Αναδημοσιεύσεις

14
10

Μετά τον καπιταλισμό

Οι διάφορες ιδέες που έχουν αναπτύξει οι μαρξιστές για να φτάσουν εκεί -η κοινωνικοποίηση της παραγωγής, το τέλος της ανταλλακτικής αξίας, η εξάλειψη της μισθωτής εργασίας- είναι απλά μέσα για την επίτευξη αυτού του στόχου. Το άμεσο ερώτημα είναι: Τι απαιτεί αυτός ο στόχος; Η συνθετική κατασκευή της ελευθερίας είναι το μέσο με το οποίο οι ανθρώπινες δυνάμεις πρέπει να αναπτυχθούν. Αυτή η ελευθερία βρίσκει πολλούς διαφορετικούς τρόπους έκφρασης, συμπεριλαμβανομένων των οικονομικών και των πολιτικών, πειράματα με τη σεξουαλικότητα και τις αναπαραγωγικές δομές, και τη δημιουργία νέων επιθυμιών, διευρυμένων αισθητικών ικανοτήτων, νέων μορφών σκέψης και συλλογισμού, και τελικά εντελώς νέων τρόπων ζωής. Η επέκταση των επιθυμιών, των αναγκών, των τρόπων ζωής, των κοινοτήτων, των τρόπων να υπάρχουμε, των δυνατοτήτων - όλες εκπληρώνονται από το έργο της καθολικής χειραφέτησης. Πρόκειται για ένα σχέδιο προς ένα μέλλον που ανοίγετε, η ανάληψη ενός έργου που επεξεργάζεται αυτό που μπορεί να σημαίνει να είμαστε άνθρωποι, η δημιουργία ενός ουτοπικού σχεδίου για νέες επιθυμίες, και η ευθυγράμμιση ενός πολιτικού έργου με την τροχιά ενός καθολικευτικού ανολοκλήρωτου ανύσματος. Ο καπιταλισμός, παρά τις όψεις απελευθέρωσης και καθολικότητας που του αποδίδονται, έχει τελικά περιορίσει αυτές τις δυνάμεις σε έναν ατελείωτο κύκλο συσσώρευσης, αποστεώνοντας τις πραγματικές δυνατότητες της ανθρωπότητας και περιορίζοντας την τεχνολογική εξέλιξη σε μια σειρά απλών, οριακών καινοτομιών. Κινούμαστε ταχύτερα -ο καπιταλισμός το απαιτεί- αλλά δεν πάμε πουθενά. Αντ’ αυτού, πρέπει να οικοδομήσουμε έναν κόσμο στον οποίο να μπορούμε να επιταχύνουμε πέρα από τη συγκαιρινή μας αδράνεια.
Περισσότερα »
13
10

Τρεις κρίσεις, μια απειλή!

Η κλιματική κρίση ανέδειξε τη σημασία της ενέργειας όχι μόνο ως μέσου, αλλά ως κοινωνικού πόρου, η διαχείριση του οποίου δεν μπορεί να μην είναι αντικείμενο της πολιτικής. Μια ανέλεγκτη τεχνοκρατική τεχνολογική πρωτοβουλία δεν προσφέρει εχέγγυα επίλυσής της. Η τεχνολογία και οι καινοτόμες δράσεις, απαραίτητα στοιχεία της επιτυχούς αντιμετώπισης, οργανώνονται, καθοδηγούνται από πολιτική βούληση και σχεδιασμό ικανό να εντάξει πλατιά κοινωνικά στρώματα στο στόχο, αναιρώντας την ταξική κατανομή του κόστους και φροντίζοντας για την αποκατάσταση της τραυματισμένης κλιματικής δικαιοσύνης. Η σύνδεση των κοινωνικών και κλιματικών ανισοτήτων μπορεί να επιτύχει ενώνοντας τις επιστημονικές γνώσεις, με αυτές που ωρίμασαν στους κοινωνικούς χώρους από κινήματα και τοπικές πρωτοβουλίες πολιτών. Δυστυχώς η τεχνολογική ανάπτυξη και η παγκοσμιοποίηση αναπτύχθηκαν ακυβέρνητα. Από τη δεκαετία του ‘80 προωθήθηκε η αντίληψη ότι δεν υπήρχε πλέον εναλλακτική πρόταση από αυτή των αγορών, παραιτούμενοι έτσι από την συλλογική νοημοσύνη και γνώση σαν κτήμα του Κράτους. (F. Barca 20/03/19 Μanifesto). «..H ταξική και η οικολογική συνείδηση συνδέονται μέσω της εργασίας. Η σχέση των κομμάτων με τα οικολογικά κινήματα, δεν πρέπει να οδηγήσει σε απορρίψεις και κράτημα αποστάσεων. Η ευκαιριακή υιοθέτηση οικολογικού ενδύματος από θεσμούς, κόμματα και οργανώσεις, ενώ πρέπει να καταγγέλλεται, δεν ακυρώνει τη διαρκή προσπάθεια συνεννόησης και συνεργασίας γιατί τα προβλήματα είναι πολύ μεγάλα και η δουλειά αποκατάστασης τεράστια και σύνθετη. Κατά συνέπεια η οικολογική θεώρηση της πολιτικής δεν είναι κήρυγμα για μια κοινωνία που είναι μακριά στο χρονικό ορίζοντα και που πρέπει να οικοδομηθεί μετά τη λύση «της αντίθεσης κεφαλαίου-εργασίας». Αντίθετα εκφράζει ανάγκες και απαιτήσεις του σήμερα, που είναι συγκεκριμένες, που πρέπει να γίνουν αντιληπτές στην ουσία τους, κι όχι συντεχνιακά κι επί μέρους. Απαιτεί, δηλαδή, μια αριστερή μεταρρυθμιστική πρωτοβουλία, συγκρίσεις και συγκλίσεις.» (Σ. Λουκάς Αυγή 29/01/2010 )
Περισσότερα »
12
10

