Macro

Η Αθήνα έπαψε πλέον να είναι η μόνη ευρωπαϊκή πρωτεύουσα χωρίς ισλαμικό τέμενος για την κάλυψη των θρησκευτικών αναγκών των μουσουλμάνων που διαμένουν στη χώρα μας. Ο Μαροκινός ιμάμης Μοχάμεντ Ζακί πραγματοποίησε την πρώτη προσευχή στον Βοτανικό την περασμένη εβδομάδα, εν μέσω πανδημίας, με μέτρα προστασίας και μικρή συμμετοχή πιστών. Πρόκειται, πάντως, για το άνοιγμα μιας νέας σελίδας στη διεθνή υποχρέωση της χώρας και μια καλή αρχή ώστε να καλυφθεί ένα απόλυτα κατοχυρωμένο θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, δεδομένου ότι στην Αττική κατοικούν χιλιάδες μουσουλμάνοι, οι οποίοι γίνονται ακόμα περισσότεροι τους θερινούς μήνες λόγω τουρισμού. Μέχρι τώρα οι μουσουλμάνοι της Αθήνας ήταν υποχρεωμένοι να προσεύχονται συνήθως σε αυτοσχέδια τζαμιά, σε υπόγεια και διαμερίσματα, εικόνα που εξέθετε τη χώρα διεθνώς για έλλειψη σεβασμού στη θρησκευτική ελευθερία και τη διαφορετικότητα. Η έναρξη λειτουργίας του –μετά και την ιστορική απόφαση για την εγκληματική οργάνωση των νεοναζί της Χρυσής Αυγής– είναι ένα ακόμα μήνυμα που εκπέμπεται κατά του ρατσισμού και της ισλαμοφοβίας. Μην ξεχνάμε ότι η εγκληματική οργάνωση είχε στοχοποιήσει τη μουσουλμανική κοινότητα με κηρύγματα του μίσους αλλά και συνεχείς επιθέσεις εναντίον μουσουλμάνων. Σε μια περίπτωση, μάλιστα, το 2010, το τάγμα εφόδου του Αγ. Παντελεήμονα έφτασε στο σημείο να επιχειρήσει να κάψει δεκάδες ανθρώπους ζωντανούς.

Στις παρούσες συνθήκες μαζικής ανεργίας, που αναμένεται να αυξηθεί μετά το δεύτερο λοκντάουν και όσα περιοριστικά μέτρα επακολουθήσουν αυτό το χειμώνα λόγω της αύξησης των λουκέτων και των αναδιαρθρώσεων επιχειρήσεων και κλάδων, γεννάται το ερώτημα γιατί η κυβέρνηση να βιάζεται να μειώσει τις εισφορές για την ανεργία, επιδιώκοντας μάλιστα τη συναίνεση των μισθωτών μέσω της οριακής βελτίωσης των μισθών τους λόγω της μείωσης των εργατικών εισφορών. Τι υπαγορεύει αυτήν τη βιασύνη, αν όχι η εμμονή στο νεοφιλελεύθερο αφήγημα παντός καιρού, ότι το εργατικό κόστος και η φορολογία είναι η πηγή όλων των δεινών, τα κύρια προβλήματα για τις επενδύσεις και την απασχόληση, ακόμα και όταν αυτό το αφήγημα είναι ολοφάνερα εκτός τόπου και χρόνου;

