Αναδημοσιεύσεις

Ο ποιητής, δοκιμιογράφος και διηγηματογράφος, Χόρχε Λουίς Μπόρχες, πολυμαθής και πολυμήχανος δημιουργός, βάλθηκε να ερμηνεύσει τον κόσμο μέσα από την ιδιαίτερη γραφή του. Εφόδια του Μπόρχες τα άπειρα βιβλία που διάβασε και φαντάστηκε, οι εγκυκλοπαίδειες και τα λεξικά που αναζήτησε και ξανάγραψε, οι παραδοξότητες και οι συμπτώσεις της καθημερινότητας, η λεπτή διαχωριστική γραμμή ανάμεσα στη φαντασία και την πραγματικότητα, η απίστευτη δυνατότητα του μυαλού να δημιουργεί λαβυρινθώδεις κόσμους αποδρώντας σε διαφορετικές διαστάσεις του αντιληπτού. Οι περισσότερες ιστορίες του Μπόρχες διαβάζονται σαν δοκίμια ή μη μυθοπλαστικές κατασκευές, ενώ τα μη μυθοπλαστικά του γραπτά περιλαμβάνουν όλα εκείνα τα δημιουργικά και φανταστικά στοιχεία που συνδέονται με τη σύγχρονη μυθοπλασία. Όλα, ωστόσο, περιφέρονται γύρα από τα αιτήματα της λογικής ή των φιλοσοφικών αινιγμάτων. Aρχετυπικά σύμβολα, τίγρεις, μαχαίρια, σκοτεινά νοήματα και λογοπαίγνια, είδωλα και καθρέπτες, φιλοσοφικές δοξασίες και αλληγορίες, κόσμοι συμπαντικοί αλλά και του κόσμου τούτου, άνθρωποι της ζωής και άνθρωποι που τους ονειρευτήκαμε. Ο Χόρχε Λουίς Μπόρχες γεννήθηκε στην Αργεντινή το 1899 και πέθανε στην Γενεύη το 1986. Μεγάλωσε στη συνοικία Παλέρμο του Μπουένος Άιρες, σκηνικό πολλών ιστοριών του. Στα δώδεκα διάβαζε Σέξπιρ. Λάτρεψε τον Μαρκ Τουέιν, τα βιβλία του Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς, τις Χίλιες και μία νύχτες, τον Δον Κιχώτη. Στο τελείωμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου, η οικογένεια του Μπόρχες ήρθε στη Γενεύη, όπου ο Χόρχε σπούδασε και έμαθε γαλλικά και γερμανικά, και αργότερα ξαναγύρισαν στο Μπουένος Άιρες. Η πρώτη του εκδοτική εμφάνιση ήταν το 1923 με τα ποιήματα «Πυρετός στο Μπουένος Άιρες». Το 1935 εκδόθηκε η «Παγκόσμια Ιστορία της Ατιμίας». Δούλευε σε μια βιβλιοθήκη του Μπουένος Άιρες για εννιά χρόνια. Με την άνοδο του Χουάν Περόν στην εξουσία, το 1946, ο Μπόρχες έχασε τη θέση του στη βιβλιοθήκη και μετατέθηκε σε μια ταπεινωτική θέση επιθεωρητή, αλλά επιβίωνε με τη βοήθεια των φίλων του κάνοντας διαλέξεις, διορθώσεις και γράφοντας. Το 1955, με πρωτοβουλία της Βικτόρια Οκάμπο, η νέα αντιπερονική στρατιωτική κυβέρνηση τον διόρισε επικεφαλής της Εθνικής Βιβλιοθήκη. Όμως ο Μπόρχες είχε υποστεί πια ολική τύφλωση. Το 1961 μαζί με τον Σάμιουελ Μπέκετ μοιράστηκαν το Formentor Prize, βραβείο της Διεθνούς Συνάντησης Εκδοτών. Πριν από αυτό ο Μπόρχες ήταν ελάχιστα γνωστός στην πατρίδα του. Μετά τον θάνατό του, ο κόσμος των μυθοπλασιών του συγκρινόταν με εκείνο του Φραντς Κάφκα για του οποίου τη Μεταμόρφωση έγραψε τον πρόλογο στην ισπανική έκδοση.