Πάνος Σκουρλέτης: Η αναπτυξιακή πρόταση της ΝΔ είναι ραμμένη στα μέτρα των λίγων και ενίοτε των κολλητών

Στον τομέα της ενέργειας έχουμε τη μεγαλύτερη επιχείρηση εξαπάτησης της κοινής γνώμης. Η συνταγή εκ μέρους της κυβέρνησης είναι απλή: Απαξιώνουμε τη ΔΕΗ, τρομοκρατούμε τους πολίτες, αδιαφορούμε για τις επιπτώσεις της μεγάλης αύξησης των λογαριασμών στα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις και απλώς προετοιμάζουμε το έδαφος να κάνουμε αυτό το οποίο ξέρουμε καλά από το παρελθόν και γράφουν τα «ιερά» κείμενα του νεοφιλελευθερισμού: Προωθούμε χωρίς σχέδιο την πώληση των πιο δυναμικών κομματιών (το δίκτυο - φυσικό μονοπώλιο του ΔΕΔΔΗΕ) της επιχείρησης. Και για να μην είμαστε εκτός του κλίματος της εποχής ανακοινώνουμε το κλείσιμο των λιγνιτικών εργοστασίων το 2028, αυτών που θα πουλούσαμε σε κάποια κορόιδα το 2014 μέσω της «Μικρής ΔΕΗ». Στο τομέα των εργασιακών, η κυβέρνηση επαναφέρει ισοπεδωτικά και αντεργατικά μέτρα που δεν πρόλαβαν να ψηφίσουν και υποστήριζε με σθένος το ΔΝΤ, κατά την περίοδο του πρώτου και δεύτερου Μνημονίου. Μέτρα που υπονομεύουν τις συλλογικές διαπραγματεύσεις, διευκολύνουν τις απολύσεις και οδηγούν στη μείωση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα. Την ιδία στιγμή ανασύρεται μια, διαψευσμένη από τη διεθνή εμπειρία, συνταγή μεροληπτικών φοροαπαλλαγών σε υψηλά εισοδήματα που ως διά μαγείας θα οδηγήσει σε ανάπτυξη. Παράλληλα, ξεχασμένες, φαραωνικές και επιβλαβείς για το περιβάλλον προτάσεις επανέρχονται σιγά σιγά. Εκτροπή Αχελώου, εξορύξεις χρυσού στη Θράκη, παρεμβάσεις στους αιγιαλούς που θίγουν τον δημόσιο χαρακτήρα τους και επιφέρουν σημαντικές επιβαρύνσεις. Απαραίτητο συμπλήρωμα σε όλα τα παραπάνω, η πλήρης ιδιωτικοποίηση των ΕΛΠΕ, μιας κερδοφόρας (κατά την περίοδο της ορισμένης από το δημόσιο διοίκησης, που διαδέχθηκε την προηγούμενη αρεσκείας του ιδιώτη μετόχου) επιχείρησης στρατηγικής σημασίας. Αλλά και της ΔΕΠΑ, στον δυναμικό και αναπτυσσόμενο κλάδο του φυσικού αερίου με συμμετοχή σε μεγάλα υπερεθνικά πρότζεκτ.
Περισσότερα »
12
10

