Μια συστημική «αντι-συστημικότητα»
Η επικράτηση του ασυγκράτητου νεοφιλελευθερισμού, με την οποία σταδιακά ευθυγραμμίστηκε και η σοσιαλδημοκρατία, σήμαινε πως οι ηγετικές κοινωνικές ομάδες πήραν διαζύγιο από τη στρατηγική των «θυσιών» που στόχευε στην εξασφάλιση κοινωνικής συνοχής. Η εξαιρετικά ριψοκίνδυνη στρατηγική μετάθεση της ηγεμονίας στο αποκλειστικά ιδεολογικό επίπεδο είχε ως συνέπεια την ακόλουθη δυνάμει εκρηκτική κοινωνική κατάσταση: Η ανηλεής προώθηση των «ιδανικών» της ανταγωνιστικότητας και του ατομοκεντρισμού, σε όλους τους τομείς του κοινωνικού βίου, αφ’ ενός εξασφάλισε τη ραγδαία υποχώρηση, αλλά και τη μη επάνοδο των συλλογικών ιδεωδών της Αριστεράς. Αφ’ ετέρου, όμως, για τους «μη τυχερούς» ή «μη επαρκώς ανταγωνιστικούς» της κοινωνίας, δεν έμενε άλλη διέξοδος από τον ενστερνισμό των άκρως μισαλλόδοξων και μισάνθρωπων ιδεωδών του φασισμού. Για την ασφάλεια του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, η έντονη κοινωνικο-οικονομική δυσαρέσκεια κάπου έπρεπε να διοχετευθεί. Ο «ήπιος φασισμός» των ακροδεξιών ευρωπαϊκών κομμάτων ήταν ένας εξόχως κατάλληλος υποδοχέας.