Νίκος Σερβετάς

Αναμενόμενα ήταν τα αποτελέσματα των εκλογών της περασμένης Κυριακής στη Σουηδία και επιβεβαιώνουν, για άλλη…

Από τη δημιουργία του ο ΣΥΡΙΖΑ έχει να αντιπαλέψει την εχθρική στάση των μέσων ενημέρωσης,…

Η Βόρεια Ιρλανδία δείχνει να είναι και πάλι ένα καζάνι που βράζει: -Ίσως αυτή τη φορά οι εσωτερικές αντιθέσεις να έχουν αμβλυνθεί απέναντι στον κοινό, πλέον, «εχθρό» που είναι το Λονδίνο. -Ίσως οι προσδοκίες που δημιούργησε η Συμφωνία της Μεγάλης Παρασκευής του 1998 –με την οποία επήλθε ειρήνευση στην ένοπλη σύγκρουση που είχε αρχίσει το 1969- και θεωρήθηκε κεκτημένο από την πλευρά των καθολικών να δημιουργεί σήμερα άλλου τύπου δεδομένα απέναντι στο ζήτημα της ενοποίησης της Βόρειας Ιρλανδίας και της Δημοκρατίας της Ιρλανδίας. Πάντως, η κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν, στις ΗΠΑ, έχει επιστήσει την προσοχή του Ηνωμένου Βασιλείου για τυχόν πισωγύρισμα της ειρηνευτικής διαδικασίας του 1998. -Ίσως οι προτεστάντες να βλέπουν ξεκάθαρα τον ρόλο που τους καλούσε να παίξουν το Μπάκιγχαμ αδιαφορώντας σήμερα για το μέλλον τους, σε ένα Ηνωμένο Βασίλειο μακριά από την Ευρωπαϊκή Ένωση και «στη μέση του Ατλαντικού». -Ίσως τα δεδομένα της δημογραφικής εξέλιξης, που ευνοούν τους καθολικούς ρεπουμπλικανούς, δημιουργώντας στους προτεστάντες ενωτικούς το αίσθημα ότι μεταβάλλονται σε μειονότητα υπό πολιορκία. Γεγονός είναι, όμως, ότι στα ναυπηγεία του Μπέλφαστ, για παράδειγμα, όπου οικοδομήθηκαν κολοσσοί, όπως ο Τιτανικός και το Queen Elisabeth, σήμερα εκτελούνται επισκευαστικές εργασίες και οι συνέπειες του γεγονότος αυτού είναι κοινές τόσο για τους καθολικούς, που κάποτε ήταν τα διευθυντικά στελέχη, όσο και για τους προτεστάντες, που αποτελούσαν τους σκληρά εργαζόμενους εργάτες.

Με τα 276 εκατομμύρια ευρώ που έφερε η Ευρωπαία Επίτροπος, αρμόδια για Εσωτερικές Υποθέσεις, Ύλβα Γιούχανσον για να διατεθούν στην κατασκευή πέντε νέων δομών κράτησης προσφύγων, αγόρασε αυτό που δεν έχουν να δώσουν, κάθε μία χωριστά, οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης: Αλληλεγγύη, τόσο προς τους ανθρώπους οι οποίοι, για οποιονδήποτε λόγο, αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τον τόπο τους όσο και για χώρες, όπως η Ελλάδα, που είναι το πρώτο στάδιο “για τον πολιτισμένο κόσμο”, τουλάχιστον όπως εκείνοι τον θεωρούν. (...) Ο Φάμπιαν Μπράχερ από την ΜΚΟ «Choose Love» αναρωτιέται για το πού επενδύθηκαν έως τώρα τα τεράστια ποσά που έχει εισπράξει η Ελλάδα από την Ε.Ε. για τους πρόσφυγες. Ειδικά για το Καρά Τεπέ αναφέρει: «Αντί για σύνδεση με το υδρευτικό δίκτυο, το νερό μεταφέρεται με 17 τεράστια φορτηγά. Για 7.000 ανθρώπους υπάρχουν 36 ντουζιέρες, η σωματική υγιεινή είναι εφικτή μόνο με τη βοήθεια κουβάδων. Η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος δεν επαρκεί ούτε για καθημερινές ανάγκες, για θέρμανση ούτε συζήτηση». Ο Κώστας Μουτζούρης,  περιφερειάρχης Βορείου Αιγαίου, είπε στη βρετανική εφημερίδα Guardian: «Δεν θέλουμε τα χρήματα για νέους καταυλισμούς, τα θέλουμε για αυτό που υποφέραμε όλα αυτά τα χρόνια». Αυτά που δεν αναφέρουν ούτε ο Κώστας Μουτζούρης ούτε όλοι εκείνοι που μάχονται για να φύγουν οι πρόσφυγες από το νησί τους –λες και οι ίδιοι θέλουν να μείνουν– είναι τα ποσά που «πέφτουν από τον ουρανό» στις τοπικές κοινωνίες και τις κρατάνε ζωντανές τους μήνες εκτός τουριστικής περιόδου και μετρίασαν τις συνέπειες των μέτρων για την πανδημία: Από τα κατεψυγμένα κινέζικα ψωμάκια τα οποία δίδονται, μαζί με μία φέτα τυρί και ένα τοματίνι κομμένο στη μέση, ως «γεύμα», τα αυγά που εισάγονται βρασμένα από τη Βουλγαρία, άλλο γεύμα αυτά, για να υπάρχει ποικιλία, και το μικρό μπουκάλι νερό που πωλείται προς 2 ευρώ, έως τα ανοικτά ξενοδοχεία όλο τον χρόνο για να στεγαστεί το προσωπικό της Frontex, των ΜΚΟ και οι δημοσιογράφοι, τους μισθούς αυτών των ανθρώπων –μέρος του οποίου καταναλώνεται στα νησιά– τα επιδόματα που δίνει η ΕΕ στους πρόσφυγες και το σύνολο τους καταναλώνεται στα νησιά και πολλά άλλα μικρά και απολύτως προσοδοφόρα. Για τα ποσά που διατίθενται για «εξυπηρετήσεις» δεν μπορεί να κάνει κανένας λόγο είτε γιατί δεν μπορεί να αποδείξει τους ισχυρισμούς του είτε διότι ξέρει καλά τις συνέπειες των λόγων του.

