Αναδημοσιεύσεις

Όλα ασφαλώς θα καθοριστούν από το είδος της ατζέντας που θα κυριαρχήσει στην προεκλογική περίοδο – αλλά και από το αν η κεντροδεξιά θα μπορέσει να συσπειρωθεί γύρω από τον υποψήφιο που θα επιλέξει τον Δεκέμβριο. Προς το παρόν, λόγω και του "φαινομένου Ζεμούρ", τα θέματα της εθνικής ταυτότητας και συνοχής κυριαρχούν καθ’ υπερβολήν, συμπαρασύροντας και την κεντροδεξιά. Σε ένα τέτοιο τοπίο ο Μακρόν προτιμά να απευθυνθεί στους θιασώτες του οικονομικού φιλελευθερισμού και να προβάλει ως αποτελεσματικός διαχειριστής. Όμως και επ' αυτού παραμονεύουν παγίδες. Η αγοραστική δύναμη είναι ένα θέμα που ποτέ δεν εκτοπίζεται από τη γαλλική δημόσια συζήτηση. Και οι διεθνείς πληθωριστικές πιέσεις των ημερών, με οδηγό τις τιμές της ενέργειας, δημιουργούν ένα επικίνδυνο προεκλογικό έδαφος. Εξού και την Τρίτη ο Γάλλος πρόεδρος ανακοίνωσε ένα επενδυτικό σχέδιο ύψους 30 δισ. ευρώ υπό τον τίτλο "Γαλλία 2030", για την ενίσχυση της καινοτομίας, της εγχώριας βιομηχανίας και της παραγωγής ενέργειας με βάση μικρότερους πυρηνικούς αντιδραστήρες. Από την άλλη, το "υγειονομικό πάσο" που καθιερώθηκε το καλοκαίρι για την πρόσβαση σε χώρους διασκέδασης και τις μακρινές μεταφορές, με προοπτική την πιθανή διατήρησή του μέχρι του χρόνου, καταγγέλθηκε από τη Λεπέν και τον Μελανσόν ως "κατάχρηση εξουσίας” και ξεσήκωσε διαδηλώσεις, ιδίως καθώς από τα μέσα του μηνός έπαψε η δωρεάν πραγματοποίηση των τεστ κορονοϊού για τους εργαζόμενους. Ωστόσο, η αύξηση των εμβολιασμών και η μείωση των νέων κρουσμάτων που επέφερε το μέτρο μεσοπρόθεσμα εκτιμάται ότι θα ενισχύσει το προφίλ του Μακρόν.

«Τι όνειρο ήταν χθες και σήμερα! -Χθες στο πεδίον του Άρεως με την Εθνική Νεολαία. Το έργον μου! Εργον που ενίκησε μέσα σε τόσες αντιδράσεις! Σχεδόν 18 χιλιάδες παιδιά από Αθήνας και Πειραιά, περίχωρα και από πολλές επαρχίες. Φάλαγξ “Ι. Μεταξά” Πατρών! (…) -Σήμερα. Τελετή. Ενθουσιασμός. Αποθέωσις. Παρέλασις στρατού θαυμασία. Απόγευμα παρέλασις Σχολείων Προσκόπων κτλ. και Εθνικής Νεολαίας με τα Τάγματα εις την ουράν. Αι φάλαγγες της ΕΟΝ ατέλειωτοι! Ολοι ντυμένοι! Περίπου 12-14 χιλιάδες! Εντύπωσις εις τον κόσμον καταπληκτική!» Αυτά τα ενθουσιαστικά σχόλια έγραφε ο δικτάτορας Ι. Μεταξάς στο Ημερολόγιό του στις 25 Μαρτίου 1938, αυτοθαυμαζόμενος για το «εθνοσωτήριον έργον του», που είχε εγκαινιάσει με την αιματηρή καταστολή της εργατικής εξέγερσης το Μάη του ’36 στη Θεσσαλονίκη. Μόνο που «ξέχασε» να σημειώσει ότι για τις παρελάσεις το φασιστικής κοπής καθεστώς της 4ης Αυγούστου είχε σπαταλήσει 22.000.000 δραχμές, ενώ διέθεσε μόλις 5.000.000 για την καταπολέμηση του αναλφαβητισμού! «Ξέχασε» φυσικά να αναφέρει ότι οι 50.000 μαθητές που υποχρεώθηκαν να παρελάσουν ή να «εκδηλώσουν τον ανυπόκριτον εθνικόν ενθουσιασμόν» έγιναν μουσκίδι από την καταιγίδα που ξέσπασε την ίδια ώρα – γεγονός που έκρυψαν τα λογοκριμένα τότε κινηματογραφικά Επίκαιρα. Ηταν η βασιλο-μεταξική δικτατορία του πάγου και του ρετσινόλαδου που μας κληροδότησε το μιλιταριστικό θεσμό των μαθητικών παρελάσεων ως «συμπλήρωμα των στρατιωτικών τοιούτων» και στο πλαίσιο της «εθνικής Γυμναστικής»(!) για την οικοδόμηση του «Τρίτου Ελληνικού