Το «Belt & Road» και η κλιματική αλλαγή

Το ποσοστό των επενδύσεων στα πλαίσια του BRI που κατευθύνεται στον τομέα της ενέργειας μειώνεται σταθερά από το 2016. Μαζί με τον υπερμεγέθη χρηματοοικονομικό τομέα, το γεγονός της στήριξης του κινέζικου αναπτυξιακού μοντέλου σε εξορύξεις ορυκτών καυσίμων συνιστούν τις  βασικές του αδυναμίες για το μέλλον. Πρόκειται για αναχρονιστική επιλογή με πεπερασμένη και φθίνουσα απόδοση και κατανοούν ότι είναι στρατηγικό λάθος να βρεθούν οι τελευταίοι που θα απομείνουν με μεγάλο απόθεμα ενός πόρου του οποίου η χρήση βρίσκεται υπό αμφισβήτηση. Σήμερα το 73% των επενδύσεων στον τομέα της ενέργειας αφορά στα ορυκτά καύσιμα. Οι επενδυτικές επιλογές της Κίνας καταδεικνύουν ότι για το μέλλον προσανατολίζονται στο φυσικό αέριο, το οποίο επικοινωνιακά παρουσιάζουν ως ‘καθαρή ενέργεια’. Η ανησυχία σχετικά με τις περιβαλλοντικές συνέπειες των εξορύξεων άνθρακα και λιγνίτη είναι αυξανόμενη και εντός της Κίνας. Η κυβέρνηση ανταποκρίνεται συμπεριλαμβάνοντας και περιβαλλοντικούς στόχους στις τελευταίες της εξαγγελίες, ενώ η συζήτηση σχετικά με τη δημιουργία ρυθμιστικού συστήματος για το περιβάλλον είναι ζωηρή. Στην πράξη, ωστόσο, διαπιστώνεται μόνο μία υποστήριξη των επενδύσεων προς την ηλιακή ενέργεια.
Περισσότερα »
11
10

Πέτρος Λινάρδος-Ρυλμόν: Για τις κοινωνικές τάξεις και ανισότητες στο κάλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία

Η Αριστερά σήμερα δεν μπορεί να επιδιώκει απλά τη συνέχιση της καπιταλιστικής ανάπτυξης. Πρέπει να επιδιώξει τη γέννηση ενός νέου καθεστώτος, που προσωρινά ονομάζεται σοσιαλισμός με δημοκρατία και ελευθερία, αλλά θα είναι στην πραγματικότητα το καθεστώς που χάρη σε νέες γνωσιακές, θεσμικές και κοινωνικές κατακτήσεις, και χάρη στην αξιοποίηση επιτυχημένων μεθόδων του παρελθόντος, θα σώσει τις ανθρώπινες κοινωνίες από την κατάρρευση.
Περισσότερα »
10
10

Βασίλης Ρόγγας: Ο καπιταλισμός αλλάζει πλεύση

Οι οικονομικοί αναλυτές των Financial Times  καταλαβαίνουν πως τα οικονομικά της προσφοράς έφτασαν στο όριό τους σε ό,τι αφορά την απρόσκοπτη αναπαραγωγή του συστήματος. Τούτη όμως είναι η οικονομική πλευρά. Η πολιτική έχει ακόμα περισσότερο ενδιαφέρον. Αυτό που ανομολόγητα ή και ελαφρώς ομολογημένα φοβούνται είναι το τέλος της κοινωνικής συναίνεσης, ιδιαίτερα στο δυτικό κόσμο. Γι’ αυτό το λόγο σε όλες τις αναλύσεις ρίσκων των μεγάλων διεθνών οικονομικών ή χρηματοπιστωτικών οργανισμών διαπιστώνεται πως η «κοινωνική έκρηξη» είναι μια από τις μεταβλητές που ολοένα και αυξάνει την τιμή της. Λίγα από τα οικονομικά της ζήτησης, φρονούν, πως θα κατευνάσουν την συσσωρευμένη δυσαρέσκεια. Το μέλλον έχει πολλά ενδεχόμενα και πισωγυρίσματα. Ας αφεθεί ανοιχτό και ας γίνει προσπάθεια από όσους τίθενται υπέρ της χειραφέτησης να είναι μέλλον που περιλαμβάνει πολύ σοσιαλισμό και όχι λίγο και γιαλαντζί.
Περισσότερα »
10
10

Νίκος Μπελαβίλας: Στρατηγική ακύρωσης και αποψίλωσης συμφωνιών με θύματα τους δημόσιους χώρους και τις υποδομές