Νέο επεισόδιο, λοιπόν, στην πέμπτη μεγαλύτερη χώρα του πλανήτη. Αυτή τη φορά αρχίζει με μία συντριπτική υπεροχή του Λούλα, αλλά και με στοιχημένες τις δυνάμεις που βρίσκονται εναντίον του. Ο ανταποκριτής της σουηδικής εφημερίδας DN, Χέντρικ Μπραντάου, σημειώνει: «Παρά το γεγονός ότι ο Μπολσονάρο έχει εφαρμόσει μία καθ’ όλα αντιλαϊκή πολιτική, έχει την υποστήριξη του 30% του πληθυσμού. Πρόκειται για τη μερίδα εκείνη του πληθυσμού η οποία έχει οφέλη από την κυβέρνηση του, καθώς και για το κλίμα πόλωσης που επικρατεί στη χώρα». Το κλίμα αυτό δημιουργείται από το επιτελείο του Μπολσονάρο, στο οποίο μετέχει ο γιός του, Κάρλος, και ο οποίος σύμφωνα με δημοσιεύματα του διεθνούς τύπου βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με την εταιρεία του Στηβ Μπάνον. Σύμφωνα με δημοσκόπηση της διεθνούς εταιρείας ερευνών Ipec, το 40% των ψηφοφόρων αντιπαθούν τον Λούλα ντα Σίλβα τόσο πολύ, που είναι αδιανόητο να τον ψηφίσουν και θα ψηφίσουν τον Μπολσονάρο, παρόλο που δεν τον συμπαθούν ως άτομο. Ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο που παρουσιάζει η Ipec είναι ότι ο χαρισματικός Λούλα, ο οποίος άρχισε ήδη να κάνει δημόσιες δηλώσεις, είναι ο μόνος πολιτικός της χώρας που αυτή τη στιγμή μπορεί να ενώσει την αριστερά και τα κεντρώα κόμματα και να εμποδίσει την επανεκλογή του Μπολσονάρο. Το στοιχείο αυτό μπορεί να ματαιώσει τα σχέδια κεντρώων πολιτικών, που ήθελαν να δημιουργήσουν ενιαίο μέτωπο κατά του ακροδεξιού προέδρου της Βραζιλίας και των συμφερόντων που υπηρετεί.

