Συνεντεύξεις

Στην αρχή μέσα στη φυλακή ήμουν πολύ χάλια. Η ψυχολογία μου είχε πέσει πάρα πολύ τους πρώτους 3 μήνες δεν έβγαινα καν από το κελί. Μου έλεγαν άλλοι κρατούμενοι να βγω λίγο έξω και δεν έβγαινα. Σκεφτόμουν όλα αυτά και δεν μπορούσα να καταλάβω γιατί μου το κάνουν αυτό. Η αδικία είναι τεράστια. Είχα και θυμό, αλλά η στεναχώρια ήταν πολύ μεγαλύτερη. Μετά σιγά σιγά άρχισα να πατάω στα πόδια μου δεν γινόταν αλλιώς έπρεπε να επιβιώσω. Δεν έχασα την ελπίδα μου, ήξερα ότι είμαι αθώος. (...) Όταν έφτασα στα Τρίκαλα και με είδαν οι υπάλληλοι και οι κρατούμενοι όλοι έλεγαν ότι είναι μία στημένη υπόθεση. Όλοι έλεγαν ότι ξέρουν ότι δεν είμαι ένοχος. Η αστυνομία έπρεπε να βρει έναν ένοχο και βρήκε εμένα. Εγώ θέλω απλά την ησυχία μου. Είμαι ήρεμος άνθρωπος. Είχα θυμώσει αλλά πιο μεγάλη ήταν η στεναχώρια για την αδικία. Αυτοί οι επτά μήνες μου φάνηκαν σαν δύο χρόνια.

Όσο ο ΣΥΡΙΖΑ διατηρεί τα αντισυστημικά, αντικαπιταλιστικά και ριζοσπαστικά χαρακτηριστικά του καμία συναίνεση δεν θα του προσφερθεί από τις αστικές πολιτικές δυνάμεις. Απέναντι στην Αριστερά που δεν συμβιβάζεται και δεν μεταλλάσσεται θα υπάρχει πάντοτε η κόκκινη διαχωριστική γραμμή, πασπαλισμένη με μπόλικη εμφυλιοπολεμική ρητορική. Απέναντι σε αυτό το οικοδόμημα που σήμερα έχει πάρει τη μορφή του έξαλλου αντι-ΣΥΡΙΖΑ μετώπου αντιπαρατάσσουμε μια πολιτική που ενώνει το λαό και αποδυναμώνει τις παραδοσιακές πολιτικές έχθρες, εστιάζοντας στο μείζον, στα συμφέροντα, την πρόοδο και την ευημερία της μεγάλης κοινωνικής πλειοψηφίας. Η αστική τάξη (με τα ιδιαίτερα παρασιτικά, κρατικοδίαιτα και αντιπαραγωγικά της χαρακτηριστικά, στην περίπτωση της χώρας μας ) και όλοι οι συστημικοί παράγοντες τρέμουν στην ιδέα της επιστροφής της Αριστεράς στην εξουσία. Στο 32% του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποτυπωμένη η "υλικότητα" μιας προοπτικής σύμφωνα με την οποία, ένας άλλος ορίζοντας κοινωνικής και πολιτικής οργάνωσης είναι εφικτός. Δυστυχώς, σε αυτό το αποτέλεσμα υπάρχουν πολλοί και στο χώρο μας που βλέπουν μόνο την παραδοσιακή διάσταση Δεξιά - Αντιδεξιά, κι όχι τη συγκατάθεση εκατομμυρίων ανθρώπων σε μια νέα πολιτική δύναμη της Αριστεράς με έναν άλλο αξιακό κώδικα και με εχέγγυα για βαθύτερους οικονομικούς και κοινωνικούς μετασχηματισμούς. Οι αποφάσεις μας για την περίθαλψη των ανασφάλιστων, το εγγυημένο εισόδημα χωρίς μείωση των άλλων επιδομάτων, το κοινωνικό μέρισμα, η μη περικοπή των συντάξεων και της μείωσης του αφορολόγητου το 2018, η σταθερότητα ακόμη και μείωση των τιμολογίων της ΔΕΗ, το άνοιγμα των σχολείων στην ώρα τους μετά από πολλά χρόνια, τα σχολικά γεύματα για πρώτη φορά, το επίτευγμα 1% του ΑΕΠ για την έρευνα και την καινοτομία το 2018, η δράση του ΣΕΠΕ, το "ένας φεύγει ένας προσλαμβάνεται" στο Δημόσιο, το πρόγραμμα ΦΙΛΟΔΗΜΟΣ στην αυτοδιοίκηση, ο τρόπος που υλοποιήσαμε το ΕΣΠΑ ή τον αναπτυξιακό νόμο, η ιθαγένεια στα μεταναστόπουλα, οι ΤΟΜΥ στην πρωτοβάθμια υγεία και άλλα, δημιούργησαν ισχυρές και βαθύτερες κοινωνικές συναινέσεις προς τον ΣΥΡΙΖΑ, που αδυνατεί να αντιληφθεί μια επιφανειακή ανάλυση των πολιτικών-εκλογικών συμπεριφορών. Να μη ξεχνάμε επίσης τη συμφωνία των Πρεσπών που συνήψε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ αρνούμενη να συμβιβαστεί με την επικίνδυνη και βλαπτική για τα εθνικά μας συμφέροντα ακινησία των προηγουμένων κυβερνήσεων.

