Σοφία Ξυγκάκη

18
12

Γκρίζος αέρας

Οι μαρτυρίες που υπάρχουν σε αυτό το βιβλίο από τη μια φανερώνουν τη μιζέρια της φυλακής όταν οι συνθήκες κράτησης είναι “τυχαίες” κι όταν οι κρατούμενες ή οι φύλακες από μόνοι τους καθορίζουν το πλαίσιο, το κλίμα, τις αλληλοσυγκρουόμενες δυνάμεις με τις οποίες υποφέρουν όλοι από αυτοανακηρυγμένα αφεντικά που αναζητούν στο πλήθος το χαρέμι τους, τη σοδειά τους και κυριαρχούν η εκδίκηση, η βία, η εκμετάλλευση. (...) Από τις 30 φυλακές μόνο οι 10 έχουν Σχολείο Δεύτερης Ευκαιρίας. Γιατί; Αφού έχει αποδειχτεί ότι όποιος πηγαίνει σχολείο δεν ξαναγυρνάει στη φυλακή.
23
10

Το βαλς με τον Ρομπέρτο Σαβιάνο

«Το Είμαι ακόμα ζωντανός αφηγείται τη ζωή του συγγραφέα της Γκομόρα από τότε που έπαιζε ποδοσφαιράκια με τον μικρότερο αδελφό του, τότε που (δώδεκα χρονών) συνόδευσε τον πατέρα του να στοιχηματίσει στον ιππόδρομο. Μπροστά από το κατάστημα στοιχημάτων, η Καμόρα σκότωσε έναν άντρα που είχε κρυφτεί κάτω από ένα αυτοκίνητο, όμως αυτός από το φόβο του κατουρήθηκε και ο δολοφόνος τον αντιλήφθηκε από το “ρυάκι” που κυλούσε στην άσφαλτο… Αυτή είναι η πρωταρχική σκηνή της Γκομόρα (του βιβλίου, της ταινίας, της σειράς). Το Είμαι ακόμα ζωντανός, παρά τον τίτλο, είναι ένα γκράφικ νόβελ ζοφερό, θανατερό», γράφει ο Antonio D’ Orrico, κριτικός λογοτεχνίας και δημοσιογράφος της Corriere della sera, παρουσιάζοντας το νέο βιβλίο του Ρομπέρτο Σαβιάνο. Το «Είμαι ακόμα ζωντανός» είναι «μια διέξοδος, που θα προσφέρει μια εσωτερική ματιά σε ένα προσωπικό τραύμα διάρκειας 16 ετών [...]». «Το πρώτο βήμα», έγραψε ο ίδιος ο Σαβιάνο, «είναι αυτό το βιβλίο που είναι η εκτέλεση του Σαβιάνο [...] Λέω φτάνει […] τώρα θα επανακτήσω την ιστορία του Ρομπέρτο. Αφαιρώ το επώνυμο για να απαλλαγώ από το σύμβολο» και ανακοινώνοντας το βιβλίο στο τουίτερ: «Εδώ μέσα υπάρχει η οδύνη γι’ αυτό που ήμουν και δεν θα είμαι ποτέ πια, ολόκληρη η ζωή μου ανατινάχτηκε και τα κομμάτια της κόλλησαν και πάλι με σάλιο».
12
09

