Συνεντεύξεις

[Όσο αφορά τη διεύρυνση] ο ΣΥΡΙΖΑ έχει μια μακρά διαδρομή, που όχι απλώς δεν την απεμπολούμε, αλλά χτίζουμε πάνω σε αυτή. Κατά συνέπεια δεν πρόκειται εδώ για μια αυτοκατάργηση ή υπέρβαση. Πρόκειται για μια τομή που αφορά το μεγάλο ερώτημα της μορφής του πολιτικού κόμματος στον 21ο αιώνα. Στο έδαφος αυτό η Π.Γ. αποφάσισε ότι πέραν όλων των άλλων, βασικό στοιχείο αυτής της προσπάθειας είναι η προετοιμασία μιας νέας πολιτικής διακήρυξης, που θα περιγράφει το ρόλο που θα πρέπει να έχει ο ΣΥΡΙΖΑ στις νέες συνθήκες. Η διακήρυξη αυτή διαπλέκεται με την προετοιμασία των θέσεων για το συνέδριο. Θέλουμε ένα κείμενο που θα συμπυκνώνει αφενός την εμπειρία από τη διακυβέρνηση του 2015-2019, και κυρίως θα περιγράφει το πώς αντιλαμβανόμαστε το ρόλο μιας σύγχρονης, ριζοσπαστικής αριστερής παράταξης και ενός πολυσυλλεκτικού κόμματος της αριστεράς, όπως είναι ο ΣΥΡΙΖΑ.

Επανειλημμένα έχω απαντήσει στα ψεύδη του κ. Βρούτση για τις εκκρεμείς συντάξεις. Τον Ιούνιο του 2019 τα ίδια τα ταμεία έδωσαν στοιχεία για 107.000 εκκρεμείς συντάξεις και εφάπαξ, αριθμό μειωμένο κατά 73% από τις 400.000 που παρέδωσε η Ν.Δ. το 2015. Απολύτως αναληθής είναι και ο ισχυρισμός του περί δήθεν μη επανυπολογισμού συντάξεων. Ο επανυπολογισμός έχει γίνει για όλες τις συντάξεις, στη βάση του ν. 4387/2016. Ακόμα και στα ταμεία που ο κ. Βρούτσης παρέδωσε χωρίς στοιχεία και μητρώα, ο επανυπολογισμός έγινε με τεκμηριωμένες παραδοχές και στατιστικά στοιχεία. Όλες οι συντάξεις καταβάλλονται επανυπολογισμένες από 1/1/2019 όχι μόνο χωρίς καμία περικοπή, αλλά και με αυξήσεις για 600.000 χαμηλοσυνταξιούχους που θα συνεχιστούν σε βάθος πενταετίας. Ο κ. Βρούτσης ακολουθεί μια πορεία ταυτισμένη με τα fake news και την υπονόμευση της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης. Και το κάνει για δύο λόγους: Πρώτον, διότι η σύγκριση των πεπραγμένων του με αυτά της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ είναι χαοτική. Σας θυμίζω ότι η προηγούμενη θητεία του ταυτίστηκε με τις αλλεπάλληλες οριζόντιες περικοπές συντάξεων και το έλλειμμα του 1,1 δισ. ευρώ στα ταμεία. Δεύτερον, διότι μέσω της απαξίωσης του δημόσιου συστήματος προετοιμάζει το έδαφος για ιδιωτικοποίηση της κοινωνικής ασφάλισης, ώστε η τελευταία να φανεί ως σωτήρια.

