Εφημερίδα Εποχή

Εξαρχής υπάρχει η πρόθεση από την κυβέρνηση να μοιραστεί η πίτα και στον ιδιωτικό τομέα. Από την αρχή της πανδημίας θα μπορούσε να εκμεταλλευτεί δομές με μεγάλη δυναμική ελέγχων, με συμφέροντες για το ελληνικό δημόσιο όρους. Δεν έγινε αυτό. Αντίθετα. Με το ΕΚΕΑ έκανε σύμβαση για 1.000 ελέγχους την ημέρα, δηλαδή 30.000 το μήνα, ενώ η δυναμική του είναι τριπλάσια, από 2.400 έως 3.500 την ημέρα, με βάση τον μοριακό αναλυτή που έχουν. Ωστόσο, τα αντιδραστήρια που πήρε ήταν για 1.000 δείγματα την ημέρα και δεν φρόντισε να πάρει παραπάνω. Σαφώς υπάρχει μια γενικότερη στενότητα διάθεσης αφού οι εταιρείες που τα παράγουν προμηθεύουν όλο τον κόσμο, αλλά η ελληνική πολιτεία θα μπορούσε να πιέσει για να πάρει περισσότερα, ειδικά αν κατηύθυνε εκεί τα περισσότερα δείγματα, ώστε να εξασφάλιζε και καλύτερη τιμή. Επέλεξε να μην το κάνει, για λόγους που πια φαίνονται περίτρανα από όταν έδειξε αδυναμία το ΕΚΕΑ να εξυπηρετήσει. Είμαι περίεργη να δω τώρα που το ΕΚΕΑ επαναλειτουργεί, εάν τα νοσοκομεία που είχαν δωρεάν συνεργασία με το Κέντρο θα επανέλθουν ή θα συνεχίσουν στον ιδιωτικό τομέα, ο οποίος ειρήσθω εν παρόδω καθυστερεί περισσότερο. Από την εμπειρία μου στο νοσοκομείο Αλεξάνδρα, το ΕΚΕΑ στέλνει μέσα στο επόμενο τρίωρο ηλεκτρονικά τις απαντήσεις, ενώ τα ιδιωτικά εργαστήρια κάνουν δύο τουλάχιστον εργάσιμες μέρες. (...) Υπάρχει στην κοινωνία μια αμφισβήτηση –και δεν αναφέρομαι στους συνωμοσιολόγους και αρνητές της πανδημίας- εξαιτίας της αντιφατικής πολιτικής της κυβέρνησης. Όταν ο πολίτης βλέπει ότι στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κρατούνται κενές θέσεις, για να μην κάθεται ο ένας δίπλα στον άλλον και ταυτόχρονα επιβάτες κρέμονται σαν τα τσαμπιά από τους διαδρόμους, θα αναπτύξει δυσπιστία στα μέτρα που παίρνονται. Ομοίως, όταν πέφτει ξύλο στις πλατείες της Κυψέλης και της Αγίας Παρασκευής και όχι στην Ομόνοια ή όταν τη μια ορίζεται υποχρεωτική η μάσκα και την άλλη όχι, με αντιφατικές δηλώσεις, τότε κλονίζεται η εμπιστοσύνη των πολιτών που αντιλαμβάνεται τα μέτρα προστασίας ως επικοινωνιακή διαδικασία.

