λαϊκισμός

12
04

Ευρώπη: Η επιστροφή του Λαού, ή του λαϊκισμού; – Συνέντευξη με τον Ζακ Ρανσιέρ, καθηγητή Φιλοσοφίας

«Είναι η δημοκρατία, τελικά, μια καλή ιδέα;» ρωτούν πολλοί, αφού είδαν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος για το Brexit. Ο Γκιγιώμ Ερνέ για το France Culture τονίζει ότι ο ίδιος δεν συμμερίζεται την ερώτηση, αλλά την παραθέτει, καθώς είναι μια φράση που όλοι ακούν από την Παρασκευή 24 Ιουνίου 2016 και ύστερα. Στις επιθέσεις ενάντια στο λαϊκισμό διαπιστώνει επίσης μια κάποια δυσπιστία απέναντι στο λαό. Πρόκειται για ένα θέμα γύρω από το οποίο έχει επί μακρόν στοχαστεί ο γάλλος φιλόσοφος Ζακ Ρανσιέρ, και κάπου εδώ ξεκινάει η κουβέντα τους, που δημοσιεύεται σήμερα στην «Εποχή».
29
01

J. Butler: «Ένας αριστερός λαϊκισμός πρέπει να οδηγήσει σε μια ριζοσπαστική δημοκρατία»

Αυτό που έμοιαζε ακόμη εξωπραγματικό για πολλούς Αμερικανούς διανοούμενους έγινε πραγματικότητα. Από τις 19 Ιανουαρίου ο Ντόναλντ Τραμπ είναι ο 45ος πρόεδρος των ΗΠΑ. Η αμερικανίδα φιλόσοφος, που έχει γίνει γνωστή για τη δουλειά της πάνω στα ζητήματα φύλου, εκτιμά ότι ο νέος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ δεν νομιμοποιείται σε καμία περίπτωση να εκπροσωπεί τον λαό. Καλεί τα άτομα να συναθροιστούν για να υπερασπιστούν το δικαίωμα σε μια ζωή «αξιοβίωτη» για όλους. Στο τελευταίο της βιβλίο (Notes toward a performative theory of assembly), η Μπάτλερ μιλά για τη σημασία της παρουσίας των σωμάτων, για τη συνάθροισή τους στον δημόσιο χώρο με στόχο τη διεκδίκηση θεμελιωδών δημοκρατικών δικαιωμάτων. Τη συνέντευξη της Τζούντιθ Μπάτλερ πήρε η Σεσίλ Ντωμά για λογαριασμό της «Libération».
28
01

Αριστερός λαϊκισμός και φεμινιστικοποίηση της πολιτικής

Η ιδέα της λαϊκής κυριαρχίας, σε ότι αφορά την κατανόηση της δημοκρατίας, είναι συχνά περιορισμένη στις δημοψηφισματικές και εκλογικές νίκες. Η φεμινιστικοποιημένη πολιτική, όμως, ξεπερνά απλά την έκφραση προτίμησης στις κάλπες. Σημαίνει τη χρησιμοποίηση μηχανισμών διαβούλευσης που επιτρέπουν σε όλους τους πολίτες να συμμετέχουν και να έχουν όντως επίδραση στη λήψη των αποφάσεων που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους. Τέτοιοι μηχανισμοί έχουν, επίσης, τη δυναμική να αλλάξουν τον τρόπο που οι άνθρωποι αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους και το ρόλο τους στην κοινωνία. Ενώ η δημοκρατία του λαϊκισμού ενισχύει τους υπάρχοντες ρόλους και επιλογές, η φεμινιστικοποιημένη πολιτική επιτρέπει να γνωρίσουμε τις πραγματικότητες των άλλων, να αντιληφθούμε τα οφέλη της αμοιβαίας κατανόησης και των αποφάσεων που αντανακλούν καλύτερα τις πραγματικότητες όλων όσων συμμετέχουν στη λήψη τους.
27
01

