Macro

Τις τελευταίες δεκαετίες, η εισοδηματική ανισότητα έχει αυξηθεί σε όλες σχεδόν τις χώρες, αλλά με διαφορετική ταχύτητα. Το γεγονός αυτό υποδηλώνει ότι οι θεσμοί και οι πολιτικές έχουν σημασία για τη διαμόρφωση της ανισότητας.Το 2016, το 37% του εθνικού εισοδήματος εισπράχθηκε από το 10% του πληθυσμού στην Ευρώπη έναντι 61% στη Μέση Ανατολή. Από το 1980 η εισοδηματική ανισότητα έχει αυξηθεί ραγδαία στη Νότια Αμερική, την Κίνα, την Ινδία και τη Ρωσία. Το ίδιο ισχύει και για την Ευρώπη αλλά σε πολύ μικρότερο βαθμό. Από μια ευρεία ιστορική προοπτική, αυτή η αύξηση δείχνει το τέλος του μεταπολεμικού καθεστώτος ισότητας το οποίο πήρε διαφορετικές μορφές σε αυτές τις περιοχές. Οι αποκλίσεις στα επίπεδα ανισότητας ήταν ιδιαίτερα ακραίες μεταξύ της Δυτικής Ευρώπης και ΗΠΑ, οι οποίες παρουσίαζαν τα ίδια επίπεδα ανισότητας το 1980 καθώς το 1% του εθνικού εισοδήματος το καρπωνόταν το 10% του πληθυσμού περίπου και στις δύο περιοχές. Το 2016 ωστόσο, τα πράγματα άλλαξαν ριζικά και στην Δ. Ευρώπη το 1% των Ευρωπαίων αύξησε το μερίδιο του στο 12% ενώ στις ΗΠΑ εκτοξεύτηκε στο 20%. Εν τω μεταξύ, στις ΗΠΑ, το κατώτατο 50% του πληθυσμού μείωσε το μερίδιό του στο εθνικό εισόδημα περισσότερο από 20% που ήταν το 1980 σε μόλις 13% πέρυσι. Η παγκόσμια εισοδηματική ανισότητα θα αυξηθεί εάν οι χώρες εξακολουθήσουν να εφαρμόζουν την ίδια συνταγή από το 1980 μέχρι σήμερα. Αυτό θα συμβεί ακόμα και στην περίπτωση που της σχετικής ανόδου του εισοδήματος σε Αφρική, Λατινική Αμερική και Ασία τις επόμενες τρεις δεκαετίες. Η παγκόσμια εισοδηματική ανισότητα θα αυξηθεί ακόμη περισσότερο εάν οι χώρες ακολουθήσουν το δρόμο των ΗΠΑ την περίοδο 1980 και 2016. Ωστόσο, θα μειωθεί ελαφρά εάν ακολουθηθεί το μοντέλο της ΕΕ το ίδιο διάστημα 1980-2016. Σύμφωνα με έρευνες έχει καταδειχτεί ότι η προοδευτικότητα του φόρου είναι ένα αποτελεσματικό εργαλείο για την καταπολέμηση της ανισότητας. Οι προοδευτικοί φορολογικοί συντελεστές μειώνουν τόσο την μετά φόρων όσο και την προ ανισότητα. Αυτό εξηγείται από το γεγονός ότι σε αυτούς που κερδίζουν πολλά δίνονται λιγότερα κίνητρα για να καρπωθούν υψηλότερο μερίδιο από την ανάπτυξη μέσω επιθετικών διαπραγματεύσεων για αυξήσεις μισθών και συσσώρευση πλούτου. Η δημοκρατική πρόσβαση στην εκπαίδευση μπορεί να επιτύχει πολλά, αλλά χωρίς μηχανισμούς για να εξασφαλιστεί ότι οι άνθρωποι του κάτω μέρους της κατανομής του εισοδήματος θα έχουν πρόσβαση σε καλά αμειβόμενες θέσεις εργασίας, η εκπαίδευση δεν είναι αρκετή για την αντιμετώπιση της ανισότητας. Καλύτερη εκπροσώπηση των εργαζομένων σε όργανα εταιρικής διακυβέρνησης και αξιοπρεπείς κατώτατοι μισθοί είναι σημαντικά εργαλεία να επιτευχθεί αυτό. Απαιτούνται δημόσιες επενδύσεις στην εκπαίδευση, την υγεία και την προστασία του περιβάλλοντος τόσο για την αντιμετώπιση της υπάρχουσας ανισότητας όσο και για την αποτρέψουν την αύξησή τους. Αυτό, ωστόσο, είναι ιδιαίτερα δύσκολο, καθώς οι κυβερνήσεις πλούσιων χωρών έχουν γίνει φτωχές και σε μεγάλο βαθμό χρεωμένες. Η μείωση του δημόσιου χρέους δεν είναι σε καμία περίπτωση εύκολο έργο, αλλά υπάρχουν αρκετές επιλογές για να επιτευχθεί – συμπεριλαμβανομένης της φορολογίας του πλούτου, της ελάφρυνση του χρέους και του πληθωρισμό. Αυτά τα εργαλεία έχουν χρησιμοποιηθεί στην ιστορία από υπερχρεωμένες κυβερνήσεις, για να ενδυναμώσουν τις νεώτερες γενιές.