Εφημερίδα Εποχή

20
11

Δημήτρης Χριστόπουλος: Είναι μια μάχη συμβόλων…

Έχει επανειλημμένως ειπωθεί –κι από μένα, κι από άλλους πιο επαΐοντες– ότι οι δύο έννοιες συνιστούν κατεξοχήν αντίφαση. Ο όρος «επικρατούσα θρησκεία» στο Σύνταγμά μας δεν αποτελεί πραγματολογική διαπίστωση, αλλά κανόνα. Το Σύνταγμα δεν κάνει απογραφή πόσοι είναι ορθόδοξοι χριστιανοί, αλλά περιέχει κανόνες που ρυθμίζουν τη ηγεμονική θέση της Εκκλησίας στο δημόσιο βίο. Επομένως, και «επικρατούσα θρησκεία» και «θρησκευτική ουδετερότητα» δεν μπορεί να συνυπάρχουν χωρίς ακροβασίες. Σε κάθε περίπτωση, όπως έχω ξαναπεί, ούτε το Σύνταγμα, ούτε η Συμφωνία μπορούν από μόνα τους να αλλάξουν το καθεστώς της πολλαπλά επιβαλλόμενης θρησκείας αν δεν συνοδευθούν με αλλαγές στην έννομη τάξη που είναι απαραίτητες ώστε να εδραιωθεί η θρησκευτική ελευθερία στη χώρα για ετερόθρησκους ή άθρησκους. Μπορούμε πάντως να καθησυχάσουμε τους Έλληνες πιστούς ότι και να φύγει από το Σύνταγμα το «επικρατούσα θρησκεία», η Ορθοδοξία δεν πρόκειται να χάσει τη δεσπόζουσα θέση που έχει στον ελληνικό δημόσιο χώρο. Απλώς, η θέση αυτή θεσμικά τουλάχιστον θα αφορά μόνο τους πιστούς της Εκκλησίας, χωρίς να παραβιάζει τη θρησκευτική ελευθερία των υπολοίπων.
20
11

Γιάννης Αγγελής: Στόχος των εξαγγελιών Τσίπρα η ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης

Αυτό που ήταν αμφισβητούμενο σε όσους εμπλεκονταν άμεσα με τις διαδικασίες ή γνώριζαν δεν ήταν η περικοπή των συντάξεων, αλλά τα περιβόητα αντίμετρα. Επειδή αυτό το πλεονάζον κομμάτι του δημοσιονομικού χώρου ήταν εκείνο για το οποίο υπήρχαν επιφυλάξεις και από τους ευρωπαϊκούς θεσμούς, μέχρι την τελευταία στιγμή περίμεναν τα στοιχεία της Eurostat, ώστε να επιβεβαιωθεί η δυνατότητα να γίνει αυτός ο δημοσιονομικός χώρος αντικείμενο μέτρων παρέμβασης για την ενίσχυση της οικονομίας. Αυτό που μπορούμε να πούμε είναι ότι τα μέτρα που έχουν εξαγγελθεί σε μεγάλο βαθμό στοχεύουν στην ενίσχυση της ιδιωτικής κατανάλωσης, αν τα δει κανείς ένα προς ένα, και λιγότερο στη φορολογική απαλλαγή ή ελάφρυνση, όχι γιατι οι φορολογικές ελαφρύνσεις διαμορφώνουν κενό στα φορολογικά έσοδα —η επίπτωση είναι σχετικά μικρή—, αλλά γιατί ο χρόνος στον οποίο θα αποτυπωνόταν αυτό, ως θετική συνέπεια στην οικονομία, είναι μεταγενέστερος. Και το μείζον ζήτημα αυτή τη στιγμή είναι να φανεί, να αποτυπωθεί ένας πιο ενισχυμένος ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ.
18
11

Boaventura de Sousa Santos: Η Πορτογαλία απέδειξε πως ο νεοφιλελευθερισμός είναι ψέμα

