Αναδημοσιεύσεις

Η αντίθεση στους Ταλιμπάν, λοιπόν, δεν συνεπάγεται δηλώσεις και έκφραση «ανησυχίας» αλλά έχει συγκεκριμένα διά ταύτα, για όσους Αφγανούς ζουν στη χώρα μας και για όσους έρθουν. Μερικά βασικά: * Να σταματήσουν οι απελάσεις. Στις αρχές Αυγούστου, ενώ ήταν θέμα ημερών η πτώση της Καμπούλ, η Ελλάδα μαζί με την Αυστρία, το Βέλγιο, τη Γερμανία, την Ολλανδία, τη Δανία, απευθύνθηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή ζητώντας τη συνέχιση των «επιστροφών», καθώς η διακοπή τους θα έδινε λάθος μήνυμα. Οι τρεις τελευταίες χώρες υπαναχώρησαν ρητά, λίγες μέρες μετά, και εν γένει οι επιστροφές έχουν παγώσει. Δεν έχουμε όμως καμιά σιγουριά για το μέλλον, ειδικά με κυβερνήσεις, όπως η ελληνική, που παίζουν γερά το χαρτί του αντιμεταναστευτικού/αντιπροσφυγικού. * Όχι «αποσυμφόρηση», αλλά ένταξη. Αν το πρώτο καθήκον είναι να μην «επιστραφεί» ούτε ένας Αφγανός ή Αφγανή, το αμέσως επόμενο είναι όσοι και όσες μένουν εδώ να μην ζουν σε συνθήκες αβίωτες, με προορισμό την «αποσυμφόρηση», αλλά με μέριμνα για την ένταξη. * Ασφαλείς δίοδοι και μέριμνα για όσους έρθουν. Αν μιλήσουμε για την έννοια της προσφυγιάς, για ανθρώπους που φεύγουν από την πατρίδα τους επειδή οι συνθήκες διαβίωσης, η ελευθερία και η ζωή τους απειλούνται, το Αφγανιστάν του 2021 (αλλά και παλιότερων ετών) αποτελεί κατεξοχήν παράδειγμα. Κι αυτό δεν αφορά μόνο τις γυναίκες λόγω του φύλου τους, αλλά και άλλους και άλλες λόγω των θρησκευτικών πεποιθήσεων, της εθνοτικής καταγωγής, του σεξουαλικού προσανατολισμού, των πολιτικών τους απόψεων. Καθένας που φεύγει από την πατρίδα του για τέτοιους λόγους δικαιούται να ζητήσει και να λάβει προστασία, όπως υπαγορεύει όχι μόνο η ανθρωπιά, αλλά και το διεθνές δίκαιο. Αυτό απαιτεί πολλά (σχεδιασμό, ασφαλείς διόδους, ευρωπαϊκή συνεργασία), στον αντίποδα της λογικής των φρακτών, της αποτροπής, του «βίου αβίωτου».

Ο πρωθυπουργός δικαιολόγησε το πρόγραμμα στη συνέντευξη τύπου λέγοντας ότι η ανεργία των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας και χωρίς εργασιακή εμπειρία νέων οφείλεται στο ότι οι εργοδότες δεν τους προτιμούν έναντι των πιο ώριμων εργαζόμενων επειδή είναι συγκριτικά ακριβότεροι, με βάση τη σχέση μισθού/παραγωγικότητας. Έτσι, η κρατική επιχορήγηση των 100 ευρώ μηνιαία προς τους εργοδότες θα τους δώσει κίνητρο για προσλήψεις από αυτήν την ομάδα. Ωστόσο, οι αμοιβές των νεοεισερχόμενων συγκεντρώνονται στην πράξη γύρω από τον κατώτατο μισθό –και κάτω από αυτόν σε περίπτωση μερικής απασχόλησης – όπως και στις εισαγωγικές βαθμίδες της μισθολογικής κλίμακας των συλλογικών συμβάσεων εργασίας, ενώ ακόμα και μεταξύ των εργαζομένων που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό οι εργοδοτικές εισφορές είναι κατά 6,66 ποσοστιαίες μονάδες χαμηλότερες για τα άτομα ηλικίας έως 25 ετών, που κοστίζουν λιγότερο για τις επιχειρήσεις από τα μεγαλύτερης ηλικίας. Δεδομένης της υπερσυγκέντρωσης των νεοεισερχόμενων νέων χωρίς εργασιακή εμπειρία γύρω από τον κατώτατο μισθό, το πρωθυπουργικό επιχείρημα υπαινίσσεται ότι ο κατώτατος μισθός χωρίς τριετίες είναι υψηλός και πρέπει να μειωθεί. Δεν έχει όμως διατυπωθεί κάτι τέτοιο ευθέως στη δημόσια συζήτηση. Θα