Macro

Η Γεωργία Μπίκα είναι η γυναίκα που είχε το θηριώδες θάρρος, καθώς και το τεράστιο…

Το ερώτημα του τίτλου είναι αειπάρθενο μέσα στους κόλπους της αριστερόστροφης κινηματικής κοινότητας. Οι προσδοκίες…

Είναι το βασικό εισόδημα πολιτικά εφικτό; Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι μεγάλες μερίδες του πληθυσμού που σήμερα θεωρούν το βασικό εισόδημα άδικο ή αναποτελεσματικό μπορεί να μεταπειστούν. Παραθέτουν προς επίρρωση πρόσφατες συζητήσεις υπέρ του βασικού εισοδήματος από σοσιαλιστικά, φεμινιστικά και φιλελεύθερα κινήματα, καθώς και από την πλευρά των εργοδοτών. Κατά συνέπεια, ισχυρίζονται ότι η υιοθέτηση ενός βασικού εισοδήματος μπορεί να είναι θέμα χρόνου. Ωστόσο, εδώ παρεισφρέουν οι ηθικές και οικονομικές αμφιβολίες που ανέφερα παραπάνω. Τα συνδικάτα και οι σοσιαλιστές, για παράδειγμα, τείνουν να προτιμούν μια πολιτική πλήρους απασχόλησης και μισθολογικών επιδοτήσεων έναντι του βασικού εισοδήματος, αφού θεωρούν ότι το δεύτερο δεν ενισχύει την ικανότητα των εργαζομένων να διεκδικούν αυξήσεις και καλύτερες συνθήκες εργασίας με τους δικούς τους όρους. Λένε, δηλαδή, ότι το βασικό εισόδημα είναι αντισολινταριστικό με τη ρολσιανή έννοια. Ταυτόχρονα, το βασικό εισόδημα συναρτά μονομερώς την ατομική «πραγματική ελευθερία» από την κρατική πρωτοβουλία και την αυθαίρετη εξουσία των γραφειοκρατών που το ρυθμίζουν. Αυτές οι ανησυχίες ενισχύονται από το πρόβλημα της οικονομικής βιωσιμότητας στο πλαίσιο του υπαρκτού καπιταλισμού. Από τη μία, ένα σχετικά υψηλό βασικό εισόδημα (π.χ. 1.300–2.000 ευρώ τον μήνα), χρηματοδοτούμενο από τη φορολογία κεφαλαίου, αντιβαίνει στα συμφέροντα του μεγάλου κεφαλαίου, ακριβώς στον βαθμό που προστατεύει τους εργαζόμενους από εργασιακές σχέσεις εκμετάλλευσης. Από την άλλη, ένα σχετικά χαμηλό βασικό εισόδημα (π.χ. 300–1.000 ευρώ) προστατεύει το κεφάλαιο από την απουσία ενεργής ζήτησης για τα προϊόντα τους, ιδιαίτερα ενόψει την επαπειλούμενης μαζικής τεχνολογικής ανεργίας. Δεν είναι τυχαίο, για παράδειγμα, ότι μεγάλη μερίδα της Silicon Valley στηρίζει το βασικό εισόδημα. Αν, λοιπόν, αυτό χρησιμοποιηθεί ως υποκατάστατο του συστήματος πρόνοιας και της έκτασης της δημόσιας εξουσίας γενικότερα, τότε το πιο πιθανό είναι να καταλήξουμε σε μια ισορροπία σχετικά χαμηλού βασικού εισοδήματος, που μάλλον θα υποστηρίζει, παρά θα υποσκάπτει, τα σχέδια της άρχουσας τάξης. Με άλλα λόγια, το μόνο πολιτικά εφικτό βασικό εισόδημα μπορεί να είναι οικονομικά βιώσιμο μόνο για τους πλούσιους και ηθικά δικαιολογημένο μόνο υπό την έννοια ότι οποιοδήποτε σύστημα κοινωνικής πρόνοιας είναι δικαιολογημένο, αν και ανεπαρκές για την ισότητα και την ελευθερία όλων.

