Macro

12
01

Πέτρος Λινάρδος Ρυλμόν: Το μόνιμο κενό αναπτυξιακής στρατηγικής

Το κράτος των ημετέρων της Νέας Δημοκρατίας και των υπηρετών επιχειρηματικών συμφερόντων δεν πρόκειται να ανορθώσει την παραγωγή, ούτε να αντιμετωπίσει τη διεύρυνση των ανισοτήτων, λόγω μεταξύ άλλων των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. Αλλά η απάντηση της Αριστεράς δεν μπορεί να περιοριστεί και πάλι στην αναμονή των αναπτυξιακών επιδιώξεων μιας συρρικνωμένης και ασύδοτης τάξης καπιταλιστών, ούτε στις επιταγές της παγκοσμιοποίησης. Η προτεραιότητα στον σχεδιασμό της ανάπτυξης, με στόχο την ενίσχυση παραγωγικά, εισοδηματικά και πολιτικά της συμμαχίας των λαϊκών τάξεων, με τη δημιουργία των κατάλληλων θεσμικών λειτουργιών σε όλες τις περιοχές της χώρας αποτελεί τον μονόδρομο για τον οποίο πρέπει να προετοιμαστεί και να παλέψει η Αριστερά, αν θέλει να συνεχίσει να υπάρχει και να αποκτήσει την ηγεμονία βασισμένη στην τόλμη και την αποτελεσματικότητα των επιλογών της. Σε αυτές τις επιλογές πρέπει να περιληφθεί η αμφισβήτηση της απόλυτης κυριαρχίας της παγκοσμιοποίησης. Η ιδέα ότι ένα καζίνο στο Ελληνικό ή μια start-up στο κέντρο της Αθήνας μπορούν να προκαλέσουν διαρθρωτικές αναβαθμίσεις της παραγωγής στη Βόρεια Ελλάδα είναι ένας παραλογισμός του νεοφιλελεύθερου δόγματος. Αναπτυξιακά σχέδια σε τοπικό επίπεδο, που αξιοποιούν τοπικές παραγωγικές δυνατότητες και αντιμετωπίζουν τοπικά περιβαλλοντικά ζητήματα, σε συνδυασμό ενδεχομένως με διεθνοποιημένους τομείς, και μπορούν να επιτύχουν ταχεία αύξηση της απασχόλησης, επιτυγχάνοντας συγχρόνως κατά τόπους την ενσωμάτωση μικρών πληθυσμών προσφύγων, πρέπει να αποτελέσουν βασική επιλογή της Αριστεράς. Για να αντιμετωπιστεί η βαθιά ελληνική κρίση, σε συνθήκες διεθνούς στασιμότητας και αβεβαιότητας, και να ανασυγκροτηθεί η αποδιοργανωμένη σε όλη τη χώρα υποδομή για την οικονομία, την κοινωνία και το περιβάλλον.
Περισσότερα »
12
01

Ένα ποίημα στον καθρέφτη

Λένε πως όταν οι επαναστατημένοι αντάρτες του Εμιλιάνο Ζαπάτα (από τους πρώτους επαναστατημένους Μεξικανούς στρατηγούς, μαζί με τον Πάντσο Βίγια και τον Πασκουάλ Ορόσκο, εναντίον του δικτάτορα Πορφύριο Ντίας κατά την επανάσταση του 1910-1917 που έφερε την πτώση του Ντίας) μπήκαν στα ανάκτορα του αυτοκράτορα Μαξιμιλιανού Α’ του Μεξικού (που εκτελέστηκε στο Κερετάρο στις 19 Ιουνίου του 1867) στον λόφο του Τσαπουλτεπέκ, εκεί λοιπόν, λένε, πως οι αγριεμένοι και άξεστοι άνδρες, οι ψημένοι στην οργή και την αντάρα, στη βουή και στο πάθος, έπαθαν πολιτισμικό σοκ και συνταράχθηκαν. Συγκλονίστηκαν το μυαλό, η ψυχή και ο οργανισμός τους για ένα απλούστατο γεγονός που όμως για εκείνους ήταν ένα άγριο θαύμα: είδαν για πρώτη φορά τον εαυτό τους, όλο τους το κορμί, μέσα στους μεγάλους καθρέφτες των ανακτόρων. Έκπληξη στα όρια της αποπληξίας.
Περισσότερα »
12
01

