Macro

17
11

Η ευρωπαϊκή Aριστερά απέναντι στα δύσκολα

Η διατύπωση απλών ριζοσπαστικών αιτημάτων σε ένα μίνιμουμ αλλά πραγματικά προοδευτικό εναλλακτικό πρόγραμμα μπορεί να είναι μια νέα αρχή για τις δυνάμεις του αριστερού χώρου. Πάνω σε πολύ απλά πράγματα μπορούν διαφορετικές δυνάμεις και ρεύματα να υπερβούν την εσωστρέφεια, την επιφυλακτικότητα και τις αέναες ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, πάνω στις οποίες έχουν διαμορφώσει ιστορικά την ταυτότητά τους. Ακόμα περισσότερο, ένα τέτοιο μίνιμουμ πρόγραμμα μπορεί να ξανασυνδέσει τις δυνάμεις αυτές με τα ευρύτερα κοινωνικά στρώματα και να διαμορφώσει νέες πλειοψηφίες.
17
11

Η λογοκρισία στη δημοκρατία

Μετά την αποκατάσταση της δημοκρατίας, πολλοί ήταν αυτοί που πίστευαν πως η λογοκρισία ήταν πια παρελθόν για τη χώρα. Φυσικά η λογοκρισία σήμερα δεν έχει σχέση ως φαινόμενο με αυτό που η χώρα βίωσε ως το 1974, και θα ήταν μείζον λάθος να αγνοήσουμε την τομή της μεταπολίτευσης. Ταυτόχρονα όμως αυτή η τομή δεν πρέπει να μας κάνει να απωθούμε τις συνέχειες της ιστορίας. Μια πολύ πιθανή απάντηση πάντως στο ερώτημα γιατί το θέμα «λογοκρισία» στην Ελλάδα δεν έχει αποτελέσει αυτοτελές αντικείμενο διεπιστημονικής έρευνας και γιατί τόσο το ιστορικό βάθος όσο και η κοινωνική διείσδυση των φαινομένων λογοκρισίας δεν έχουν επαρκώς μελετηθεί ίσως να βρίσκεται στην εδραιωμένη πεποίθηση στον δημόσιο λόγο της χώρας πως «η λογοκρισία σταμάτησε με τη Χούντα». Κατ’ αυτή την αφήγηση, «μεταπολίτευση» και «λογοκρισία» αλληλοαποκλείονται. Ωστόσο, όπως μαρτυρούν τα κείμενα και λήμματα αυτού του τόμου, τα πράγματα είναι ασφαλώς πιο σύνθετα: Η λογοκρισία στη μεταπολιτευτική Ελλάδα μετατράπηκε σταδιακά σε εξαίρεση, παρέμεινε όμως ικανή να δίνει κατά καιρούς νέες πνοές στον πάλαι ποτέ κανόνα του κράτους. ΠΗΝΕΛΟΠΗ ΠΕΤΣΙΝΗ - ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΠΟΥΛΟΣ (επιμ.), Λεξικό λογοκρισίας στην Ελλάδα: Καχεκτική δημοκρατία, δικτατορία, μεταπολίτευση
17
11

Ούτε ο Θεός δεν μπορεί!

Όλοι τους αποδεικνύονται μικρής πολιτικής αξίας. Άνθρωποι που του έχουν «αγοράσει» η αλαζονεία, η έπαρση, η πεποίθηση μιας αδιανόητης ex officio αθωότητας, η θωρακισμένη παντοιοτρόπως και πανταχόθεν μεγαλωνυμία του λαιμοδέτη και του μανικετόκουμπου. Κλεισμένοι στον μικρόκοσμό τους δεν άκουσαν (κι αν άκουσαν, θεώρησαν πως δεν τους αγγίζει και προσπέρασαν πηγαίνοντας για τένις) τη φοβερή φράση του Νίτσε «Αυτός που αγοράζεται είναι μικρής αξίας». «Αγορασμένοι» λοιπόν από τα θέλγητρα που παρέχει η στρεβλή χρήση εντολής από τον λαό, ας μη χαμηλώνουν κι άλλο την ήδη μικρή τους αξία. Αλλά βέβαια. Όταν ο ένας έχει ξεχάσει ότι οι οροθετικές γυναίκες ήταν άνθρωποι και τις διαπόμπευσε, ο άλλος πανηγυρίζει ότι τα αδικήματα παραγράφηκαν «τακτοποιώντας» τον νόμο στα μέτρα του για την «κατά νόμους» αθωότητά του, ενώ ο τρίτος αποτελεί την επιτομή εκείνου που αδυνατεί να κατανοήσει ότι «ουκ αεί άρχει», τότε μάλλον ματαιοδοξεί όποιος ελπίζει σε περισσότερα πράγματα.
17
11

