Εφημερίδα Εποχή

Πιστεύω ότι, ανομολόγητα, στη ΝΔ και γενικότερα στο σύστημα, υπάρχει, εμφιλοχωρεί η ρήση του Βορίδη. Δηλαδή, η θωράκιση του συστήματος, πλέον, με τέτοιον τρόπο ώστε να μην μπορεί να επανεπιχειρήσει η Αριστερά να έλθει στα πράγματα.

Οι υποσχέσεις της ΝΔ, στα μεσαία κοινωνικά στρώματα και στην κοινωνική πλειοψηφία, είναι στον αέρα, γιατί από την άλλη είναι συνεπής στις υποσχέσεις της στα ανώτερα. Σε μερίδες του κεφαλαίου κάνουν δώρα, δώρο στον ΣΕΒ η περαιτέρω απορρύθμιση της αγοράς εργασίας, η ακύρωση κάθε μορφής προστασίας που είχε νομοθετήσει ο ΣΥΡΙΖΑ, δώρο στη Λάμδα το Ελληνικό, δώρο η Χαλκιδική στην Eldorado, νεύμα στις μεσαίες επιχειρήσεις τουρισμού για χαλάρωση των ελέγχων, πρόσκληση στα funds και στις μεγάλες επιχειρήσεις για παράδοση του δημόσιου πλούτου, ξεκινώντας από την ενέργεια, προσκλητήριο στις εταιρείες outsourcing για δουλειές στο δημόσιο με φθηνούς εργολαβικούς εργαζόμενους, αφού προηγουμένως έχει φροντίσει να ακυρώσει τα μέτρα του ΣΥΡΙΖΑ, που δημιουργούσαν ένα προστατευτικό πλαίσιο για τους εργαζόμενους σε δύο αφεντάδες. Με λίγα λόγια, ακολουθεί πιστά όλες τις νεοφιλελεύθερες συνταγές που αποτύχανε διεθνώς, αυξάνοντας τις ανισότητες, δημιουργώντας πλούτο για τους λίγους, χωρίς να δημιουργούν ανάπτυξη για τους πολλούς. Η συνταγή, δηλαδή, που για χρόνια ακολουθήθηκε και εδώ και οδήγησε τη χώρα στη χρεοκοπία και την κοινωνία στην φτώχεια. Σε αυτές τις συνταγές, συμπλήρωμα τους είναι η καταστολή, ο «Νόμος και η Τάξη» για να ελέγξουν τις κοινωνικές αντιδράσεις, η σιδηρά συμμαχία με τα μεγάλα ΜΜΕ για να κάνουν το άσπρο μαύρο, τα fake news, η συσκότιση και η απόκρυψη της πραγματικότητας για να αποπροσανατολίζουν το δημόσιο διάλογο, τη δημόσια κριτική. Ευτυχώς για μας, δυστυχώς για κείνους, το ψέμα δεν επιβιώνει για πολύ έναντι της βιωμένης πραγματικότητας, ιδιαίτερα όταν απέναντι στη συνωμοσία της σιωπής υπάρχει ένα κόμμα με ευρεία κοινωνική απήχηση όπως ο ΣΥΡΙΖΑ.

[Όσο αφορά τη διεύρυνση] ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια μακρά διαδρομή, που όχι απλώς δεν την απεμπολούμε, αλλά χτίζουμε πάνω σε αυτή. Κατά συνέπεια δεν πρόκειται εδώ για μια αυτοκατάργηση ή υπέρβαση. Πρόκειται για μια τομή που αφορά το μεγάλο ερώτημα της μορφής του πολιτικού κόμματος στον 21ο αιώνα. Στο έδαφος αυτό η Π.Γ. αποφάσισε ότι πέραν όλων των άλλων, βασικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας είναι η προετοιμασία μιας νέας πολιτικής διακήρυξης, που θα περιγράφει το ρόλο που θα πρέπει να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ στις νέες συνθήκες. Η διακήρυξη αυτή διαπλέκεται με την προετοιμασία των θέσεων για το συνέδριο. Θέλουμε ένα κείμενο που θα συμπυκνώνει αφενός την εμπειρία από τη διακυβέρνηση του 2015-2019, και κυρίως θα περιγράφει το πώς αντιλαμβανόμαστε το ρόλο μιας σύγχρονης, ριζοσπαστικής αριστερής παράταξης και ενός πολυσυλλεκτικού κόμματος της αριστεράς, όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ.

Νομίζω ότι θα πρέπει να ξεκινήσει από την αποτίμηση της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ. Κατά τη γνώμη μου πρόκειται για ένα ιστορικό γεγονός. Ήταν η πρώτη φορά στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, που η αριστερά βρέθηκε στην εξουσία. Τη δεκαετία του ’80, η αριστερά είχε στηρίξει κυβερνήσεις σοσιαλιστικών κομμάτων, αλλά μέχρι το 2015 δεν είχε ασκήσει εξουσία. Και προφανώς τα παραδείγματα των κομμουνιστικών καθεστώτων ανατολικών χωρών είναι πολύ διαφορετικά. Πρέπει, επομένως, πρώτα από όλα ο ΣΥΡΙΖΑ να αποτιμήσει αυτό το ιστορικό γεγονός. Τι σήμαινε η κυβέρνηση της χώρας από τον ΣΥΡΙΖΑ; Και νομίζω ότι αποτίμηση πρέπει να επεκταθεί σε ένα συνολικότερο ερώτημα του τι σημαίνει αριστερή διακυβέρνηση σήμερα και ποια είναι τα όριά της. Άρα θα πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να αναμετρηθεί και με τις επιλογές που έχει κάνει και να σταθεί κριτικά και αυτοκριτικά με τις πολιτικές που ακολούθησε τα προηγούμενα χρόνια…