Είναι δικαίωμα, λέει η κυρία Νικολάου, των κρατουμένων, επιτρέπεται η συνδρομητική τηλεόραση και η ειδική διατροφή, αρκεί να πληρώνουν οι κρατούμενοι. Όπως επιτρέπεται ένα ψυγείο μέσα στο κελί, ένα ραδιόφωνο, σύνεργα για παρασκευή φαγητού, καθαριστικά, σαπούνια. Το σωφρονιστικό μας σύστημα είναι φιλελεύθερο, ανεκτικό, ανθρώπινο... Στους έχοντες.... Γιατί υπάρχουν και αυτοί που δεν έχουν και είναι η συντριπτική πλειοψηφία στη χώρα των κλουβιών. Ή δεν είναι έτσι κυρία Νικολάου; Ας πάμε μια βόλτα στις φυλακές νέων στο Βόλο ή σε Αυλώνα και να αναζητήσουμε την περιβόητη ισοτιμία, που μεριμνά η κ. Νικολάου στο μηδενικό ποσό, που έχουν στο λογαριασμό τους οι νεαροί κρατούμενοι. Ας πάμε μέχρι την Θήβα στις γυναικείες φυλακές. Ας επισκεφθούμε την Ε' πτέρυγα των φυλακών Κορυδαλλού, αναζητώντας μια χλωρίνη. Ας βρεθούμε στις φυλακές Χαλκίδας με τα εκατομμύρια των κοριών, που δίνουν μάχη μέχρι εσχάτων με τις κατσαρίδες. Ας πάμε σε μια φυλακή, τυχαία, χωρίς προγραμματισμό, μια ματιά μόνο φτάνει για να σκύψουμε το κεφάλι από ντροπή. Αλλά η κυρία Νικολάου, δεν ντρέπεται. Πανηγυρίζει και αναφέρεται στο γράμμα του νόμου και όχι στην ουσία του. Όχι κυρία Νικολάου, μέριμνα για την ισοτιμία των κρατουμένων σημαίνει ότι η Πολιτεία φροντίζει τα δικαιώματα να τα απολαμβάνουν όλες και όλοι. Και όχι μόνο οι έχοντες.... Ο κ. Φθουρθιώτης δικαιούται και ειδική διατροφή και συνδρομητική τηλεόραση και χλωρίνη και σαπούνι και οδοντόκρεμα και πολλά πολλά άλλα. Αλλά τα ίδια δικαιούται και ο Αχμέτ, και ο Γιώργος και η Ελένη και ο Ρόμπερτ και ο Χασάν. Τα δικαιούνται όλες και όλοι, που βιώνουν τον εγκλεισμό στη χώρα των κλουβιών. Ή δεν είναι έτσι κυρία Νικολάου;

Ο κ. Α. Ξανθός τόνισε ότι είναι επείγουσα ανάγκη και σημαντική προτεραιότητα Δημόσιας Υγείας, η πλήρης αποκατάσταση της τακτικής λειτουργίας όλων των δημόσιων δομών υγείας (νοσοκομείων-Κέντρων Υγείας-ΤΟΜΥ-ΠΙ-ΚΨΥ). Ταυτόχρονα απαιτείται καλή επιδημιολογική επιτήρηση στην κοινότητα, αξιόπιστο testing και συνεχής ενδυνάμωση του ΕΣΥ, ειδικά στις τουριστικές περιοχές. Και, πάνω απ’ όλα, χρειάζεται μια γενναία και μόνιμου χαρακτήρα επένδυση στο Δημόσιο Σύστημα Υγείας και στο ανθρώπινο δυναμικό του, αναβαθμίζοντας τις συνθήκες εργασίας και αμοιβής του προσωπικού και βελτιώνοντας ταυτόχρονα τις συνθήκες νοσηλείας των πολιτών. Μόνο έτσι μπορεί να υπάρξει μια σοβαρή «παρακαταθήκη» από την πανδημία, που θα ενισχύσει το ηθικό του προσωπικού, θα «θωρακίσει» το ΕΣΥ σε βάθος χρόνου και θα εγγυηθεί την ισότητα και την ποιότητα στη φροντίδα υγείας.