επιτρέψει το πρόγραμμα να επιχορηγηθούν εργοδότες με δημόσιο χρήμα για να παρέχουν θέσεις εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό; Επίσης οι νέοι έχουν κατά κανόνα πιο επίκαιρες επαγγελματικές γνώσεις και περισσότερες ψηφιακές δεξιότητες από τους μεγαλύτερους, μεγαλύτερη όρεξη για δουλειά και προσαρμοστικότητα στις νέες τεχνολογίες, που αντισταθμίζουν την έλλειψη εμπειρίας. Άρα, η έλλειψη της τελευταίας δεν σημαίνει πάντα ούτε εξ ορισμού χαμηλότερη παραγωγικότητα των νεοεισερχόμενων νέων χωρίς εργασιακή εμπειρία και άρα δεν χρειάζεται να επιδοτηθούν όλοι οι νέοι με 100 ευρώ μηνιαία προκειμένου να αποκτήσουν την πρώτη τους εργασιακή εμπειρία. Αντίθετα, η διεθνής βιβλιογραφία έχει δείξει τη μεγάλη ευαισθησία που έχει η νεανική ανεργία στον οικονομικό κύκλο και τη διακύμανση της δραστηριότητας συγκεκριμένων κλάδων παραγωγής που τους απορροφούν κατά προτεραιότητα. Επίσης έχει δείξει τις επιπτώσεις στη νεανική ανεργία της αναπόφευκτης και αναγκαίας σχετικής αυτονομίας του εκπαιδευτικού από το παραγωγικό σύστημα. Αν όμως η ανεργία των νέων δεν οφείλεται στη χώρα μας στο συγκριτικά υψηλό εργατικό κόστος των νεοεισερχόμενων στην αγορά εργασίας νέων χωρίς εργασιακή εμπειρία, τότε, στην καλύτερη περίπτωση, το πρόγραμμα θα λειτουργήσει ως εργαλείο νομιμοποίησης της νεανικής μαύρης εργασίας παρέχοντας στους εργοδότες ευχέρεια ασφάλισης των νέων και στους τελευταίους μέσο πίεσης απέναντι στους πρώτους, ενώ στη χειρότερη περίπτωση θα λειτουργήσει ως εργαλείο μαζικής επιδότησης θέσεων εργασίας που αμείβονται με τον κατώτατο ή τους βασικούς μισθούς των συλλογικών συμβάσεων εργασίας. Το πρόγραμμα μπορεί επίσης να επιφέρει σημαντικές αλλαγές όχι μόνο στις κοινωνικές αντιλήψεις για τα αίτια της ανεργίας αλλά και στις συμπεριφορές των άνεργων νέων, όπως και στη λειτουργία της αγοράς εργασίας. Οι άνεργοι νέοι που θα περιφέρονται από επιχείρηση σε επιχείρηση με την επιταγή προπληρωμένου χρόνου εργασίας στο χέρι, αναζητώντας την επιχείρηση που θα θέλει να τη μοιραστεί μαζί τους με αντάλλαγμα μια θέση εργασίας στο επάγγελμα ή στο αντικείμενο σπουδών τους, θα θεωρηθούν πλέον μη ενεργοί ή ανίκανοι εάν δεν βρουν επιχείρηση να τους προσλάβει και υπεύθυνοι για την παράταση της ανεργίας τους. Επίσης, οι ατομικές διαπραγματεύσεις τους με τους εργοδότες ενδέχεται ασκήσουν πτωτική επίδραση τους μισθούς που οι τελευταίοι είναι διατεθειμένοι να συμφωνήσουν, με τη δικαιολογία της ύπαρξης της προσαύξησης, ενώ η έλλειψη ασφαλιστικών δικλείδων μπορεί να οδηγήσει τις επιχειρήσεις σε υποκατάσταση μη επιδοτούμενου προσωπικού από τους δικαιούχους προπληρωμένου χρόνου εργασίας. Τέλος, το μοντέλο της ατομικής ευθύνης των ανέργων, αλλά περισσότερο αυτό της ατομικής διαπραγμάτευσης των μισθών, που προωθείται μέσα από το «καρότο» της προσαύξησης του μισθού, αποτελούν απειλή για την ολοκληρωτική απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, δηλαδή των κοινωνικών σημείων αναφοράς που συγκροτούν τη βάση της (συγκριτικής) αξίας της εργατικής δύναμης και της συλλογικής διαπραγμάτευσης των όρων αναπαραγωγής της. Το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο» δεν είναι τόσο αθώο όσο φαίνεται.

