Αναδημοσιεύσεις

Πρόκειται για μια εκθετική απειλή. Κάθε μέρα μετράει. Όταν αναβάλουμε την απόφαση μια μόνο μέρα αυτό δεν μεταφράζεται απλά σε λίγα περιστατικά. Υπάρχουν εκατοντάδες ή και χιλιάδες περιστατικά στην κοινότητα ήδη. Κάθε μέρα στην οποία δεν επικρατεί σε καθεστώς περιορισμού των κοινωνικών επαφών τα περιστατικά αυξάνονται εκθετικά.

Η επιδημία του κορωνοϊού δεν σηματοδοτεί μόνο το όριο της παγκοσμιοποίησης της ελεύθερης αγοράς, αλλά σηματοδοτεί και το ακόμα πιο θανατηφόρο όριο του εθνικιστικού λαϊκισμού που επιμένει στην πλήρη κρατική κυριαρχία: Τέλος με το «Πρώτα η Αμερική» (ή οποιοσδήποτε άλλος) αφού η Αμερική θα σωθεί μονάχα με παγκόσμιο συντονισμό και συνεργασία. Δεν είμαι ουτοπικός, δεν απευθύνομαι σε μια εξιδανικευμένη αλληλεγγύη μεταξύ των ανθρώπων - αντίθετα, η παρούσα κρίση καταδεικνύει με σαφήνεια πώς η παγκόσμια αλληλεγγύη και συνεργασία είναι προς το συμφέρον της επιβίωσης όλων και καθενός από μας, πώς είναι το μόνο λογικό εγωιστικό πράγμα να κάνεις. Και δεν είναι μόνο ο κορωνοϊός: Η ίδια η Κίνα υπέστη γιγαντιαία κρίση από την γρίπη των χοίρων πριν από μερικούς μήνες και τώρα απειλείται από μια επιδρομή από ακρίδες. Επιπλέον, όπως επεσήμανε ο Owen Jones, η κλιματική κρίση σκοτώνει πολύ περισσότερους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο από τους κορωνοϊούς, αλλά δεν υπάρχει πανικός γι 'αυτό. Από μια κυνική άποψη επιβίωσης, θα μπορούσαμε να μπούμε στον πειρασμό να δούμε τον κορωνοϊό ως ευεργετική μόλυνση που επιτρέπει στην ανθρωπότητα να ξεφορτωθεί το παλιό, αδύναμο και άρρωστο, σαν να πετάει το μισό σάπιο ζιζάνιο και έτσι να συμβάλλει στην παγκόσμια υγεία. Η ευρεία κομμουνιστική προσέγγιση που υποστηρίζω εδώ είναι ο μόνος τρόπος να αφήσουμε πραγματικά πίσω μας μια τέτοια πρωτόγονη στάση επιβίωσης. Τα σημάδια μιας περιορισμένης μεν, αλλά άνευ όρων αλληλεγγύης είναι ήδη εμφανή στις συζητήσεις που διεξάγονται. Για παράδειγμα στην ακόλουθη σημείωση σχετικά με το ρόλο των «τριών σοφών» που θα κληθούν να αναλάβουν δράση, εφόσον οι επιδημίες πάρουν μια πιο καταστροφική τροπή στο Ηνωμένο Βασίλειο: «Το NHS θα μπορούσε να αρνηθεί τη φροντίδα ορισμένων ασθενών κατά τη διάρκεια μιας σοβαρής επιδημίας κορωνοϊού στη Βρετανία, εάν οι μονάδες εντατικής θεραπείας αγωνίζονται να αντιμετωπίσουν το σύνολο των κρουσμάτων, προειδοποιούν οι γιατροί. Σύμφωνα με το λεγόμενο πρωτόκολλο των «τριών σοφών», τρεις ανώτεροι σύμβουλοι σε κάθε νοσοκομείο θα αναγκαστούν να λάβουν αποφάσεις σχετικά με την περίθαλψη, όπως αναπνευστήρες και κρεβάτια, σε περίπτωση που τα νοσοκομεία είναι γεμάτα με ασθενείς». Σε ποια κριτήρια θα βασίζονται οι «τρεις σοφοί»; Θα θυσιάσουν τους πιο αδύναμους και τους πιο ηλικιωμένους; Αυτή η εξουσία δεν ανοίγει χώρο για τεράστια διαφθορά; Δεν δείχνουν οι διαδικασίες αυτές ότι είμαστε έτοιμοι να θεσπίσουμε την πιο βάναυση λογική της επιβίωσης του πιο δυνατού; Έτσι και πάλι, η τελική επιλογή που έχουμε είναι: είτε το δίκαιο του ισχυρού ή κάποιος ανανεωμένος κομμουνισμός.