Δεν χρειάζεται να είναι κάποιος μεγαλωμένος «στη σάπια αριστοκρατία» για να μπορεί να ανασύρει μνήμες από το στενό του περιβάλλον. Το βλέπουμε σ’ αυτό που θέλει να θάψει βαθιά μέσα της η συνάδελφος, η φίλη, ακόμα και η γυναίκα τού πολύ πιο στενού περιβάλλοντος, σ΄ αυτό το «κάτι» στο οποίο δεν αναφέρεται ποτέ, τουλάχιστον δυνατά. Εμείς απορούμε, βλέποντας τα μάτια τους να θολώνουν, όταν η συζήτηση αγγίζει τέτοια θέματα. Το ξεπερνάμε με επιφανειακή μεν ευκολία, αλλά κρατώντας μέσα μας την απορία, «τι έπαθε αυτή τώρα;» Η παρενόχληση δεν αφορά μόνο κορίτσια. Πόσα αγόρια δεν «ανδρώθηκαν» από τη φίλη της μαμάς ή τη μαμά του φίλου; Ίσως τότε να κολακεύτηκαν που μια μεγαλύτερη γυναίκα τους έβλεπε σαν «άνδρες». Ίσως όταν αυτό συνέβαινε να μην το εκλάμβαναν ως «βιασμό», καθώς στα κοινωνικά στερεότυπα είναι διαφορετικά τα μέτρα κι τα σταθμά. Όμως, πρωτοετής φοιτητής ψυχολογίας μπορεί να διαβεβαιώσει ότι σε βάθος χρόνου η εμπειρία καταγράφεται ως «τραυματική». Το κίνημα MeToo ήρθε από τις ΗΠΑ. Όμως η παρενόχληση, η εκμετάλλευση, ο βιασμός, η χρήση με λίγα λόγια του σεξ ως εργαλείου επιβολής εξουσίας κάθε είδους, υπήρχε στις κοινωνίες. Σήμερα το αναδεικνύουν κυρίως καλλιτέχνες και αθλητές. Άνθρωποι που, με τον τρόπο του ο καθένας, επιτρέπεται να «γδύνονται μπροστά στο κοινό». Κι όταν αυτό όλο ξεφουσκώσει, όταν κάτι άλλο, εξίσου αποκρουστικό πάρει τη θέση του στην επικαιρότητα και τραβήξει τα φώτα της δημοσιότητας, ας κρατήσουμε στο μυαλό μας σαν μνημείο στην άγνωστη υπηρέτρια, υπηρέτρια κάθε είδους όχι μόνο οικιακή βοηθό, τη «Λαμπρινή». Για να θυμόμαστε ότι MeToo μας έχουν πει χιλιάδες φορές, όχι μόνο με το στόμα αλλά και με τα μάτια, με την κίνηση, με τον τρόπο τους, πολλοί άνθρωποι γύρω μας. Και τότε η ψυχή μας ν’ αγκαλιάσει απαλά τον πόνο του άλλου που είναι και δικός μας, και η φωνή μας να ξαναπεί με τον τρόπο του τότε και πάντα: Όχι πια, ποτέ πια!

Αυτή τη στιγμή το επιτελείο του Κυριάκου Μητσοτάκη προσπαθεί να συγκροτήσει ένα συμπαγές σώμα των αποκαλούμενων συντηρητικών ψηφοφόρων, που να δίνει στη ΝΔ το σίγουρο 25% ώστε, όταν έρθει η ώρα των εκλογών, με κατάλληλους προεκλογικούς χειρισμούς, να πετύχει την επανεκλογή της κυβέρνησης. Παρ’ όλο που η εκλογική βάση της ΝΔ μοιάζει να συμπιέζεται εξαιτίας των οικονομικών μέτρων, παρ’ όλο που μια μεγάλη μερίδα των ονομαζόμενων «καραμανλικών» δυσανασχετεί με τις ακρότητες στελεχών τύπου Άδωνη Γεωργιάδη ή την ξενίζουν χειρισμοί τύπου «σκόιλ ελικίκου», παρ’ όλο που είναι εμφανής πλέον η αδιαφορία προς τους νέους, η εμμονή του «υδραυλικού από το Περιστέρι» αφού «ούτως ή άλλως ΣΥΡΙΖΑ δεν πρόκειται να ψηφίσουν και επιδιώκουν και αυτοί να μπουν στην ομάδα για το βόλεμα των “δικών μας παιδιών”», παρ’ όλο που η γκρίνια αντιμητσοτακικών, «επειδή κατέθεσε στεφάνι στο Πολυτεχνείο, ενώ δεν είχε καταθέσει την 25η Μαρτίου και την 28η Οκτωβρίου» ή επειδή «ο Χρυσοχοΐδης άφησε να γίνουν παρελάσεις των κομμουνιστών, αλλά τι περιμένεις από πασόκους», έφθασε μέχρι το Μαξίμου, πιστεύει ότι δεν θα μεταπηδήσουν αλλού, όχι τουλάχιστον προς τον μεγάλο αντίπαλο. Οι εντός κόμματος μετατοπίσεις θεωρούνται, αυτή τη στιγμή, παντελώς αδιάφορες ενώ ως αμελητέες υπολογίζονται και οι μετακινήσεις προς την «Ελληνική Λύση», κυρίως λόγω της προσωπικότητας του Κυριάκου Βελόπουλου. Οι ψηφοφόροι που η ΝΔ δεν μπορεί να ελέγξει και της δημιουργούν όλο και πιο έντονη ανησυχία, ειδικά λόγω της αύξησης του αριθμού των θανάτων από τον κορονοϊό, είναι αυτοί που δεν ψήφισαν στις πρόσφατες εκλογές. Γι’ αυτούς προετοιμάζεται το έδαφος ώστε να επιρριφθούν ευθύνες, ειδικά για την κατάσταση στη Θεσσαλονίκη, «στην εμμονή της Προέδρου της Δημοκρατίας να παραστεί σε εορταστικές εκδηλώσεις την 26η Οκτωβρίου, τις οποίες ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήθελε να ακυρωθούν».