Το μέλλον δεν υπάρχει χωρίς αναφορά στη μνήμη

Ο Θανάσης Καλαφάτης, στο καινούργιο του βιβλίο [προσφέρει] ψηφίδες από την προσωπική του εμπειρία, τα χρόνια του εγκλεισμού, οι οποίες συμπληρώνουν ή καλύτερα δίνουν ουσιαστικό περιεχόμενο, σε αναλύσεις για τον αυταρχικό χαρακτήρα της δικτατορίας, του κατά Γ. Κάτρη, «του φαινομένου της νεοφασισμού στην Ελλάδα», ή ακόμη της καθοδηγούμενης και περιοριστικής δημοκρατίας ή της καχεκτικής, κατά Νικολακόπουλο, δημοκρατίας που είχε προηγηθεί. Πιο συγκεκριμένα ο συγγραφέας μας προσφέρει μέσα από τις 64 σύντομες ιστορίες/ περιστατικά σημαντικές ψηφίδες του μωσαϊκού, που συγκρότησε τη κοινωνική και θεσμική διευθέτηση της εποχής, όπου οι όποιες μελέτες για τις αιτίες, τη λειτουργία, τη φύση και τέλος την πτώση του καθεστώτος δεν μπορούν πλήρως να φωτίσουν. Όλα αυτά ο Θανάσης Καλαφάτης τα καταφέρνει με την πασίγνωστη, υποδειγματική και εμπνέουσα σεμνότητά του. Αν και γράφει για την προσωπική του εμπειρία αυτά τα δύσκολα, για τον ίδιο, για την κοινωνία και τη δημοκρατία χρόνια, δεν είναι αυτοαναφορικός. Η ψύχραιμη, η αφοπλιστική ειλικρίνεια, συχνά με χιούμορ και ποτέ με μνησικακία, αφήγηση δείχνουν ότι δεν αναφέρεται στις απίστευτες εμπειρίες του ως κάτι το ξεχωριστό και ιδιαίτερο. Κάτι που θα του δώσει το φωτοστέφανο της πιθανής ανταμοιβής και αναγνώρισης. Αφηγείται ως «Ένας από τους πολλούς της ελληνικής αριστεράς», όπως μας δήλωνε ο αξέχαστος Στέφανος Στεφάνου. Είναι ακριβώς σε αυτή την παράδοση της αριστεράς δηλ. στην παράδοση που εξακολουθεί να σέβεται τις καταστατικές αρχές και αξίες και δεν δικαιολογεί ατομικές συμπεριφορές και στρατηγικές ως αποτέλεσμα «λογικής προσωπικής φιλοδοξίας». Είναι ακριβώς αυτό που δίνει την δυνατότητα στον Καλαφάτη να καταγράφει, όπως εύστοχα έγραψε η Νόρα Ράλλη στην ΕφΣυν (9/12/19), «την ιστορία της σύγχρονης Ελλάδα μέσα από την προσωπική του διαδρομή» και όχι το αντίστροφο.
Περισσότερα »
12
01

Ανησυχούν οι καπιταλιστές για τον… καπιταλισμό!