Που ενοχλούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις την ελληνική οικονομία όταν δεν απορροφούν ούτε δάνεια ούτε κονδύλια; Παράλληλα, η παρουσία τους στην οικονομία δεν δημιουργεί κανένα απολύτως πρόβλημα στο να γίνουν μεγάλες επενδύσεις. Και ύστερα, η κυβέρνηση που σκίζει τα ιμάτιά της για να γίνουν start up επιχειρήσεις, τώρα γιατί τις πνίγει; Είναι ελάχιστες οι περιπτώσεις των start ups που γίνονται μεγάλες επιχειρήσεις και εξαγοράζονται. Οι περισσότερες παραμένουν μικρές, αλλά δυναμικές μονάδες. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις, λοιπόν, πρώτον, κρατούν την κοινωνική συνοχή. Δεύτερον, δίνουν δουλειά σε ανθρώπους που προσπαθούν να επιβιώσουν στη νέα δύσκολη φάση που μπαίνουμε. Τρίτον, κρατάνε τη δομή των πόλεων ζωντανή. Αυτά δεν τα σκέφτονται; Τι θα συμβεί αν εκλείψουν; Θα πατήσουμε ένα κουμπί και θα γίνει αλλαγή μοντέλου; Χωρίς, μάλιστα, να υπάρχει δίχτυ ασφαλείας για αυτούς τους ανθρώπους; Με ένα τεχνητό τρόπο, όπως συνέβη και με την Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής, που άφησε χιλιάδες παιδιά εκτός πανεπιστημίων, αποφασίζουν να πετάξουν έξω από την οικονομία αυτές τις επιχειρήσεις, με σχέδιο.

Αν δεν υπήρχε το πολιτικό μήνυμα συγκατάβασης δεν θα τολμούσαν να εκδηλωθούν οι χρυσαυγίτες στη Σταυρούπολη.