Μη φιλιέστε και μην πιάνεστε, λέει, ξεδιάντροπα, η Ιερά Σύνοδος, λάβετε φάγετε όμως απ’ το ίδιο κουτάλι και μην νοιάζεστε. Έχει ο Θεός. Θα κατέρχεται και θα καθαρίζει τα κουταλάκια των ορθοδόξων -ποιος νοιάζεται για τους λοιπούς τους κακόδοξους; Αρνησίθεοι, επί της ουσίας θεομπαίχτες, από πρόθεσή ή αβελτηρία, λίγη σημασία έχει. Έχουν πολυποίκιλες δυνάμεις, ως η ενσάρκωση, όχι, βέβαια, του θείου, αλλά του κυρίαρχου, εξουσιαστικού, καταπιεστικού λόγου. Και το πιο σημαντικό: στο ρυθμό τους χορεύουν επιστήμονες και πολιτικοί που κλίνουν το γόνυ σε έναν κατασταλτικό, επί της ουσίας, μηχανισμό στον οποίο δεν τολμούν να πάνε κόντρα.

Είναι φυσικό για την Ιερά Σύνοδο να μην υποτάσσει τις δογματικές αλήθειες της στα πορίσματα της επιστήμης. Αυτή η «φυσικότητα», όμως, δεν είναι υποχρεωτικό να ισχύει και για την πολιτεία. Στα ζητήματα της υγείας άλλη είναι η προτεραιότητα, όχι το κομματικό κόστος.

Απερίφραστος βιασμός της λογικής: η Θεία Κοινωνία δεν μεταδίδει ασθένειες γιατί οι πιστοί γνωρίζουν ότι νικά κάθε φόβο. Δηλαδή τι λέει; Δεν κολλάει γιατί ξέρουμε ότι δεν κολλάει. Αυτό, ενώ περιμένουμε πανδημία! Είμαστε μπροστά σε ιστορική δοκιμασία. Όταν τελειώσει η υπόθεση του ιού, θα μείνει πολύς πόνος και απώλειες. Αυτό λένε οι προβλέψεις, μακάρι να διαψευστούν. Αν τα πράγματα πάνε άσχημα, σε μερικούς μήνες δεν θα είμαστε ίδιοι. Θα κλονιστούν κοινωνικές δομές, θα κλατάρουν κρατικές υποδομές. Θα ζήσουμε αγριάδα, κοινωνικό αυτοματισμό, φυσική επιλογή και παθητική ευθανασία. Θα δοκιμαστούμε όλοι. Και μετά, πενθούντες, πληγωμένοι και θυμωμένοι, θα κοιτάξουμε τι έκανε καθένας τις ώρες της δοκιμασίας. Ευθύνες θα έχουν πολλοί. Οι αρμόδιοι υπουργοί, αντί να λάβουν μέτρα για τις εκκλησίες, σφυρίζουν αδιάφορα. Δειλοί, μοιραίοι και άβουλοι. Και πολλοί δημοσιογράφοι συνεχίζουν να διακινούν επικίνδυνες βλακείες. Και η δικαιοσύνη φοβάται να αναζητήσει ποινικές ευθύνες για την έκθεση της δημόσιας υγείας σε κίνδυνο στους ναούς. Ο κόσμος χάνεται και όλοι αυτοί, έμφοβοι, υποκλίνονται μπροστά στο σκήνωμα. Αλλά επιστρέφουμε στην Εκκλησία. Όχι μόνο δεν κάνει ό,τι μπορεί για να σώσει ανθρώπους και να απαλύνει τον πόνο. Κάνει ό,τι μπορεί για το αντίθετο. Κάνει ασκήσεις βιοπολιτικής στους ναούς. Ο κορονοϊός απειλεί να γίνει το βατερλό της.

Η κυβέρνηση αυτές τις μέρες μάς ενημέρωσε σε όλους τους τόνους ότι πολλές χιλιάδες θα μείνουν στα νησιά για απροσδιόριστο χρόνο. Μας έμεινε ο ριζοσπαστισμός, τα τάγματα εφόδου, όπως ορθά τα αποκαλεί ο συντοπίτης τέως βουλευτής της Νέας Δημοκρατίας Παύλος Βογιατζής (σε αυτούς είναι και οι υπόδικοι για τις επιθέσεις σε πρόσφυγες δύο χρόνια πριν). Νιώθουν ότι ήρθε η δική τους ώρα, έχουνε την ανοχή του κράτους, πραγματοποιούν εισβολή σε ενεργό στρατόπεδο, αντιποίηση αρχής μπροστά στην αστυνομία, ξυλοδαρμούς και καταστροφές περιουσίες, απειλές σε ξένους πολίτες, ακόμα και σε ντόπιους δημοκρατικούς πολίτες. Να δούμε, λοιπόν, πόσο πίσω θέλουν τις ζωές μας και τα νησιά μας; Γιατί, σύμφωνα με τις επίσημες δηλώσεις και πράξεις τους, μας πάνε πολύ πίσω. Στις εποχές των παρακρατικών, στα ξερονήσια, στη λογοκρισία,μέχρι και στην εκδίωξη. Πίσω στην κανονικότητα του σκοταδιού...