Serge Halimi: Με αφορμή την Ελλάδα, γιατί πρέπει να σπάσουμε το μιντιακό λουκέτο

Μια και διαρκώς προτάσσεται η δημοκρατία, πότε ακριβώς αποφασίσαμε συλλογικά, με ποια ψηφοφορία, ότι την πληροφόρησή μας θα ελέγχει μια χούφτα μεγάλων επιχειρήσεων που η πρώτη τους έννοια είναι το μέγιστο κέρδος από τις διαφημίσεις ή η επιρροή τους στην πολιτική εξουσία; Είναι ερωτήματα που κανείς δεν θέτει. Και που, συνεπώς, θα συνεχίσουν να τίθενται όσο δεν απαντώνται. (...) Ας το θέσουμε ωμά: πρέπει να πάψει να μας εκπλήσσει το γεγονός ότι ένα θεμελιωδώς φαύλο σύστημα πληροφόρησης παράγει μια ενημέρωση επικίνδυνη για τη δημοκρατία.
16
11

Νοέμβριος 1918: Η επανάσταση στη Γερμανία

Η επανάσταση του Νοεμβρίου 1918 ήταν μια αυθόρμητη συνεργασία ανάμεσα σε επαναστάτες εργαζομένους και ριζοσπαστικοποιημένους στρατιώτες. Οι πρώτοι απαιτούσαν πολιτικά και εργατικά δικαιώματα· οι δεύτεροι απαιτούσαν τέλος στον πόλεμο και ξήλωμα του πρωσικού μιλιταρισμού.
15
11

Μιλάει ο Κ. Σημίτης!

Το σύστημα αυτό το θυμόμαστε πολύ καλά, από την οκταετία 1996-2004. Ήταν η οκταετία που οι μίζες για τους εξοπλισμούς είχαν απογειωθεί. Που οι μεγαλοϊδιοκτήτες του Τύπου και οι καναλάρχες λειτουργούσαν σαν κράτος εν κράτει. Που οι δημόσιες επιχειρήσεις στην ενέργεια και τις τηλεπικοινωνίες λειτουργούσαν για το συμφέρον ιδιωτικών εταιρειών. Που η Siemens πλήρωνε το ΠΑΣΟΚ σε σακούλες. Που οι τράπεζες κερδοσκοπούσαν ανεξέλεγκτα με την αυξημένη ψαλίδα των επιτοκίων και τους καταχρηστικούς όρους. Που τα κοινοτικά κονδύλια ήταν αντικείμενο διασπάθισης και λεηλασίας. Που φαγώθηκαν τα λεφτά για το Κτηματολόγιο. Που οι τεράστιες υπερβάσεις προϋπολογισμού ήταν κανόνας για τα δημόσια έργα. Που οι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν με απευθείας αναθέσεις. Που η διαφθορά ήταν κανόνας, στην αστυνομία, τις εφορίες, τα τελωνεία, τις πολεοδομίες, τους αγροτικούς συνεταιρισμούς, τα νοσοκομεία, τα δασαρχεία, τις αθλητικές ομοσπονδίες, τα προξενεία, τους δήμους, παντού. Που οι ΜΚΟ κάνανε πάρτι με τα μυστικά κονδύλια. Αυτό το σύστημα, ο Κ. Σημίτης το υπηρέτησε με αταλάντευτη συνέπεια.
15
11

Η Αθήνα δεν σας ανήκει

Όχι κύριε Μπακογιάννη, η Αθήνα δεν σας ανήκει, σας ανήκει η ακόρεστη ανάγκη για εξουσία και αυτό εκφράζετε όταν βλέπετε την Αθήνα σαν μια ιδιοκτησία. Τα συνθήματά σας, όσο κι αν ευαγγελίζεστε την ανανέωση, φαντάζουν δυσοίωνα και απειλητικά, και δεν μπορούν να κρύψουν ένα δήμαρχο – αφεντικό. Ούτε οι πολίτες της Αθήνας είναι χειραγωγήσιμα, λοβοτομημένα φαντάσματα που θα παπαγαλίσουν τις ιδέες της ΝΔ. Η πόλη δεν ανήκει σε κανέναν, ούτε και στους ψηφοφόρους σας, όπως αφήνετε να εννοηθεί.
14
11