"Συζητάμε για παράνομες πράξεις. Κανονικά θα έπρεπε να έχει ήδη επιληφθεί η αρμόδια Εισαγγελία αυτών των ενεργειών. Είναι απλό. Η Εισαγγελία επιλαμβάνεται αυτεπαγγέλτως εγκληματικών πράξεων. Το γεγονός ότι αυτό δεν έχει γίνει ακόμα, όσο μιλάμε, είναι από μόνο του πρόβλημα. Όλοι είδαμε on camera ότι στο ΕΠΑΛ της Σταυρούπολής τελούνται εγκληματικές πράξεις. Ο αρμόδιος εισαγγελέας κοιμόταν; Θα έπρεπε ήδη να κινήσει ποινική δίωξη. Από την άλλη, η πολιτική ηγεσία της χώρας, από την πλευρά της, αντί να μασάει τα λόγια της και να μας λέει πως «καταδικάζουμε τις καταλήψεις απ΄όπου κι αν γίνονται» κατά το προσφιλές «καταδικάζουμε τη βία απ' όπου κι αν προέρχεται» θα έπρεπε να πει τα πράγματα με το όνομά τους. Όταν δεν κάνει λόγο για φασιστική ή ναζιστική βία και μιλάει γενικά για «καταλήψεις» η αρμόδια υπουργός ή υφυπουργός, απλώς ξεπλένει με τον αποτελεσματικότερο τρόπο τους νεοναζί. Σκεφτείτε το: «έλα μωρέ, μια κατάληψη κάνουν τα παιδιά!». Στο ΕΠΑΛ Σταυρούπολης δεν έχουμε καταληψίες. Έχουμε νεοναζί νεολαίους. Τελεία και παύλα σε αυτό. Πέρα, λοιπόν, από το δικονομικό, υπάρχει κι ένα επίδικο πολιτικό: έχουμε μία κυβέρνηση που αρνείται να δει – ή κάνει ότι δεν βλέπει - πως υπάρχει ένα ζήτημα ακροδεξιάς ναζιστικής βίας στην Ελλάδα. Η νεοσυντηρητική κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας θεωρεί πως η βία έχει μόνο αριστερό πολιτικό πρόσημο – το έχει πει εξάλλου και ο πρωθυπουργός αυτό – και τούτο από μόνο του είναι επικίνδυνα μυωπικό για τη δημοκρατία μας. Όταν αρνείσαι να δεις και να αντιμετωπίσεις το προφανές, τότε αυτό γίνεται προφανέστερο. Τι άλλο έγινε μέχρι το 2013 όταν η ασύδοτη Χρυσή Αυγή που νόμιζε ότι για πάντα θα μείνει ατιμώρητη ανέβαζε διαρκώς την στρατηγική της έντασης; Έπρεπε να σκοτώσουν τον Παύλο Φύσσα, προκειμένου να δείξει το κράτος ότι υπάρχει. Γι’ αυτό σας λέω, πως η άκρα δεξιά βία δεν κινείται εναντίον του κράτους. Κινείται μαζί με το κράτος και εναντίον του. Κινείται πάντα με την ανοχή του κράτους. Όταν το κράτος δείξει τα δόντια του, λουφάζει". Στο διάστημα που μεσολάβησε από την περσινή 7η Οκτωβρίου, αποδείχτηκε πως η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ήταν μεν μία σημαντική νίκη της Δημοκρατίας, που όμως δεν σήμανε και το τέλος της. Είδαμε άλλωστε το έντονο ακροδεξιό στοιχείο και σε αρκετές ακόμη περιπτώσεις, όπως για παράδειγμα στις διαμαρτυρίες των αντιεμβολιαστών. Πιστεύετε, ωστόσο, πως με αυτά τα περιστατικά, όπως αυτό της Σταυρούπολης, πλέον ελλοχεύει ο κίνδυνος επαναφοράς ακόμη και των ταγμάτων εφόδου στους δρόμους; “Δεν επιστρέφουν τα τάγματα εφόδου στους δρόμους. Δεν πρέπει να κινδυνολογούμε, ούτε να θεωρούμε ότι αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε ενόψει της αναβίωσης της Χρυσής Αυγής. Η Χρυσή Αυγή ως μηχανισμός δεν υπάρχει. Φυσικά, οι ομάδες οι οποίες έχουν αυτού του είδους τα χαρακτηριστικά, δεν θα σταματήσουν αυτομάτως επειδή η Χρυσή Αυγή τελείωσε. Η συγκυρία της πανδημίας και όλη η συζήτηση περί εμβολίων λειτούργησε διεθνώς ως αναβιωτική συνθήκη για την Άκρα Δεξιά: από τη Βραζιλία και τις ΗΠΑ, ως τη Ρωσία και την Ελλάδα. Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής ήταν μεγάλη νίκη, όχι όμως οριστική. Δεν πάμε για ύπνο μετά την περσινή καταδίκη. Σας είπα: Κρατάμε τα μάτια μας ανοιχτά, χωρίς να εφησυχάζουμε, ούτε όμως να πανικοβαλλόμαστε. Θέλω, ωστόσο, εδώ να επισημάνω έναν μείζονα κίνδυνο που παρατηρώ στην Αριστερά. Μία ευρέως διαδεδομένη πεποίθηση πως οι αντίπαλοι είναι όλοι φασίστες. Αυτός ο παν-φασισμός είναι πολιτικά ολέθριος για τη δημοκρατία και συνταγή ήττας για την ίδια την αριστερά. Δεν είναι όλοι οι δεξιοί φασίστες και γι’ αυτό πρέπει να είμαστε μετρημένοι όταν μιλάμε για «Άκρα Δεξιά». Πχ. Ακούω συχνά σε αριστερά καφενεία να λέγεται ότι έχουμε νια ακροδεξιά κυβέρνηση. Αυτό είναι λάθος: έχουμε μια δεξιά κυβέρνηση με κάποιους ακροδεξιούς υπουργούς. Δεν είναι το ίδιο αυτό. Δεν μπορούμε να χαρίζουμε όλη τη συντηρητική παράταξη της χώρας στην Άκρα Δεξιά. Αυτό είναι ανόητο και άδικο σε τελευταία ανάλυση".