«160 προσωπικότητες» (151 άνδρες και 9 γυναίκες) αντιδρούν στο πόρισμα της Επιτροπής για την ισότητα των ΛΟΑΤΚΙ+ και υπογράφουν επιστολή με την οποία αντιτίθενται στον πολιτικό γάμο ατόμων του ίδιου φύλου. Αξίζει να αναζητήσετε ποιοι και ποιες υπογράφουν. Επικαλούνται το… δημογραφικό και την οικογένεια. Τη δημιουργία ετερόφυλης οικογένειας και τη «φυσική αναπαραγωγή», επιβεβαιώνοντας πως αντιλαμβάνονται το γυναικείο σώμα μόνο ως μέσο αναπαραγωγής. Οι 160 φαντάζομαι θα υποστήριζαν και το αηδιαστικό «συνέδριο γονιμότητας» – αν πραγματοποιούταν. Στη συνέχεια κάνουν λόγο για «καταχρηστικό δικαιωματισμό» που έρχεται σε αντίθεση με «τα ήθη και τις παραδόσεις μας». Αυτή την ατάκα για τα ήθη και τις παραδόσεις που την κοτσάρουν οι ακροδεξιοί σε όλα τα θέματα. Εννοείται πως θα ‘ρθουμε σε ρήξη με πολλές ομοφοβικές και αντιφεμινιστικές ανήθικες παραδόσεις. Η γελοιότητα της επιστολής όμως δεν έχει κορυφωθεί ακόμα. Η «επιχειρηματολογία» για την εναντίωση στον πολιτικό γάμο συνεχίζεται με επίκληση στην… πανδημία, το διαχωρισμό εμβολιασμένων και μη, την οικονομία, τις πυρκαγιές, την εγκληματικότητα και τα ελληνοτουρκικά. Είναι γνωστή η άμεση συσχέτιση των πυρκαγιών, της ύφεσης στην οικονομία και των εμβολιασμών με τους πολιτικούς γάμους. Πως το είχε πει και ένας παπάς; «Ο covid είναι τιμωρία για τους gay»; Μιλάμε για σοβαρή επιστημονική τοποθέτηση από τους 160, όχι αστεία. Πεφωτισμένα μυαλά που λέμε. Ομολογώ πάντως ότι δεν περίμενα πως η τουρκική πυραυλάκατος θα συσχετιστεί με τον πολιτικό γάμο. Συνειρμικά μού ‘ρθε στο μυαλό ένα γλέντι στο θωρηκτό Αβέρωφ. Ξεκαρδιστικό αυτό το απόσπασμα των 160, θα μπορούσε να ήταν κείμενο επιθεώρησης. Κάνουν και μια αναφορά στα «σεξουαλικά εγκλήματα». Φυσικά και δεν θα ανατρέξουν ποτέ –γιατί δεν συμφέρει το ποιηματάκι τους– στα στατιστικά στοιχεία των ποινικών υποθέσεων για να δουν σε ποιες μορφές οικογένειας και από ποιους γίνονται αυτά τα εγκλήματα στη συντριπτική τους πλειοψηφία. Οι θύτες ποια «ήθη» επικαλούνται στις απολογίες τους; Ελπίζω όχι τα ίδια με εκείνα που θέλουν να διασώσουν οι 160… Στη συνέχεια καλούν λέει τους υπευθύνους να αποτρέψουν «τη μόνιμη εγκατάσταση στη χώρα μας παρανόμων αλλοεθνών και αλλοθρήσκων μεταναστών». Ε πείτε το βρε «160 προσωπικότητες» πως από την αρχή