Για μεγάλο χρονικό διάστημα, ο κομμουνισμός αποτελούσε κομμάτι της «εβραϊκής συνωμοσίας». Ο μύθος του «εβραιομπολσεβικισμού» υπήρξε ισχυρός -και καταστροφικός- κατά τον 20ό αιώνα. Και τα υλικά του επανέρχονται στις μέρες μας, κάτω από διαφορετικό συνωμοσιολογικό μανδύα. Από τις αρχές του 20ού αιώνα, αποτελεί σημαντική συνιστώσα του συνωμοσιολογικού αντισημιτισμού, ο οποίος καλά κρατεί, παρ’ όλο που ο νέος εχθρός, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, είναι το Ισλάμ. Ακόμα και στις ΗΠΑ, όμως, όπου σε δύο μέρες θα στηθούν οι κάλπες, η Λευκή Αμερική βρίσκεται πάντα σε κίνδυνο από τους Εβραίους. Έντεκα νεκροί και έξι τραυματίες: αυτός είναι ο απολογισμός της τρομοκρατικής επίθεσης που διέπραξε στις 27 Οκτωβρίου 2018 ο Ρόμπερτ Μπράουν, ανοίγοντας πυρ σε μια συναγωγή του Πίτσμπουργκ (Πενσυλβανία). Πριν από την επίθεση, ο δράστης δημοσίευσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης πολλά ρατσιστικά μηνύματα, κατηγορώντας τους Εβραίους ότι συνωμοτούν για την καταστροφή της Λευκής Αμερικής, φέρνοντας στις ΗΠΑ μουσουλμάνους και άλλους ανεπιθύμητους μετανάστες. Και στις δύο όχθες του Ατλαντικού, αυτό ακριβώς το μείγμα ξενοφοβίας και αντισημιτισμού κυκλοφορεί στους κύκλους της Ακροδεξιάς και των υπερμάχων της υπεροχής της λευκής φυλής. Τον Αύγουστο του 2017, νεοναζί που συγκεντρώθηκαν στο Σάρλοτσβιλ της Βιρτζίνια για να υπερασπιστούν τα σύμβολα του Νότου φώναζαν το σύνθημα «Δεν θα μας αντικαταστήσετε», ένα σύνθημα που έχουν δανειστεί από τη γαλλική Ακροδεξιά, προσθέτοντας: «Οι Εβραίοι δεν θα μας αντικαταστήσουν». Στη Σκανδιναβία, στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην Πολωνία και στην Ελλάδα, ορισμένες ομάδες «υπεράσπισης της εθνικής ταυτότητας» υποστηρίζουν ότι τα «εβραϊκά» μέσα ενημέρωσης και οι «κοσμοπολίτες» φιλελεύθεροι σύμμαχοί τους υποθάλπουν την άφιξη προσφύγων από τον Νότο για να αντικαταστήσουν τους ευρωπαϊκούς πληθυσμούς.

Aν γι’ αυτούς η μεταθανάτιος ζωή αποτελεί συνέχεια της επίγειας, για τους άλλους, που πιστεύουν πως απλώς θα καταλήξουν στάχτη ή τροφή για τα σκουλήκια, η μετοχή στον κοινό πόνο δεν είναι «δώρο του Θεού» (Αναστάσιος). Είναι αυτό που τους επιφύλαξε όχι φυσικά ο θεός του Ιώβ που τους μισεί, ούτε το στραβό το ριζικό τους, αλλά το σύνολο των πολιτικών εκείνων που αναπαράγουν τις ανισότητες μέχρι τα στερνά, μέχρι την αρρώστια και το θάνατο. Διότι -ποιος δεν το σκέφτεται άραγε;- η θέση που καταλαμβάνεις στην κοινωνική διαστρωμάτωση είναι ευθέως ανάλογη της προσοχής που θα λάβεις την ώρα του «κοινού πόνου». Κοινώς, οι έρμοι οι προλετάριοι, που ούτε τα τεστ της διάγνωσης μπορούνε να πληρώσουν, πάντα, μα πάντα, πίσω από τους ιεράρχες θα ‘ρχονται. Η επίγεια εξουσία, στα δεξιά του Κυρίου και του πολιτικού φάσματος, θα δίνει στο ιερατείο την πρωτοκαθεδρία.