Έχει πλέον γίνει σαφές ότι δε χρειάζεται να πάρει μόνη της την εξουσία για να διαβρώσει τους θεσμούς η νέα ακροδεξιά. Δεν χρειάζεται. Το κάνει ασκώντας πίεση, βάζοντας την δημοκρατία στον τοίχο. Τι σημαίνει αυτό στην περίπτωσή μας; Εγώ δεν πιστεύω ότι ο Μητσοτάκης είναι ακροδεξιός. Αυτό όμως δεν αρκεί. Η στάση του στο Μακεδονικό έδειξε πολύ μικρό ανάστημα. Πολιτικά αγκάλιασε όλο το πολιτικό εθνικιστικό περιθώριο. Θα το πω προβοκατόρικα: πολιτικά νομιμοποίησε αυτούς που λίντσαραν τον Μπουτάρη. Μαζί ήταν οι υπουργοί του με τους ξεβράκωτους με τις περικεφαλαίες. Το αντιεμβολιαστικό περιθώριο, όπως και το αντιπροσφυγικό στα νησιά με τις πολιτοφυλακές, έχει μεγαλώσει με την ανοχή μέρους της ΝΔ. Αλλά και σε άλλες περιπτώσεις, έδειξε ο κ. Μητσοτάκης ευεπίφορος στην ακροδεξιά ρητορική. Με ποιον ήταν στις ψηφοφορίες για το σύμφωνο συμβίωσης; Με τον πολιτικό φιλελευθερισμό ή με την ομοφοβική ακροδεξιά; Τι έλεγε στη βουλή για εξωγήινους που λένε στα παιδιά να αλλάξουν φύλο; Άρα, έγινε ο ίδιος (μπορεί χωρίς να το θέλει αλλά αυτό για έναν ηγέτη λίγη σημασία έχει) το αντηχείο της ακροδεξιάς πίεσης μέσα στη ΝΔ. Η σταθερή ενίσχυση της παρουσίας ακροδεξιών υπουργών στην κυβέρνηση το αποδεικνύει. Η τάση Σαμαρά εξακολουθεί να είναι κύριο όχημα κανονικοποίησης της ακροδεξιάς στη χώρα.

Ανοιχτή πρόκληση προς την κοινωνία, με επίκεντρο την ιδιωτικοποίηση της ΔΕΗ, αποτελεί πλέον η ακραία νεοφιλελεύθερη, εν έτει 2021, πολιτική της κυβέρνησης που επαναφέρει στο προσκήνιο το «Δόγμα του Σοκ». Προφανώς σε συνεννόηση και συμπαιγνία με τους ιδιώτες παρόχους, με τους οποίους από έτους η ΔΕΗ είχε προχωρήσει σε εναρμονισμένες πρακτικές για τα τιμολόγια, με σκαλοπάτι την εκποίηση του ΔΕΔΗΕ πριν από λίγο καιρό, η κυβέρνηση της ΝΔ καθίσταται για μία ακόμα φορά ιστορικά υπόλογη για την υπονόμευση μιας αναγκαίας παρά ποτέ, μετά την πανδημία και την κλιματική κρίση, ενίσχυσης και στήριξης του δημόσιου τομέα της οικονομίας και των υποδομών και ριζικής αλλαγής του παραγωγικού μοντέλου της χώρας.

Με συγκλονίζει το γεγονός ότι χώρες όπως η Αυστρία αρνούνται κατηγορηματικά να υποδεχτούν ανθρώπους που δραπετεύουν από τους Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν. Τι πρότυπο ανθρωπιάς είναι αυτό; Τα θύματα τέτοιων συμπεριφορών είναι οι άνθρωποι που αναζητούν σωτηρία σε εμάς και χώρες όπως η Ελλάδα που μένουν να παλεύουν μόνες τους με τους πρόσφυγες. Η Ε.Ε. θα πρέπει επιτέλους να καταλήξει σε μια κοινή στάση κι ένα δίκαιο καταμερισμό του προβλήματος. Οποιος αποφεύγει τις ευθύνες του, θα πρέπει να υπολογίζει πως θα έρθει αντιμέτωπος με περιστολή των εξουσιών του στο πλαίσιο της Ε.Ε. Aκόμα και σε αυτό το ζήτημα, μια κεντροαριστερή κυβέρνηση στη Γερμανία θα μπορούσε να κάνει μια σημαντική αρχή στην Ευρώπη. (...) Είναι προς το συμφέρον της Ε.Ε., προκειμένου να προσπαθήσει να πετύχει μια σταθερή και προσιτή ενεργειακή επάρκεια, να δώσει νέα ώθηση στις σχέσεις της με τη Ρωσία, οι οποίες επί του παρόντος βρίσκονται σε αδιέξοδο. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν πρέπει να ασκούμε κριτική. Εχουμε ανάγκη όμως από μια πολιτική αμοιβαίων συμφερόντων, η οποία να αφήνει πίσω της τη λογική της αντιπαράθεσης και των κυρώσεων. Ο Βίλι Μπραντ εφάρμοσε απέναντι στις σοσιαλιστικές χώρες μια πολιτική «αλλαγής μέσω της προσέγγισης» και πέτυχε. Θα πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα από αυτό.