Ένα στοιχείο που πρέπει να εντοπίσουμε: η ηγεσία αυτών των μεγάλων θεσμών – οργανισμών που δρουν στην ΕΕ, βγαίνει από την απόλυτη δογματική προσήλωση στη λιτότητα. Κλονίζεται επιτέλους εκείνη η δαιμονική θεωρία ότι η λιτότητα προετοιμάζει την ανάπτυξη. Νομίζω ότι άρχισε και κάτι θετικό θα βγει από αυτό το πράγμα. Τώρα αν αυτό αρκεί για να ελπίσουμε ότι θα καλυφθούν οι ανάγκες της ευρωπαϊκής κοινωνίας είναι μεγάλο ερώτημα. Δεν είναι μόνο οι επιπτώσεις από την πανδημία. Η όξυνση του μεταναστευτικού, η άνοδος της ακροδεξιάς σε μεγάλες χώρες της Ευρώπης, η επάνοδος του νεοσυντηρητισμού, αποτελούν διαστάσεις του ευρωπαϊκού προβλήματος που περιπλέκουν τη διαδρομή προς την ευρωπαϊκή ανάκαμψη. Πώς να είναι, λοιπόν, κανείς αισιόδοξος; Δεν είναι η εποχή κατάλληλη για να δημιουργηθεί μια νέα ευρωπαϊκή αντίληψη που να εγγυάται έναν ανοικτό και δημιουργικό ορίζοντα. Ο Ντράγκι υποστήριζε, εντούτοις, ότι σήμερα υπάρχουν όμοιες συνθήκες – και ανάγκες – μ’ αυτές μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και απαιτούν παρόμοια μέτρα, πρόγραμμα συνολικής ανάπτυξης κτλ. Ναι, αλλά για να γίνει αυτό χρειάζονται και οι αντίστοιχες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο αυτές υπήρχαν, είχαν ήδη διαμορφωθεί μέσα από την πατριωτική, την αντιστασιακή και αντιναζιστική δράση. Τώρα, ποιες δυνάμεις θα ανοίξουν στις ευρωπαϊκές κοινωνίες αυτόν τον δρόμο; Είναι τιμητικό για τον Ντράγκι που ανοίγει αυτήν τη συζήτηση, αλλά σε ποιες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις θα στηριχθεί η υλοποίηση; Απ’ όλους τους τωρινούς ευρωπαίους ηγέτες, αυτός που δείχνει ικανός να αντιληφθεί κάποιες απ’ αυτές τις πτυχές του προβλήματος είναι ίσως μόνον η κ. Μέρκελ. Αλλά είναι απερχόμενη. Όπως και μειοψηφία, ως και στο κόμμα της …

Πιστεύω ότι η εξάρτηση της καπιταλιστικής αναπαραγωγής από την επέκταση του χρέους αυξάνεται σε τεράστιο βαθμό. Αυτό σημαίνει ότι ο καπιταλισμός θα είναι όλο και πιο εύθραυστος, ασταθής, και βίαιος. Θα συνεχίσει να παγιδεύεται σε αυτό που αποκαλούν «διαρκή οικονομική στασιμότητα», με χαμηλή ανάπτυξη. Αυτό σημαίνει εντατικοποίηση του ανταγωνισμού και των συγκρούσεων μεταξύ των κρατών, με την πιθανότητα να επωάζεται στο παρασκήνιο ένας μεγάλος πόλεμος. Φανταστείτε μια κατάσταση χίλιες φορές χειρότερη από αυτήν της δεκαετίας του 1930, με την ελπίδα να κάνετε λάθος. Το κεφάλαιο δυσκολεύεται να διαχειριστεί την κρίση επειδή είναι παγιδευμένο. Η επέκταση του χρέους σημαίνει ότι η συσσώρευση κεφαλαίου είναι  ολοένα και πιο πλασματική, και βασίζεται όλο και περισσότερο στην πρόβλεψη υπεραξίας που δεν έχει παραχθεί. Η βασική αποτυχία του κεφαλαίου ως συστήματος κυριαρχίας είναι ότι δεν καταφέρνει να μας εκμεταλλευτεί επαρκώς για να εξασφαλίσει τη δική του αναπαραγωγή. Για να επιλύσει την κρίση του πρέπει να μας αντιμετωπίσει πολύ πιο άγρια, αλλά φοβάται ότι θα χάσει.

[Είναι μύθος το επιχείρημα του υψηλού ποσοστού αναπλήρωσης της ultra κεφαλαιοποιημένης επικουρικής σύνταξης των νέων εργαζομένων που θα επιλέξουν το σύστημα των ατομικών λογαριασμών] γιατί οι συνταξιοδοτικές προσδοκίες στην ultra-κεφαλαιοποίηση της επικουρικής ασφάλισης βασίζεται στις αποδόσεις των κεφαλαιαγορών. Αυτό σημαίνει, για παράδειγμα, ότι οι συντελούμενες χρηματοπιστωτικές κρίσεις (1993, 1998, 2001, 2008) είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του επιπέδου των κεφαλαιοποιημένων συντάξεων τουλάχιστον κατά 50%. Το ίδιο επιχείρημα του υψηλού ποσοστού αναπλήρωσης (70%) προέβαλε στη Χιλή η κυβέρνηση Πινοσέτ. Η πραγματικότητα όμως είναι ότι το 2015 ο μέσος συντελεστής αναπλήρωσης στις κεφαλαιοποιημένες συντάξεις της Χιλής ήταν μόλις 37%, λόγω της δημογραφικής γήρανσης και των χρηματοπιστωτικών κρίσεων.

