Συνεντεύξεις

Θεανώ Φωτίου: Γίνεται εμφανής η μεγάλη αξία του κοινωνικού κράτους

Τη συνέντευξη πήρε ο Παύλος Κλαυδιανός

Είναι λογικό να προβλέψουμε ότι στη νέα κατάσταση της κρίσης, δηλαδή της τρομακτικής απώλειας εισοδημάτων, θα προκύψει ένα νέο στρώμα φτωχών, νεόπτωχων; Από ποιές πηγές θα τροφοδοτηθεί;
Είναι γεγονός ότι τα οικονομικά μέτρα που παίρνει η κυβέρνηση όχι μόνο δεν επαρκούν για να αντιμετωπιστούν οι ανάγκες των νοικοκυριών μέσα στην πανδημία, αλλά συγχρόνως φτωχοποιούν ραγδαία χαμηλά και μεσαία στρώματα τα οποία εργάζονταν. Αυτή είναι η ιδιαιτερότητα της νέας φτωχοποίησης η οποία τροφοδοτείται:
α) Από όσους θα πάρουν 800 ευρώ για 1 1/2 μήνα – σκεφτείτε ότι το ΚΕΑ (Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης ) που αφορά την ακραία φτώχεια θα έδινε για τετραμελή οικογένεια (2 γονείς και 2 παιδιά) για το ίδιο διάστημα 600 ευρώ και περιελάμβανε ΚΟΤ (Κοινωνικό Οικιακό Τιμολόγιο ρεύματος), τρόφιμα, δωρεάν περίθαλψη και φάρμακα κ.λπ. Αυτά δεν τα έχουν οι επιδοματούχοι των 800 ευρώ.
β) Από όσους δούλευαν κάποια μεροκάματα το μήνα και είχαν εισόδημα πάνω από 300 ευρώ το μήνα, άρα εξαιρούνται και από τα 800 ευρώ και από το ΚΕΑ.
γ) Από όσους μπαίνουν σε εκ περιτροπής δεκαπενθήμερη εργασία
δ) Και βέβαια από τους νέους άνεργους που οι επιχειρήσεις τούς είχαν ήδη απολύσει πριν τα μέτρα για την πανδημία.

Με ποιες πολιτικές θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί η νέα φτωχοποίηση; Υπάρχουν οι υποδομές για να υλοποιηθούν οι προτάσεις σας;
Αυτή η κατάσταση μπορεί να αντιμετωπιστεί σε δύο άξονες.
Ο πρώτος άξονας αφορά την αντικατάσταση της οριζόντιας επιδοματικής πολιτικής τω 800 ευρώ με αποζημίωση κάθε εργαζόμενου αναλογική του μισθού του, όπως κάνουν όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Η οριζόντια πολιτική είναι άδικη, γιατί εκτός των άλλων δεν λαμβάνει υπόψη το νοικοκυριό που καλύπτεται από αυτήν. Είναι γεγονός ότι τα επιδόματα όχι μόνο τα λοιδορεί η Δεξιά αλλά και όταν τα δίνει το κάνει με τον πιο λάθος τρόπο. Αυτή η χαμηλή οριζόντια επιδότηση θα έχει ως αποτέλεσμα την καθυστέρηση της επανεκκίνησης της οικονομίας όταν η πανδημία θα αντιμετωπιστεί, λόγω της χαμηλής ζήτησης που θα υπάρξει από το φτωχοποιημένο πληθυσμό.
Ο δεύτερος άξονας αφορά την αναμόρφωση των επιδομάτων. Γι’ αυτό ο ΣΥΡΙΖΑ προτείνει την αύξηση κατά 50% του ΚΕΑ, των αναπηρικών επιδομάτων και του επιδόματος ανασφάλιστων υπερηλίκων τώρα, δηλαδή 300 ευρώ καθαρά ανά άτομο για τρεις μήνες. Το κόστος αυτών των μέτρων υπολογίζεται σε 60 εκατομμύρια ευρώ το μήνα. Θα ενταχθούν σε αυτά και οι παραπάνω κατηγορίες β, γ και δ.
Όσο για τις παροχές κοινής ωφέλειας, (φως, νερό, τηλέφωνο, φυσικό αέριο), η κυβέρνηση δεν πρέπει να διανοηθεί να επιτρέψει τη διακοπή αυτών των παροχών, ακόμα και αν χρειαστεί να λάβει αυστηρά καταναγκαστικά μέτρα απέναντι στους παρόχους είτε είναι δημόσιοι είτε είναι ιδιωτικοί φορείς. Όπως μπορεί –και σωστά– να περιορίζει την κίνηση των πολιτών, έτσι πρέπει να επιβάλει ό,τι χρειάζεται και στις επιχειρήσεις από τις οποίες εξαρτάται η ζωή των πολιτών, ακόμα και αν αυτά που πρέπει να γίνουν συνεπάγονται οικονομικές θυσίες των επιχειρηματιών. Εμείς προτείνουμε δωρεάν παροχή ρεύματος, νερού και φυσικού αερίου για όλες τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες κατά τη διάρκεια της κρίσης.
Οι προτάσεις μας μπορούν να υλοποιηθούν ταχύτατα διότι η μεγάλη κληρονομιά που άφησε ο ΣΥΡΙΖΑ είναι ένα ψηφιακό διαφανές προνοιακό κράτος που μπορεί να ανασχεδιάζει τους όρους και την απονομή των παροχών στους πολίτες. Μπορεί να σπεύδει όπου υπάρχει ανάγκη, και τώρα έχουμε μεγάλες ανάγκες.