θέλατε να ρίξετε και λίγο ξενοφοβικό δηλητήριο. Περιμένατε το τέλος του κειμένου για να αναφερθείτε στο θέμα; Κάνουν κάποιες γενικές αναφορές και σε «οικουμενικό ανθρωπιστικό πολιτισμό». Εντάξει, όλα μας έχουμε γράψει κάτι τέτοια σε εκθέσεις λυκείου. Τέλος, σχολιάζουν και τον «κίνδυνο να τραυματιστούν οι ευαίσθητες παιδικές ηλικίες», αναφερόμενοι στο μάθημα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Θα μπορούσαν να μιλήσουν με gay, intersex άτομα, άτομα που αισθάνονται δυσφορία φύλου και έχουν υποστεί bullying στο σχολείο για να αντιληφθούν πως και από ποιους τραυματίζονται παιδικές ηλικίες. Επίσης θα ήταν εποικοδομητικό να ενημερώνονται για την προσέγγιση που έχει πλέον η σύγχρονη επιστήμη σε θέματα για τις intersex ταυτότητες, το βιολογικό φύλο, το διαχωρισμό από το κοινωνικό φύλο κ.ά. Ενδεχομένως να σοκαριστούν οι 160 και να συντάξουν επιστολές αγανάκτησης προς τον ΟΗΕ, τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, τη Διεθνή Αμνηστία. Και φυσικά, η επιστολή κλείνει με το τρίπτυχο που όλοι αγαπήσαμε. «Ενότητα, ομοψυχία και συστράτευση». Καμία ενότητα, καμία ομοψυχία και καμία συστράτευση με ομοφοβικούς, μισογύνηδες, ρατσιστές. Οι 160 σκοταδιστές μας υπενθύμισαν ότι ο πολιτικός γάμος για ομόφυλα ζευγάρια και η τεκνοθεσία πρέπει να υπερψηφιστούν τώρα.

Για ακόμη μία φορά οι πολίτες της Τήνου κατάφεραν να ματαιώσουν την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών στη θέση Πράσσα. Πρόκειται για άλλη μία μικρή αλλά σημαντική νίκη των Τηνιακών στη μάχη που δίνουν ενάντια στην επέλαση της περιβόητης «πράσινης ανάπτυξης» εδώ και περίπου 2,5 χρόνια, η οποία παράλληλα έστειλε ένα μήνυμα ελπίδας σε όλες τις περιοχές της χώρας που αντιστέκονται για να προστατεύσουν τη γη και την ελευθερία. Η νέα απόπειρα για την εγκατάσταση των ανεμογεννητριών στα Πράσσα αναζωπυρώθηκε στις αρχές Μαΐου. Τότε, η εταιρεία «Ενεργειακή Κυκλάδων» και τρεις μεταφορικές εταιρείες έκαναν αιτήσεις στον Δήμο Τήνου προκειμένου να λάβουν άδειες διέλευσης, ώστε τα υπερμεγέθη φορτηγά τους να μεταφέρουν τις ανεμογεννήτριες που βρίσκονταν αποθηκευμένες σε οικόπεδο, έπειτα από την άφιξή τους στο νησί λίγο πριν από τα Χριστούγεννα. Για μία ακόμη φορά, ο δήμος απάντησε αρνητικά με ομόφωνη απόφαση του δημοτικού συμβουλίου. (...)