Εν τέλει πάνε οι 75 χιλιάδες θέσεις εργασίας, πάνε τα μεγάλα έργα υποδομών, πάνε όλα. Πάμε για καζίνο. Καζίνο και τελεία. Και είμαι περίεργος να δω τι θα κάνει ο δήμαρχος Ελληνικού που υποσχόταν χιλιάδες θέσεις εργασίας κι είχε φτιάξει μάλιστα και σχετικές λίστες κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου. (...) Δεν έχουμε να κάνουμε καν με αισθητική Ντουμπάι. Ο πύργος του  Μπουρτζ Αλ Αράμπ δηλαδή - γιατί για αυτόν μιλάμε- πρόκειται κατά την άποψή μου για έναν εξαιρετικής αισθητικής ουρανοξύστη. Αν λοιπόν τον συγκρίνεις με αυτό που είδαμε χθες το βράδυ, θα καταλάβεις και την πραγματική διαφορά της καλής από την κακή αρχιτεκτονική, ανεξάρτητα αν συμφωνεί κανείς ή όχι με τέτοιου είδους κατασκευές. Αν δεις τους ουρανοξύστες του Foster στο Λονδίνο και δεις αυτό που μας πούλησαν χθες το βράδυ θα καταλάβεις την πραγματική διαφορά. (...) Εδώ έχουμε ένα κακοχωνευμένο έργο τύπου Ντουμπάι. φθηνό -δεν έχει δουλέψει δηλαδή σοβαρά αρχιτέκτονας από πίσω- το οποίο δε θα πέρναγε στο Ντουμπάι.
Περισσότερα »
10
10

Γιώργος Ψυχογιός: Στοχοποίηση των προσφύγων και μεταναστών προς ικανοποίηση της ακροδεξιάς πτέρυγας της ΝΔ

Το προσφυγικό βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ατζέντας μας και πρέπει να κάνουμε παρεμβάσεις σε όλα τα επίπεδα, και στο κοινοβουλευτικό και στο ευρωπαϊκό, ζητώντας ένα κοινό σύστημα ασύλου και ισομερή κατανομή, και στην αυτοδιοίκηση και στο κινηματικό. Ήδη έχουμε κάνει κοινοβουλευτικές ερωτήσεις για τα θέματα του ΑΜΚΑ και της εκπαίδευσης, έχουμε επικοινωνία με διεθνούς οργανισμούς και σε κάθε ανοιχτή δομή είμαστε εκεί με τις τοπικές κινήσεις αλληλεγγύης και θα συνεχίσουμε να το κάνουμε. Δεν θα δείξουμε την αλληλεγγύη μας μόνο σε όσους πρόσφυγες έρχονται, αλλά θα αξιώσουμε και να συνεχιστεί και μια πολιτική που εφαρμόσαμε τα προηγούμενα χρόνια, που παρά τα προβλήματα και τις αδυναμίες που υπήρχαν, έβαλε το προσφυγικό σε μια ροή, με προγράμματα στέγασης και ένταξης. Το ίδιο ισχύει και για το μεταναστευτικό, που και σε αυτό κινδυνεύουν να τορπιλιστούν οι κατακτήσεις του προηγούμενου διαστήματος και αφορούν πάνω από 600.000 ανθρώπους, που βρίσκονται εδώ χρόνια και έχουν προσφέρει τα μέγιστα στη χώρα. Θα πρέπει να δούμε το προσφυγικό και το μεταναστευτικό στη λογική της ένταξης, του σεβασμού των δικαιωμάτων και της ανθρωπιάς, ενάντια στη λογική της εισβολής και του δημόσιου κινδύνου που προσπαθεί να χτίσει η ΝΔ.
Περισσότερα »
10
10

Βασίλης Ρόγγας: Η ριζική ενδεχομενικότητα του μέλλοντος στην περίπτωση των Εξαρχείων