Το ΔΝΤ, γνωστό για τα προγράμματα λιτότητας που εφάρμοσε στις υπερχρεωμένες χώρες, τόνισε την επιτακτική ανάγκη να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της αυξανόμενης ανισότητας, επιμένοντας πως η διεύρυνση των ανισοτήτων υπονομεύει την εμπιστοσύνη στους θεσμούς και στη δημοκρατία, ενώ καλλιεργεί το αίσθημα ότι οι ελίτ έχουν καρπωθεί κάθε όφελος εις βάρος όλων των υπολοίπων. Μάλιστα, η επικεφαλής του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, σχολιάζοντας την «επίμονη και συνεχή διεύρυνση της ανισότητας», προειδοποίησε πως «αν δεν προσέξουμε, τα φαντάσματα από τα τέλη του 19ου αιώνα θα έρθουν και θα μας στοιχειώσουν στον 21ο αιώνα». Την ίδια ώρα ο Καρλ Χένρικ Σβάνμπεργκ, επικεφαλής της σουηδικής αυτοκινητοβιομηχανίας Volvo, επικρίνοντας το αμερικανικό μοντέλο καπιταλισμού προβλέπει πως «αν η ανισότητα εξακολουθήσει να αυξάνεται, σε βάθος χρόνου θα γυρίσει και θα τους δαγκώσει». Θα μπορούσε να αναρωτηθεί κανείς τι συμβαίνει και διεθνείς φορείς και θεσμικοί εγγυητές της καπιταλιστικής κανονικότητας δηλώνουν τη «βαθιά ανησυχία τους για τη διεύρυνση των ανισοτήτων». Τι πάθανε τέλος πάντων οι εγγυητές της φυσικής λειτουργίας του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής και των μηχανισμών συσσώρευσης πλούτου και ξεχειλίζουν από ευαισθησία για τον «αντίκοσμο», τους παρίες, τους πληβείους και τους αποκλεισμένους από τον κόσμο της ευημερίας τους, των οποίων οι οικονομίες στραγγαλίστηκαν από τις «μεταρρυθμίσεις» της «άγριας απελευθέρωσης» που επιβλήθηκαν από την Παγκόσμια Tράπεζα και το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο;
Περισσότερα »
11
01

Ράνια Σβίγκου: Η Ευρώπη μπορεί να αλλάξει μέσα από τη συνεργασία των προοδευτικών δυνάμεων

Πάνω από όλα, αυτό που χρειαζόμαστε είναι ένα νέο όραμα για την Ευρώπη από την πλευρά των αριστερών και προοδευτικών δυνάμεων. Ένα όραμα που θα μπορεί να εμπνέει τη νεολαία και τους εργαζόμενους, που θα αποκρούει τον εθνοκεντρισμό, τα μισαλλόδοξα, εθνικιστικά κηρύγματα και θα διαψεύδει τους εύλογους φόβους για το μέλλον, από τους οποίους τρέφεται και δυναμώνει η Ακροδεξιά. Η ευρωπαϊκή Αριστερά, άλλωστε, πρωτοστατεί σε αυτή την προσπάθεια για διάλογο, μέσα από το Ευρωπαϊκό Φόρουμ των Προοδευτικών, Οικολογικών και Αριστερών Δυνάμεων, το οποίο, βέβαια, χρειάζεται εμβάθυνση και ανάπτυξη. Είναι ένα πρώτο βήμα, το οποίο θα πρέπει να επεκταθεί και σε επίπεδο εθνικών κοινοβουλίων, αλλά, κυρίως, στο πεδίο της κοινής, καθημερινής δράσης. Σε αυτό τον διάλογο και σε αυτή τη συνάντηση, ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να πρωταγωνιστήσει, ως το μεγαλύτερο αριστερό κόμμα, αυτή τη στιγμή, στην Ευρώπη, αλλά και ως το σημείο αναφοράς, εξαιτίας των αγώνων που έδωσε και δίνει στην Ελλάδα και την Ευρώπη, προς όφελος των δυνάμεων της εργασίας. Οφείλουμε να λάβουμε πρωτοβουλίες, να γίνουμε ο καταλύτης αυτής της σύμπραξης, σε διεθνές επίπεδο. Απέναντι σε όσους υποστηρίζουν τον απάνθρωπο και αντικοινωνικό νεοφιλελευθερισμό, απέναντι στους Σαλβίνι, τους Όρμπαν, τις Λεπέν, την Εναλλακτική για τη Γερμανία, που επικρατούν στηριζόμενοι στον φόβο για το μέλλον και στον ακροδεξιό λαϊκισμό, απέναντι σε όσους βάζουν τα κέρδη πάνω από τους ανθρώπους και τις ζωές τους, που αδιαφορούν για τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής και ενδιαφέρονται μόνο για τη συσσώρευση πλούτου, νομίζοντας ότι αυτούς δεν θα τους αγγίξει η καταστροφή του πλανήτη μας, απέναντι σε όλες αυτές τις δυνάμεις της οπισθοδρόμησης και της κοινωνικής καταστροφής, οφείλουμε να ενώσουμε τις δυνάμεις μας, να διαμορφώσουμε ευρείες συμμαχίες, σε ένα ενιαίο, ισχυρό, πλατύ, δημοκρατικό, φεμινιστικό και οικολογικό μέτωπο, ικανό να ανατρέψει τους σημερινούς, μη ευνοϊκούς συσχετισμούς, για να χτίσουμε μαζί μιαν άλλη Ευρώπη, κοινωνικά δίκαιη.
Περισσότερα »
11
01