Μέσα σε αυτό το πλαίσιο εκχώρησης των ενεργειακών μας «όπλων», εκδηλώνεται το κύμα ακρίβειας, που στον πυρήνα του βρίσκεται η ενέργεια. Ο κίνδυνος της ενεργειακής φτώχειας είναι πολύ μεγάλος. Τα μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση, μέσω ενίσχυσης των ενεργειακών παρόχων, δεν αρκούν για να αντιστρέψουν μια ζημιά που ήδη έχει εκδηλωθεί σε πολλές περιπτώσεις. Είναι αναποτελεσματικά και κυρίως διαιωνίζουν και νομιμοποιούν ένα καθεστώς μη παρέμβασης από το κράτος στα δομικά στοιχεία της ενεργειακής ακρίβειας. Έτσι, όλες οι χώρες επηρεάζονται από την αύξηση των τιμών του φυσικού αερίου και των δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων, αλλά η Ελλάδα έχει τα μεγαλύτερα τιμολόγια ηλεκτρικού ρεύματος. Η κυβέρνηση δεν μπαίνει καν στη διαδικασία ελέγχου των παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας, για να εξετάσει το ενδεχόμενο επιβολής πλαφόν στην χονδρική τιμή, παρ’ όλο που η νομοθεσία παρέχει τα απαραίτητα εργαλεία. Πολύ περισσότερο, δεν εξετάζει σοβαρά και άμεσα τις δυνατότητες μείωσης των ειδικών φόρων κατανάλωσης στα καύσιμα και στα ενεργειακά προϊόντα. Ειδικά για το ηλεκτρικό ρεύμα, που ο φόρος είναι ποσοστιαίος, δεν επιτρέπεται να έχει κανέναν ενδοιασμό. Όσο για την αλυσιδωτή επίδραση των ενεργειακών τιμών στις ανατιμήσεις βασικών προϊόντων, η μείωση του ΦΠΑ θα αποτελούσε μια πραγματικά αποτελεσματική, χειροπιαστή παρέμβαση προς όφελος των νοικοκυριών. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση δεν θέλει να ελέγξει την ιδιωτική πρωτοβουλία, ακόμη και σε τομείς που έχει το δικαίωμα να το κάνει. Απαντιέται έτσι και το επιχείρημα, ότι αρκεί ένα ισχυρό νομοθετικό πλαίσιο για να χαράσσεις πολιτική. Η κυβέρνηση δεν θέλει να τους ελέγξει, δεν μειώνει τους φόρους κατανάλωσης, δεν κρατά στο δημόσιο τα ενεργειακά Δίκτυα. Αυτή η κυβέρνηση ήρθε για να τα δώσει όλα.

Αν θέλετε επιβεβαίωση ότι κυβερνιόμαστε από μια ελίτ που ζει σε άλλο κόσμο διαβάστε το παρακάτω: Ο κυβερνητικός εκπρόσωπος κ. Οικονόμου μας λέει ότι «Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν αντιλαμβάνεται τι σημαίνει μεσαία τάξη» γιατί «είναι χαρακτηριστικό του πως αντιλαμβάνεται ο κ. Τσακαλώτος και ο ΣΥΡΙΖΑ τη μεσαία τάξη. Η πραγματικότητα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών έχει περιουσία 150.000 ευρώ και πάνω» Για να δούμε ποιος δεν τα πάει καλά με την αριθμητική, πόσο μάλλον με την πραγματικότητα: Με βάση τα στοιχεία που διαθέτουμε, αλλά και άρθρο της Καθημερινής (δεν την λες και φιλοΣΥΡΙΖΑ) στις 26/5/2019, από 0 μέχρι 150.000 έχει το 87% των φορολογουμένων που κάνουν δήλωση Ε9. Το 87%. 5.130.000 φορολογούμενοι. Υπάρχουν δε και 530.000 φορολογούμενοι χωρίς ακίνητη περιουσία. Ανεβάζοντας τον προηγούμενο αριθμό σε 5.660.000 φορολογούμενους. Ακίνητη περιουσία πάνω από 150.000 έχει μόλις το 13%. Δηλαδή 750.000 φορολογούμενοι. (Και μάλιστα πάνω από το 1/3 εξ αυτών δεν ξεπερνά τις 200.000) Η συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών για την ΝΔ είναι το πλουσιότερο 13%. Αυτό εννοούμε όταν λέμε ότι δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Ζούνε σε άλλα σπίτια, πάνε σε άλλα σχολεία και πανεπιστήμια, κυκλοφορούν σε άλλες περιοχές και το χειμώνα και το καλοκαίρι, ζούνε σε μια δική τους φούσκα μακριά από την κοινωνική πλειοψηφία. Δεν είναι ότι είναι μια ελίτ που αδιαφορεί για όλους τους άλλους. Είναι μια ελίτ που δεν έχει ιδέα για όλους τους άλλους. Τους εύχομαι λοιπόν στις εκλογές να τους ψηφίσει η «συντριπτική πλειοψηφία» του 13% που εκπροσωπούν. Και εμάς ας μας ψηφίσει η «συντριπτική μειοψηφία» του 87% που εκπροσωπούμε.