Νομίζω σωστά το είπε ο Πρωθυπουργός ότι δεν χρειάζεται μαθήματα διαπραγμάτευσης γιατί από ότι φαίνεται δεν έχει κανένα σκοπό να κάνει διαπραγμάτευση. Δεν είναι σαφές σε εμένα γιατί απέρριψε το σχέδιό μας για τη μείωση των στόχων του πρωτογενούς πλεονάσματος για το 2020 χρησιμοποιώντας ένα κομμάτι του μαξιλαριού. Σωστά είπε ο Αλέξης ότι η αρχή μιας κυβέρνησης είναι η καλύτερη στιγμή να τεθούν τέτοια ζητήματα. Πόσο μάλλον όταν δεν βλέπω να υπάρχει ο δημοσιονομικός χώρος το 2020 για εντυπωσιακές μειώσεις φόρων. Πολύ φοβάμαι ότι οι φονταμενταλιστές του νεοφιλελευθερισμού έχουν πείσει τον Πρωθυπουργό ότι μια μεγάλη μείωση των φόρων συγχρόνως θα αυξήσει τα έσοδα και θα δώσει σημαντική ώθηση στους ρυθμούς ανάπτυξης. Ελπίζω να υπάρχουν κάποιοι πιο ρεαλιστές εντός κυβέρνησης που έχουν μελετήσει παρόμοιες προσεγγίσεις στην Ευρώπη και την Αμερική που αποτύχαν παταγωδώς. Εξάλλου μπορούν να συμβουλευθούν και τον κ. Αλογοσκούφη για το πόσο επιτυχημένο ήταν και εδώ ένα παρόμοιο πείραμα πριν το 2009.

Στο νέο τοπίο εμείς έχουμε την κύρια ευθύνη και στην Ελλάδα και στην Ευρώπη να διαμορφώσουμε ένα προωθητικό αλλά και ρεαλιστικό σχέδιο κοινών στόχων, που να ευνοεί συνεργασίες ή και συμμαχίες με ένα ευρύ φάσμα πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων, που προφανώς θα μπορεί να συμπεριλάβει και την Αριστερή Σοσιαλδημοκρατία και τους Οικολόγους Πράσινους και την κομμουνιστογενή Αριστερά και την εναλλακτική Αριστερά. Ξεχωριστή, τέλος, και ίσως πιο δύσκολη και περίπλοκη, είναι η διαδικασία για τις κοινωνικές συμμαχίες. Αυτές θέλουν προγραμματική, αλλά και καθημερινή εξειδικευμένη δουλειά, με στράτευση και μετρήσιμους στόχους.

Έχουμε λόγους, έχουμε επιχειρήματα, διαθέτουμε αποδείξεις και δείγματα γραφής ώστε να μπορέσουμε να νικήσουμε. Δεν μπορούμε και δεν πρέπει να υποσχεθούμε επιστροφή στην ευημερία του 2009, στην πλαστή ευημερία με δανεικά. Μπορούμε όμως να υποσχεθούμε -με αποδείξεις- αξιοπρέπεια στη δουλειά και την πολιτεία, μπορούμε να εγγυηθούμε τη βελτίωση του βίου των πολλών, όχι των λίγων. Μπορούμε να μιλήσουμε για την καθημερινότητα του πολίτη, για το σχολείο, το νοσοκομείο, την αδιάκριτη πρόσβαση στη γνώση, για τη συγκοινωνία και τον ελεύθερο χρόνο, για τις δημόσιες υποδομές και τους ελεύθερους χώρους. Μπορούμε να υποσχεθούμε εργασιακή αξιοπρέπεια για όλους, χωρίς εργοδοτικό αυταρχισμό και παραπλανητικές εργασιακές σχέσεις. Για έντιμες αποδοχές, χωρίς εξαντλητικά ωράρια και υπερωρίες που δεν πληρώνονται. Έχουμε αποδείξεις γι’ αυτό.

Για να κατανοήσουμε τι είναι αυτό που ονομάζουμε κυριαρχισμό, δηλαδή μια περισσότερο ή λιγότερο ριζοσπαστική μορφή εθνικισμού, είναι απαραίτητο να δούμε και έξω από την Ευρώπη, δηλαδή από τη συγκυρία που βιώνουμε, και ταυτόχρονα να εξακολουθήσουμε να έχουμε υπόψη μας την κρίση που άρχισε το 2007/8. Πράγματι, ο κυριαρχισμός, του οποίου βλέπουμε παραδείγματα στην Ευρώπη ή στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στην Ινδία, με διαφορετικές μορφές και στην Κίνα, πρέπει να εννοείται ως μια απάντηση στην κληρονομιά της μακράς περιόδου κρίσης, δηλαδή στην ανικανότητα του νεοφιλελευθερισμού να κρατήσει ενωμένη την κοινωνία. Ο κυριαρχισμός εμφανίζεται ως ένα συμπλήρωμα του νεοφιλελευθερισμού, δεν τον θέτει υπό συζήτηση αλλά τον συμπληρώνει με ένα στοιχείο αυταρχισμού, σε επίπεδο τόσο ρητορικό όσο και πολιτικό.