Ο οδηγός φορτηγού: ένα σύμβολο υπό εξαφάνιση;

Σύμφωνα με έκθεση της Μόργκαν Στάνλεϊ, που δημοσιεύτηκε το 2013 (4), οι οδηγοί που εργάζονται στα λιμάνια, όπως είναι εκείνοι της XPO Logistics, θα είναι οι πρώτοι που θα αντικατασταθούν από φορτηγά χωρίς οδηγό. Εν συνεχεία, «μεταξύ 2020 και 2025» θα κάνουν την εμφάνισή τους τα αυτόνομα φορτηγά επιπέδου 4, ικανά να κινούνται μόνα τους αλλά σε τμήματα δρόμων που θα έχουν προηγουμένως χαρτογραφηθεί, και με ένα άτομο σε κάθε φορτηγό για την περίπτωση προβλήματος. Η χρήση των πλήρως αυτόνομων οχημάτων, του επιπέδου 5, θα γενικευθεί «περίπου το 2030». «Οι χρήσεις σε κλειστό κύκλωμα, όπως στα λιμάνια, θα είναι οι πρώτες, έπειτα θα ακολουθήσουν διαδρομές σε αυτοκινητοδρόμους και τέλος η χρήση σε μεικτές ζώνες, δηλαδή και σε αστικές περιοχές και σε αυτοκινητοδρόμους», προέβλεπε η Μόργκαν Στάνλεϊ, η οποία υπολόγιζε τις εξοικονομήσεις από την αυτοματοποίηση του τομέα σε 168 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως: 70 δισεκατομμύρια από την κατάργηση του εργατικού δυναμικού, 36 δισεκατομμύρια από έξοδα ατυχημάτων που αποφεύχθηκαν (5), άλλα 35 από την οικονομία καυσίμου και τέλος άλλα 27 από την «αύξηση της παραγωγικότητας». Κάποιοι άλλοι οικονομικοί αναλυτές φαίνονται ακόμη πιο αισιόδοξοι. Η έκθεση της Μόργκαν Στάνλεϊ τοποθετεί τους οδηγούς φορτηγών με leasing, όπως είναι εκείνοι του Λονγκ Μπιτς, στην κορυφή του καταλόγου των θυμάτων της απορρύθμισης του τομέα των μεταφορών. «Δεν θα γίνει ποτέ», θέλει να πιστεύει ο Άντρεϊ Χαρτ, που οδηγεί βαρέα φορτηγά εδώ και δεκαεπτά χρόνια. «Τa πράγματα είναι ήδη τόσο επικίνδυνα στους δρόμους… Τα κομπιούτερ δεν έχουν μάτια. Με τις κάμερες, κάθε μέρα υπάρχουν άσχημες εκπλήξεις.» Τον λόγο παίρνει ο Τζέραλντ Ντάνιελς, με κόμμωση ράστα που φτάνει μέχρι τους γοφούς του και γυαλιά ηλίου: «Και βέβαια θα γίνει», λέει κατηγορηματικά. «Στον τερματικό σταθμό των κοντέινερ στο Λονγκ Μπιτς, ήδη πλέον δεν υπάρχουν άνθρωποι για να φορτώσουν τα φορτηγά.» Όπως και οι θεριζοαλωνιστικές μηχανές, που κατευθύνονται μέσω GPS (global positioning system) ή τα χορτοκοπτικά με ασύρματη σύνδεση που στριφογυρίζουν επάνω στο κομμάτι του γρασιδιού τους ή ακόμα κι εκείνες οι ηλεκτρικές σκούπες-ρομπότ που μετακινούνται μόνες τους, τα φορτηγά τού αύριο θα είναι «αυτόνομα», υπόσχεται η Σίλικον Βάλεϊ.
Περισσότερα »
09
01