«Μια φορά και έναν καιρό ήταν μια κυβέρνηση που παρέλαβε τη χώρα σε πολύ δύσκολες συνθήκες και την παρέδωσε σε καλές, με ταμειακό μαξιλάρι ασφαλείας. Που απέφυγε την πιστοληπτική γραμμή, αποφεύγοντας καταστάσεις που μπορούσαν να προκληθούν από μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση ή μια πανδημία από το εξωτερικό. Τότε οι προύχοντες και τα συμφέροντα, ιδιωτικά, τραπεζικά, μιντιακά, οικονομικά, έλεγαν πως δεν χρειάζεται. Βέβαια αυτοί οι προύχοντες είχαν φέρει τη χώρα σε χρεοκοπία πολλές φορές τα τελευταία 200 χρόνια. Μια φορά και έναν καιρό ήταν μια κυβέρνηση που κυβερνούσε έχοντας ως πρώτη προτεραιότητα την αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης και έκανε εμβληματική παρέμβαση με την ασφάλιση των ανασφάλιστων. Γνωρίζοντας ότι η αρρώστια δεν είχε γεωγραφικά και ταξικά σύνορα, και δεν αφαιρούσε το ΑΜΚΑ από μικρά παιδιά. Που έδινε έμφαση στην υγεία και έκανε τα ΤΟΜΥ στην πρωτοβάθμια περίθαλψη. Οι προύχοντες την κατηγόρησαν όμως ότι έχει μίσος για τα μεσαία στρώματα και ότι η πολιτική στην Υγεία δεν συνάδει με την ιδιωτική πρωτοβουλία, ότι θα πάρει δουλειές από τον ιδιωτικό τομέα. Αλλά η κυβέρνηση δεν υποχώρησε γιατί ήξερε ότι προ κρίσης το ποσοστό δαπανών για την υγεία ήταν 6,8% του ΑΕΠ που έπεσε σε 4,6%. στην κρίση και που το επανάφερε στο 5,2% και είχε σχέδιο για την αύξησή του στο 6% τα επόμενα 4 χρόνια, πιο χαμηλά αλλά και πιο κοντά στον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Είχε μάλιστα δρομολογήσει 4000 θέσεις εργασίας στην δημόσια υγεία για το 2019-2020.. Μια φορά και έναν καιρό ήταν μια κυβέρνηση που προωθούσε την ανάπτυξη, με στόχο να φύγει από το ζουρλομανδύα του 3,5%, χρησιμοποιώντας το μαξιλάρι ως εργαλείο ανάπτυξης. Οι προύχοντες είπαν όχι, δεν χρειάζεται, να δείξουμε πρώτα αξιοπιστία και μετά βλέπουμε για τους στόχους. Αναρωτιέται κανείς ποια θα ήταν η ανάπτυξη αν είχε ακολουθηθεί μια επεκτατική δημοσιονομική πολιτική σαν αυτή που είχε σχεδιάσει ο ΣΥΡΙΖΑ. Ο κ. Ξανθός εξέφρασε την ανησυχία του για τις ιδιωτικοποιήσεις, το μέλλον των ΤΟΜΥ, τις γκρίζες ζώνες μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού. Για τον ΣΥΡΙΖΑ τα 15εκ που ανακοίνωσε για την υγεία ο κ. Σταϊκούρας είναι πολύ λίγα. Με τους δικούς μας υπολογισμούς μια καλή αρχή θα ήταν 150 εκ.