Πολιτισμού» και όχι φυσικά για να αναπτυχθεί ο ιστορικός προβληματισμός στη νέα γενιά, που είχε μπουχτίσει «από τα λόγια τα τριμμένα, τα μάταια λόγια όποιου Έπους», όπως φώναζε αγανακτισμένος ο Σικελιανός. Eίναι στη φύση των επετείων να ερεθίζουν τη μνήμη, ιστορική ή χαλκευμένη. Οι «εθνικές», μάλιστα, τα πάσης φύσεως «πατριωτικά» ανακλαστικά, προκαταλήψεις, μίση και πάθη κατά «των προαιώνιων εχθρών του Γένους» ή όσων «απειλούν την εθνική μας καθαρότητα» ή θέλουν να μας «αρπάξουν το εθνικό μας σύμβολο» – κατά τους σημαιοφόρους της διαιρετικής ιδεολογίας του εθνικισμού. Φαίνεται πως είχε δίκαιο ο Ερνέστ Ρενάν όταν όριζε το έθνος ως «μια ομάδα ανθρώπων που τους ενώνει μια εσφαλμένη άποψη για το παρελθόν και το μίσος για τους γείτονες τους»!

Είναι εξοργιστικό το σκεπτικό με το οποίο αποφυλακίστηκε. Από διάφορες πλευρές. Πρώτον, για το γεγονός ότι το Συμβούλιο Αναστολών επικαλέστηκε ανθρωπιστικούς λόγους. Έχει, λέει, ψυχολογικά προβλήματα το παιδί του. Όλων των κρατουμένων έχουν ψυχολογικά προβλήματα τα παιδιά τους. Στις γυναικείες φυλακές της Θήβας υπάρχουν παιδιά που εκτίουν την ποινή μαζί με τη μάνα τους. Και, εκτός από ψυχολογικά προβλήματα, υπάρχουν επίσης και κρατούμενοι με σοβαρές ασθένειες. Αλλά τα Συμβούλια Αναστολών δεν είναι τόσο γενναιόδωρα με όλους. Δεύτερον, είναι ο ισχυρισμός του εισαγγελέα ότι ο Πατέλης δεν είναι ύποπτος τελέσεως νέου αδικήματος. Γιατί, λέει, η δολοφονία του Φύσσα έγινε κάτω από ειδικές περιστάσεις. Ποιες είναι οι ειδικές περιστάσεις ακριβώς; Η κακιά η ώρα; Μετακίνησαν ολόκληρο τάγμα εφόδου για να σκοτώσουν έναν άνθρωπο που έβλεπε ποδόσφαιρο στην καφετέρια. Και έφεραν και τον ειδικό μαχαιροβγάλτη από το σπίτι του. Αυτό ακριβώς είναι το στοιχείο της εγκληματικής οργάνωσης. Της οποίας αρχηγός στη Νίκαια ήταν ο Πατέλης. Τρίτον, δεν έδειξε την ελάχιστη μεταμέλεια. Σκηνοθέτησε τη λιποθυμία του στο δικαστήριο και μετά είπε δεν ξέρω, εμείς τρικάκια μοιράζαμε, τον Ρουπακιά ρωτήστε, εγώ φασίστας δεν είμαι, χαιρετούσα αρχαιοελληνικά όπως ο Μεταξάς. Και όλα ήταν μια παρεξήγηση. Ο Πατέλης με τις φωτογραφίες με τα μαχαίρια, τα καλάσνικοφ και τους αγκυλωτούς σταυρούς. Πώς λοιπόν ο Πατέλης, που δεν έχει μετανοήσει για τίποτα και δεν έχει παραδεχτεί τίποτα, θεωρείται πως δεν είναι ύποπτος τέλεσης νέου αδικήματος; Τέταρτον, είναι προκλητική η εύνοια του Συμβουλίου. Ο Πατέλης καταδικασμένος για συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση που εμπλέκεται σε ανθρωποκτονίες έχει κάτσει στη φυλακή 36 μήνες. Ο «Ινδιάνος» έκατσε 7 μήνες φυλακή χωρίς να έχει κάνει τίποτα απολύτως. Η Ηριάννα έκατσε 13 μήνες φυλακή με μόνο στοιχείο κατηγορίας ότι είχε πάει ταξίδι στη Βαρκελώνη. Πέμπτον, η αποφυλάκιση Πατέλη στέλνει ένα εξαιρετικό μήνυμα στους ναζί που ανασυγκροτούνται παντού - Σταυρούπολη, Ηλιούπολη, Νέο Ηράκλειο κ.α. Η Δικαιοσύνη θα σας χαϊδέψει, παιδιά, μην σκέφτεστε τίποτα. Και έκτον, ανοίγει ο δρόμος και για την αποφυλάκιση των υπολοίπων. Γιατί όλοι θα έχουν στην οικογένειά τους κάποιον με ψυχολογικά προβλήματα. Και για όλους μπορεί να θεωρηθεί πως δεν είναι ύποπτοι τέλεσης νέου αδικήματος εφόσον θεωρήθηκε για τον Πατέλη.