Παντρευτήκαμε με τη Jane το 2018, μετά 13 χρόνια συμβίωσης, όταν πλέον το σύμφωνο συμβίωσης νομιμοποιήθηκε και για τα ομόφυλα ζευγάρια. Το κάναμε για εμάς, αλλά και για να κατοχυρώσουμε κάπως καλύτερα το γιο μας, τον οποίο γέννησα στο Guernsey και ο οποίος αναγνωρίζεται, με το βρετανικό σύστημα, ως παιδί και των δυο μας, με τις δυο μαμάδες του. Τη μαμά και τη mummy. Ως same sex family, απολαμβάνουμε, εδώ, όλα τα δικαιώματα με τις υπόλοιπες οικογένειες - ετερόφυλες, μονογονεϊκές κτλ. Έτσι, για παράδειγμα, η δασκάλα του Νικόλα στο νηπιαγωγείο, δείχνει την οικογενειακή μας φωτογραφία και μιλά για εμάς, όπως ακριβώς για τα άλλα παιδάκια. Η Jane έχει ίσο λόγο με εμένα σε όλα τα θέματα και, το σημαντικότερο από μια άποψη, εάν πεθάνω, θα συνεχίσει να είναι η μαμά του. Περιττό να πω πόσο χαρούμενο, υγιές ψυχικά και παιχνιδιάρικο αγοράκι είναι ο μικρός μας, επειδή ακριβώς μεγαλώνει σε μια κοινωνία που σέβεται τόσο το ίδιο όσο και τους γονείς του. Και για αυτό θα είμαι πάντα ευγνώμων στην κοινωνία και την κουλτούρα εδώ. Επιθυμία μας, όμως, είναι να επιστρέψουμε Ελλάδα, σε λίγα χρόνια. Γιατί και η Jane και εγώ θελουμε εκεί να ζήσουμε και να μεγαλώσουμε το παιδί μας, στο μέρος που είναι το «σπίτι» μας, οι φίλοι μας, η καρδιά μας. Και η μεγάλη ελπίδα μας είναι ότι ο τόπος αυτός μπορεί να μας αγκαλιάσει, όπως ο κόσμος εδώ, και να υπάρξουμε όλοι μαζί, με σεβασμό, κατανόηση, καλή διάθεση και όση πιο πολλή αγάπη μπορούμε. Είμαι αισιόδοξη, γιατί μέχρι τώρα έχουμε βρει, όταν είμαστε Ελλάδα, μόνο αποδοχή, καλοσύνη και αγάπη. Πολύ περισσότερα απ’ ό,τι θα μπορούσα ποτέ να είχα ελπίσει. Γιατί τα γράφω αυτά, που είναι τόσο προσωπικά (και, για το λόγο αυτό, δύσκολο να τα γράψω); Γιατί είδα ένα δημοσίευμα εφημερίδας για επιστολή κάποιων ακαδημαϊκών και καθηγητών πανεπιστημίου (μεταξύ άλλων), κατά του πολιτικού γάμου ομόφυλων ζευγαριών, όπως εμείς. Τέτοια αντίδραση δεν εκπλήσσει, γιατί όταν οι κοινωνίες κάνουν βήματα μπροστά, πάντα υπάρχει αντίδραση. Είναι, βέβαια, απογοητευτικό που κάποιοι «δάσκαλοι» συνυπογράφουν. Μαζί, όμως, σκέφτομαι και κεντράρω την προσοχή μου σε αυτούς που δεν υπέγραψαν και που, νομίζω, είναι οι περισσότεροι. Και θα ήθελα να τους ευχαριστήσω, όπως και όλους τους φίλους και γνωστούς, που έχουν δείξει μόνο αγάπη και καλοσύνη στην οικογένειά μας. Ο κόσμος αλλάζει όταν προσπαθούμε όλοι μαζί, καθένας με τον τρόπο του. Ας πάμε, λοιπόν, μαζί κάπου καλύτερα, με σεβασμό και ανθρωπιά ο ένας για τον άλλο.

