δικαιώματα φύλου

«Οι εκτρώσεις, έγκλημα κατά εμβίων όντων. Το δικαίωμα της γυναίκας να διακόπτει την κύηση, καταστροφικό για το έθνος». Αυτά -και άλλα πολλά βέβαια- έλεγαν οι βουλευτές της ΝΔ στο Κοινοβούλιο το 1986, όταν ο αείμνηστος Γιώργος Γεννηματάς, μετά από μεγάλους αγώνες του γυναικείου κινήματος, εισηγούνταν τον ν. 1609/1986, που νομιμοποιούσε το δικαίωμα της γυναίκας να διαχειρίζεται το σώμα της και έκλεινε την πόρτα στις επικίνδυνες, συχνά ακόμη και θανατηφόρες, εκτρώσεις που γίνονταν σε υπόγεια, από ψευτογιατρούς. Από τότε έχουν περάσει 34 χρόνια. Κύλησε πολύ νερό στο αυλάκι. Πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα -όπως ο πολιτικός γάμος και η κατάργηση της προίκας- στερεώθηκαν και οι πολέμιοί τους στις περισσότερες περιπτώσεις αποτραβήχτηκαν από το φως της ημέρας, εξακολουθώντας μόνο υπογείως να επιδιώκουν την παλινόρθωση ενός Μεσαίωνα που ντρόπιαζε τον πολιτισμό μας. Νέα κοινωνικά δικαιώματα κατοχυρώθηκαν επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ όπως το σύμφωνο συμβίωσης, η επιλογή ταυτότητας φύλου κ.ά. Χθες όμως, όπως και πρόσφατα, με την «ημέρα του αγέννητου παιδιού», η Ιερά Σύνοδος σε ανακοίνωσή της θυμήθηκε τα επιχειρήματα του 1986 χαρακτηρίζοντας «φόνο» τις εκτρώσεις. Στην ίδια ανακοίνωση έστελνε συγχαρητήρια στην υπουργό της καρδιά της, για τον εκκλησιασμό στις 30 Ιανουαρίου! Μια υπουργό που έχει αναποδογυρίσει τον τίτλο του υπουργείου της, δίνοντας προβάδισμα στο «Θρησκευμάτων» έναντι της «Παιδείας». Για το λόγο αυτό, δεν βρήκε λέξη να πει για την εξωφρενική και αντιεπιστημονική άποψη της Ιεράς Συνόδου, που κατηγορεί τις γυναίκες οι οποίες αποφασίζουν να διακόψουν μια ανεπιθύμητη κύηση ως «φόνισσες».  Είναι απογοητευτικό να διαπιστώνει κανείς πόσο μακριά από τα πραγματικά προβλήματα της κοινωνίας παραμένει η επίσημη Εκκλησία. Και ταυτόχρονα, πώς διά της σιωπής της ή συγκεκριμένων ενεργειών (π.χ. κατάργηση της Θεματικής Εβδομάδας) η σημερινή κυβέρνηση και η υπουργός Παιδείας, προσφέρουν κάλυψη και δίνουν χείρα βοηθείας για να εξαπλωθεί στην κοινωνία ο πιο άγριος, μισογυνικός και απάνθρωπος σκοταδισμός.

Την «ημέρα του αγέννητου παιδιού», την πρώτη Κυριακή μετά τα Χριστούγεννα (ώστε να διευκολυνθούν και οι συνειρμοί, και μάλιστα σε μια χώρα όπου πολλοί πιστεύουν ακόμα ότι όσα παιδιά γεννιούνται στις 25 Δεκεμβρίου είναι καταραμένα, οι δε γονείς τους αμαρτωλοί) την ανακήρυξε προ μηνών η Ιερά Σύνοδος. Δικαίωμά της. Αλλά δεν είναι δικαίωμά της να αντιστρατεύεται με κάθε τρόπο την πολιτεία και τους νόμους της, εκμεταλλευόμενη στυγνά το μεταφυσικό κεφάλαιο που διαθέτει και τους φόβους του πληρώματός της για το επέκεινα. Δεν είναι δικαίωμά της να αξιώνει να γίνουν δικά της και τα του παπά και τα του ζευγά. Η Εκκλησία (όπως άλλωστε και τα πρωτοσέλιδα του κατακίτρινου εθνικιστικού Τύπου) εξακολουθεί να πιστεύει στα θαύματα, τα οποία βεβαίως συντελούνται μόνο υπέρ των Ελλήνων και κανενός άλλου χριστιανικού λαού. Δυστυχώς, όμως, τα θαύματα δεν είναι τόσο συχνά ώστε να πείθουν την κυοφορούσα να μην προχωρήσει σε άμβλωση, αν το έμβρυο διαγνώστηκε ανίατα άρρωστο.