Αν κάποια πράγματα αποσαφηνίζονται όλο και περισσότερο, τρεις βδομάδες πριν την ημέρα των προεδρικών εκλογών στις ΗΠΑ, είναι ότι ο μεν Τζο Μπάιντεν βαδίζει προς τον Λευκό Οίκο, ο δε Ντόναλντ Τραμπ, σαν άρρωστο και χτυπημένο ζώο, μαζεύει όσες δυνάμεις του έχουν απομείνει και με σπασμωδικές κινήσεις προσπαθεί να δείξει ότι θα πουλήσει ακριβά το τομάρι του. Ειδικά το τελευταίο χρονικό διάστημα που έχει απογυμνωθεί τελείως ο ίδιος και, με τα συνεχή δημοσιεύματα αναφορικά με την πραγματική οικονομική του κατάσταση, έχει συνθλιβεί ο μύθος του πετυχημένου επιχειρηματία που ο ίδιος καλλιεργούσε, αυτό που του έχει μείνει είναι να λειτουργεί με τον τρόπο που γνωρίζει καλά: ακρότητες, υπερβολή όχι μόνο στην έκφραση αλλά ακόμα και στην πράξη, fake news, και όλα αυτά καθημερινά, ορισμένες φορές με πολλαπλά χτυπήματα την ίδια ημέρα. Όπως ομολόγησε Αμερικανός αναλυτής σε τηλεοπτική ειδησεογραφική εκπομπή: «Είναι δύσκολο πλέον να παραδώσω στην ώρα του το κείμενο μου στην εφημερίδα. Όταν νομίζω ότι έχω τελειώσει, γίνεται κάτι που τα ανατρέπει όλα και πρέπει να το γράψω απ’ την αρχή».

Τελικά, το μεγάλο λάθος που έκαναν οι Σουηδοί δεν το έκαναν τώρα, με τα μέτρα που πήραν για την αντιμετώπιση της πανδημίας του κορονοϊού. Το έκαναν τότε, όταν έδωσαν το ελεύθερο στις δυνάμεις τις αγοράς να διαχειριστούν τις τύχες τους. Νόμιζαν ότι οι εταιρείες θα ακολουθούσαν τους νόμους και, κυρίως, ότι θα είχαν τους ίδιους ηθικούς κώδικες, που έχουν οι άνθρωποι οι οποίοι οικοδόμησαν το κράτος που έγινε πρότυπο σε όλο τον κόσμο. Και χρειάστηκε να έρθει ο κορονοϊός για να δείξει, στον υπόλοιπο κόσμο αλλά, κυρίως, στους ίδιους, την εσφαλμένη εικόνα που έχουν για την πραγματική κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα τους. Το παραδέχθηκε, άλλωστε, και ο Γιόραν Χέγκλουντ, Χριστιανοδημοκράτης υπουργός Αγοράς (αντίστοιχο του ελληνικού υπουργείου Ανάπτυξης και Ανταγωνισμού) το κόμμα του οποίου συμμετείχε και στην προηγούμενη, συντηρητική και στη σημερινή, σοσιαλδημοκρατική, κυβέρνηση σχολιάζοντας το ζήτημα των ελλείψεων που σημειώθηκαν στα ιδιωτικοποιημένα από το 2009 φαρμακεία, τα οποία έως τότε βρίσκονταν στην ευθύνη και τη διαχείριση του δημοσίου: «Κοιτάζοντας προς τα πίσω καταλαβαίνουμε ότι θα έπρεπε να έχουμε προνοήσει για τη διατήρηση της κοινωνικής ευθύνης των επιχειρήσεων που ιδιωτικοποιήσαμε».