Αδιαχώριστες στην ύπαρξή του η μουσική και η πολιτική· εμπνέεται, αναπνέει και μάχεται κάτω από τις δύο αυτές εκρηκτικές συνιστώσες, αμφίδρομα επηρεασμένες η μία από την άλλη. Η μουσική ενυπάρχει στην κάθε πολιτική του δράση και στον πολιτικό λόγο του και η πολιτική εμπνέει κάθε μουσική του παραγωγή. Οι μεγάλες στιγμές της μουσικής του συμπίπτουν με καίριες κοινωνικές και πολιτικές αλλαγές, όπου διακεκριμένη είναι η συμμετοχή του. Κορύφωση αυτής της συσχέτισης αποτελεί η περίοδος 1960-1967, τα χρόνια που ο Μίκης Θεοδωράκης κατάφερε να «μπολιάσει» την πολιτική με την πολιτιστική διάσταση. Μέχρι τότε οι αγώνες για την προώθηση των λαϊκών προβλημάτων όπως γινόταν από τις αριστερές δυνάμεις περιοριζόταν στις αυστηρά οικονομικές διεκδικήσεις. Οι μεγάλες πολιτικές αλλαγές που σημειώθηκαν από τις αρχές της δεκαετίας του ’60 και τα πολιτιστικά κινήματα που ξέσπασαν στον κόσμο άνοιξαν έναν μεγάλο ορίζοντα πολιτικών ιδεών, που έφεραν επαναστατικές αλλαγές στην τέχνη, την επιστήμη και τον πολιτισμό. Ο Θεοδωράκης ήταν ο αγγελιοφόρος αυτής της άνοιξης, πρώτα στον ελληνικό χώρο και στη συνέχεια στον διεθνή. Το πολύβουο και πολύχρωμο κίνημα των Λαμπράκηδων φέρει πρωταρχικά τη δική του σφραγίδα. Συμπίπτει με τις βαθιές ρωγμές ελευθερίας στην τρομοκρατία που υπήρχε στα χωριά και με την επέκταση του κύκλου των μουσικών συναυλιών του Θεοδωράκη στην ελληνική ύπαιθρο. Η συμβολή αυτής της μουσικής του παρέμβασης στην ανάπτυξη του φιλειρηνικού κινήματος και της δημοκρατικής αντίστασης στη χώρα μας είναι τεράστια. Εδώ πρέπει να σημειώσουμε τον προσωπικό του αγώνα και τη θαρραλέα στάση του απέναντι στους πολέμιους αντιφρονούντες. Το αστυνομικό κράτος της εποχής δεν σταμάτησε με κάθε τρόπο και κάθε μέσο να στοχεύει στη ματαίωση, ακόμη και βίαια, αυτής της μεγαλειώδους πολιτιστικής εξόρμησης των Λαμπράκηδων και του Θεοδωράκη στην ύπαιθρο. Σε αυτό το κλίμα, το 1965 σχεδιάστηκε από τις παρακρατικές δυνάμεις και δολοφονία του. Ο ίδιος επέζησε χάρη στις πολλές προφυλάξεις του, αλλά κι από τον ανθρώπινο τοίχο των Λαμπράκηδων που ορθωνόταν προστατευτικά γύρω του συνεχώς. Τελικά επικράτησαν στο κατεστημένο πολιτικό σύστημα πιο νηφάλιες σκέψεις που απέτρεψαν το συμβάν, καθώς οι συνέπειες του φαινομένου ενός νέου Λαμπράκη κρίθηκαν εξαιρετικά επικίνδυνες. Ο Θεοδωράκης γίνεται έτσι ο μεγάλος λαϊκός βάρδος. Διατρέχει όλη τη χώρα τραγουδώντας τα βάσανα και τη σκληρή πορεία του λαού, την ιστορία του τόπου, μ’ έναν λυτρωτικό μουσικό λόγο αναβαπτισμένο στη συνάντησή του με τους πόνους, τις προσδοκίες και τους πόθους του λαού. Ελπίζουμε ότι στα χρόνια που θα ακολουθήσουν η εμβάθυνση αυτής της «συνάντησης» και ταύτισης σίγουρα θα αποτελέσει ένα προνομιούχο πεδίο έρευνας σχετικά με την αλληλοτροφοδοσία πολιτισμού και πολιτικής.