Οι πολιτικοί όροι μιας ιδεολογικής δέσμευσης

Ο χωρισμός εκκλησίας και κράτους είναι μια θέση που δεν προσιδιάζει αποκλειστικά στην αριστερά. Υπό ορισμένες συνθήκες, ο χωρισμός αυτός έχει απαιτηθεί και έχει πραγματοποιηθεί, με απόλυτο και συχνά βίαιο τρόπο, από πολιτικές δυνάμεις που ελάχιστη σχέση είχαν με την εργατική τάξη και το σοσιαλισμό. Αυτό σημαίνει ότι η απαίτηση για έναν τέτοιο χωρισμό δεν προκύπτει μόνο από τη γενική ιδεολογική αντιπαλότητα με τις θρησκευτικές ιδεολογίες και την αντίθεση με τους μηχανισμούς που αυτές οικοδομούν. Προκύπτει, και παίρνει τη συγκεκριμένη κάθε φορά μορφή, από τους συγκεκριμένους πολιτικούς όρους με τους οποίους τίθεται σε κάθε περίπτωση, σε κάθε κοινωνία το ζήτημα του χωρισμού.
13
11

Εκλογές στη Βραζιλία: H βαρβαρότητα ως επιλογή

Ο Μπολσοναρισμός είναι η νέα έκφραση ενός παλιού φαινομένου στη Βραζιλία, τη μαχητική είσοδο στην πολιτική νέων κοινωνικών ομάδων, ένα κίνημα που διεκδικεί «βαρβαρότητα και όχι σοσιαλισμό» με την ελπίδα να ξεφύγει από το εγγενές αδιέξοδο που το ίδιο το σύστημα δημιουργεί. Ελπίζει να συνδυάσει το ισχυρότερο αυταρχικό κράτος για τους φτωχούς με την απόλυτη ασυδοσία των κεφαλαίων, την ανεμπόδιστη κερδοφορία με την απόλυτη καταστολή.
13
11

Όταν μεγαλώσω, θα ανοίξω ίδρυμα

Στο σημερινό, σκληρότερο από ποτέ, υπαρκτό καπιταλισμό, «το χρήμα εξουσιάζει την κυβερνητική πολιτική, οι ηγέτες συνδέονται στενά με ένα δίκτυο πολυδισεκατομμυριούχων ολιγαρχών που θεωρούν ότι ο κόσμος είναι το οικονομικό τους παιχνιδάκι». Και αυτοί οι πολυδισεκατομμυριούχοι ολιγάρχες είναι οι ίδιοι κάτοχοι των ιδρυμάτων, που, ενώ κατ’ επίφαση ανακουφίζουν τους προλετάριους, στην πραγματικότητα πρωτοστατούν «στην αναπτυσσόμενη παγκόσμια κίνηση προς τον αυταρχισμό, την ολιγαρχία, την κλεπτοκρατία». Βαθύνουν έτσι την ταξική ανισότητα, σταθεροποιούν τη σχέση εξουσίας με τους αναξιοπαθούντες εργαζόμενούς τους, αποδεικνύοντας έτσι πως τα ιδρύματά τους είναι ακραία νεοφιλελεύθερα μορφώματα. Τι κι αν χαρίζουν υπολογιστές σε -λίγα- σχολεία; Τι κι αν παραδίδουν -ολίγα- ασθενοφόρα στα νοσοκομεία; Τι κι αν σπονσοράρουν θεατρικές παραστάσεις; Είναι βέβαιο πως αν πλήρωναν τους φόρους τους κανονικά, τα κράτη δεν θα είχαν ανάγκη την -υποτιθέμενη- κοινωνική τους ευαισθησία. Και ούτε θα ένιωθαν την ηθική υποχρέωση να βαφτίζουν με τα ονόματα «λαμπρών ευεργετών» δρόμους, λιμάνια, πλατείες, νοσοκομεία. Εάν πράγματι οι «ιδρυματούχοι» οραματίζονταν «την ενίσχυση της δημοκρατίας, την ισότητα, την οικονομική, κοινωνική, φυλετική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη», θα ήταν οι πρώτοι που θα υπεραμύνονταν των συλλογικών συμβάσεων, της εφαρμογής του 35ωρου, της αύξησης του κατώτατου μισθού στα 1.200 ευρώ -άραγε με ολιγότερα ζει κανείς αξιοπρεπώς;-, του σεβασμού των δικαιωμάτων των εγκύων και των γονιών κάθε φύλου, της ισχύς των συνδικάτων. Θα υπεραμύνονταν επίσης, όπως οι εστεμμένες των καλλιστείων, όσο κλισέ κι αν ακούγονται, της παγκόσμιας ειρήνης, της καταπολέμησης της πείνας, της προστασίας του περιβάλλοντος. Αξίες από τις οποίες διαπνέονται τα σχολικά εγχειρίδια, ενώ πλήθος εκπαιδευτικών προγραμμάτων βασίζονται σ’ αυτές.