Η μελλοντική ανάγκη κεφαλαιακής ενίσχυσης της τράπεζας δεν αποφεύγεται με την προτεινόμενη μετατροπή των CoCos, και δεδομένων των αναμενόμενων ζημιών που καταγράφονται από τη κακή διαχείριση των κόκκινων δανείων, που φαίνεται και από δημοσιεύματα που αφορούν τον τρόπο που χαρίζουν εκατοντάδες εκατομμύρια σε φίλους επιχειρηματίες, η μελλοντική κεφαλαιακή ενίσχυση θα πρέπει να καλυφθεί με νέα αύξηση μετοχικού κεφαλαίου. Η νέα αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου, το ποσό της οποίας θα προσδιορισθεί με βάση τις ζημίες που θα προκύψουν, θα λειτουργήσει σαν εργαλείο για τη σημαντική απομείωση και συρρίκνωση της συμμετοχής του Δημοσίου, με δεδομένη την απαγόρευση συμμετοχής του ΤΧΣ και της βούλησης της κυβέρνησης και των θεσμών που εποπτεύουν το χρηματοπιστωτικό σύστημα, προκειμένου να προχωρήσει νέα ιδιωτικοποίηση. Αν οι κεφαλαιακές ανάγκες της τράπεζας προσδιορισθούν στα 600 εκατ., δεδομένου ότι η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών θα προσδιορισθεί με βάση την τρέχουσα τιμή της μετοχής (σήμερα κινείται στο επίπεδο 0,60 ευρώ ανά μετοχή) και την κερδοσκοπική πολιτική των συμμετεχόντων ιδιωτών μετόχων και των funds να πιέσουν την τιμή έκδοσης σε χαμηλά επίπεδα (με βάση την εμπειρία των τελευταίων αυξήσεων μετοχικών κεφαλαίων των τραπεζών), η συμμετοχή του Δημοσίου μέσω της συμμετοχής του ΤΧΣ ενδέχεται να υποστεί σημαντική συρρίκνωση και να κυμανθεί μετά την αύξηση των κεφαλαίων γύρω στο 15%, ανάλογα με την τιμή έκδοσης. Δηλαδή, οι ιδιώτες με 600 εκατ. ευρώ, μπορούν να ελέγχουν το 80-85% της τράπεζας, θέτοντας τη λειτουργία της τράπεζας, χρηματοδοτήσεις και διαχείριση κόκκινων δανείων, στην εξυπηρέτηση των δικών τους επιχειρηματικών προτεραιοτήτων, ενώ θα έχουν προστεθεί στο δημόσιο χρέος περίπου 2,5 δισ. ευρώ. Συμπέρασμα, με τη διαφαινόμενη, από διαρροές στον Τύπο, πρόταση της κυβέρνησης να πληρωθούν τα CοCos και να μην συμμετέχει το Δημόσιο μέσω του ΤΧΣ σε μελλοντική αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της τράπεζας, υλοποιείται το χειρότερο σενάριο για τα συμφέροντα του Δημοσίου. Δηλαδή, δεν θα εισπραχθούν οι τόκοι των CoCos για όσο διάστημα η τράπεζα έχει την υποχρέωση να τους καταβάλει και πραγματοποιείται σημαντική συρρίκνωση της συμμετοχής του ΤΧΣ, σε ποσοστό κατά το μισό έναντι του σημερινού ποσοστού.

Ποιος τελικά παρανομεί; Οι πολίτες, τα κόμματα, τα συνδικάτα, όσοι και όσες επέλεξαν να τιμήσουν την επέτειο του Πολυτεχνείου, αποδείχθηκαν για μια ακόμη φορά περισσότερο υπεύθυνοι από την κυβέρνηση της ΝΔ, η ανικανότητα και ο αυταρχισμός της οποίας είναι πλέον ορατά σε όλα τα επίπεδα. Καμιά κυβέρνηση δεν άντεξε, απλά εφαρμόζοντας βία και τρομοκρατία. Με βία και τρομοκρατία επιβάλλεσαι όταν φοβάσαι. Μια κυβέρνηση των ΜΑΤ αλλά όχι των ΜΕΘ, που επενδύει στην αστυνομία αλλά όχι και σε υγεία και παιδεία, που βρίσκεται διαρκώς απέναντι στους πολίτες, είναι μια κυβέρνηση αδύναμη και λίγη να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων.