Νεοφιλελευθερισμός και κλιματική δικαιοσύνη

Το δίπολο νεοφιλελευθερισμός-κλιματική δικαιοσύνη παραμένει διαρκώς στην επικαιρότητα, η δε απόληξη αυτής της αντίθεσης θα εξαρτηθεί από την πολιτική αντιπαράθεση και την ενεργό εμπλοκή των πολιτών σε αυτή. Με άλλες λέξεις, η αντεπίθεση στη συνολική πολιτικο-ιδεολογική πλατφόρμα του νεοφιλευλευθερισμού και η συγκεκριμενοποίηση και η μετουσίωση των αρχών της κλιματικής δικαιοσύνης σε θετικές πολιτικές προτάσεις αποτελούν την προϋπόθεση για την αποτελεσματική και έγκαιρη αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Περισσότερα »
09
01

Γιώργος Κυρίτσης: Ακριβά παιχνίδια με τα F-35

Πολλοί λένε ότι το F-35 υπολείπεται σε πολεμικές δυνατότητες των τύπων που θα αντικαταστήσει. Υπολείπεται σε ταχύτητα, ευελιξία, οπλικά φορτία, δυνατότητα διαμορφώσεων αποστολής και έχει και δυσθεώρητο ωριαίο κόστος πτήσης. Δεν είναι επίσης λίγοι αυτοί που το θεωρούν ήδη τεχνολογικά ξεπερασμένο παρά τη στελθ φιλοσοφία που το διέπει. Υποστηρίζουν επίσης ότι το αεροσκάφος έχει αξεπέραστα εγγενή προβλήματα, καθώς ή έχει τη δυνατότητα να φέρει σημαντικά οπλικά φορτία ή να πετάει στελθ, όχι όμως και τα δύο ταυτόχρονα. Ειδικά οι πολέμιοι της αγοράς F-35 από την Ελλάδα υποστηρίζουν ότι, πέραν του κόστους, το πολύ καλό όντως αμερικανικό μαχητικό δεν απευθύνεται σε χώρες όπως η Ελλάδα και πιθανά θέατρα επιχειρήσεων όπως το Αιγαίο και η ΝΑ Μεσόγειος, ότι προϋποθέτει δυνατότητες δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων, ύπαρξης στρατηγικού βάθους και αεροπορικής υπεροχής που ξεφεύγουν από τα ελληνικά δεδομένα. Επιπροσθέτως, όσοι αντιτίθενται στα F-35 τονίζουν πως η αγορά ενός μικρού αριθμού τέτοιων αεροσκαφών από την Ελλάδα -για μεγάλο αριθμό δεν γίνεται καν λόγος- δεν θα έχει τόσο θετική επενέργεια ώστε να αντισταθμίσει το αυξημένο κόστος, την πολυτυπία, την ανάγκη δημιουργίας νέων υποδομών, εκπαίδευσης, αποθεμάτων ανταλλακτικών και όπλων. Σε κάθε περίπτωση η Ελλάδα κινήθηκε με βάση τη λογική και τις δυνατότητές της και έβαλε μπροστά τον εκσυγχρονισμό του υφιστάμενου αεροπορικού στόλου μόλις πρόσφατα, οπότε θα ήταν μάλλον επιπόλαιο και εξεζητημένο να επιχειρήσει αυτή τη στιγμή ένα -λειψό μάλιστα- τεχνολογικό άλμα. Ακόμα περισσότερο όταν είναι μια χώρα της οποία, η στρατιωτική ισχύς δοκιμάστηκε στα χρόνια της κρίσης και ακόμα περισσότερο δεν έχει φροντίσει καν να παράσχει στον στρατιώτη που υπηρετεί τη θητεία του ένα απλό αλεξίθραυσμο γιλέκο ή ένα κράνος που να μην είναι του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, πράγματα αυτονόητα σε όλους τους άλλους στρατούς του βορείου ημισφαιρίου.
Περισσότερα »
09
01