Είναι, λοιπόν, ο καπιταλισμός: η υποτιθέμενη κακία της φύσης δεν είναι παρά η αντανάκλαση της απανθρωπιάς. Οι δήθεν θεομηνίες, ως καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, αναδεικνύουν τις δομικές ανεπάρκειες του συστήματος. Οι ιθύνοντες της Αττικής Οδού Α.Ε. δεν διαθέτουν το στοιχειώδες αντανακλαστικό της αλληλεγγύης, να απλώνεις δηλαδή ενστικτωδώς το χέρι για να βαστήξεις εκείνον που πέφτει. Το ίδιο και οι πολιτικοί εκπρόσωποί τους: αποποιούνται την ευθύνη και ξεμπερδεύουν με τον συνήθη τρόπο, πληρώνοντας. Με το δεδομένο μιας πολιτικά οικογενειακής σχέσης, λύνουν από κοινού την υπόθεση, με 2 χιλιάρικα το κεφάλι. Αυτό ξέρουν, αυτό κάνουν. Αλλά και οι ταπεινωμένοι της Αττικής Οδού, μαζί με τους ταπεινωμένους στη Μεσογείων, στην Κατεχάκη ή όπου αλλού, μπορούν να αντεπιτεθούν: αντί να αρκεστούν στα τριάκοντα αργύρια που τους τάζει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, να τα αρνηθούν και να προσφύγουν μαζικά σε αγωγές απαιτώντας διπλά και τρίδιπλα.

Το να μη τα καταφέρνεις στα πολύ έκτακτα καιρικά φαινόμενα, όπως αυτό που βιώνουμε στην Αττική, δεν είναι παράλογο. Η Αθήνα δεν είναι μαθημένη, ούτε μπορεί εύκολα να μάθει από τέτοιο χιόνι. Η επιχειρησιακή αποτυχία στη συνθήκη αυτή δεν είναι λοιπόν εκτός προγράμματος. Όταν όμως είναι η δεύτερη στη σειρά μέσα στις τρεις μήνες, μετά από μισό εκατομύριο στρέμματα στάχτη τον Αύγουστο, είναι να σε βάζει σε επώδυνες σκέψεις, αν είσαι στο κουμάντο: "Τι πάει λάθος στον τρόπο μου;" Το να πιστεύεις λοιπόν συνάμα - κι αυτό να το μαρτυράει το μονίμως ναπολεόντειο ύφος σου - ότι "εγώ είμαι κι άλλος κανένας" κι ότι "εγώ είμαι άριστος ενώ οι άλλοι άχρηστοι" είναι παράγοντας που επιτείνει την αποτυχία. Διότι, ουσιαστικά δεν προσπαθείς να βελτιωθείς, παρά μόνο να δείχνεις πως τάχα είσαι μάχιμος, ενώ είσαι γυμνός. Κι αυτό διότι πρώτος κατάπιες το παραμύθι της επιτελικής σου ετοιμότητας. Είναι πιθανό η σεμνότητα να σώζει κάτι στην αποτυχία, έστω από στοιχειώδη οίκτο. Ο σεμνός αποτυχημένος δεν είναι αντιπαθής. Ο αποτυχημένος αλαζόνας δεν μπορεί να είναι συμπαθής όμως. Ποτέ.

Με το τρίτο συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ και την πρόταση του προέδρου του για την…

Η πρόταση του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ - Π.Σ. για την εκλογή των μελών της Κεντρικής…

Ας απαλλαγούμε κατ’ αρχάς από κάποιο αποπροσανατολιστικό δίλημμα. Το αριστερό κόμμα δεν είναι ούτε «μέσο»…

Η αποσυσχέτιση της εκλογής των οργάνων από τη συζήτηση του συνεδριακού σώματος υποτιμά την εσωτερική δημοκρατία. Συνιστά δε την αποθέωση των μηχανισμών καθώς και την πριμοδότηση όσων έχουν την κάθε είδους αναγνωρισιμότητα, σε βάρος των λιγότερο γνωστών αλλά αναγκαίων συντρόφων, ιδιαίτερα από την περιφέρεια. Έχουμε ανάγκη από προτάσεις που θα ενθαρρύνουν την ουσιαστική συμμετοχή των μελών μας στη διαμόρφωση των αποφάσεων και όχι την αντιμετώπισή τους ως απλών οπαδών. Το κόμμα μας δεν πρέπει να μετατραπεί σε άθροισμα μηχανισμών πολιτευτών. Το παράδειγμα τέτοιου τύπου κομμάτων είναι δίπλα μας και δεν έχει σχέση με ένα νέο μοντέλο άσκησης πολιτικής. Δεν είναι αυτό το κόμμα των μελών που διακηρύσσουμε. Αντίθετα, πολλές από τις προτάσεις της Επιτροπής Καταστατικού είναι σε θετική κατεύθυνση. Τέλος, θεωρώ απαράδεκτη την ενοχοποίηση της κατάθεσης της όποιας άποψης γύρω από όλα αυτά τα ζητήματα μπροστά στο συνέδριο. Αυτό που συμβαίνει το τελευταίο διάστημα, η στοχοποίηση συντρόφων επειδή συμμετέχουν στον δημόσιο διάλογο, είναι έξω από το ήθος της Αριστεράς και συνιστά διολίσθηση σε έναν απίστευτο λαϊκισμό που δεν τιμά κανέναν.