Σίγουρα οι σημερινοί αγώνες δεν είναι ίδιοι με τους δικούς μας. Γιατί εμείς ηττηθήκαμε. Νομίζω ότι αυτό είναι το ζήτημα. Πρώτα απ’ όλα ηττηθήκαμε ως προς το πώς θα έπρεπε να είναι η κοινωνία, και εξαιτίας των λαθών μας και γιατί αυτό ήταν κάτι δύσκολο. Σήμερα πρέπει να ξανασκεφτούμε πολλά. Είσαι έτοιμος να αφιερώσεις τη ζωή σου στον αγώνα όταν είσαι σίγουρος για το πολιτικό σου σχέδιο. Και σήμερα υπάρχουν πολλές αμφιβολίες, πραγματικές αμφιβολίες. Θα σου πω μία, ίσως ανόητη, ιστορία που όμως λέει κάτι για ένα ζήτημα που δεν λύσαμε ποτέ. Υποστηρίζουμε ότι η αγορά δεν πρέπει να παίρνει αποφάσεις, δεν έχει δικαίωμα να κρίνει τι είναι καλό και τι είναι κακό, έτσι δεν είναι; Κάποτε, λοιπόν, είχα ένα μεγάλο καυγά με το γιο μου και ανταλλάξαμε πολλά γράμματα που τα φυλάμε σε ένα αρχείο, που έχει τον ειρωνικό τίτλο «Γράμματα σε μια κομμουνίστρια μητέρα». Εκεί υπάρχει η εξής φράση του γιου μου: «ΟΚ, αλλά αν δεν είναι η αγορά αυτή που παίρνει αποφάσεις, τι θα γίνει; Ποιος θα αποφασίζει, εσύ και η Ροσάνα Ροσάντα;». Η φράση μπορεί να φαίνεται ανόητη , αλλά περιέχει μια αλήθεια. Ακόμα δεν έχουμε βρει ποιος θα παίρνει τις αποφάσεις αν δεν τις παίρνει η αγορά. Ποιος θα διορίζει αυτούς που αποφασίζουν; Με ποιο τρόπο θα γίνεται η επιλογή τους; Πώς θα τους ελέγχουμε; Ούτε αυτό το έχουμε βρει. Αν, λοιπόν, δεν έχεις βεβαιότητες, δεν μπορείς να αφιερώσεις όλη τη ζωή σου στον αγώνα. Την αφιερώνεις όταν είσαι πράγματι σίγουρος για κάτι. Ο αντιφασιστικός αγώνας και ο αγώνας για τη δημοκρατία ήταν κατά κάποιο τρόπο ευκολότερος από τους σημερινούς αγώνες γιατί εύκολα καταλάβαινε κανείς πόσο φριχτός ήταν ο φασισμός. Σήμερα η κατάσταση είναι πιο δύσκολη, γιατί δεν χρειάζονται πια τα πραξικοπήματα. Μπορούν να κατακτήσουν την καρδιά και το νου των ανθρώπων με τα φέικ νιουζ. Τι να τον κάνουν το στρατό; Παρά ταύτα, είμαι αισιόδοξη. Δεν είναι αλήθεια ότι οι νέοι άνθρωποι δεν ενδιαφέρονται για την πολιτική. Ενδιαφέρονται, απλώς σήμερα τα πράγματα είναι λιγότερο ηρωικά, αλλά πιο πολύπλοκα και δύσκολα. Πάρε για παράδειγμα την αλληλεγγύη στους πρόσφυγες που υπάρχει στην Ελλάδα και την Ιταλία. Είναι ένα πολύ ισχυρό κίνημα στο οποίο μετέχουν πολλές ομάδες. Πρέπει, λοιπόν, να είμαστε προσεκτικοί. Δεν είναι σωστό ότι οι νέοι δεν ενδιαφέρονται και δεν ασχολούνται με την πολιτική, ότι δεν μετέχουν σε αγώνες. Αυτήν την περίοδο που ζούμε πάνω στον υπολογιστή και ερχόμαστε σε επαφή με όλο τον κόσμο, έχω ανακαλύψει ότι γίνονται πολλοί αγώνες σε όλο τον κόσμο. Πολλοί περισσότεροι από όσους φανταζόμουν. Ο κόσμος κινείται. Δεν είναι αλήθεια ότι οι νέοι έχουν παραλύσει. Είναι προσεκτικοί, φοβούνται μήπως κάνουν λάθη, είναι φοβισμένοι από όλα τα λάθη που έχουν γίνει στο παρελθόν. Και έχουν δίκιο. Πώς μπορούμε να τους κατηγορήσουμε;