Ο ισχυρισμός του κυρίου Βρούτση περί «ηλεκτρονικού φακελώματος» των εργαζομένων είναι όχι μόνο ψευδής αλλά και επικίνδυνος. Είναι ψευδής διότι ο εργοδότης δεν έχει πρόσβαση στα στοιχεία του εργαζομένου. Είναι όμως και επικίνδυνος καθώς επιχειρεί να καλλιεργήσει ένα κλίμα φόβου σε βάρος όποιου αντιδρά σε καταχρηστικές και παραβατικές εργοδοτικές πρακτικές. Η απόδειξη του βάσιμου λόγου και η αιτιολόγηση των απολύσεων ήταν μία υποχρέωση του εργοδότη, την οποία η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ θέσπισε κατ' εφαρμογή του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Χάρτη. Επομένως, δεν ήταν μια «παγκόσμια πρωτοτυπία» όπως παρουσιάστηκε από τον κύριο Βρούτση για να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα, αλλά ευρωπαϊκή νομική παράδοση. Η ρύθμιση έβαζε φραγμό στις αυθαίρετες και καταχρηστικές απολύσεις. Αυτόν το φραγμό η κυβέρνηση της ΝΔ τον κατήργησε, διευκολύνοντας τις απολύσεις και ενισχύοντας τα φαινόμενα εργοδοτικής αυθαιρεσίας. Πλέον, οι εργαζόμενοι όχι μόνο θα απολύονται χωρίς καμία εξήγηση αλλά δεν θα έχουν τη δυνατότητα να διεκδικήσουν την επαναπρόσληψή τους λόγω της αναιτιολόγητης και χωρίς βάσιμο λόγο απόλυσης. Το ότι η Ν.Δ. και ο κ. Βρούτσης θα καταργούσαν εργατικά δικαιώματα και μέτρα προστασίας των εργαζομένων ήταν δυστυχώς αναμενόμενο. Αυτό όμως που είναι πραγματικά επαίσχυντο είναι να χρησιμοποιούν τερατώδη ψέματα προσβάλλοντας τον κοινό νου για να δικαιολογήσουν τη στάση τους. Μία στάση που σημειωτέον χαρακτηρίζεται και από βαθιά υποκρισία, γιατί ως αντιπολίτευση η ΝΔ και ο ίδιος ο κ. Βρούτσης είχαν υπερψηφίσει τη διάταξη για τον βάσιμο λόγο. Εξάλλου, στην ίδια κατεύθυνση ήταν η υποβάθμιση του ΣΕΠΕ, η κατάργηση και μάλιστα αναδρομικά (!) των διατάξεων για την προστασία των εργαζομένων στις εργολαβίες και για τις θετικές προθεσμίες σε όσους διεκδικούν δεδουλευμένα και δικαιώματα μέσω του ΣΕΠΕ. Μια τακτική βαθιά τιμωρητική για τους εργαζόμενους, την οποία η κυβέρνηση ξεκίνησε χωρίς να χάσει χρόνο και με διαδικασίες προσβλητικές για τη λειτουργία του Κοινοβουλίου και τη δημοκρατία.

Είναι προφανές ότι χωρίς μια γενναία αύξηση των μελών μας δεν μπορούμε να υποστηρίξουμε και να κάνουμε πράξη όλα όσα λέγαμε προηγουμένως. Το θέμα του περιεχομένου της δουλειάς των μελών μας και του ρόλου τους πάντοτε μας απασχολούσε στην Αριστερά. Σήμερα πρέπει να το προσεγγίσουμε με νέους όρους, αξιοποιώντας το Διαδίκτυο και τις νέες τεχνολογίες. Πάντα όμως στην κατεύθυνση της κατάκτησης στην πράξη ενός κόμματος που θα δίνει χώρο στα μέλη του, που δεν θα καλούνται απλώς να επικυρώσουν προειλημμένες αποφάσεις αλλά, αντίθετα, θα συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαμόρφωσή τους, ιδιαίτερα για τον χώρο ευθύνης τους. Επέλεξα να διαφοροποιήσω την έννοια του μέλους με πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις από αυτήν του follower όχι γιατί υποτιμώ την πραγματικότητα του Διαδικτύου, η οποία, ιδιαίτερα για τους νεότερους, αποτελεί σήμερα το κύριο πεδίο διαμόρφωσης της πολιτικής τους συνείδησης, αλλά για να τονίσω πως δεν έχουμε ανάγκη μόνο από οπαδούς, παρακολουθητές, αλλά από κάτι πολύ περισσότερο. Για εμάς, η έννοια της ενεργού συμμετοχής στην πολιτική εμπεριέχει την ανθρώπινη επαφή, τη συλλογικότητα και τις δημοκρατικές αξίες.