Ποτέ δεν ήταν τόσο σημαντική η διάκριση μεταξύ Αριστεράς και Δεξιάς. Η Αριστερά ερωτεύεται συχνά αλλά αφήνει ανεκμετάλλευτες τις ευκαιρίες να γίνει μια άλλη εναλλακτική ζωής. Η Αριστερά δεν μπορεί να ντρέπεται όταν υπερασπίζεται το κράτος, προφανώς το δημοκρατικό, όχι το διεφθαρμένο· αυτοί που θα χρειαστούν περισσότερη δημόσια υγεία, περισσότερη δημόσια παιδεία δεν θα είναι οι μεσαίες και ανώτερες τάξεις, αλλά αυτοί που παίρνουν τον κατώτερο μισθό. Πρέπει να έχουμε το θάρρος να αυξάνουμε τους φόρους για τους πιο πλούσιους· θα πληγούν οι επενδύσεις, λέγανε στην Πορτογαλία. Δεν συνέβη έτσι, το αντίθετο, αυξήθηκαν. Υπάρχει πολύ οικονομικό ψεύδος. Οι μεγαλύτεροι ψεύτες αυτού του αιώνα κέρδισαν το Νόμπελ Οικονομίας.
14
11

Ράνια Σβίγκου: Θα συγκρουστούν εφ’ όλης της ύλης δύο σχέδια

Ο κ. Μητσοτάκης ήταν αρκετά ειλικρινής όσον αφορά τις προτάσεις του για τη συνταγματική αναθεώρηση. Ήταν απόλυτος στο ότι δεν πρέπει να υπάρξει καμία ενίσχυση της παρέμβασης του λαϊκού παράγοντα, αντιστρατεύτηκε την απλή αναλογική και τα δημοψηφίσματα, αντιμετώπισε εχθρικά την προστασία των κοινωνικών αγαθών, μίλησε για αδιατάρακτη κυβερνητική σταθερότητα και σταθερούς κυβερνητικούς κύκλους χωρίς τη δικλείδα που βάζουμε εμείς, της απλής αναλογικής. Έχει θέσει ως ύψιστη προτεραιότητα το άρθρο 16 και την ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων. Πρότεινε να υπάρξει συνταγματική κατοχύρωση σταθερού επενδυτικού και φορολογικού περιβάλλοντος, χωρίς περαιτέρω διευκρινήσεις, σε συνδυασμό με την υποχρέωση ισοσκελισμένων προϋπολογισμών, αφήνοντας πολλά ερωτηματικά για τις δυνατότητες άσκησης οικονομικής πολιτικής από μια εκλεγμένη κυβέρνηση. Ουσιαστικά, θέλει να συνταγματοποιήσει το νεοφιλελευθερισμό, μέσω της συνταγματοποίησης ενός εσωτερικού μνημονίου χωρίς ημερομηνία λήξης. Όσον αφορά στο ΚΙΝΑΛ, η πρώτη δημόσια ανακοίνωση των προτάσεών του για τη συνταγματική αναθεώρηση δείχνει το σφιχτό εναγκαλισμό του με τη ΝΔ. Πρόκειται για μια άνευρη πρόταση, που δεν συγκροτείται στη βάση πάγιων προοδευτικών αιτημάτων. Ιδιαίτερα αρνητική έκπληξη αποτελεί η απουσία αναφοράς στη συνταγματική κατοχύρωση ενός αναλογικού συστήματος, αλλά και η απουσία αναφοράς στις σχέσεις εκκλησίας-κράτους. Μάλιστα, επιμένει στην αναθεώρηση του άρθρου 16, δείχνοντας ότι δεν πήρε κανένα μάθημα από την τελευταία αναθεώρηση και τις μεγαλειώδεις κινητοποιήσεις του 2007. Εμείς θα φροντίσουμε να γίνει διάλογος επί της ουσίας, ώστε να είναι ξεκάθαρος ο προσανατολισμός και η στόχευση των συνταγματικών αλλαγών. Σε αυτόν τον κοινοβουλευτικό διάλογο καμία δύναμη δεν μπορεί να κρυφτεί.
10
11