Το κεφάλαιο, πέρα από τους παράνομους τρόπους συσσώρευσης που βλέπουμε καθημερινά μπροστά μας στην πλατεία Εξαρχείων (ναρκωτικά και πορνεία), που διόλου λίγα χρήματα δεν αποφέρουν, έχει και ακόμα τέσσερις νόμιμους τρόπους να αναπτυχθεί στην περιοχή. Από αυτές τις τέσσερις εκφορές, αισθητή την παρουσία τους έχουν κάνει οι δυο μόνο: οι μαζικές αγορές κατοικιών, κυρίως από ξένους επενδυτές και ο υπερτουρισμός, που, από ό,τι φαίνεται, θα συνεχίζει να καλπάζει τα επόμενα χρόνια. Η τρίτη εκδοχή θα είναι οι κατασκευές: αλλαγή της πλατείας ή όποιου άλλου χώρου επιλεχθεί για μετρό και οι κατασκευές γύρω από αυτό, αναπλάσεις πεζόδρομων, του Λόφου Στρέφη κλπ. Και ο τελευταίος τρόπος είναι η διαφοροποίηση της χρήσης της γης. Πολυτελέστερα καταστήματα, όπως στο Κολωνάκι που είναι λίγο πιο πάνω, κλείσιμο του Πολυτεχνείου (και άρα φυγή του νεανικού δυναμικού που γεμίζει την περιοχή των Εξαρχείων εδώ και 150 χρόνια), σπάσιμο των καταλήψεων και των στεκιών του αναρχικού χώρου κ.ο.κ. Όλες οι αντιστάσεις των κατοίκων και των πολιτικών συλλογικοτήτων έχουν, λίγο έως πολύ, αποτύχει, είτε έχουν βίαιη, είτε έχουν ειρηνική μορφή. O «εχθρός», με τη συνέργεια του κράτους, βιάζεται να κερδίσει και είναι υπέρτερος σε όλων των ειδών τους πόρους: χρήματα, ΜΜΕ (και άρα πλαισίωση της περιοχής ως άβατο), αστυνομία (για το κλασσικό ξύλο, δακρυγόνο, συλλήψεις) είναι όπλα που θα εξακολουθεί να χρησιμοποιεί. Αυτοί οι πόροι τις περισσότερες φορές είναι επαρκέστατοι, έτσι ώστε οι κυρίαρχοι να νικήσουν. Άλλες φορές όμως όχι. Και επειδή έχουμε να κάνουμε με το χώρο, ας πούμε μια ιστορία γι’ αυτόν. Έπειτα από τις επαναστάσεις του 1848, ο Ναπολέοντας Βοναπάρτης καλεί τον προτεστάντη πολεοδόμο Οσμάν από την Αλσατία να αναπλάσει το Παρίσι. Εκείνος με γερμανική αποφασιστικότητα γκρέμισε και ξαναέκτισε το 60% των κτιρίων της γαλλικής πρωτεύουσας. Ολόκληρες εργατικές γειτονιές εξαφανίστηκαν από προσώπου γης για να δημιουργηθούν στη θέση τους τα περίφημα μεγάλα βουλεβάρτα. Περίπου είκοσι χρόνια μετά, ξεσπούσε η Παρισινή Κομμούνα και δεν την σταμάτησε το ξεθεμελίωμα της πόλης, δεν μπόρεσε να τη σταματήσει το κεφάλαιο και τα όπλα του.
Περισσότερα »
09
10

Τάσος Τρίκκας: Ψηφιακό μέλλον

Προς το παρόν ο ψηφιακός μετασχηματισμός, κατά τις διακηρύξεις των παραγόντων που τον ελέγχουν, συνίσταται στον επανασχεδιασμό του συστήματος σύνδεσης των ανθρώπων, των διάφορων δεδομένων και διαδικασιών με τη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης και των «έξυπνων» συσκευών. Οι ένθερμοι οπαδοί του υποστηρίζουν ότι ο ψηφιακός μετασχηματισμός αυξάνει εντυπωσιακά την παραγωγικότητα και αναβαθμίζει τη συνεργασία στην παραγωγική διαδικασία ανάμεσα σε άτομα και κοινωνικές τάξεις. Η άποψη γίνεται δεκτή και από τμήματα του προοδευτικού χώρου με το επιχείρημα ότι “αν δε μπορείς να ανατρέψεις τον καπιταλισμό, πρέπει να εργαστείς για μια νέα θεσμική ισορροπία, ευνοϊκότερη για τους εργαζομένους, μέσα στο πλαίσιο του καπιταλισμού”. Με την πρώτη ματιά γίνεται αντιληπτό ότι πρόκειται για την καθόλου πρωτότυπη ιδέα της αναζήτησης εναλλακτικών στο πλαίσιο του καπιταλισμού. Το μετασχηματιστικό σχέδιο σε συνδυασμό με τη συμβολή της τεχνητής νοημοσύνης θα τροποποιήσει τις κοινωνικές σχέσεις κεφαλαίου-εργασίας, όπως αυτές έχουν διαμορφωθεί ώς τώρα. Στο ζεύγος καπιταλιστές - εργατική τάξη οι εργάτες είναι απαραίτητοι για τους καπιταλιστές, που απομυζούν από αυτούς την υπεραξία. Όταν οι εργάτες υποκατασταθούν από τα ρομπότ, το κεφάλαιο θα τους χρειάζεται μόνο ως καταναλωτές. Νέες μορφές στυγνής καταπίεσης θα τους περιμένουν.
Περισσότερα »