Ο ΣΥΡΙΖΑ μπορεί να ξαναβρεί και να εδραιώσει τον πολιτικό του βηματισμό. Έχει και τη δυνατότητα αλλά και την υποχρέωση να προχωρήσει αμέσως μετά το καλοκαίρι σε μια συγκροτημένη πολιτική αντεπίθεση μέσα από ένα νέο πολιτικό σχέδιο που θα αφορά τις ανάγκες και τις αγωνίες της κοινωνικής πλειοψηφίας. Με έμφαση σε πολιτικές ισότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης και αναδιανομής, που είναι όρος για βιώσιμη και δίκαιη ανάπτυξη. Αυτή είναι η πρόκληση για μια πραγματικά μαχητική, αιχμηρή, κοινωνικά αναγνωρίσιμη και αποτελεσματική αντιπολίτευση. Το κρίσιμο δίλημμα όμως είναι με ποιο πολιτικό αφήγημα κάνουμε restart; Με τη γραμμή της «ασπίδας προστασίας της κοινωνίας» και της κατάθεσης ρεαλιστικού εναλλακτικού σχεδίου για την έξοδο από την κρίση, για τη στήριξη του κόσμου της εργασίας, της μικρομεσαίας επιχείρησης, του Δημόσιου Συστήματος Υγείας και του Κοινωνικού Κράτους ή με τη γραμμή της ανάδειξης της φαυλότητας των αντιπάλων; Και με ποιο ύφος και ήθος διακυβέρνησης; Με τη λογική «ο σκοπός αγιάζει τα μέσα» ή με επιμονή στη διαφάνεια, στην αξιοκρατία, στη δημόσια λογοδοσία και στην αναβαθμισμένη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών;

Η κρίση του 2009, όσο και η σημερινή, προέρχονται από συστατικά μέρη του συστήματος. Το βασικό ζήτημα που τίθεται είναι αν σε πολιτικό, αλλά και επιστημονικό επίπεδο, θα συνεχίσουμε να προσποιούμαστε ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Ο αντίπαλος επιχειρεί να σκοτώσει τις ιδέες της αριστεράς και ταυτόχρονα μπολιάζει τους ιδεολογικούς μηχανισμούς του κράτους με την ακροδεξιά ιδεολογία, με τις μισαλλόδοξες, ρατσιστικές, σεξιστικές, σκοταδιστικές αξίες. Θα αποτύχει. Χρειαζόμαστε ένα κόμμα που υπερασπίζεται αξίες, ακόμα και στις πιο αντίξοες συνθήκες, αγκυρωμένο στην κοινωνική υποκειμενικότητα, χρήσιμο και συμμετοχικό στην κίνηση της κοινωνίας. Για να γίνουν τα παραπάνω, προϋπόθεση είναι η εσωκομματική δημοκρατία και τα πολιτικά δικαιώματα των μελών να μην εκχωρούνται στην ηγετική ομάδα, όσο φωτισμένη και αν είναι.

Δυστυχώς, είμαστε υποχρεωμένοι να πούμε ότι δεν έγιναν αυτά που έπρεπε. Ουσιαστικά, δεν έχει εκπληρωθεί καμία μόνιμη πρόσληψη, ενώ οι 4000 προσλήψεις ιατρικού και λοιπού προσωπικού καλύφθηκαν μόνο από επικουρικούς. Μάλιστα, κάποιοι από αυτούς παραμένουν δύο και τρεις μήνες απλήρωτοι. Είναι δε ανησυχητική η έλλειψη ουσιαστικής ενίσχυσης της ΠΦΥ και της επαρκούς εκπαίδευσης του προσωπικού στην αντιμετώπιση του COVID19. Οι νέες επιστημονικές απόψεις που προέρχονται από λεπτομερείς μελέτες δείχνουν τη μεγάλη αξία της πρόληψης στην επιλογή των ασθενών υψηλού ρίσκου και της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.