Αναδημοσιεύσεις

Μια γυναίκα – ναι, και οι εισαγγελείς έχουν φύλο – τόλμησε να αναδείξει τις όψεις και διαστάσεις της ιεραρχικά έμφυλης και ταξικά οργανωμένης κοινωνίας με ένα έντονα φορτισμένο τρόπο, μέσα σε μια αίθουσα δικαστηρίου. Ο έμφυλος λόγος της εισαγγελέα, έστω και με τις ατέλειές του, αποτελεί τομή στα δικαστικά χρονικά, αποτελεί ένα πρώτο βήμα για να υπάρξει συνέχεια και από άλλους/ες συναδέλφους της. Γιατί μεταξύ μιας δικαιοσύνης τυφλής, ουδέτερης κι απάνθρωπης εμείς επιλέγουμε μια δικαιοσύνη ανθρώπινη. Αυτή που η κ. Δόγκα επεδίωξε. Της το χρωστάμε και της το αναγνωρίζουμε. Γιατί βαρεθήκαμε να ακούμε σε δίκες βιασμών να κατηγορούνται οι ίδιες οι γυναίκες γιατί «τα ήθελαν και τα έπαθαν». Η καταδίκη των βιαστών και δολοφόνων της Ελένης, την ώρα που γράφονταν αυτές οι γραμμές, αποτελεί δικαίωση για κείνη και για όλες τις γυναίκες που ήρθαν αντιμέτωπες με τη στυγνή σεξιστική βία. Θα αποτελεί επίσης μια σημαντική νίκη για το φεμινιστικό κίνημα που από την πρώτη στιγμή έδωσε το παρόν του στην αίθουσα των δικαστηρίων. Αποτελεί παράλληλα εφαλτήριο για όλες και όλους εμάς, για τους αγώνες ενάντια σε κάθε μορφής σεξισμού, βίας, ελέγχου των σωμάτων μας, ενάντια σε κάθε μορφής καταπίεση. Η αρχική συγκίνηση στο άκουσμα της απόφασης, ας δώσει γρήγορα τη θέση της στο πείσμα και την αποφασιστικότητα για να μην υπάρξει καμιά άλλη «Ελένη».

Συχνά τέτοιες σκέψεις γύρω από την πολιτική συμμαχιών ταυτίζονται στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ με την ανάγκη επιστροφής με κάθε τρόπο στην κυβέρνηση, καθώς δεν έχει καλλιεργηθεί η ιδέα και τα επιχειρήματα για μια πολιτική συμμαχιών ενταγμένη στη στρατηγική του δημοκρατικού δρόμου για το σοσιαλισμό. Οπου οι κοινωνικές και πολιτικές συμμαχίες δεν θεωρούνται απλώς χρήσιμες, αλλά απαραίτητες για τη συγκρότηση ενός ισχυρού συνασπισμού πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, που είναι αναγκαίος για τη στερέωση των κατακτήσεων στη διάρκεια αυτής της ενιαίας διαδικασίας «ανατροπής του υπάρχοντος». Και η έκτασή τους δεν περιορίζεται στο πλαίσιο εκείνων των δυνάμεων που ομοφωνούν για τον τελικό στόχο, αλλά και όσων αμφιβάλλουν, διστάζουν ή δεν συμφωνούν σε όλα. Εχει αποφασιστική σημασία κάθε φορά από ποια μεριά βρίσκονται οι περισσότεροι. Ακόμα κι αν αυτό περιορίζει προσωρινά το εύρος και το βάθος της επιθυμητής πολιτικής στοχοθεσίας. Το έδαφος πάνω στο οποίο θα αναζητηθεί η πραγματοποίηση αυτής της στρατηγικής στόχευσης εννοείται ότι είναι το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ. Το πρόγραμμα ενός κόμματος της αριστεράς δεν μπορεί να ταυτίζεται με το κυβερνητικό του σχέδιο, πολύ λιγότερο με την κάθε φορά πρότασή του για την αντιμετώπιση των προβλημάτων μιας συγκεκριμένης φάσης. Χρειάζεται να εκτείνεται από τον προσδιορισμό των ιδεολογικών χαρακτηριστικών και των στρατηγικών επιδιώξεών του μέχρι τις θέσεις του για την αντιμετώπιση των προβλημάτων της συγκυρίας, περνώντας από την κατάθεση του σχεδίου του για την επίτευξη των στόχων της συγκεκριμένης κάθε φορά ιστορικής περιόδου. Τώρα που ο ΣΥΡΙΖΑ επικαιροποιεί την πρότασή του «Μένουμε όρθιοι», αλλά και το σχέδιο προγράμματος που θα υποβαλλόταν στην κρίση του συνεδρίου του, είναι η κατάλληλη στιγμή για μια ορθή σύνθεσή όλων αυτών των κειμένων, καθώς και η συγκυρία μας επιτρέπει, αν δεν μας επιβάλλει, να μη μιλήσουμε μόνο για τα τρέχοντα ή για τα βραχυ-μεσοπρόθεσμα, αλλά και για τα αξιακά και οραματικά.