Ο Ερντογάν νιώθει τις «δυσκολίες» πιο έντονα από όλους. Αντιλαμβάνεται από την πλευρά του ότι αυτός και η «δυναστεία» του καλπάζουν προς το ίδιο μέλλον στο οποίο καταδικάστηκαν όλες οι δυναστείες στην Ιστορία. Και προσπαθεί απεγνωσμένα να ωθήσει τους συμβούλους του να αντισταθούν. Καθώς ο καιρός περνάει, ο πανικός του Ερντογάν αυξάνεται, ο ίδιος παρακάμπτει όλο και περισσότερο τις νομικές διατυπώσεις και διαδικασίες, οι ναρκισσιστικές και αλαζονικές παρορμήσεις του κυριαρχούν, και έχοντας στερήσει τον εαυτό του από τα απαραίτητα μέσα και πολιτικές, καταλήγει σε βίαιες εκρήξεις. Το «απρόβλεπτο» του Ερντογάν είναι μάλλον μια ένδειξη της αστάθειας του καθεστώτος και του μεγέθους της κρίσης που σκιάζει τον ορίζοντα της Τουρκίας, παρά του προσωπικού του χαρακτήρα. Το καθεστώς έχει παγιδευτεί στο αδιέξοδο των ίδιων του των φιλοδοξιών και των αλυτρωτικών φαντασιώσεών του, ενώ έχει πιαστεί απροετοίμαστο στην κρίση. Οι κοινωνικές και δημοκρατικές δυνάμεις της Τουρκίας αγωνίζονται επίμονα ενάντια στην άνοδο του φασισμού από το 2015. Μπορούμε να πούμε χωρίς υπερβολή ότι, παρά τις άτολμες και χωρίς αρχές πολιτικές κατευνασμού εκ μέρους της Ευρώπης απέναντι στην ενός ανδρός αρχή του Ερντογάν - λόγω του δικού της επείγοντος να διατηρήσει την Άγκυρα ως κυματοθραύστη απέναντι στις προσφυγικές ροές - οι δημοκρατικές και λαϊκές δυνάμεις της Τουρκίας αντέκρουσαν αποφασιστικά το τυραννικό καθεστώς του Ερντογάν. Είναι καιρός να επανενωθούμε για τη δημοκρατία και τη λαϊκή κυριαρχία, καθώς η κρίση του καθεστώτος βαθαίνει κι εμείς δεν μπορούμε να κάνουμε ούτε βήμα πίσω. We shall overcome (Θα το ξεπεράσουμε).

Το γερμανικό νοσοκομειακό σύστημα, το οποίο απέχει πολύ από την ειδυλλιακή εικόνα που φιλοτέχνησαν γι’ αυτό τα ευρωπαϊκά μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, υποφέρει και αυτό από την έλλειψη μέσων και προσωπικού. Όλα τα συνδικάτα, τόσο των νοσοκόμων όσο και των γιατρών, οικτίρουν την κραυγαλέα έλλειψη νοσηλευτών στα νοσοκομεία. Μια μελέτη του Ιδρύματος Hans Böckler υπολογίζει ότι θα έπρεπε να δημιουργηθούν 100.000 θέσεις νοσοκόμων πλήρους απασχόλησης.1 Δεδομένου ότι η δουλειά του νοσοκόμου είναι εξαιρετικά σκληρή, υπάρχουν ακόμα και προκηρυγμένες θέσεις νοσοκόμων για την κάλυψη των οποίων δεν εκδηλώνεται κανένα ενδιαφέρον. Βέβαια, η Γερμανία έχει πολύ περισσότερες κλίνες ΜΕΘ συγκριτικά με τους Ευρωπαίους γείτονές της: 34 για 100.000 κατοίκους, έναντι 16,3 για την Γαλλία ή 8,6 για την Ιταλία.2 «Αν είχαμε όμως τον ίδιο αριθμό σοβαρά ασθενών από Covid-19 με τη Βόρεια Ιταλία, θα είχαμε μεν όντως διαθέσιμες κλίνες ΜΕΘ, όχι όμως και το απαραίτητο προσωπικό για να αναλάβει τους ασθενείς» διαπιστώνει ειρωνικά η Νάντια Ράκοβιτς, επικεφαλής της Ένωσης Δημοκρατικών Γιατρών (VdÄÄ). Μάλιστα, μερικούς μήνες πριν από την επιδημία, η Γερμανία συζητούσε ακόμη και το κατά πόσο είναι ορθό να διατηρούνται τόσες πολλές νοσοκομειακές κλίνες: μια μελέτη του Ιδρύματος Bertelsmann συνιστούσε να κλείσουν τα μισά νοσοκομεία της χώρας.3 «Κι ύστερα ήρθε ο κορωνοϊός και όλος ο κόσμος κατάλαβε ότι είναι πράγματι καλό να υπάρχουν πολλά νοσοκομεία και κλίνες» παρατηρεί η Ράκοβιτς.