Τα κινήματα της δεκαετίας του '60, κινήματα που, για την Ιταλία, εκτός από τα πανεπιστήμια, εκδηλώθηκαν σε πολύ σημαντικό βαθμό και στα εργοστάσια, πέρα από τον καπιταλισμό αμφισβήτησαν και την ορθοδοξία, την πειθαρχία και τον συντηρητισμό των παραδοσιακών κομμουνιστικών κομμάτων. Το PCI δοκιμάστηκε στις συνθήκες εκείνες, ειδικά στο επίπεδο της βάσης, ενώ υπέστη και μια διάσπαση από τα αριστερά. Την ίδια περίοδο, καταλαβαίνοντας ότι ο μόνος τρόπος να κυβερνήσει ήταν η συνεργασία με την Ιταλική Χριστιανοδημοκρατία, προσανατολίστηκε σε μια πολιτική ευελιξίας και ρεαλισμού, που έμοιαζε πολύ με νερό στο κρασί του: συναίνεσε σε προγράμματα λιτότητας, δήλωσε υπέρ της παραμονής της Ιταλίας στο ΝΑΤΟ, στήριξε κυβερνήσεις στις οποίες δεν συμμετείχε. Ακόμα κι έτσι, η ιδέα της κυβερνητικής συγκατοίκησης των κομμουνιστών με τους χριστιανοδημοκράτες, γνωστή ως ο «ιστορικός συμβιβασμός», προκαλούσε ανατριχίλα στους συντηρητικούς, τους εργοδότες και το ΝΑΤΟ. Η ιδέα αυτή τελείωσε ουσιαστικά με την δολοφονία από τις Ερυθρές Ταξιαρχίες του Άλντο Μόρο, του μοναδικού από την ηγεσία της Χριστανοδημοκρατίας που ήταν θετικός σε μια τέτοια προοπτική. Όπως και να είχαν τα πράγματα, το PCI δεν σταμάτησε ποτέ να είναι ένα μεγάλο εργαστήριο παραγωγής πολιτικής και αριστερών ιδεών. Η εξαιρετική ικανότητα του Μπερλινγκουέρ να συνθέτει διαφορετικές απόψεις, να κάνει πολιτική και, παράλληλα, να κρατάει το κόμμα σε αριστερές ράγε, έπαιξε καθοριστικό ρόλο σε αυτό. Όμως το 1984 ο Μπερλινγκουέρ πέθανε ξαφνικά, στα 62 του χρόνια, μετά από εγκεφαλικό επεισόδιο που υπέστη κατά τη διάρκεια μιας ομιλίας του για τις ευρωεκλογές. Μέχρι να μπορέσει το PCI να ορθοποδήσει, το πρόλαβαν οι κοσμογονικές εξελίξεις με τις οποίες θα έκλεινε η δεκαετία του '80.

Το κυβερνητικό καθεστώς συνυπογράφει τώρα το δικό του «Συμβόλαιο» με τα στυγνά μεταπρατικά- ολιγαρχικά συμφέροντα μέσα από το οποίο επιδιώκει να διαμορφώσει ένα σύστημα μετα-Δημοκρατίας που ακυρώνει στην πράξη τη λαϊκή βούληση και τη λαϊκή κυριαρχία. Ένα ολοκληρωτικού τύπου σύστημα όπου οι κοινωνικές τάξεις, οι κοινωνικές ομάδες και οι φορείς τους, τα εργασιακά και κοινωνικά Υποκείμενα διαλύονται σε απομονωμένα άτομα – ιδιώτες που βρίσκονται ανυπεράσπιστοι απέναντι σε ένα αυταρχικό-εξουσιαστικό καθεστώς. Όμως αυτό το αντιδραστικό – αυταρχικό κι σκληρά ταξικό «συμβόλαιο» προδιαγράφει ένα ζοφερό μέλλον για το μεγαλύτερο μέρος του λαού, αφού περιλαμβάνει το σύνολο των δημοκρατικών προοδευτικών και αριστερών πολιτών πέρα και πάνω από πολιτικές, κομματικές και ιδεολογικές προτιμήσεις. Η Ελλάδα, ο λαός της, η μεγάλη κοινωνική πλειοψηφία δεν πρόκειται να επιτρέψουν να γυρίσει η χώρα πολλές δεκαετίες πίσω. Η ιστορία, οι αγώνες και οι κατακτήσεις ενός λαού ούτε διαγράφονται ούτε καταργούνται. Γι’ αυτό και το «μαύρο συμβόλαιο» που προωθεί το καθεστωτικό μέτωπο των οικονομικο-πολιτικών συμφερόντων θα καταρρακωθεί, θα ακυρωθεί στην πράξη από τη συλλογική και ατομική αντίδραση και αντίσταση. Η Δημοκρατία η Ελευθερία, η Λαϊκή Κυριαρχία, η κοινωνική δικαιοσύνη, οι ανθρωπιστικές και κοινωνικές αξίες, η αξιοπρέπεια και ο αυτοσεβασμός του κάθε πολίτη θα ακυρώσουν τα «μαύρα συμβόλαια» και θα στείλουν τους εμπνευστές τους εκεί που τους αξίζει.