Πρέπει να συνεργαστούμε για την παγκόσμια υγεία, το παγκόσμιο περιβάλλον, τις παγκόσμιες γνώσεις και έρευνες. Ζούμε σε έναν μικρό πλανήτη, αυτό που συμβαίνει σε μια περιοχή έχει επιπτώσεις στις υπόλοιπες. Το άλλο είναι η συλλογική δράση. Θα συνειδητοποιήσουμε ότι πρέπει να δράσουμε από κοινού, δεν μπορούμε να προχωρήσουμε μόνοι μας, αλλιώς θα έχουμε και πάλι τη μαύρη πανούκλα. Η φιλελεύθερη δεξιά ιδεολογία τού «Αφήστε να τα ρυθμίσει η αγορά » θα αποδειχθεί ανεπαρκής για την πρόκληση. Πρέπει να επωφεληθούμε από την αναστάτωση της επιδημίας και να εργαστούμε για την παράσταση των νέων πολιτικών πεδίων αντιπαράθεσης απέναντι στον παλιό κόσμο. Πρέπει επίσης, μέσα από ένα κριτικό αναστοχασμό, να απαλλαγούμε από κάθε ιδέα σύμφωνα με την οποία, φαινόμενα όπως μια επιδημία ανοίγουν τον δρόμο αυτόματα σε οποιονδήποτε πολιτικό νεωτερισμό. Στη νέα περίοδο θα διατηρήσουν την πολιτική τους δύναμη μόνον οι νέες διακηρύξεις και πεποιθήσεις που αφορούν τα νοσοκομεία και τη δημόσια υγεία, τα σχολεία και την ισότητα στην παιδεία, την περίθαλψη των ηλικιωμένων, την ευάλωτη θέση των γυναικών. Είναι τα ζητήματα στα οποία πρέπει να αρθρώσουμε τις μεγάλες αδυναμίες, τους νέους κινδύνους που ανέδειξε η επιδημία, κατανοώντας ταυτόχρονα τις νέες και παλιότερες απειλές.

Η κυβέρνηση, γενικώς, ροκανίζει χρόνο όχι μόνο για να δει πώς πορεύεται η οικονομία αλλά και για να δει πώς διαμορφώνονται οι αποφάσεις στις Βρυξέλλες. Αλλά όσο προχωρά ο χρόνος, επιδεινώνονται τα οικονομικά μεγέθη και η ανεργία αυξάνει ραγδαία, αντιμετωπίζει το ερώτημα τι κόστος είχε η μη αποδοχή όσων πρότεινε ο ΣΥΡΙΖΑ με το «μένουμε όρθιοι». Οι πολιτικές που πιέζεται να ακολουθήσει, όμως, είναι αντίπαλες. Για το μείγμα πολιτικής που πρέπει να υιοθετήσει υπάρχουν διαφορές και στο εσωτερικό της. Ήδη, γράφονται άρθρα εναντίον του υπουργού Οικονομικών στον φιλικό της Τύπο, διότι, θεωρούν, ότι είναι ενδοτικός, δέχεται αιτήματα διαφόρων κλάδων. Το μείγμα που θα επιλέξει συνδέεται και με τις εκλογές, κάτι καθόλου απλό. Εντονότατες διαφωνίες μέσα στη ΝΔ για τις εκλογές, με τον κ. Κ. Μητσοτάκη να μην έχει αποφασίσει. Δημοσίως, πολλοί στη ΝΔ παραδέχονται ότι χειροτερεύουν οι συνθήκες και είναι τέτοιες που ευνοούν τον ΣΥΡΙΖΑ. Είναι ο δρόμος του προς την εξουσία λένε. Και τον δαιμονοποιούν προσπαθώντας να αναζωογονήσουν το αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Δαιμονοποίηση, όμως, που, στη συνείδηση της κοινωνίας, δεν γίνεται αποδεκτή εύκολα. Ο ΣΥΡΙΖΑ με τη στάση του στην υγειονομική κρίση και τις προτάσεις του για την εργασία και την οικονομία, την κινητοποίησή του για παιδεία, περιβάλλον, πολιτισμό έχει εμπεδώσει μια φυσιογνωμία αντιπολίτευσης που προκαλεί ρήγματα στο αντιΣΥΡΙΖΑ μέτωπο. Αντίθετα, τα δείγματα αλαζονείας και νοοτροπίας του «δυο μέτρα και δυο σταθμά» πολλαπλασιάζονται στη ΝΔ. Τελευταίας σοδειάς είναι η δήλωση του κ. Σκέρτσου και τα εγκαίνια του κ. Μπακογιάννη στην Ομόνοια. Εν τω μεταξύ, όλες οι δημοσκοπήσεις συμφωνούν ότι το ενδιαφέρον των πολιτών μετατοπίζεται. Έρευνα του Πανεπιστημίου του Αιγαίου καταγράφει ότι στο ερώτημα για τον «πιο σημαντικό κίνδυνο της πανδημίας», το 56% απαντούν «η ανεργία και η φτώχια» έναντι 26,7% που απαντούν «η προσβολή από τον κορωνοϊό». Επίσης, το 19% κρίνει τη σημερινή κατάσταση πολύ αρνητικά και το 35% αρνητικά, το 13% με επιφύλαξη και μόνο το 5,6% σαν μια ευκαιρία.

Προφανώς και δεν μπορεί κάποιος να επιρρίψει ευθύνες  στον κ. Βασιλάκη, για την κρίση που προκάλεσε ο covid-19 σε όλους τους κλάδους και πολύ περισσότερο στον κλάδο που εκπροσωπεί ο ίδιος, αυτόν των αερομεταφορών. Θα περίμενε όμως κανείς λιγότερη έπαρση, έτσι τουλάχιστον τη χαρακτηρίζω εγώ, στο χθεσινό του λόγο σε τηλεδιάσκεψη με αναλυτές όπου απαίτησε την κρατική στήριξη αποκλείοντας κατηγορηματικά το ενδεχόμενο κρατικοποίησης της εταιρίας. Συνέδεσε μάλιστα και την πορεία της εταιρίας του με την πορεία του τουρισμού. Κάτι που μου φάνηκε λίγο σαν απειλή. Γνωρίζει βέβαια ο επιχειρηματίας ότι η αγορά, όπως και η φύση, απεχθάνεται τα κενά. Αν δεν είναι η  Aegean κάποιος άλλη εταιρία θα καλύψει τις ανάγκες των τουριστών. Αυτό που θα έχει μείνει σε αυτήν όμως την περίπτωση θα είναι οι στρατιές των ανέργων υπαλλήλων της.   Τα μεγέθη για τα οποία συζητάμε είναι τεράστια για την αναιμική και προβληματική οικονομία μας. Δεν είμαι οικονομολόγος όπως είπα, αλλά αυτή νομίζω ότι είναι η αλήθεια. Επίσης δεν γνωρίζω αν η κρατικοποίηση της Aegean θα ήταν η ενδεδειγμένη λύση. Αυτό που ξέρω σίγουρα όμως είναι ότι όταν ζητάς από το κράτος να καλύψει τις ζημιές σου, με τα χρήματα των φορολογουμένων, δεν μπορείς εκ των προτέρων να αποκλείεις προφανείς λύσεις που θα μπουν στο τραπέζι. Στο κάτω κάτω αν η Aegean δεν ευθύνεται μία φορά για τον κορωνοϊό, οι φορολογούμενοι δεν ευθύνονται εκατό φορές. Βέβαια να μην ξεχάσω κι αυτό: Σε μία ένδειξη κοινωνικής ευαισθησίας η εταιρία εξήγγειλε μείωση των αποδοχών των μελών του ΔΣ κατά 20%. Για τον Μάιο μόνο…