Χρήστος Μαντάς: Υλοποίηση, υλοποίηση, υλοποίηση

Με τη συνεπή προσήλωσή μας στο δικό μας πολιτικό σχέδιο. Το σύνθημα της επόμενης περιόδου πρέπει να είναι «υλοποίηση, υλοποίηση, υλοποίηση», να τρέξουμε με πολύ μεγάλη επιμονή και υπομονή, έτσι ώστε να γίνουν πράξη αυτά που θα ανακουφίσουν τη μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία και θα της δώσουν ελπίδα και προοπτική και να αφήσουμε τη συντηρητική και ακραία δεξιά του κ. Μητσοτάκη να ψαρεύει στα θολά νερά της ανομίας και του ακραίου εθνικισμού. Από την άλλη, πρέπει να αναδείξουμε όπου μπορούμε ότι όλη αυτή η ακροδεξιά στροφή ενός παραδοσιακά συντηρητικού κόμματος, όχι μόνο δεν βοηθά τη δημοκρατική λειτουργία και την ιδεολογική αντιπαράθεση, αλλά οδηγεί σε πόλωση με βάση το φόβο, την ανασφάλεια και τα εθνικιστικά στερεότυπα. Νομίζω ότι αυτή η πολιτική θα αποτύχει παταγωδώς στη χώρα μας.
09
11

Κεν Λόουτς: Η πρόκληση είναι να κατανοήσουμε την αναγκαιότητα της ταξικής πάλης

Η έννοια της τάξης, είναι κατά τη γνώμη μου, θεμελιώδης. Απλώς μετασχηματίζεται σύμφωνα με τις απαιτήσεις του κεφαλαίου για ένα διαφορετικό είδος εργατικού δυναμικού. Ωστόσο, συνεχίζει να αποτελεί εργατικό δυναμικό. Και εξακολουθεί να βρίσκεται υπό εκμετάλλευση και να παράγει υπεραξία, και μάλιστα ακόμα μεγαλύτερη από ότι παλιότερα. Το πιο σημαντικό είναι πως αν δεν κατανοήσουμε την έννοια της ταξικής πάλης, δεν μπορούμε να κατανοήσουμε τίποτα.
03
11

Ιφιγένεια Καμτσίδου: Το ζητούμενο της αναθεώρησης είναι η πραγμάτωση της λαϊκής κυριαρχίας

Το βασικό ζητούμενο της αναθεώρησης είναι η ενίσχυση του θεσμικού πλαισίου που διασφαλίζει ότι οι κανόνες που ρυθμίζουν την κοινωνική συμβίωση και εγγυώνται την ισότιμη απόλαυση των δικαιωμάτων, αποτελούν προϊόν της βούλησης των αντιπροσώπων του λαού, που με τη σειρά της διαμορφώνεται με όρους πραγματικού πολιτικού ανταγωνισμού, μέσα από την αντιπαράθεση περισσότερων και αντίθετων μεταξύ τους πολιτικών σχεδίων. Μπορεί η τροποποίηση του καταστατικού χάρτη να εισαγάγει εγγυήσεις σεβασμού τούτης της βασικής συνθήκης ανάπτυξης της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας; Με άλλα λόγια, σε ένα περιβάλλον όπου οι ισχυροί οικονομικοί παράγοντες, όπως για παράδειγμα οι οίκοι αξιολόγησης, διατυπώνουν και επιβάλλουν παγκοσμίως κανόνες συμπεριφοράς, είναι εύλογη η διερώτηση αν η μεταβολή του εθνικού δικαίου, έστω και αν πρόκειται για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αρκεί για να εξασφαλίσει την αυτονομία του πολιτικού, συνακόλουθα την υλοποίηση της λαϊκής κυριαρχίας.
30
10

Νίκος Φίλης: Φτάνουμε στο τέλος μιας αναγκαστικής κυβερνητικής συνεργασίας

Όσο για τον σχηματισμό νέας κυβερνητικής πλειοψηφίας μέσα στην υπάρχουσα Βουλή, προβληματίζομαι. Προσωπικά, τάσσομαι υπέρ της άποψης οι όποιες συνεργασίες (που πρέπει να έχουν σαφή προοδευτική κατεύθυνση) να είναι πρωτίστως μεταξύ πολιτικών δυνάμεων στη βάση προγραμματικών συγκλίσεων.
26
10