Πάνος Σκουρλέτης – Έφη Αχτσιόγλου: Ο οδοστρωτήρας των εργασιακών δικαιωμάτων ξεκίνησε με ορμή

Τους τελευταίους μήνες η κατάσταση στην Τράπεζα Πειραιώς έχει παροξυνθεί με ευθύνη της διοίκησής της και της κυβέρνησης της ΝΔ. Η Τράπεζα Πειραιώς έχει προχωρήσει σε απολύσεις, κατά πρωτοφανή παραβίαση της συμφωνίας διοίκησης-εργαζομένων. Την ίδια στιγμή το υπουργείο Εργασίας, μετά από μια εξάμηνη σιγή ιχθύος και κάλυψη των παράνομων πρακτικών εις βάρος των εργαζομένων, ανέλαβε ρόλο HR της επιχείρησης, συζητώντας και αποφασίζοντας τις τοποθετήσεις ή την έξοδο των υπαλλήλων. Μέσα σε έξι μήνες διακυβέρνησης της ΝΔ: Γίνονται για πρώτη φορά μετά τη χούντα απολύσεις στις τράπεζες. Γίνονται απολύσεις στον ΟΤΕ και συλλαμβάνονται απεργοί. Γενικεύεται η εργολαβοποίηση, η απλήρωτη εργασία και η εκ νέου παραβίαση των ωραρίων. Γενικεύεται η μη υπογραφή συλλογικών συμβάσεων εργασίας και μέσω αυτής οι ραγδαίες μειώσεις μισθών. Ο οδοστρωτήρας των εργασιακών δικαιωμάτων ξεκίνησε με ορμή και φέρει ήδη τα αποτελέσματά του στις ζωές χιλιάδων εργαζομένων.
Περισσότερα »
09
01

Υπάρχει και η εγκληματικότητα των ισχυρών

Τα ατομικά ή συλλογικά αγαθά και ελευθερίες απειλούνται και από την οικονομική και πολιτική εξουσία: «Αν το ποινικό δίκαιο δεν ανταποκριθεί σε αυτή την πρόκληση, στην καλύτερη περίπτωση χάνει τα κοινωνικά του ερείσματα και αποκτά στενά ταξικό χαρακτήρα αφού εξακολουθεί -και ορθά- να διώκει τον κλέφτη, τον βιαστή και τον δολοφόνο, ενώ παρέχει πλήρη ασυλία στους οικονομικά ισχυρούς» (Αθανάσιος Χουλιάρας από τον συλλογικό τόμο «Εγκλήματα των ισχυρών», σελ. 85, εκδόσεις ΕΑΠ). Αραγε, ποια γνώμη σχηματίζουν οι πολίτες για το κράτος δικαίου και το πολιτικό σύστημα, βλέποντας να μένουν στο απυρόβλητο μεγαλόσχημοι παράγοντες του δημόσιου βίου; Αλλοτε να πέφτουν στα μαλακά όταν πιάνονται με τη γίδα στην πλάτη (κατά κανόνα οι ποινές έχουν ανασταλτικό χαρακτήρα) και άλλοτε να σέρνονται οι υποθέσεις τους επί χρόνια από τη μια δικαστική αίθουσα στην άλλη και τελικώς να οδηγούνται στην παραγραφή. Επρεπε να περάσουν πολλά χρόνια για να τελεσιδικήσει (;) η ιστορία της Siemens με τους βασικούς κατηγορούμενους να δικάζονται ερήμην και να απολαμβάνουν την ελευθερία τους σε ξένες χώρες - ο Χριστοφοράκος στη Γερμανία, οι υπόλοιποι σε άγνωστα μέρη. Κάτι ανάλογο επιχειρείται και με την υπόθεση της Novartis. Η προσπάθεια να παρουσιαστεί ως σκευωρία ένα βροντώδες σκάνδαλο, με τη συμμετοχή γιατρών, μέσων ενημέρωσης, πολιτικών και κρατικών αξιωματούχων, είναι σε εξέλιξη.
Περισσότερα »