Εδώ και καιρό ακούγονται από αρμόδια κομματικά χείλη πως είναι νωρίς για διαπραγματεύσεις με την Τουρκία με κατάληξη τη Χάγη. Για τις Πρέσπες σχεδόν μόνο πως πετύχαμε να ελέγχουμε εμείς αντί για την Τουρκία τον εναέριο χώρο της Βόρειας Μακεδονίας, λες και αυτή είναι η κύρια αξία της συμφωνίας. Τα προβληματικά και εν πολλοίς άχρηστα σχήματα με Τραμπ και Νεντανιάχου παρουσιάζονται ως η μεγάλη επιτυχία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Συχνά θα έλεγε κανείς πως μιλά όχι ο αριστερός ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το «βαθύ κράτος» των υπουργείων Εξωτερικών και Αμυνας ή το «πατριωτικό» ΠΑΣΟΚ. Θέλω ακόμη να ελπίζω πως δεν υπάρχει κεντρική επιλογή το κόμμα να επιστρέψει στην ασφαλή αντιπολιτευτική πεπατημένη: να αποφεύγουμε τις κακοτοπιές και την κατηγορία για μειοδοσίες στα «εθνικά», να εμφανιζόμαστε πιο «πατριώτες» από την κυβέρνηση και, στους δυσανασχετούντες, να ψιθυρίζουμε πως βοηθούμε έτσι τη διαπραγματευτική θέση της χώρας. Μόνο που με αυτή τη στρατηγική, το Μακεδονικό έμενε άλυτο επί δεκαετίες, στα δε ελληνο-τουρκικά και το Κυπριακό έχουμε παγιδευτεί όχι μόνο σε πλήρες αδιέξοδο, αλλά σε άμεσο κίνδυνο ανάφλεξης. Οσοι υποστηρίζουμε την ανάγκη μιας στροφής στην τουρκική πολιτική μας, ούτε υποτιμούμε την επιθετικότητα του Ερντογάν ούτε βέβαια πρεσβεύουμε την παραίτηση από νόμιμα εθνικά συμφέροντα. Προκρίνουμε απλά μια ψύχραιμη πολιτική, χωρίς λεονταρισμούς, που να αναγνωρίζει πως η μέχρι σήμερα «εθνική» γραμμή έχει αποτύχει παταγωδώς, πως οι πολιτισμένοι λαοί συζητούν τις διαφορές τους και πως υπάρχουν αμοιβαία συμφέροντες συμβιβασμοί. Δεν χρειάζεται νομίζω να εξηγήσω και γιατί μια βαλκανική πολιτική που βλέπει τη μεγάλη εικόνα και υποστηρίζει ολόψυχα τη δημοκρατία και την ευρωπαϊκή προσχώρηση των βορείων γειτόνων μας είναι προτιμότερη από τη μίζερη λογική των βέτο. Συμπέρασμα: κατά τη γνώμη μου, ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να «πιάσει το νήμα» της εξωτερικής πολιτικής από τις Πρέσπες και όχι από το Κραν Μοντανά, τον East Med ή το Βουκουρέστι. Αν τελικά έπραττε το αντίθετο, θα ήταν λυπηρό και, κυρίως, μέγα λάθος.