Η ώρα του λαϊκισμού

Ο δεξιός λαϊκισμός έχει απήχηση σε όλο και περισσότερους αποδέκτες. Είναι επείγον να συνειδητοποιήσουμε ότι για να πολεμήσουμε αυτού του είδους το λαϊκισμό, δεν βοηθάει η ηθική καταδίκη και η δαιμονοποίησή του. Αυτή η στρατηγική είναι εντελώς αντιπαραγωγική γιατί ενισχύει τα αντικαθεστωτικά αισθήματα των λαϊκών τάξεων. Αντί να απορρίπτουμε τις απαιτήσεις τους, οφείλουμε να τις μετασχηματίζουμε με έναν προοδευτικό τρόπο, ορίζοντας τον αντίπαλο ως το σχηματισμό δυνάμεων που ενισχύουν και προωθούν το νεοφιλελεύθερο σχέδιο. Αυτό που διακυβεύεται είναι ο σχηματισμός μιας συλλογικής επιθυμίας που θα εδραιώσει τη συνεργασία μεταξύ της πολλαπλότητας των κινημάτων και των πολιτικών δυνάμεων, και θα έχει ως στόχο την εμβάθυνση της δημοκρατίας.
13
01

Περί «λαϊκισμού»

Η δυσκολία να εξηγηθεί στον κόσμο γιατί είναι κακός ο «λαϊκισμός» από τη σκοπιά της Αριστεράς αφήνει ανοιχτό το πεδίο στις καθεστωτικές δυνάμεις να παίζουν το ιδεολογικό παιχνίδι με τους δικούς τους όρους. Για εκείνες, τα πράγματα είναι «απλά». Από τη μια, ο «λαϊκισμός» (που σημαίνει: ο εθνικισμός, ο ρατσισμός, ο φασισμός, από κοινού με τις άλλες «ακραίες» δυνάμεις, δηλαδή με τη ριζοσπαστική Αριστερά), και από την άλλη, ο «εκσυγχρονισμός» (που σημαίνει: ο νεοφιλελεύθερος καπιταλισμός).
30
12

Ετιέν Μπαλιμπάρ: Χρειαζόμαστε έναν αριστερό και ευρωπαϊκό αντι-λαϊκισμό

"Αν αδρανήσουμε, η διαμαρτυρία των θυμάτων της τωρινής οικονομικής και κοινωνικής κρίσης θα κεφαλαιοποιηθεί πολιτικά –όπως έγινε και σε άλλες εποχές– από έναν ξενοφοβικό εθνικισμό, ανίκανο να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις μιας παγκοσμιοποιημένης πολιτικής. Σήμερα υπάρχει μια αλληλεξάρτηση των οικονομιών, των κοινωνιών, ακόμη και των πολιτισμών. Από δω πηγάζει η αναγκαιότητα να αντιμετωπίσουμε το ευρωπαϊκό ζήτημα συγχρόνως με όρους κοινωνικού μοντέλου, ανάπτυξης και ικανότητας επίδρασης στην πορεία της παγκοσμιοποίησης, σε ευρωπαϊκό και σε εθνικό επίπεδο."
27
12

Ένας ορισμός για τον λαϊκισμό

Ο Χέρμαν Βαν Ρομπάι και ο Μπαρόζο δεν έπαψαν να επισείουν τη λαϊκιστική απειλή και να βάζουν όλο τον κόσμο στο ίδιο τσουβάλι, για να αμφισβητήσουν τη νομιμοποίηση κινημάτων όπως ο ΣΥΡΙΖΑ ή οι Ποδέμος. Κατά τη γνώμη μου, αυτός ο τύπος επίθεσης δεν είναι θεμιτός. Επαναλαμβάνω, δεν μπορούμε να χαρακτηρίζουμε λαϊκιστικό ένα κίνημα μόνον επειδή ασκεί κριτική στις ελίτ.
  • 1
  • 2