Η Σιμόν ντε Μποβουάρ το επισήμανε εξαιρετικά το 1949, όταν έγραψε: «η ανθρωπότητα είναι αντρική και ο άνδρας ορίζει τη γυναίκα όχι ως προς την ίδια, αλλά σε σχέση με τον εαυτό του. Δεν θεωρείται αυτόνομο ον.[…] Αυτός είναι το Υποκείμενο, αυτός είναι το απόλυτο – αυτή είναι το Άλλο». Αυτό το Άλλο περιγράφεται ελάχιστα στο μεγαλύτερο μέρος της καταγεγραμμένης ανθρώπινης ιστορίας ή περιγράφεται πάντα σαν κομπάρσος. Αρχίζοντας από τη θεωρία του «Άνδρα Κυνηγού», οι χρονικογράφοι του παρελθόντος άφησαν πολύ μικρό χώρο για το ρόλο των γυναικών στην εξέλιξη της ανθρωπότητας, την πολιτισμική ή τη βιολογική. Αντιθέτως, οι ζωές των ανδρών εκλήφθηκαν ως αντιπροσωπευτικές της ζωής των ανθρώπων συνολικά, όπως διαπιστώνει στο βιβλίο Αόρατες Γυναίκες η συγγραφέας Caroline Criado Perez.

Οι άντρες ισχυρίζονται ότι ο έρωτας είναι η υπέρτατη πραγμάτωση της γυναίκας. «Μια γυναίκα που αγαπάει σαν γυναίκα, γίνεται βαθύτερα γυναίκα», γράφει ο Νίτσε. Και ο Μπαλζάκ: «Σε ανώτερο επίπεδο, ζωή του άντρα είναι η δόξα, ζωή της γυναίκας, είναι ο έρωτας. Η γυναίκα ευθυγραμμίζεται, εξισώνεται με τον άντρα μονάχα όταν η ζωή της είναι μια αδιάκοπη προσφορά, όπως η αντρική ζωή είναι μια αδιάκοπη δράση». Αλλά εδώ υπάρχει μια σκληρή απάτη, γιατί οι άντρες δεν νοιάζονται διόλου να δεχτούν την προσφορά. Ο άντρας δεν έχει ανάγκη από την ολοκληρωτική, τη δίχως όρους αφοσίωση που αξιώνει ούτε από τον ειδωλολατρικό έρωτα που κολακεύει τη ματαιοδοξία του. Το κήρυγμα του είναι η προσφορά της γυναίκας. Τα δώρα της όμως τον εξαντλούν. Έτσι η γυναίκα ζει σε μόνιμη δυσαρέσκεια για τα άχρηστα δώρα της, τη μάταια υπαρξή της. Μονάχα όταν θα ‘ρθει η μέρα που η γυναίκα θα μπορεί να αγαπήσει με τη δύναμή του εαυτού της, μονάχα τότε θα γίνει ο έρωτας και για κείνη, όπως και για τον άντρα, πηγή ζωής και όχι θανάσιμος κίνδυνος. Οι αμέτρητες γυναίκες που μαρτύρησαν στον έρωτα αποτελούν ένα σύμβολο διαμαρτυρίας για την άδικη μοίρα που για ύστατη λύτρωση ορίζει μια στείρα κόλαση.

Υπάρχουν δύο ειδών επιχειρήματα που ακούγονται από τον συντηρητικό κόσμο, κι όχι μόνο. Τα πρώτα αφορούν την υποτιθέμενη ανοχή που έχει κάποιος στους ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους, «δεν με νοιάζει τι κάνουν στο κρεβάτι τους, αλλά να μην προκαλούν». Καταρχάς δεν σας ρώτησαν αν σας νοιάζει τι κάνουν στο κρεβάτι τους ούτε και σας ζήτησαν να τους βλέπετε καθώς περπατούν στον δρόμο. Το δικαίωμα στην ορατότητα και τη χρήση του δημόσιου χώρου, όμως, δεν μπορεί να το αφαιρέσει κανείς από κανέναν και καμία. Η δεύτερη δέσμη επιχειρημάτων είναι περί αποπροσανατολισμού, «ο κόσμος πεινάει κι εσείς ασχολείστε με τους γκέι και τις λεσβίες». Αυτή η κατηγορία επιχειρημάτων είναι πιο ύπουλη, γιατί προσπαθεί να βγει από αριστερά τάχα μου, ενώ είναι βαθιά ομοφοβική και ακροδεξιά. Η σύντομη απάντηση σ' αυτά τα επιχειρήματα είναι πως τα δικαιώματα δεν έχουν χρονικότητα έτσι ώστε κάποιος να μας δίνει το σήμα για να ξεκινήσουμε να ασχολούμαστε. Η συνεχής υπενθύμιση πως όλοι και όλες και ολ@ έχουν τα ίδια δικαιώματα είναι καθήκον κι όχι πολυτέλεια. Για τη Βουλή των Ελλήνων τώρα. Η φωταγώγηση στα χρώματα του ουράνιου τόξου, δηλαδή τα χρώματα ΟΛΩΝ μας, είναι στο πλαίσιο της δημοκρατίας. Στη δημοκρατία δεν βάζουμε αστερίσκους στα δικαιώματα, «όλοι-ες τα έχουμε εκτός από τους ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους, όλοι-ες μπορούμε να διαδηλώνουμε εκτός από τους ΛΟΑΤΚΙ ανθρώπους». Να το καταλάβουμε αυτό για να απομονώσουμε τους μισάνθρωπους, τους ακροδεξιούς και τους ναζί. Σ' αυτή τη ζωή δεν θα πρέπει να περνάς καλά γιατί ζεις μέσα στον κύκλο των στερεοτύπων, σ' αυτή τη ζωή όλοι οι άνθρωποι ανεξαρτήτως φύλου, χρώματος δέρματος, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού έχουν δικαίωμα στη ζωή, την εργασία, την οικογένεια, την διασκέδαση, την αγάπη, την ευτυχία. Τίποτα λιγότερο για όλ@.

