Γιώργος Στάμου

21
07

Όταν ο νεοφιλελευθερισμός ανακαλύπτει τον εθνικισμό, τον τεχνοκρατισμό και τη ρεπουμπλικανική δημοκρατία

Στο επίπεδο της ιδεολογίας το έδαφος είναι έτοιμο από καιρό και εκφέρεται στη βάση μιας ορολογίας που κυριαρχείται από ουδέτερα αυτονόητα, στην πραγματικότητα όμως έννοιες υπερφορτισμένες με κοινωνικό φορτίο νεοφιλελεύθερης προέλευσης. Γνωστότεροι όροι είναι οι καλές πρακτικές, οι ευγενείς συμπεριφορές, η αριστεία, η ευελιξία, και προπάντων η αποτελεσματικότητα. Την ίδια στιγμή, εμφανίζονται ως αυταξία δομές έξω από κάθε έλεγχο, όπως ορισμένες μη κυβερνητικές οργανώσεις, άλλες αυτόνομες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ανεξάρτητες αρχές, θεσμοθετημένες δομές έξω από κάθε έλεγχο, όπως η Τράπεζα της Ελλάδος, το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, το Υπερταμείο κ.ά. Στην πράξη, οι τεχνοκρατικές λογικές και οι ανεξάρτητες δομές διαμορφώνουν ένα άκαμπτο αριστοκρατικό πλαίσιο παλαιο-ρεπουμπλικανικής έμπνευσης. Σε αυτή τη συγκυρία αναδύονται αντιλήψεις που περιγράφουν την κοινωνική δυναμική ως διαδοχή γεγονότων που ελέγχονται από διαταξικές δυνάμεις, όπως η θρησκεία, τα ηθικοπολιτικά στερεότυπα κλπ. Αυτό διευκολύνει τη διαμόρφωση τοπίου, όπου κυριαρχούν οι τεχνοκρατικές ελίτ και η δήθεν αξιοκρατία των άριστων, ενώ τίθενται και απαράβατοι περιορισμοί. Εντέλει, η ελευθερία των πολιτικών επιλογών, δηλαδή η Δημοκρατία νοείται μόνο εντός αυτών των απαράβατων πλαισίων.
21
12

Η Ευρώπη σε σταυροδρόμι: δημοκρατική ανασυγκρότηση ή ακροδεξιά αποδόμηση;

Σήμερα στη χώρα συνυπάρχουν και αντιμάχονται στοιχεία που ευνοούν αυταρχικές λύσεις, όπως για παράδειγμα οι ανεξάρτητες αρχές, και στοιχεία που έστω και σε σπερματικό επίπεδο ευνοούν λύσεις κοινοτικές/συλλογικές όπως είναι οι δομές κοινωνικής οικονομίας, οι δομές αλληλέγγυας οικονομίας και οικονομίας των άμεσων ανταλλαγών κ.ά. Πάντως, απέναντι στον Εθνικό Φιλελευθερισμό, τα απελευθερωτικά κοινωνικά κινήματα, εκείνο για τα φύλα, το αντιρατσιστικό κ.ά., η προβληματική και η πρακτική των οποίων έχει σφυρηλατηθεί ακριβώς εκεί που εκδηλώνεται η καθημερινότητα των ανθρώπων, παρέχουν σε έναν κάποιο βαθμό προοπτικές για αριστερές εξόδους, πάντα στο επίπεδο των διαδικασιών παραγωγικής ανασυγκρότησης.
09
10

Η Aριστερά στην εποχή του οικονομικού νεοφιλελευθερισμού και της ρεπουμπλικανικής δημοκρατίας των ελίτ

Είναι σφάλμα η ταύτιση του κόμματος με την κυβέρνηση, και είναι επίσης σφάλμα η αποδυνάμωση της κομματικής τοπικότητας υπέρ των περιφερειακών δομών με το αιτιολογικό ότι αυτό ανταποκρίνεται καλύτερα στη σύγχρονη οργάνωση του κράτους. Στην πράξη, αυτές οι ιδέες αναπαράγουν άθελά τους τον ελιτισμό του οικονομικού και πολιτικού υβριδίου που περιέγραψα πιο πάνω, αποδυναμώνουν τον κοινωνικό χαρακτήρα των αγώνων και παραχωρούν την πρωτοκαθεδρία στο πολιτικό στοιχείο. Οι συνέπειες, νομίζω, αναμενόμενες: το κόμμα χάνει γρήγορα τη δυναμική του και υποκαθίσταται από συνωστισμούς στα πολιτικά γραφεία υπουργών, βουλευτών, πολιτευτών. Το γνωστό ελιτίστικο μοντέλο της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ απέναντι στο οποίο πολεμήσαμε τόσα χρόνια.