Πέρασαν 72 χρόνια από την υπογραφή της οικουμενικής διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου από τη γενική συνέλευση του ΟΗΕ. 72 χρόνια μετά μετράμε νίκες και ήττες, βήματα ελευθερίας, δικαιωμάτων και δικαιοσύνης, αλλά και βήματα, που μας πάνε πίσω, σε εποχές που θα θέλαμε να είχαν μπει στο χρονοντούλαπο της ιστορίας.
72 χρόνια μετά και υπάρχουν άνθρωποι, πολλοί άνθρωποι, οι οποίοι στερούνται βασικών αγαθών. Το φαγητό, το νερό και το ρεύμα δεν είναι αυτονόητη πραγματικότητα για όλες και όλους. Ούτε η στέγη, ούτε η εργασία, ούτε ο μισθός… Εκατομμύρια παιδιά δεν έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση, παρόλο ότι αποτελεί αναφαίρετο δικαίωμα και ουσιαστικός δρόμος για την έξοδό τους από τη φτώχεια.
Οι οικονομικές, κοινωνικές και ταξικές ανισότητες πληθαίνουν. Ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός με την πολιτική που εφαρμόζει σε παγκόσμιο επίπεδο δημιουργεί, φτώχεια, ανεργία, νέες ανισότητες και διακρίσεις, βαθαίνει τις παλιές, δημιουργεί ζώνες κοινωνικού αποκλεισμού. Το δόγμα «νόμος και τάξη», ο αυταρχισμός και η αστυνομοκρατία δεν είναι τυχαίες ή πρόσκαιρες επιλογές. Έρχονται ως απάντηση στην κίνηση του κόσμου, τη νεανική αμφισβήτηση, τους αγώνες και τα κινήματα.
72 χρόνια μετά και οι δολοφονίες γυναικών συνεχίζονται. Η έμφυλη βία στο σπίτι, το δρόμο, τη δουλειά παραμένει ανατριχιαστική πραγματικότητα. Οι διακρίσεις είναι υπαρκτές και ορατές σε κάθε μας βήμα.
72 χρόνια μετά οι πόλεμοι συνεχίζονται. Στρατιές προσφύγων και μεταναστών εμποδίζονται να περάσουν στην… απέναντι όχθη, αντιμετωπίζονται ως εχθρικός στρατός, ως απειλή και βυθίζονται στις αγριεμένες θάλασσες. Και όσοι, παρά τα εμπόδια το καταφέρνουν, κλείνονται σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, με ανύπαρκτα δικαιώματα, ακόμα και αν αφορά ασυνόδευτα, μικρά παιδιά ή θύματα πολέμου και βασανιστηρίων.
72 χρόνια μετά και το δομημένο περιβάλλον δεν είναι προσβάσιμο στους ανάπηρους, ούτε η εκπαίδευση ούτε ο πολιτισμός ούτε η διασκέδαση ούτε η εργασία ούτε οι δομές της υγείας. Μια διαρκής καραντίνα, ένα καθεστώς εξαίρεσης για εκείνες και εκείνους που… παρεκκλίνουν, με την επιλογή της μη ορατότητας μέσω των ιδρυμάτων, της κοινωνικής τους επιτήρησης που τους ορίζει εκτός νόρμας.
72 χρόνια μετά και παρά τα σημαντικά βήματα, που έχουν γίνει όσον αφορά τα δικαιώματα της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας σε μια σειρά χώρες, οι απαράδεκτες διακρίσεις παραμένουν. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι ίσοι έναντι του νόμου. Δεν έχουν όλοι οι άνθρωποι το δικαίωμα σε βασικούς τομείς, όπως για παράδειγμα στην εκπαίδευση, την εργασία τη στέγαση, το δικαίωμα στο γάμο, τα παιδιά, την οικογένεια. Η βία και οι δολοφονίες τρανς ανθρώπων έρχονται να συμπληρώσουν το παζλ μιας εικόνας, που απέχει έτη φωτός από μια κοινωνία ισότιμης συνύπαρξης όλων των ανθρώπων της.
72 χρόνια μετά και το λεγόμενο σωφρονιστικό σύστημα γίνεται όλο και πιο εκδικητικό. Δικαιώματα παίρνονται πίσω και επανέρχεται δυναμικά η λογική της συνεχούς, πανοπτικής επιτήρησης, της συνεχούς τιμωρίας. Μόλις χθες η κοινοβουλευτική πλειοψηφία της ΝΔ, κατάφερε ένα τεράστιο πλήγμα στα λιγοστά δικαιώματα που έχουν οι κρατούμενοι. Μας γυρνά δεκαετίες πίσω.
72 χρόνια μετά και ένα μεγάλο μέρος των ρομά παραμένει σε σκηνές και καταυλισμούς, χωρίς πρόσβαση στο νερό και το ρεύμα, αποκομμένοι από την κοινότητα, σε ζώνες απόλυτου κοινωνικού αποκλεισμού.
72 χρόνια μετά και η παραβίαση της προσωπικής ζωής των ανθρώπων αποκτά νέες διαστάσεις. Ένας κατασκοπευτικό σύστημα ελέγχει τις ζωές, ο «μεγάλος αδελφός» είναι εδώ και κοιτάει. Ο αυταρχισμός και η ανελευθερία είναι ασφαλώς η απάντηση των κυρίαρχων δυνάμεων.
72 χρόνια μετά και εκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν «αόρατοι», «περισσευούμενοι», «πλεόνασμα» σε μια κοινωνία που χωρά μόνο τους… «κανονικούς», δηλαδή τους ισχυρούς και τους πειθαρχημένους.
72 χρόνια μετά η διακήρυξη των ανθρωπίνων δικαιωμάτων παραμένει επίκαιρη, όπως και ο στόχος της καθολικής απελευθέρωσης, του κοινωνικού μετασχηματισμού. Πράγματι, ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός, ένας κόσμος αλληλεγγύης και αξιοπρέπειας, που χωρά πολλούς κόσμους.
