικά και νέα σε ηλικία με μαρξιστική παιδεία, πλούσια μόρφωση και πλούσια οργανωτική και πολιτική εμπειρία. Γνωρίζουμε τα εμπόδια που θα ορθωθούν, από τον αντίπαλο, τις δυσκολίες που θα συναντήσουν ίσως και μέσα από το κόμμα. Όμως και τότε δεν πρέπει να μην ξεχάσουν ότι είναι βασικά πρόσωπα μιας νέας και ελπιδοφόρας αριστεράς, το κόμμα και αυτό πρέπει να το υπερασπίσουν, υπερασπιζόμενοι στην πράξη τις απόψεις τους και τη δημοκρατική και συλλογική λειτουργία των οργάνων και των οργανώσεων.

Η κοινωνία δεν βιώνει μόνο την πολλαπλή κρίση, αλλά υφίσταται και μια νέα μορφή βίας και απαξίωσης που αφορά την ατομική και συλλογική ενοχοποίηση των πολιτών, τη στοχοποίηση των νέων, που υποδεικνύονται από την κυβέρνηση ως οι κύριο ένοχοι για την εξάπλωση της πανδημίας. Από το «μαζί τα φάγαμε» της μνημονιακής περιόδου 2010-2014, φτάσαμε στο «εμείς φταίμε, εγώ, εσύ και οι νέοι» για την εξάπλωση της πανδημίας. Ο ολοκληρωτισμός, πολιτικός, κοινωνικός και ιδεολογικός, σε όλο του το μεγαλείο... Στη νέα φάση, στη νέα περίοδο που ξεκίνησε, πρέπει να ασκηθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία μια ριζοσπαστική, δυναμική και δημιουργική αντιπολίτευση. Δεν αρκούν οι κριτικές και οι υποδείξεις προς ένα ανάλγητο αντιδραστικό καθεστώς που μόνος του στόχος είναι το πλιάτσικο και ο ευτελισμός των δημοκρατικών θεσμών και των δικαιωμάτων των πολιτών. Θα πρέπει να εξαντληθούν όλα τα μέσα ώστε ο ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία να δώσει μαζί με την κοινωνία τις κρίσιμες μάχες που έρχονται, να προχωρήσει δυναμικά στην ανασυγκρότησή του, να παρουσιάσει ένα συνεκτικό πρόγραμμα αντιμετώπισης και διεξόδου από την κρίση. Δεν υπάρχουν πλέον πολλά περιθώρια. Το κυβερνητικό καθεστώς δεν είναι απλώς ένα κυβερνητικό σχήμα, αλλά μια δομή συμφερόντων που δεν πρόκειται να ορρωδήσει προ ουδενός προκειμένου να κρατηθεί με κάθε τρόπο στην εξουσία. Ασφαλώς θα πρέπει να ορθωθεί ένα κοινωνικοπολιτικό «τείχος» για να αποτρέψει τις καταστροφικές πολιτικές. Όμως, παράλληλα και ταυτόχρονα, θα πρέπει από σήμερα κιόλας να διαμορφωθούν οι συνθήκες για την ανατροπή τού κυβερνητικού καθεστώτος και για την αποκατάσταση της δημοκρατίας και της προοδευτικής πορείας της χώρας. Κάθε ολιγωρία, κάθε καθυστέρηση, κάθε ανοχή μπορεί να αποβούν μοιραίες.