Το Σάββατο 9 Ιουνίου στην πλατεία Συντάγματος, από τις 11 το πρωί μέχρι αργά το βράδυ, θα πραγματοποιηθεί, για άλλη μια χρονιά, το Athens Pride. Και αυτή τη φορά δηλώνει «παρούσα». Παρούσα στη ζωή, στο δρόμο, στη δουλειά, στη διεκδίκηση. Παρούσα για όσα έχουν γίνει, παρούσα και σε αυτά που έπονται, μέχρι τον πολιτικό γάμο και την τεκνοθεσία… Το ίδιο δηλώνει και ο τομέας Δικαιωμάτων του ΣΥΡΙΖΑ… «Παρούσα» σε κάθε προσπάθεια, σε κάθε αγώνα για την οριστική άρση των πολλαπλών διακρίσεων σε βάρος της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας.

Είμαστε στα μισά του δρόμου, στην αρχή μιας μεγάλης ανατροπής, που έτσι κι αλλιώς έχει καθυστερήσει δεκαετίες. Αλλά η αρχή έγινε, με ελλείψεις, κενά, ωστόσο επώδυνα, με συγκρούσεις, με τις καμπάνες της πολιτικής και θρησκευτικής ορθοδοξίας να χτυπούν στους θλιβερούς ρυθμούς του κοινωνικού ρατσισμού, της ομοφοβίας και τρανσοφοβίας. Αυτό αποτυπώνεται άλλωστε και στο χάρτη κατάταξης που από το 2009 εκδίδει σε ετήσια βάση η ILGA-Europe και στον οποίο βαθμολογούνται οι χώρες της Ευρώπης, βάση τις νομικές και πολιτικές καταστάσεις των LGBTQI ατόμων που διαβίουν στην εκάστοτε χώρα. Ιδιαίτερα, στον χάρτη του 2018, η χώρα μας κατέλαβε την 14η θέση, σημειώνοντας ποσοστό 52%, έναντι 31% το 2014, δηλαδή, μια αύξηση 67,75% μέσα σε 4 χρόνια.

Το 2017 αποτελεί σημείο καμπής γιατί αποκαλύπτεται η μεγάλη έκταση του προβλήματος. Οι γυναίκες εμπνεύστηκαν από άλλες που μίλησαν ανοιχτά και αποφάσισαν να μιλήσουν για κάτι που απέκρυβαν και τις πονούσε.

Θα πρέπει να είναι ξεκάθαρο πως, όταν συζητάμε για τη βία κατά των γυναικών, η βία αυτή δεν είναι μόνο η σωματική, η άμεσα εντοπίσιμη, αλλά έχει πολλές ακόμα εκφάνσεις, οι οποίες συνδέονται με την έμφυλη ανισότητα. Με άλλα λόγια, το ζήτημα της βίας κατά των γυναικών δεν μπορεί να ιδωθεί ξεχωριστά από το ζήτημα της άνισης μεταχείρισής τους και, κατά συνέπεια, η βία μπορεί να εντοπιστεί σε κάθε περιστατικό στο οποίο οι γυναίκες μπορεί να αντιμετωπίζονται ανισότιμα, υφιστάμενες λεκτική ή ψυχολογική βία στους εργασιακούς χώρους, στον δημόσιο λόγο, στις διαπροσωπικές και κοινωνικές σχέσεις.