Η Νάπολη της Έλενα Φερράντε

«Δυο χρόνια πριν φύγει από το σπίτι, ο πατέρας μου είπε στη μητέρα μου ότι ήμουν πολύ άσχημη. […] Αγαπούσα πολύ τον πατέρα μου, σ’ όλη του ζωή ήταν ευγενής άνθρωπος. Οι εκλεπτυσμένοι τρόποι του ταίριαζαν απόλυτα με το λεπτοκαμωμένο κορμί του. […] Το πρόσωπό του είχε λεπτά χαρακτηριστικά και τίποτα […] δεν αλλοίωνε την αρμονία. Πάντα, μου μιλούσε κεφάτος, όποια κι αν ήταν η δική του ή η δική μου διάθεση, και δεν κλεινόταν ποτέ στο γραφείο του –μια ζωή μελετούσε– αν δεν μου εκμαίευε τουλάχιστον ένα χαμόγελο». Ήδη στις πρώτες σελίδες του βιβλίου δίνονται τα σημαντικά στοιχεία για την ανάγνωσή του: η επικείμενη φυγή του πατέρα από το σπίτι σε μια πόλη σαν την Νάπολη που, όπως περιγράφεται παρακάτω, κατοικείται από πολυπληθείς οικογένειες, με άρρηκτες σχέσεις μεταξύ τους. Η κοινωνική τους τάξη, που βέβαια δεν είναι αυτή στην οποία είχε μεγαλώσει ο πατέρας, γιατί για να επισκεφτούν τους συγγενείς του έπρεπε να πάνε «κάτω, πολύ κάτω, στα έγκατα…», αλλά αυτή των αριστερών καθηγητών λυκείου που κατοικούν σε ένα σπίτι γεμάτο βιβλία, σε μια μικρομεσαία γειτονιά, ψηλά. Νομίζω ότι σε καμία πόλη, τουλάχιστον της Ιταλίας, δεν είναι τόσο κυριολεκτικά προσδιορισμένη η ταξική κατανομή όσο στη Νάπολη: οι εύποροι ζουν επάνω, στους λόφους, οι φτωχοί και το λούμπεν προλεταριάτο κάτω, ενώ από κάτω είναι ορατή ολόκληρη η πόλη, σε ένα μοναδικό κάδρο.
27
06

Emma Goldman: Η επανάσταση στην καθημερινή ζωή

Το Ζώντας τη ζωή μου είναι καταρχάς ένα συναρπαστικό ανάγνωσμα. Η ιστορία μιας γυναίκας που ζώντας τη ζωή της αναγνώριζε και αξιολογούσε κάθε εμπειρία της, μαθαίνοντας από αυτήν. Ακολουθούμε την Γκόλντμαν σε μια άγνωστη σε μας Αμερική–λίγο και Ευρώπη–, των τελευταίων δεκαετιών του 19ου αιώνα και των αρχών του 20ού, της έκρηξης του εργατικού κινήματος, της ανάπτυξης των ιδεών, της αλληλεγγύης και της γενναιοδωρίας των πολλών αναρχικών και ριζοσπαστικών πυρήνων, των αστών και των εργατών, των καλλιεργημένων και χειραφετημένων γυναικών. Αν η κληρονομιά της θεωρείται πολύτιμη, αφού με τη ζωή της και τις ιδέες της έδωσε μια φεμινιστική διάσταση στον αναρχισμό και μια διάσταση ελευθεριακότητας στο φεμινισμό, στην αυτοβιογραφία της αποκαλύπτεται και η απόλαυση που της προκαλούσε η σχέση της με την τέχνη και τη φιλοσοφική σκέψη της εποχής της, ενώ η άρνησή της να αποδεχτεί το διχασμό ανάμεσα στο συναίσθημα και τη λογική, την προσωπική ζωή και την πολιτική στράτευση, είναι που την φέρνει κοντά μας και περιμένουμε ανυπόμονα τη συνέχεια της αυτοβιογραφίας της.
29
07

Σαν μια ουσία δακρύων που κυλούν – Η Κάρα Γουόκερ εκθέτει στην Ύδρα

Στον εκθεσιακό χώρο του Ιδρύματος ΔΕΣΤΕ στα Σφαγεία της Ύδρας, η Αμερικανίδα καλλιτέχνις Kara Walker παρουσιάζει φέτος το έργο της «Figa», μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου. Πρόκειται για μια γροθιά, το κομμάτι που απέμεινε από ένα γιγάντιο γλυπτό με τίτλο «A Subtlety or The Marvelous Sugar Baby» που η Γουόκερ δημιούργησε το 2014. Έργο «εφήμερο», προορισμένο εξαρχής να αυτοκαταστραφεί.