Το επιχείρημα σχετικά με την περιστολή των ατομικών ελευθεριών και της αυτοδιάθεσης, το οποίο αναπαράγεται, εδράζεται στο συνεχές της αντίδρασης απέναντι στην κυριαρχία και επιβολή της βιοϊατρικής προσέγγισης στο σώμα. Όμως στη συνθήκη της πανδημίας, το αντεπιχείρημα από τα αριστερά είναι όχι η υιοθέτηση της ατομικιστικής λογικής, αλλά το πρόταγμα της κοινωνικής αλληλεγγύης, η προστασία όχι μόνο του εαυτού, αλλά και των γύρω μας, των ευάλωτων και ευπαθών πληθυσμών. Τέλος, για να επανέλθω στο αρχικό έναυσμα, στο ψευδεπίγραφο στην ουσία δίλημμα πρόληψη ή θεραπεία, αξίζει να θυμίσουμε ότι η φήμη της φαρμακοθεραπείας –και ειδικά των μονοκλωνικών αντισωμάτων– βασίζεται στη διάδοση από στόμα σε στόμα (word of mouth), η οποία είναι εξαιρετικά επιδραστική στις μάζες, γιατί, εκτός των άλλων, κάποιος ο οποίος ανάρρωσε, είναι πιο πεπεισμένος για τα απτά αποτελέσματα της θεραπείας, έχει το βίωμα της εξάλειψης της ασθένειας. Αντίθετα, κάποιος ο οποίος εμβολιάστηκε, και άρα δεν νόσησε ποτέ, δεν φέρει αντίστοιχο ισχυρό βίωμα, το οποίο θα ήταν πρόθυμος να διαδώσει. Κι εδώ είναι το σημείο όπου διαχρονικά χωλαίνει η πρόληψη: τα αποτελέσματά της δεν είναι άμεσα ορατά. Η συζήτηση δεν εξαντλείται στις δύο κοινωνικές διαστάσεις (αμφισβήτηση βιοϊατρικής, οργανώσεις ασθενών) που σταχυολόγησα εδώ, ούτε και στις τρεις ερμηνευτικές προσεγγίσεις (φόβος, ατομικά δικαιώματα, κερδοσκοπία) στις οποίες επιδόθηκα και τις αντίστοιχες προτάσεις. Έχουμε να κάνουμε με ένα περίπλοκο, ακανθώδες και εκτεταμένο κοινωνικό ζήτημα στο υπόστρωμα μιας γενικευμένης υγειονομικής και ανθρωπιστικής κρίσης και ως τέτοιο χρειάζεται κοινωνιολογική μελέτη ευρείας κλίμακας, η οποία θα επιχειρήσει να χαρτογραφήσει όχι μόνο το προφίλ των αντεμβολιαστών, αλλά να καταγράψει και να κατανοήσει τα βαθύτερα αίτια του κοινωνικού φαινομένου. Ταυτόχρονα, χρειάζεται πολλή δουλειά στη βάση των κοινωνικών διεργασιών, έξω στην κοινότητα, την πλησιέστερη και ταυτόχρονα την πιο απροσπέλαστη οντότητα.