Σεβασμός στις θυσίες όλων

Αυτή τη φορά η αναταραχή δεν προέκυψε από εξωγενείς παράγοντες. Αυτοί αρκέστηκαν να τρίβουν τα χέρια τους. Στην τελευταία συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου υπήρξαν συμπεριφορές, που δεν συμβαδίζουν με το αίσθημα ευθύνης απέναντι στις θυσίες που έγιναν για να φτάσουμε ως εδώ. Οι συνεχείς και μεθοδευμένες διαρροές στον Τύπο που οφείλονται ακριβώς σε χαμηλό αίσθημα ευθύνης, διαμορφώνουν ακριβώς ένα κλίμα αντιπαλότητας που προσλαμβάνει προσωπικά χαρακτηριστικά. Πρόκειται για μία απολίτικη αντιπαράθεση που προφανώς δεν συνάδει με τις προτεραιότητες της περιόδου και της προσπάθειας που γίνεται. Λίγες μέρες πριν κατατεθεί ο πρώτος προϋπολογισμός (του 2019) της μετά τη λήξη του προγράμματος εποχής και ενώ βρίσκεται σε εξέλιξη η προσπάθεια κύρωσης της συμφωνίας των Πρεσπών από το κοινοβούλιο στην πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, οι κατηγορίες, οι εκρήξεις, οι εκτός ορίων συμπεριφορές προ και κατά τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου, αλλά και η παραίτηση που προκάλεσαν, δεν σηματοδοτούν συναίσθηση της ιστορικής ευθύνης απέναντι σε μια λαϊκή πλειοψηφία σκληρά δοκιμασμένη όχι μόνο στα χρόνια των πρώτων μνημονίων, αλλά και στα χρόνια της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ – Οικολόγων. Τη στιγμή, μάλιστα, που γεννιέται η ελπίδα μιας νέας περιόδου, χωρίς τους καταναγκασμούς της επιτροπείας, στα καθορισμένα όρια της οποίας έχει αρχίσει να υλοποιείται ένα σχέδιο κοινωνικής ανασυγκρότησης και οικονομικής ανάκαμψης αναγκαίο και εφικτό. Αυτή τη στιγμή, κάθε υποτίμηση του κινδύνου ανακοπής μιας προσπάθειας που άρχισε να αποδίδει καρπούς, είναι απαράδεκτη και αδιανόητη. Όσοι έχουν αναδεχθεί την ευθύνη της διακυβέρνησης της χώρας από τις δυνάμεις που είχαν στόχο το τέλος της επιτροπείας, δεν νοείται να μην αντιλαμβάνονται, για οποιουσδήποτε λόγους, το νόημα και το συγκεκριμένο περιεχόμενο της λαϊκής εντολής που τους δόθηκε τον Σεπτέμβριο του 2015. Την εντολή αυτή οφείλουν να τιμήσουν, ακόμη κι αν το τίμημα είναι η γείωση στην πραγματικότητα των καλώς νοουμένων πολιτικών προθέσεών τους.
26
10

Noam Chomsky: Σενάρια δημοκρατίας

Το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα είναι η πιο επικίνδυνη οργάνωση στην ανθρώπινη ιστορία. Μέχρι και ο Χίτλερ δεν αφιέρωσε τις προσπάθειές του στο να αποδυναμώσει την προοπτική της οργανωμένης ανθρώπινης ύπαρξης στο άμεσο μέλλον. Αυτό το κάνουν απολύτως συνειδητά. Ο Τραμπ, για παράδειγμα, πιστεύει ακράδαντα στην υπερθέρμανση του πλανήτη. Πρόσφατα ζήτησε από την ιρλανδική κυβέρνηση την άδεια να κατασκευάσει έναν τοίχο για να προστατέψει το γήπεδο γκολφ του από την άνοδο της επιφάνειας της θάλασσας, επικαλούμενος την υπερθέρμανση του πλανήτη.