Αναδημοσιεύσεις

Οι δογματικές – φιλοσοφικές – πολιτικές διαφορές των χριστιανών αποτελούν μια άκρως ενδιαφέρουσα υπόθεση στην ιστορία του πνεύματος –για όσους βέβαια δεν ακολουθούν το γράμμα του ενός ή του άλλου νόμου. Ενδιαφέρον έχει επίσης πώς και για ποιους λόγους έγιναν, και ακόμα υφίστανται, οι διαχωρισμοί μεταξύ κακόδοξων και μη κακόδοξων. Η υπόθεση με την περιβόητη αφή του «Αγίου Φωτός» είναι ενδεικτική: ενώ οι ορθόδοξοι, βάσει της θεολογίας τους, θα έπρεπε να το αρνούνται –κτιστή ενέργεια σε τακτό χρόνο, άρα κακοδοξία- εντούτοις το συντηρούν και το πληρώνουν. Οι πάσης φύσεως αιτίες, λίγο πολύ, γνωστές.

Μπορεί κανείς να είναι και άθεος και θρήσκος; Η απάντηση συναρτάται με τη σημασία που αποδίδει ο καθένας στους όρους θρησκευτικότητα και πίστη, κυρίως δε με το αν χρειάζεται ή όχι την ύπαρξη υπερφυσικού Δημιουργού για να αποδεχθεί ότι το σύμπαν έχει νόημα ότι, απλούστερα, η ίδια η ζωή, η δική μας και όλων των πλασμάτων, έχει νόημα και δεν είναι μια ουρανομήκης φάρσα, η σκιά του κενού.

Το ενδιαφέρον είναι ότι ενώ έως λίγο καιρό πριν υπήρχε ένας συγκρατημός σε πολλούς από τους ψηφοφόρους του ΣΥΡΙΖΑ του 2015, αποστασιοποίηση ή ακόμη και δυσαρέσκεια, το κλίμα τώρα αλλάζει. Ο καθένας και καθεμία, στην τελική ευθεία για τις κάλπες, κάνει τους λογαριασμούς του, υποχρεωτικά, με τον απαραίτητο ρεαλισμό και συγκρίνοντας τους δυο πόλους. Σε αυτό λειτουργεί θετικά το γεγονός ότι όσο περνάει ο καιρός, τόσο περισσότερο γίνεται πειστική η θέση του ΣΥΡΙΖΑ ότι μετά το τέλος των προγραμμάτων και των άμεσων καταναγκασμών του μνημονίου, θα υπάρχει περιθώριο για μέτρα, πια, ελάφρυνσης, για μια βαθμιαία ανάκτηση δικαιωμάτων, μικρή άνοδο του βιοτικού επιπέδου. Οι τόνοι προπαγάνδας και καταστροφολογίας της αντιπολίτευσης, καθώς δεν επαληθεύονται η μια μετά την άλλη, λειτουργούν ενισχυτικά για το κύρος της κυβέρνησης. Συγκροτούνται, συνολικά, τα χαρακτηριστικά ενός αριστερού πόλου έναντι μιας συντηρητικής, νεοφιλελεύθερης, και σε πολλά σημεία βαθιά οπισθοδρομικής, δεξιάς.

Ο υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων, Κώστας Μπακογιάννης, τι κι αν παντρεύτηκε πασίγνωστη δημοσιογράφο; Τι κι αν έκανε τέσσερα παιδιά; Γι’ αυτόν είναι «φύση» της γυναίκας να μένει άυπνη τα βράδια, να φροντίζει μωρά, όχι κοινωνικός επικαθορισμός, όχι στερεότυπο που καταστρέφει ζωές. Είναι «φύση» η σωματική εξόντωση, «φύση» η έκπτωση του θηλυκού σε θηλαστικό, «φύση» η υπαγωγή της καθημερινής γυναικείας δουλείας σε αμφισβητούμενο ένστικτο. «Φύση», όπως φύση είναι, κατά τον θείο του υποψήφιου δήμαρχου, και οι κοινωνικές ανισότητες. Η γυναικεία αυτοπραγμάτωση περνά μέσα από ένα καλοφτιαγμένο ντολμαδάκι ενώ η ισότητα των φύλων καταντά μία υπόθεση υποκρισίας, όπως συνέβαινε με τις γυναίκες των παρελθόντων γενεών –όχι, φυσικά τις αγωνίστριες των κινημάτων του φεμινισμού. Η γυναίκα παραμένει, για τον Κ. Μπακογιάννη, εκείνο το ον που, μετερχόμενο μια κακώς νοούμενη ευελιξία, ενώ μένει διακριτικά στα μετόπισθεν, καθοδηγεί τον αρχηγό που είναι πάνω και μπροστά. Να εμμένεις σε αντιδραστικά μεν, πατροπαράδοτα δε ιδεολογήματα, αν το κοινό σου τέτοια θέλει, είναι συνηθισμένο. Κοινός τόπος, επιπλέον, για τους δεξιούς, είναι να τα πιστεύουν κιόλας και να τα εφαρμόζουν. Η δε μοντερνικότητά τους, συνήθως, σταματά εκεί όπου αρχίζουν οι κοινωνικοί αγώνες, άρα κι αυτοί των γυναικών. Και το κοινωνικό μοντέλο που υπηρετεί ο Κώστας Μπακογιάννης είναι ακριβώς εκείνο που κάθε γυναίκα επιθυμεί –ή θα ’πρεπε να επιθυμεί- να ανατρέψει.