Έχουμε το χάος των ιδρυμάτων, δημοσίων και ιδιωτικών. Θα μπορέσουν να σηκώσουν το βάρος τώρα;
Τα 63 δημόσια προνοιακά ιδρύματα των Κέντρων Κοινωνικής Πρόνοιας (ΚΚΠΠ) και τα ιδιωτικά κοινωφελή στεγάζουν μεγάλο αριθμό παιδιών, ενηλίκων και ανήλικων με αναπηρία, ηλικιωμένων και χρονίως πασχόντων. Είναι οι πιο αδύναμοι κρίκοι της αλυσίδας. Χωρίς ειδική μέριμνα, θα μετατραπούν σε υγειονομικές βόμβες, όπως στην Ισπανία όπου το 1/3 των θανάτων ήταν άνθρωποι που ζούσαν στα ιδρύματα.
Τα ΚΚΠΠ στη μνημονιακή περίοδο αποψιλώθηκαν, παρότι ο ΣΥΡΙΖΑ τα ενίσχυσε με πάνω από 1.000 εργαζόμενους και νομοθέτησε επιπλέον 800 θέσεις μόνιμου και επικουρικού προσωπικού. Η κυβέρνηση της ΝΔ σε 9 μήνες δεν έκανε τίποτα, μάλιστα απέπεμψε 520 νέους επιστήμονες και εργαζόμενους κοινωφελούς εργασίας. Έσπευσε στις 17 Μαρτίου, να προκηρύξει μόλις 467 θέσεις επικουρικών με συμβάσεις μέχρι 30/9/2020. Από την άλλη, αφήνει ακάλυπτους τους επικουρικούς που εργάζονται σήμερα, με ημερομηνία λήξης της 30ή Ιουνίου.
Εμείς ζητάμε από την κυβέρνηση:
– να επαναπροσλάβει αμέσως τους 520 που έχουν εμπειρία και άλλους τόσους επικουρικούς, να μονιμοποιήσει τους σήμερα υπηρετούντες επικουρικούς και να προκηρύξει επιπλέον μόνιμες θέσεις εργασίας για γιατρούς, ψυχολόγους και κοινωνικούς λειτουργούς
– να πραγματοποιήσει διαγνωστικά τεστ σε όλους τους εργαζόμενους και ωφελούμενους των ιδρυμάτων
– να διαθέσει αμέσως μέσα προστασίας στους εργαζόμενους (γάντια, μάσκες, κ.λπ.)
Αλλά και τα ιδιωτικά κοινωφελή ιδρύματα είναι αδύναμα να προσφέρουν σωστές υπηρεσίες. Τα περισσότερα αντιμετωπίζουν οικονομικά προβλήματα με χειρότερο παράδειγμα το Γηροκομείο Αθηνών, όπου πρόσφατα η ΔΕΗ είχε κόψει το ρεύμα. Γι’ αυτό ζητάμε καθημερινούς ελέγχους στα ιδρύματα, ΝΠΔΔ και ΝΠΙΔ από τα αρμόδια όργανα
Στα ιδρύματα μπορούν να αξιοποιηθούν και σχολικά γεύματα από τα 145.000 που έχουμε προτείνει να χορηγούνται σε κοινωνικές δομές και υπηρεσίες των δήμων, (κοινωνικές και καθαριότητας), καταυλισμούς Ρομά, ξενώνες αστέγων και μεγάλους νοσηλευτικούς και προνοιακούς οργανισμούς.