Το «Ελληνικό», εάν τηρηθούν οι συμφωνίες που ο ΣΥΡΙΖΑ έκλεισε, θα ξεκινήσει να αναδομείται και να αξιοποιείται από το τεράστιο υπερ-τοπικής σημασίας πάρκο – πνεύμονα πρασίνου, που θα είναι το πρώτο που πρέπει η εταιρεία να κάνει και να ακολουθήσουν τα υπόλοιπα. Ενώ στη σύμβαση της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ αυτό έμενε τελευταίο, για κάποτε, μετά από 30 χρόνια ίσως. Απέναντι σε αυτό, το ΚΑΣ στην προηγούμενη περίοδο και με μια τεχνητή ένταση που διαμορφώθηκε τότε -φυσικά κανείς μπορεί να έχει απόλυτη βεβαιότητα ότι όλα αυτά δεν γίνονται τυχαία, γίνονται με πιέσεις των ενδιαφερομένων ιδιωτικών συμφερόντων, εν προκειμένω της LAMDA Development- τι έκανε; Έκανε αυτό το οποίο κάνουν σε όλα τα κράτη του κόσμου. Κάθε χώρος δημόσιου ενδιαφέροντος χαρακτηρίζεται ελέγξιμος από τις αρμόδιες υπηρεσίες του κράτους συνολικά, αυτό δεν εμποδίζει, σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία, κανέναν να προχωρήσει, εφόσον υπάρχουν οι προαπαιτούμενοι όροι, αλλά οι αρχαιολογικές αρχές του τόπου κάθε κράτους, έτσι γίνεται σε όλον τον κόσμο, έχουν τον πρώτο λόγο για τον έλεγχο. Αυτό θεωρήθηκε γραφειοκρατία. Αυτό δηλαδή, το οποίο αποτελεί την αξιοπρέπεια κάθε κράτους σε όλον τον κόσμο, θεωρήθηκε γραφειοκρατία τότε, με πηχυαίους τίτλους εφημερίδων ότι ο ΣΥΡΙΖΑ σαμποτάρει την επένδυση. Τώρα αυτό αντιστρέφεται έτσι όπως το ζητούσε ο ιδιώτης.

Πρέπει να γίνει κατανοητό από τη χώρα ότι ο Σαλβίνι, όπως και ο Τραμπ, εμφανίζονται ως φορείς του νέου, ενώ στην πραγματικότητα εκπροσωπούν το παλιό. Το εκλογικό πρόγραμμα πρέπει να επικεντρωθεί στις καθημερινές ανάγκες του κόσμου, οι πολίτες πρέπει να εμπλακούν στην επιλογή των κυβερνητικών προτεραιοτήτων ενεργοποιώντας νέες μορφές δημοκρατίας. Διαφορετικά τα άτομα θα αισθάνονται αποκλεισμένα τόσο στο οικονομικό πεδίο όσο και σε εκείνο της δημοκρατικής συμμετοχής. Oι ιδιωτικοποιήσεις που έγιναν τη δεκαετία του '80 από τη Μάργκαρετ Θάτσερ, σιδηρόδρομοι, ταχυδρομικές υπηρεσίες, ύδρευση, είχαν ως αποτέλεσμα χειρότερες και ακριβότερες υπηρεσίες. Ας έρθουμε τώρα στην Ιταλία, την κατάρρευση της γέφυρας Μοράντι στη Γένοβα: είναι προφανές ότι είναι λάθος να εκχωρούνται υποδομές ζωτικής σημασίας σε ιδιώτες χωρίς αυστηρούς όρους που θα επιβάλλουν μια διαχείριση που θα διασφαλίζει το δημόσιο συμφέρον.