Είναι η θρησκεία της πίστης που πρέπει με κάθε τρόπο να μείνει αδιατάρακτη. Δηλαδή η θρησκεία της τυφλής εμπιστοσύνης προς την εξουσία που δεν κυβερνά, αλλά διαφεντεύει παντού. Στο σχολείο (όλων των βαθμίδων) με το άγρυπνο «μάτι του Θεού» για να εμπεδωθεί ο φόβος «που τα πανθ’ ορά». Στο πανεπιστήμιο με το ματσούκι του κεφαλοθραύστη, για να λυθούν οι αρμοί της καθολικά συγκροτημένης υπόστασης του ανθρώπου, της φύσης τους δηλαδή για ελευθερία γνώσεως, άρα συγκρότησης του Είναι και του Κόσμου. Στη δουλειά για να καταλυθεί η περηφάνια και η αξιοπρέπεια του εργαζόμενου. Της «επίγνωσης» δηλαδή, όπως γράφει ο Γιάννης Ρίτσος «πως σκάβει, γράφει, δίνει και αξίζει να πάρει». Αυτή είναι η Παιδεία της υποταγής και της τυφλής εμπιστοσύνης στους «πάνω» και της τυφλής εχθρότητας στον διπλανό. Αυτή είναι η χυδαία αριστεία των κάθε λογής κοινωνικών αυτοματισμών που εμπαίζει σήμερα τους καθηγητές ως τεμπέληδες, τα παιδιά στις πλατείες ως υγειονομικές βόμβες, χθες τους διαδηλωτές ως εμπόδια στην οικονομία (τους) στην καλύτερη περίπτωση και φονιάδες της Marfin στη χειρότερη, αύριο εμάς τους ίδιους ως ασύμφορους ηλικιωμένους. Επειδή «καπιταλισμό έχουμε» και ανθρώπους «με καλές σπουδές» σε πολλά και ποικίλα ιερατεία, που ξέρουν να ερμηνεύουν τις «εντολές» του. Αν χάσουμε τη δουλειά μας, διδάσκουν, μπορούμε πάντοτε να μπούμε στην εκκλησία και να παρηγορηθούμε. Αν πάρει το σπίτι μας η τράπεζα, μπορούμε πάντοτε να δούμε πως δεν πληρώνουν τα δάνεια ο Μητσοτάκης και οι όμοιοι της τάξης του και να ρίξουμε το φταίξιμο στον εαυτό μας. Αν μας τσαλαπατήσουν τη ζωή με κάθε τρόπο, μπορούμε πάντοτε να πούμε ότι μας δοκιμάζει ο θεός. Αν μας πάρουν το τραγούδι και το γέλιο από τα χείλη, αν μας κλέψουν το όνειρο, αν μας τυφλώσουν με σκουπίδια, αν μας διαλύσουν τις «γραμμές των οριζόντων», εμείς πάντοτε θα έχουμε τη θρησκεία της πίστης μας και θα την προφυλάσσουμε από όσους θέλουν να μας την αλλάξουν. «Καπιταλισμό έχουμε». Έτσι τα βρήκαμε, έτσι (και χειρότερα) θα τα αφήσουμε. Στα παιδιά μας.

Τι κοινό έχουν μια καθηγήτρια σε γυμνάσιο στα δυτικά, με ένα νεφρό που δεν λειτουργεί και πέτρα στον άλλον, αρρύθμιστη πίεση και κάποιο, μικρό, πρόβλημα στην καρδιά, μια στο κέντρο της Αθήνας με χρόνιο άσθμα, περίπου συστηματική λήψη κορτιζόνης και ιστορικό πνευμονιών, ένας καθηγητής σε λύκειο στα βόρεια που έπαθε έμφραγμα πρόπερσι κι ένας ακόμη στα νότια υπερτασικός και υπέρβαρος; Μα, ότι πέραν της συναδελφικότητας, τους ενώνει επιπλέον η καλή τους υγεία όπως και η νιότη τους, μιας και ανήκουν στην ηλικιακή ομάδα 58-63. Όπως επίσης ότι για την κυβέρνηση της Ν.Δ. αποτελούν πέρα για πέρα αναλώσιμο υλικό. Τι κι αν ευθύς εξαρχής απαξάντες γνώρισαν, δια της επαναλήψεως στις εσπερινές ενημερώσεις των ερίτιμων επιστημόνων και πολιτικών, ποιες/οι ήταν εκείνοι/ες που όφειλαν να κλειδαμπαρωθούν και να προστατευτούν, για το χατήρι το δικό τους αλλά και για τη δημόσια υγεία; Περασμένα ξεχασμένα. Τώρα, σύμφωνα με τις βουλές του υπ. Παιδείας, για να θεωρηθεί κανείς/μια “ευπαθής”, πρέπει να είχε καρκίνο κατά την τελευταία πενταετία, να υποβάλλεται σε χημειοθεραπεία ή ανοσοκαταστολή, να έχει αρρύθμιστο διαβήτη τύπου 2 ή ΧΑΠ. Ή να έχει υπερβεί το 65ο έτος της ηλικίας του. Πέραν τούτων, ουδέν. Έτσι, οι άνωθεν περιπτώσεις συναποτελούν μια ομάδα εκπαιδευτικών την οποία δεν -πρέπει να- την σκιάζει ο κορονοϊός. Μακριά από αυτούς η ευπάθεια, χαίρουν άκρας υγείας.