Η αρχαιολόγος Δέσποινα Κουτσούμπα μέσα σε μια τραγική προοικονομία, είχε χαρακτηρίσει την κατασκευή του τσιμεντένιου διαδρόμου ως «πασαρέλα». Με το πρόσχημα της «διαφήμισης» των μνημείων δόθηκε το πράσινο φως από το ΚΑΣ, σε μια ιστορία που επαναλαμβάνεται ταυτόχρονα ως τραγωδία και ως φάρσα, στον οίκο Dior.Ένα πρόσχημα χυδαίο και ανυπόστατο, προσβλητικό για την ιστορική μνήμη των αρχαιολογικών μνημείων αλλά και για τους ίδιους του ευσυνείδητους πολίτες της χώρας. Κυρίως γιατί η ίδια η ιστορική μνήμη των συγκεκριμένων μνημείων έχει αλλοιωθεί και καταστραφεί τόσο ριζικά και βαθιά, έπειτα από τόσες αντεπιστημονικές παρεμβάσεις που επιμένουνεμμονικά σε μια φαντασιακή αποτύπωση του 5ου αιώνα, του αιώνα κατασκευής του Παρθενώνα. Με την αδειοδότηση του ΚΑΣ, ο 5ος αιώνας π.Χ συναντά αποκλειστικά την ελεύθερη αγορά, είτε αυτή μεταφράζεται σε πασαρέλες και φωτογραφίσεις μεγάλων οίκων μόδας, είτε σε κιτς εθνικιστικές εξάρσεις με παράφωνες ψευτό-σοπράνο, είτε σε διαφημίσεις κάθε είδους. Ο καθηγητής αρχαιολογίας Γιάννης Χαμηλάκης είχε τονίσει πριν λίγο καιρό σε άρθρο του στην εφημερίδα Αυγή: «Η Ακρόπολη λειτουργεί μετωνυμικά ή μάλλον συνεκδοχικά για όλο τον δημόσιο χώρο και εντέλει για την κοινωνία, όπως οι υπέρμαχοι αυτής της λογικής οραματίζονται: δίχως Ιστορία, δίχως «επιμειξίες», δίχως τα ίχνη των πολλών ανθρώπων και των πολλών πολιτισμών που πέρασαν από τον τόπο αυτό.»Έτσι, όλες οι εργασίες που λαμβάνουν χώρα στο μνημείο γίνονται με τη μορφή χορηγίας για την αναγκαία υστεροφημία, για την πολυπόθητη πλάκα που θα αναγράφει τα ονόματα των ευεργετών και των εκτελεστικών τους οργάνων. Για έναν πολυπόθητο ανταγωνιστικό τίτλο σε μια διεθνή κολεξιόν, την οποία θα παρακολουθήσουν όλοι οι γνωστοί κηφήνες της εγχώριας και διεθνούς showbiz, σε θέσεις VIP. Για μια ιστορική συνέχεια αποκλειστικά με βάση την ανάγνωση της προόδου όπως αυτή γίνεται αντιληπτή στην ελεύθερη αγορά, στουςμαρκετίστικους κύκλους και στις πολυεθνικές εταιρείες, όπου ο πολιτισμός είναι ένα προϊόν που πουλιέται, αγοράζεται και νοικιάζεται κατ’επίφαση.

Mια μακροσκελής επιστολή στη μητέρα του, την οποία όμως αυτή δεν θα μπορέσει να διαβάσει ποτέ, αφού δεν ξέρει να διαβάζει. Η καταγωγή του Όσιαν Βουόνγκ είναι από το Βιετνάμ. Η γιαγιά του παντρεύτηκε έναν αμερικανό στρατιώτη την εποχή του πολέμου. Όταν ο Βουόνγκ ήταν δύο χρόνων (έχει γεννηθεί το 1988), η μητέρα του αναγκάστηκε να μεταναστεύσει από το Βιετνάμ και, μετά από διάφορες περιπέτειες, έφτασε τελικά στις ΗΠΑ. Σ’ αυτό το (πρώτο του) μυθιστόρημα, το οποίο η κριτική έχει εγκωμιάσει πολλαπλώς, ο Βουόνγκ αφηγείται την ιστορία ενός ανθρώπου, μιας οικογένειας, μιας χώρας, καθώς η ζωή τους συναντάει συνέχεια την πανταχού παρούσα βία, από τον τραμπούκο στο σχολείο που «ήταν μόλις εννιά χρονών, αλλά κατείχε ήδη τη διάλεκτο των προβληματικών αμερικάνων πατεράδων», μέχρι τα σημάδια στη μνήμη από τις ναπάλμ, τους στρατιώτες και τα ελικόπτερα. Όπου κι αν σταθεί ο αφηγητής νιώθει εκτός, στην ερημιά μιας πολλαπλής απόρριψης, ως μη λευκός, ως γκέι («είχα νομίσει ότι σεξ σήμαινε να ανοίγεις δρόμους προς νέα εδάφη, πως, εφόσον οι άλλοι δεν μας έβλεπαν, οι κανόνες τους δεν ίσχυαν. Έκανα όμως λάθος»), ως λιγομίλητος, ως διαφορετικός.