Μία έπαρση απίστευτη και μια αυταρέσκεια, που δεν χαρακτηρίζει ούτε καν την παράδοση του χώρου της Δεξιάς σε άλλες περιόδους, είναι τα κύρια χαρακτηριστικά του νέου στυλ διακυβέρνησης: Συγκεντρωτισμός, αυταρχισμός, έπαρση και επικοινωνιακή αξιοποίηση και μεταβολή των περιεχομένων των πραγματικών στόχων, που έχει ως κυβερνητικό πρόγραμμα», είπε ο κ. Δρίτσας, σημειώνοντας ότι «αυτό το πρόγραμμα που τώρα παρουσιάζει η ΝΔ ήταν και το πρόγραμμα -με κάποιες προσαρμογές προφανώς- της περιόδου, που οδηγήθηκε η χώρα στη χρεοκοπία», καθώς «και τότε είχαμε μεγαλεία, ολυμπιάδες, δανεισμούς, ροή χρήματος, παραγωγή πλούτου, δεν είχαμε όμως ούτε κοινωνικό κράτος, ούτε δημοσιονομικό έλεγχο, ούτε συστηματική προσπάθεια οργάνωσης κράτους δικαίου, ούτε και αντιμετώπιση των κοινωνικών ανισοτήτων, ούτε είχαμε εργασιακά δικαιώματα

Από την τοποθέτηση των προσώπων αλλά και από την αντίληψη που βγαίνει από τις κινήσεις που κάνει αυτή η κυβέρνηση φαίνεται ότι είναι σε πλήρη αντιδιαστολή με όλα όσα έλεγε πριν για ένα επιτελικό, όπως το ονόμασε κατ' ευφημισμόν κράτος, στην υπηρεσία του πολίτη. Εδώ είναι ένα κράτος στην υπηρεσία μιας συγκεκριμένης κομματικής αντίληψης ημετέρων, που προφανώς εξυπηρετεί μια συγκεκριμένη αντίληψη προγραμματική και ιδεολογική.

Ο αγώνας για την υπεράσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της διασφάλισης και εγγύησής τους από το κράτος δεν σταμάτα ποτέ. Όμως πρέπει να πούμε ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα έχουν άμεση σχέση με την αναδιανομή του πλούτου. Δεν μπορούμε να έχουμε αυταπάτες ότι τα ανθρώπινα δικαιώματα θα διευρυνθούν όσο κερδίζει ο νεοφιλελευθερισμός, που έχει εκτινάξει τις ανιτότητες. Δεν μπορούν να υπάρξουν ανθρώπινα δικαιώματα όσο υπάρχουν υποσιτισμένα παιδιά στην Αργεντινή ή γίνονται απαγωγές και κλοπές οργάνων.

Η κυβέρνηση επιλέγει να εμφανίζει τα πανεπιστήμια ως ορμητήρια ανομίας και υποβαθμίζει το σοβαρό έργο που επιτελούν. Την ίδια στιγμή, συγκαλύπτει μία απλή αλήθεια: ότι η αστυνομία μπορεί -με το υπάρχον θεσμικό πλαίσιο- να επεμβαίνει αυτόκλητα σε περίπτωση τέλεσης κακουργημάτων. Η κατάργηση του ασύλου δεν θα περιορίσει τα υπαρκτά προβλήματα παραβατικότητας. Και η απόδειξη έρχεται από την περίοδο 2011-2015: ο νόμος Διαμαντοπούλου είχε καταργήσει το άσυλο, αλλά αυτό δεν έφερε μείωση των παραβατικών συμπεριφορών. Το αντίθετο. Η εμμονή λοιπόν της ΝΔ με το άσυλο προδίδει το λαϊκιστικό υπόστρωμα της πολιτικής της: οι λαϊκιστές ανάγουν σύνθετα κοινωνικά προβλήματα σε δήθεν εύκολες και απλοϊκές λύσεις για να διεγείρουν τα συντηρητικά αντανακλαστικά της κοινωνίας.