Η προθυμία, πάντως, των «θεσμών» να προσφέρουν στη χώρα κάμποσα εκατομμύρια ευρώ για τη δημιουργία περίκλειστων κέντρων και την ενίσχυση της φύλαξης των συνόρων, σε μια τέτοια λογική πρέπει να ενταχθεί. Σε μια λογική που φορτώνει τα βάρη στις χώρες εισόδου, τις οποίες θεωρεί φράγματα προστασίας των κρατών της ευρωπαϊκής ενδοχώρας και τις μετατρέπει σε αποθήκες ψυχών, ενώ θεωρεί την αλληλεγγύη είδος σπάνιο. Η εικόνα αυτή δεν αλλάζει με τη «γαλαντόμα» υπόσχεση μετεγκατάστασης των 5.000 ασυνόδευτων ανηλίκων εν ευθέτω χρόνω – μεγάλη η χάρη τους! Το Μαξίμου, λοιπόν, μπορεί να κερδίζει χρόνο, η χώρα, όμως, χάνει μια ευκαιρία να διεκδικήσει μια δίκαιη και ηθική μεταναστευτική πολιτική στην ΕΕ. Το πρόβλημα της αναθεώρησής της παραμένει. Κατά τούτο είναι ευρωπαϊκό και όχι ελληνικό το ζήτημα, και όχι ως πρόσχημα για την απαλλαγή από τις ευθύνες που μας αναλογούν ως χώρα, τις οποίες δεν γίνεται να απεκδυθούμε, όσο κι αν κάνουμε αδιαπέραστα τα σύνορα, όσο κι αν παραβαίνουμε την υποχρέωση υποδοχής των αιτημάτων χορήγησης ασύλου. Σε όσους λαϊκίζουν ασύστολα, αν και κατ’ όνομα νεοφιλελεύθεροι, να υπενθυμίσουμε ότι η Ισπανία απέφυγε την καταδίκη από διεθνές δικαστήριο ορίζοντας στα σύνορά της συγκεκριμένα σημεία υποδοχής προσφύγων που θέλουν να υποβάλουν αίτημα χορήγησης ασύλου. Το προκατασκευασμένο δίλημμα «κλειστά σύνορα ή ξέφραγο αμπέλι», που προβάλλουν οι δεξιοί λαϊκιστές, ακόμα και στο ξενοφοβικό περιβάλλον μπορεί να αναιρεθεί.

Η κυβέρνηση, είναι αλήθεια, τα κατάφερε να ξεφύγει από το αδιέξοδο που είχε δημιουργήσει η πολιτική της στο προσφυγικό, μέσω της «εσωτερικής εργαλειοποίησής» του. Κατάφερε να «νομιμοποιήσει» μια διαχείριση, σε μεγάλο βαθμό παράνομη, πέρα από απάνθρωπη, και να γίνει, καταρχάς, αποδεκτή από μεγάλο μέρος της κοινωνίας. Είναι μια διαχείριση στη βάση μέτρων και πολιτικής «έκτακτης ανάγκης». Είναι, ωστόσο, αρθρογράφοι φιλικοί προς την κυβέρνηση που θέτουν το ερώτημα κατά πόσο, όταν θελήσει να επανέλθει στη θεσμική κανονικότητα, θα τα καταφέρει. Δηλαδή, κατά πόσο όσοι σήμερα χειροκροτούν την κυβέρνηση, διότι, επιτέλους, έχει επίσημη πολιτική τα push back, την κατάργηση του ασύλου και τη φυλάκιση προσφύγων, θα αποδεχθούν, σε μια άλλη φάση, να εγκαταλειφθεί. Αν δηλαδή, σήμερα, διαμορφώνονται οι δυνάμεις οι οποίες ή θα επιβάλουν τη μονιμοποίηση αυτής της πολιτικής «έκτακτης ανάγκης» ή ορμπανοποίησης στη ΝΔ ή θα συγκροτήσουν, αν δεν ικανοποιούνται, ένα χωριστό φορέα ακροδεξιό – αντιμεταναστευτικό – ρατσιστικό – αντιπροσφυγικό, όπως στην Ευρώπη. Ο ΣΥΡΙΖΑ τα κατάφερε επιτυχώς, μαζί βέβαια και με άλλες δυνάμεις, στην πρώτη φάση, το προσφυγικό να μην γίνει μοχλός μετατόπισης της κοινωνίας προς τα δεξιά και την ακροδεξιά. Ως πρόβλημα, και με πιο δυσμενείς όρους, θα συνεχίσει να υπάρχει και τα επόμενα χρόνια, ίσως δεκαετία. Μπορεί, όμως, και τώρα να τα καταφέρει, εφόσον, στη βάση της θετικής εμπειρίας του, θα συγκροτήσει την κατάλληλη δέσμη θέσεων και προτάσεων. Και ακόμη, εφόσον εργασθεί με επιμονή και ευφυΐα να κινητοποιηθούν όλες οι δυνάμεις που είναι διαθέσιμες ή και λανθάνουν. Αυτό, τώρα, είναι το κύριο έργο του.