Το δάσος της Βαλανιδορράχης, στο νομό Πρέβεζας συνολικής έκτασης 1.993 στρεμμάτων, που βρίσκεται στην περιοχή του Φαναρίου, νυν Δήμος Πάργας, κατέχεται με δικαστικές αποφάσεις από ιδιώτες, που φέρεται να αγόρασαν οι πρόγονοί τους από Οθωμανούς το 1931. Στο εν λόγω δάσος υπάρχουν τέσσερις παραλίες (Αλωνάκι, Σκάλα, Αμόνι, Όρμος του Οδυσσέα), ενώ το Δημόσιο είναι συγκύριο κατά 20%. Το δάσος αποτελεί ένα ολοκληρωμένο οικοσύστημα, καθώς εκβάλλει ένας παραπόταμος του Αχέροντα, υδροβιότοπος, ενταγμένο στα natura 2000 και καταφύγιο άγριας ζωής. Πέραν του περιβαλλοντολογικού ενδιαφέροντος το δάσος μαρτυρά την πολιτιστική κληρονομιά των κατοίκων της ευρύτερης περιοχής αιώνες τώρα. Η επικείμενη ιδιωτικοποίησή του και εμπορευματοποίησή του, έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις από την τοπική κοινωνία. Με κείμενό τους στον τοπικό τύπο 11 πρόεδροι, 3 Δημοτικοί Σύμβουλοι, συνολικά 430 δημότες, επιζητούν να διασφαλιστεί ο δημόσιος χαρακτήρας του δάσους, η ελεύθερη πρόσβαση στις παραλίες χωρίς αντίτιμο, ως κοινωνικά αγαθά. Καθώς και η μη αλλοίωση της πολιτιστικής τους ταυτότητας. Είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι η Επιτροπή Αγώνα Φαναρίου, παρ’ όλους τους περιορισμούς - λόγω covid, έχει συγκεντρώσει επιπλέον πάνω από 1.000 ηλεκτρονικές υπογραφές ενάντια στο άρθρο 218, που επιτρέπει ήπιες δραστηριότητες εντός natura, γεγονός που ανησυχεί τους κατοίκους για τη μερική αποψίλωσή του. Η κίνηση αυτή των πολιτών ενόχλησε τη λεγόμενη διαχειριστική επιτροπή του ιδιωτικού δάσους Βαλανιδορράχης. Ο πληρεξούσιος δικηγόρος της επιτροπή, σε δημοσίευμά του, απειλεί τους κατοίκους με μηνύσεις και αγωγές. Η αγωνία μιας ολόκληρης κοινωνίας εκλαμβάνεται ως «απειλή του ιδιοκτησιακού τους δικαιώματος» και εκτοξεύονται προσβολές απέναντι σε μία κατά βάση αγροκτηνοτροφική κοινωνία. Βέβαια, δεν έλειψαν και οι υπαινιγμοί ότι παρεμποδίζεται η δημιουργία θέσεων εργασίας που θα οδηγήσει πολλούς κατοίκους της περιοχής στη μετανάστευση. Πρόκειται φυσικά περί αστειότητας, καθώς το «σχέδιο των συνιδιοκτητών» προβλέπει μία επένδυση μόλις 140.000 ευρώ, η οποία προφανώς δεν επιλύει το μεταναστευτικό πρόβλημα της περιοχής. Παραγνωρίζουν ενσυνείδητα την οικονομική καταστροφή της τοπικής κοινωνίας, του χωριού, του φυσικού περιβάλλοντος αλλά και της ελευθερίας των πολιτών.