Ήταν φοβισμένος. Του είχαν επιτεθεί πολλές φορές στο παρελθόν και ο αδερφός μου έλεγε ότι «τρέχω γρήγορα και φεύγω». Δεχόταν συχνά επιθέσεις [ο μάρτυρας συγκινήθηκε]. Tου είχαν επιτεθεί στο παρελθόν, έχει χτυπηθεί στην Πατησίων από φασίστες. Ήταν ένα παιδί που φοβόταν, είχε δεχτεί πολλά λεκτικά και σωματικά πάντα. Είχε τον νου του πάντα να μη συμβεί κάτι. Κάποιος τον τρόμαξε και προσπάθησε να αισθανθεί κάπου ασφαλής. Και βρήκε το λάθος σημείο.

«Θα ήθελα να ξεκινήσω παρουσιάζοντας το παιδί μου, για όσους δεν το γνωρίζετε. Ήταν ήσυχος, πράος, έξυπνος, αγαπούσε τους συμμαθητές του. Θυμάμαι ακόμη ότι στο δημοτικό ήταν ο μόνος που έκανε παρέα με ένα παιδάκι απο την Αλβανία. Μεγαλώνοντας έδειξε όλες του τις ευαισθησίες του. Δεν είχα ακούσει ποτέ να κακολογεί κανέναν, ήταν ευαίσθητος, προσπαθούσε να τους βοηθήσει. Μεγαλώνοντας πέρασε σε ένα ΤΕΙ και δεν ήθελε να πάει εκει. Πήγε σε δραματική σχολή και προσπαθούσε να βελτιώσει τον εαυτό του. Είχε κάνει σεμινάρια νοηματικής για να μπορεί να βοηθάει τους συνανθρώπους του. Ο Ζαχαρίας ήταν πολύ αγαπητός, και όσους ρωτήσετε το ίδιο θα σας πουν. Πάντα δούλευε και έψαχνε μια καλύτερη δουλειά. Έκανε μεταφράσεις δυο βιβλίων, δούλευε στο θέατρο, αρθρογραφούσε σε εφημερίδες, λίγο πριν τον δολοφονήσουν δούλευε στο θέατρο. Δεν ήταν άτομο που χρειαζόταν οικονομική στήριξη και όταν το χρειαζόταν την είχε από εμάς. Είχε πει πολλές φορές ότι δεν μπορεί τη βια. Είμαστε μια πολύ ήσυχη οικογένεια. Είχε πει και ο ίδιος, ότι απεχθάνεται τη βία και ούτε στο σινεμά δεν την μπορούσε. Έτσι είμαι κι εγώ. Δε μπορώ να βλέπω να βιαιοπραγούν. Δεν ήταν ένας άνθρωπος που θα χρησιμοποιούσε βία για να ληστέψει ή να κάνει κακό όπως είπαν όλοι στην αρχή. Ακόμη και σήμερα οι αρμόδιες αρχές δεν έχουν συνεισφέρει στην υπόθεση για να μάθουμε τι συνέβη εκείνη την ημέρα. Έφτασε η μερα που μπήκε σ' αυτό το μαγαζί και δέχτηκε τη βία των τεράτων, γιατί δεν μπορώ να τους πω ανθρώπους. Δέχτηκε τόσο μίσος. Θέλω να τους ρωτήσετε γιατί το έκαναν αυτό όταν ανέβουν εδώ πάνω. Γιατί όλες αυτές οι δικαιολογίες και τα ψέματα είναι αδικαιολόγητες, απάνθρωπες, βίαιες. Μετά κλήθηκε η αστυνομία που περιμένουμε να προστατέψει τον πολίτη. Κάποιος τον αποκάλεσε ληστή, αλλά δεν ήξεραν τι είναι και δεν φρόντισαν να μάθουν. Προσπαθούν να δικαιολογήσουν τις πράξεις τους, όμως η εικόνα είναι εκεί και την έχουν δει εκατομμύρια άνθρωποι. Μην αφήνετε την κοινωνία μας να γίνει ένα μέρος που κάποιος θα σκοτώνει τόσο βασανιστικά έναν άνθρωπο και μετά να ξεφεύγει με τέτοιες δικαιολογίες. Ούτε «η περιουσία μας». Οι άνθρωποι αυτοί δεν ήταν σε άμυνα. Θα μπορούσαν να τον κλείσουν μέσα και να περιμένουν. Τώρα ο Ζαχαρίας θα μπορούσε να είναι εδώ και να εξηγεί ο ίδιος γιατί μπήκε εκεί και όχι να είναι σε έναν υγρό τάφο. Να αποδοθεί δικαιοσύνη. Για τα παιδιά σας και για τα εγγόνια σας».