Οι εργαζόμενοι στις πλατφόρμες και τα δικαιώματά τους είναι αν όχι το πρώτο, ένα από τα πιο κεντρικά θέματα για τα εργασιακά στην Ευρώπη. Η εργοδοτική αυθαιρεσία πάντα θα βρίσκει δρόμους να παρακάμψει εργασιακά δικαιώματα. Το ερώτημα είναι αν από τη μεριά του κράτους και των δημόσιων πολιτικών φτιάχνεις ένα πλέγμα, που θα προσαρμόζεται κάθε φορά στα νέα δεδομένα με στόχο να διατηρήσεις βασικά εργασιακά δικαιώματα ή κάνεις το ακριβώς ανάποδο; Το κάνεις και χειρότερο. Η ΝΔ όχι απλώς δεν παρεμβαίνει για να προστατεύσει, αλλά παρεμβαίνει για να κάνει τα πράγματα χειρότερα για τους εργαζόμενους. Τι είπε στο σχετικό νόμο; Ότι όσοι εργάζονται σε εργασίες διανομής κατ’ αρχήν θεωρούνται ότι δεν είναι μισθωτοί. Βασικά, δηλαδή, άνοιξε την πόρτα για να έρθει μετά η εταιρία και να πει «εγώ θέλω να τους κάνω αυτοαπασχολούμενους». Δημιούργησε, δηλαδή, ένα τεκμήριο υπέρ της αυτοαπασχόλησης για τους εργαζόμενους στα delivery με όσα γνωστά αυτό συνεπάγεται. Η Ισπανία λίγους μήνες πριν είχε κάνει το ακριβώς αντίθετο. Είχε πει ότι οι εργαζόμενοι σε πλατφόρμες θεωρούνται κατ’ αρχήν «μισθωτής εργασίας». Να λοιπόν πώς μια δημόσια πολιτική μπορεί να προσεγγίσει το θέμα και να προστατεύσει αν θέλει να προστατεύσει. Δε μπορείς να λύσεις όλα τα προβλήματα, αλλά μπορείς να προστατεύσεις. Το ερώτημα είναι λοιπόν αν θέλεις να έχεις κατοχυρωμένα εργασιακά δικαιώματα. Πρέπει να δεις πώς μπορείς να το κάνεις, προσαρμοζόμενος στις σύγχρονες συνθήκες. Το πρόβλημα με την κυβέρνηση της χώρας μου είναι ότι δεν θέλουν να το κάνουν. Θέλουν το ακριβώς αντίθετο. Γιατί θεωρούν τα εργασιακά δικαιώματα εμπόδια. Το είχε πει πολύ χαρακτηριστικά ο κ. Μητσοτάκης πριν ακόμα εκλεγεί: «Θα σαρώσω ως οδοστρωτήρας τα εμπόδια στην επιχειρηματικότητα». Ήταν σαφές το πλαίσιο, μιλούσε για τα εργασιακά. Μετά προσπάθησαν λίγο να το καμουφλάρουν, γιατί ήταν πολύ σκληρό όπως το είπε, αλλά αυτή είναι η αντίληψή τους. Ωστόσο, η κινητοποίηση των εργαζομένων της efood, η στήριξη και η συμπαράσταση σε αυτούς από πολίτες και καταναλωτές της πλατφόρμας, έφεραν μία πρώτη νίκη με την εταιρεία να ανακοινώνει μετατροπή των συμβάσεων σε αορίστου χρόνου. Ο δρόμος είναι μακρύς, αλλά η εξέλιξη αυτή είναι μία απόδειξη ότι οι αγώνες μπορούν να είναι νικηφόροι.