Μάης ’68

Άντζελα Ντέιβις: Νομίζω επίσης ότι έκτοτε η αντίληψή μας για το τι είναι αυτό που πολεμάμε και τι είναι αυτό που οραματιζόμαστε έγινε πιο περίπλοκη και πιο πλούσια. Σε αυτή τη βαθύτερη κατανόηση του τι σημαίνει να κάνουμε επανάσταση, πιστεύω ότι ο φεμινισμός –με όλη την ετερογένειά του– έπαιξε σημαντικό ρόλο. Τάρικ Αλί: Επί της ουσίας τα κινήματα που επιβίωσαν και δεν κατακερματίστηκαν ήταν τα απελευθερωτικά κινήματα των γυναικών και των ομοφυλόφιλων. Το 1967 νομιμοποιήθηκε η ομοφυλοφιλία στη Βρετανία και τότε περίπου και σε άλλες χώρες. Πενήντα χρόνια μετά, αν πεις ότι δεν στηρίζεις τους γάμους μεταξύ ομόφυλων, ο κόσμος σε θεωρεί αντιδραστικό.

Τον Μάιο του 1968, μετά τη γενική πρόβα, δεν ακολούθησε η πρεμιέρα. Και μάλιστα ο ξεσηκωμός, που σημαδεύτηκε από μία από τις μεγαλύτερες εργατικές απεργίες της Ιστορίας της ανθρωπότητας, στιγματίστηκε γιατί οι πιο μιντιακές ενσαρκώσεις του ήταν εκείνες που στράβωσαν περισσότερο. Αντίθετα, ο πρόσφατα αδικοχαμένος ηγέτης των φοιτητών Ζακ Σοβαζό υπήρξε ένα από τα πιο φωτεινά πρόσωπα του κινήματος του Μάη - και γι’ αυτό αναντικατάστατος. Γι’ αυτόν, το κίνημα ήταν «προϊόν των συλλογικοτήτων που εργάζονταν με μια οπτική που ξεπερνούσε τον ατομισμό». Θύμιζε ότι οι τότε επαναστάτες επιθυμούσαν την κατάργηση του καπιταλισμού, ένα θέμα που λυπόταν επειδή «σήμερα δεν το θέτουν και πολλοί». Οι σύντροφοί του κι αυτός αρνούνταν μια «νεωτερικότητα» βασισμένη στον εξορθολογισμό της εργασίας και όχι στον διαμοιρασμό της ή στη μοιρασιά του πλούτου. Η παγκοσμιοποίηση που επιθυμούσαν στόχευε «στην αναγκαία ανάπτυξη της διεθνούς αλληλεγγύης» και όχι στην όλο και ταχύτερη κυκλοφορία των εμπορευμάτων. Τέλος, τον Μάη του 1968 γι’ αυτούς το ζήτημα ήταν να πολεμήσουν μια εξουσία που ήδη σκόπευε «να μετατρέψει το πανεπιστήμιο σε κερδοφόρα επιχείρηση».

Ο Μάης του ''68 δεν κατάφερε να πραγματώσει τα αιτήματά του. Ωστόσο ταρακούνησε την ιστορική κίνηση και λειτουργεί σαν φάρος για κάθε καταπιεσμένο. Οι ιδέες της εξέγερσης είναι στις ημέρες μας πιο επίκαιρες από ποτέ. Στην εποχή του νεοφιλελεύθερου ρεαλισμού εμείς «ζητάμε -ακόμα- το αδύνατο»

Το 1969 υπήρχαν 500.000 φοιτητές, σήμερα είναι 2 εκατομμύρια· το προλεταριάτο επίσης ποτέ δεν ήταν τόσο πολυπληθές, είναι όμως και πολύ πιο διαιρεμένο, εξατομικευμένο και έχει γνωρίσει πολλές αποτυχίες. Υπάρχει ένα βαθιά αντικαπιταλιστικό κλίμα, κι αυτό με κάνει αισιόδοξο. Αλλά, για να αποδώσουν καρπούς αυτές οι στιγμές αφύπνισης, θα πρέπει να υπερβούμε τις διαιρέσεις σε μια στιγμή που οι πολιτικές και συνδικαλιστικές ηγεσίες είναι πιο απαξιωμένες από ποτέ, κάτι που δεν συνέβαινε στον Μάη του '68.

Οι εξεγερμένοι του ’68 μπέρδεψαν το κίνημα με τον μετασχηματισμό της κοινωνίας. Μια επανάσταση του ελεύθερου χρόνου, χωρίς μέριμνες, πειθαρχίες και κόστη, δεν είναι η πάλη των τάξεων! Είναι η πάλη των γενεών, ηλίθιε!

Αυτή η επανάσταση επιτίθεται στον καπιταλισμό, όχι μόνο επειδή αυτός αποτυγχάνει να πραγματώσει την κοινωνική δικαιοσύνη, αλλά και επειδή καταφέρνει πολύ καλά να δελεάσει τους ανθρώπους με το απάνθρωπο πρόταγμά του της μετρήσιμης ευημερίας. Επιτίθεται στη γραφειοκρατία, όχι μόνο επειδή είναι δυσκίνητη και αναποτελεσματική, αλλά επειδή κάνει τους ανθρώπους σκλάβους απέναντι στο σύνολο των εξουσιών, των ιεραρχικών δομών και σχέσεων, οι οποίες τους έχουν γίνει ξένες. Επιτίθεται τέλος στο μηδενισμό μιας κοινωνίας που, σαν ένας καρκινικός ιστός, δεν έχει άλλο σκοπό από τη δικιά της ανάπτυξη. Απέναντι στην κοινωνία δίχως νόημα, επιχειρεί να δώσει προτεραιότητα στη δημιουργία αγαθών, ιδεών και αξιών παρά στην κατανάλωσή τους.