Ανοίγουν όλη την ακροδεξιά ατζέντα. Πετάνε στη δημόσια αυλή μας τον οχετό του αμερικανικού και ευρωπαϊκού Alt Right. Ετοιμάζουν ανοιχτά θέμα για τις αμβλώσεις. Δυσφορούν με την προβολή του me too, αμφισβητούν τον όρο γυναικοκτονία. Μαζεύουν υπογραφές εναντίον των λοατκι. Πολιορκούν το μεταπολιτευτικό συμβόλαιο με συνέδρια για τη γονιμότητα, αμφισβητούν τα θεμελιώδη ενός στοιχειωδώς σύγχρονου οικογενειακού δικαίου, κάνουν ανοιχτές επιθέσεις στα βασικά του Διαφωτισμού. Οι ίδιοι που θεωρούν ότι η θρησκευτική κατήχηση (προσοχή, η κατήχηση, όχι η γενική θρησκευτική/θρησκειολογική αγωγή) είναι δουλειά του κράτους και του σχολείου και όχι των οικογενειών, οι ίδιοι λένε ότι η σεξουαλική αγωγή είναι δουλειά της οικογένειας και όχι του κράτους και του σχολείου. Μα είναι όντως δουλειά της οικογένειας και τα βλέπουμε τα αποτελέσματα. Είναι δουλειά των οικογενειών αυτών των ανθρώπων η σεξουαλική αγωγή και το βλέπουμε στην έμφυλη βία, στη σεξουαλική κακοποίηση και τους βιασμούς. Έχουν διαρκή ώσμωση με τους θεσμούς, μπαινοβγαίνουν στα υπουργεία, το βαθύ κράτος βαράει ενίοτε μπροστά τους προσοχή. Ιδίως εσχάτως. Δεν είναι γραφικοί. Όχι πια. Τα κάνουν και καθόλου δεν κρύβονται. Εμείς κάνουμε ότι δεν τους βλέπουμε. Δεν έχουμε ιδεολογική αντιπαλότητα. Με αυτούς τους ανθρώπους δεν είμαστε απλώς σε αντιπαράθεση. Δεν έχουμε διαφορετικές αντιλήψεις. Θέλουμε να ζούμε σε τελείως διαφορετικές κοινωνίες. Ειναι ένας κηρυγμένος πόλεμος. Ας το καταλάβουμε μια ώρα αρχύτερα.

Το πρόβλημα, βέβαια, δεν είναι που συναποφασίζουν οι κυρίαρχες ελίτ του χρήματος και της πολιτικής να ζήσουν πέραν του κοινωνικού σώματος και να ιδρυματοποιήσουν τα παιδιά τους. Το μείζον είναι που έπεισαν τους υποτελείς να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, έτσι ώστε και η εξουσία τους, περνώντας μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία, να παραμένει ανέπαφη και αναπαραγόμενη και να μένει και το διάφορο στους ομοϊδεάτες τους σχολάρχες. Ο κοινωνικός αυτοματισμός απέναντι στους δήθεν “τεμπέληδες” εκπαιδευτικούς του δημοσίου και των προερχόμενων από την εργατική τάξη ή των μεταναστών μαθητών, έκανε καλή δουλειά. Σε όλα αυτά, ο κόσμος της Αριστεράς, δυστυχέστατα, δεν στάθηκε απέναντι. Ούτε έμεινε απ’ έξω. Ενίοτε ενίσχυσε, με τον τρόπο του και το παράδειγμά του, τη νεοφιλελεύθερη προσταγή, αντί, επίσης με τον τρόπο του και το παράδειγμά του, να ενισχύσει το δημόσιο σχολείο. Που παραμένει καλύτερο από εκείνα της “ιδιωτικής πρωτοβουλίας”, αφού η κουλτούρα που διαχέει αφήνει ρωγμές στον μπετόν της ακροφιλελεύθερης ηγεμονίας.