Το ότι οι αγορές του χρήματος κινούνται με άλματα τύπου «V» δεν σημαίνει καθόλου ότι το ίδιο θα συμβεί αργά ή γρήγορα στην πραγματική οικονομία. Η ιδιομορφία και η μοναδικότητα αυτής της κρίσης -κι αυτό μπορεί να ακούγεται σαν ανέξοδη μελλοντολογία, αλλά δεν είναι, το λέει ακόμα και η Λαγκάρντ- είναι ότι, ακόμη κι όταν η πανδημία περάσει, θα έχει αφήσει πίσω της κοινωνικά συντρίμμια. Εκατομμύρια επιχειρήσεις βυθισμένες στα χρέη, εκατομμύρια χαμένες θέσεις εργασίας, εκατομμύρια εργαζόμενους με μειωμένες αποδοχές, εκατομμύρια νοικοκυριά με συρρικνωμένα εισοδήματα, εκατομμύρια νέους με προοπτικές ζωής πολύ χειρότερες από των γονιών και των παππούδων τους, εκτεθειμένους στον κίνδυνο φτώχειας, στις χαώδεις ανισότητες, στην αυταρχική εκτροπή και στην ψηφιακή επιτήρηση. Σ’ αυτό το ζοφερό φορτίο, λοιπόν, η μόνη εκδοχή του «V» που ταιριάζει είναι αυτή της κοινωνικής έκρηξης.

Σίνκλερ Λιούις «Δεν γίνονται αυτά εδώ», μτφ. Νίκος Α. Μάντης, εκδόσεις Καστανιώτη, 2016 Θέμα του βιβλίου, η εκλογή (όχι η επιβολή…) ενός φασίστα στην προεδρία των ΗΠΑ. Παραμονές εκλογών του 1936, σε μια εποχή κρίσης και κοινωνικής ανησυχίας, με τον φασισμό και τον ναζισμό να ισχυροποιούνται στην Ευρώπη, ο υποψήφιος για την προεδρία, γερουσιαστής Μπερζέλιους Γουίντριπ σπέρνει στην κοινωνία ένα κλίμα φόβου με έναν λόγο κοινωνικού φασισμού που θα μπορούσε να βγαίνει από τις σημερινές εφημερίδες, όχι μόνο των ΗΠΑ, και παρουσιάζει μια πολιτική πρόταση στηριγμένη στις «παραδοσιακές αξίες»: τον πουριτανισμό, τον πατριωτισμό (που φέρνει βέβαια εξοπλισμούς) κ.λπ. Η μόρφωση περιγράφεται πια ως πρόβλημα και οι διανοούμενοι ως ανεπιθύμητοι, ενώ παντού ανακαλύπτονται επικίνδυνοι εχθροί: εβραίοι και κομμουνιστές.