Για την επόμενη μέρα ποιές προτάσεις έχετε;
Σε περιόδους κρίσης όπως η σημερινή, γίνεται πιο φανερή η μεγάλη αξία του κοινωνικού κράτους. Στην Ελλάδα και τις άλλες χώρες του Νότου το κράτος πρόνοιας, απαξιωμένο και συκοφαντημένο από το νεοφιλελευθερισμό, είχε τις χαμηλότερες δαπάνες σε όλη την Ευρώπη και λειτουργούσε με αδιαφάνεια και διαπλοκή. Ο ΣΥΡΙΖΑ ανέτρεψε αυτήν την κατάσταση. Σήμερα όλη η κοινωνία καταλαβαίνει ότι το κοινωνικό κράτος δεν είναι μόνο για τους φτωχούς και τους ευάλωτους αλλά για όλους, και αυτό παλεύουμε να κατακτήσουμε.
Είναι τώρα που πρέπει να διεκδικήσουμε 50% αύξηση των δαπανών για ένα προνοιακό κράτος που θα αγκαλιάζει όλους τους πολίτες σε κάθε φάση της ζωής τους, που αντιμετωπίζουν κίνδυνο ανισότητας λόγω φτώχειας, ανηλικότητας, γηρατειών ή αναπηρίας.
Το πώς όμως θα φθάσουμε στην επόμενη μέρα εξαρτάται από το πώς δουλεύουμε σήμερα και αν βιώνουμε την κρίση με ανθρωπιά και αλληλεγγύη ή με φόβο και αποξένωση.
Για αυτό εμείς στο Τμήμα Κοινωνικής Πρόνοιας και Αλληλεγγύης και την ΕΠΕΚΕ δημιουργούμε έναν κόμβο ενημέρωσης και επικοινωνίας για τα θέματα της κοινωνικής πρόνοιας και αλληλεγγύης, το #Κοινωνική πρόνοια στις μέρες του κορωνοϊού. Και συγχρόνως δημιουργούμε ένα φόρουμ διαλόγου και προβληματισμού για την επόμενη μέρα.
Γιατί η πανδημία του κορωνοϊού θα περάσει, ελπίζουμε σύντομα. Εμείς, με βάση τα διδάγματα που τώρα αποκομίζουμε, οφείλουμε να σχεδιάσουμε το μέλλον μας. Για το σχέδιο που θα επεξεργαστούμε συλλογικά, θα αγωνιστούμε για μια ζωή με αξιοπρέπεια και κοινωνική αλληλεγγύη για όλους. Δημιουργούμε το παρόν και το μέλλον μας και δεν δίνουμε λευκή επιταγή σε κανέναν για να το διαχειριστεί.

Πηγή: Η Εποχή