Επί της ουσίας κανένας τομέας του επιτελικού κράτους δε λειτούργησε και όχι μόνο λόγω της αχρηστίας των αρίστων αλλά επειδή είναι στρατηγικός προσανατολισμός αυτής της κυβέρνησης κι όχι μόνο αυτής. Η παραχώρηση αρμοδιοτήτων κοινής ωφέλειας σε ιδιώτες από το κράτος κατά το πλείστον με τα χρήματα των φορολογούμενων με προσπορισμός αθέμιτου οφέλους από συνασπισμένους ιδιώτες είναι ο λόγος. Αυτοί, οι «εθνικοί πρωταθλητές», όπως είναι γνωστοί στη βιβλιογραφία κατά την στρατηγική αυτή, είναι ο τρόπος να έχουμε εταιρείες που μπορούν να είναι μέσης οικονομικής εμβέλειας κι άρα ανταγωνιστικές με τις αντίστοιχες του εξωτερικού. Το φαλημέντο αυτής της υπόθεσης εργασίας το λουζόμαστε. Οι κατασκευαστικές επιλέχθηκαν γι’ αυτό το ρόλο από την περίοδο του εκσυγχρονισμού του Σημίτη. Ο εξαφανισμένος εδώ και δυο 24ώρα Πρωθυπουργός επενδύει τα πάντα στην επικοινωνία: ό, τι κακό γίνεται φταίει η διοίκηση ή οι υπουργοί, ό, τι καλό γίνεται συμβαίνει «με εντολή Μητσοτάκη». Αυτή την αγυρτεία η κοινωνία και την καταλαβαίνει και την νευριάζει. Η κυβέρνηση χάνει μέσα σε λίγο χρόνο ό, τι προσπαθεί να μαζέψει από τις απώλειες που διαρκώς έχει στα ποιοτικά και ποσοτικά στοιχεία των δημοσκοπήσεων. Ο δε περιφερειάρχης της περισσότερο κακό κάνει με το να υπάρχει κι ίσως αυτός θα έπρεπε να είναι ο εξαφανισμένος κι όχι ο Μητσοτάκης. Χρειάζεται να είναι πάνδημο, κινηματικό αίτημα η επανακρατικοποίηση κρίσιμων και ζωτικών τομέων της οικονομίας. Οι εθνικοί δρόμοι, η ΔΕΗ, τα δίκτυα, η Υγεία κ.ο.κ. όταν τους δίνονται οι πόροι διασφαλίζουν την κοινή ωφέλεια διαμορφώνουν συνθήκες ποιοτικών υπηρεσιών για όλους και χωρίς μεγάλο κόστος. Η ΕΥΔΑΠ που δεν έχει ιδιωτικοποιηθεί πιστοποιεί του λόγου το αληθές: είναι ο μόνος λογαριασμός που δεν ενδιαφέρει κανέναν να ανοίξει αμέσως μόλις τον δει γιατί είναι βέβαιο πως το κόστος θα είναι πολύ μικρό. Υπάρχει ένα μομέντουμ για τη σύνολη αντιπολίτευση που πρέπει να το εκμεταλλευτεί. Προτάσεις νόμου, διαδηλώσεις, νομική συμπαράσταση σε εγκλωβισμένους είναι τρόποι ανάμεσα σε πολλούς άλλους. Τα παράθυρα αυτού του είδους δε μένουν για πάντα ανοιχτά και το timing δεν περιμένει πότε θα είναι έτοιμη η αντιπολίτευση να πει και να κάνει όσα πρέπει. Είναι εκεί για μια στιγμή και έπειτα χάνεται γιατί ο σωστό χρόνος με την επινόηση του κατάλληλου πολιτικού λόγου πρέπει να συγχρονίζονται όπως το γκάζι με το συμπλέχτη. Αλλιώς ή σβήνει ή κλωτσάει.