Ευκλείδης Τσακαλώτος

Ιδού η σχετική διάταξη που ψηφίστηκε στις 15/05/2019 όχι μόνο από το ΣΥΡΙΖΑ αλλά και από τη ΝΔ και το ΚΙΝΑΛ:   «Στους δικαιούχους κύριας σύνταξης λόγω γήρατος, αναπηρίας και θανάτου, στους δικαιούχους προσυνταξιοδοτικής παροχής και στους δικαιούχους επιδομάτων σύνταξης με αιτία την αναπηρία χορηγείται, από το έτος 2019 και για κάθε επόμενο έτος, δέκατη τρίτη (13η) σύνταξη. Τη 13η σύνταξη δικαιούνται όσοι λαμβάνουν σύνταξη ή προσυνταξιοδοτική παροχή την 1η Μαΐου του έτους χορήγησής της, καθώς και όσοι δικαιώνονται την καταβολή κύριας σύνταξης ή προσυνταξιοδοτικής παροχής εφόσον το συνταξιοδοτικό τους δικαίωμα ανατρέχει στην ίδια ημερομηνία.» (Άρθρο 120 ν.4611/2019) (...) Πριν την εκδήλωση σε μια βόλτα στην αγορά με συντρόφους και συντρόφισσες της Κορίνθου, παράπονα για την πτώση του εμπορικού τζίρου στην περίοδο των γιορτών. Άλλοι την αποδίδουν στο μειωμένο κοινωνικό μέρισμα, άλλοι για τις καθυστερήσεις σε επενδυτικές δραστηριότητες τύπου ΕΣΠΑ. Είναι σημαντικό να μιλάμε με αυτά τα στρώματα, για να πειστούν ότι τα συμφέροντα τους δύσκολα θα ευθυγραμμιστούν με τις νεοφιλελεύθερες προτεραιότητες της κυβέρνησης. Δεν είναι μόνο θέμα μερισμάτων και επιδομάτων, είναι και η υπαναχώρηση της κυβέρνησης σε σχέση με την υποσχόμενη αύξηση του κατώτατου μισθού (διπλάσια του ρυθμού ανάπτυξης υποτίθεται) – πόσο κατανοητό είναι ότι για μια μικρή επιχείρηση μια τέτοια αύξηση μπορεί να είναι κόστος, αλλά η αύξηση των μισθών όλων των άλλων επιχειρήσεων οδηγεί στην αύξηση του τζίρου της; (...) βγαίνει για πρώτη φορά, από ό,τι γνωρίζω τουλάχιστον, η φαεινή ιδέα για πλωτά φράγματα για την αποτροπή των προσφυγικών ροών. Θυμάμαι στο δεύτερο έτος του πανεπιστημίου, την εποχή των απεργιών πείνας του Bobby Sands και των συντρόφων του, εγώ κι ένας άλλος αριστερός φίλος μου, ο Jonathan, πήγαμε σε συζήτηση του Monday Club για το Ιρλανδικό ζήτημα. Το Monday Club ήταν τότε ένα ακροδεξιό πολιτικό μόρφωμα στις παρυφές του Συντηρητικού Κόμματος. Εκεί έπεσε η πρόταση ότι το πρόβλημα θα μπορούσε να λυθεί «με το μαχαίρι» με τη δημιουργία ενός τείχους κατά μήκος των 499 χμ. συνόρων με την Ιρλανδία. Βάζουμε τα γέλια ότι ένα τόσο πολύπλοκο πολιτικό ζήτημα, που κρατάει, και ταλαιπωρεί, για πάνω από εκατό χρόνια, θα μπορούσε να λυθεί με μια τόσο απλοϊκή λύση. Την άλλη μέρα το Monday Club μας κατήγγειλε για την απρέπειά μας στη φοιτητική εφημερίδα. Πολλά χρόνια αργότερα ο Τραμπ δεν προτείνει απλά, αλλά εφαρμόζει κιόλας, μια παρόμοια «λύση» στα σύνορα με το Μεξικό.  Στα νιάτα μου δε σταμάτησε ποτέ να με εκπλήσσει το μέγεθος της ανθρώπινης βλακείας. Τώρα πια, είμαι πιο κυνικός απέναντι στον κυνισμό των αντιπάλων μας. Οι παρεμβάσεις αυτές δεν αποσκοπούν στην αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος· στόχος τους  είναι να συμφιλιωθεί η κοινωνία με την ιδέα ενός  μόνιμου αυταρχισμού, να δημιουργηθεί μια αυταρχική ταυτότητα. (...) Με ρωτάει ένας σύντροφος γιατί φοβάμαι τόσο να μη χαθεί η αριστερή μας ταυτότητα.   Εύλογο ερώτημα. Θεωρώ ότι όλοι οι αριστεροί πρέπει να έχουν αυτό το φόβο σε κάποιο βαθμό. Το σύστημα έχει ποικίλους τρόπους να ενσωματώνει όχι μόνο πρόσωπα, αλλά και ολόκληρες ομάδες και κόμματα. Η αίγλη της εξουσίας είναι πάντα παρούσα. Ως Υπουργός Οικονομικών το αισθανόμουν συνεχώς. Δεν είναι μόνο ο τίτλος του Υπουργού, οι συνεργάτες, η αστυνομική ακολουθία, οι προσκλήσεις για δημόσιες ομιλίες σε ακριβά ξενοδοχεία, συνέδρια σε εξωτικά μέρη κλπ. Είναι και η αίσθηση του πεφωτισμένου καθοδηγητικού κλαμπ που καλλιεργείται στο Eurogroup ή η συναναστροφή με επενδυτές που θέλουν να σου υποδείξουν το δρόμο της μετριοπάθειας στην οικονομική πολιτική – πόσες φορές άκουσα το επιχείρημα από τους επενδυτές ότι «όλοι μαζί πρέπει να δουλέψουμε μαζί για το καλό της ελληνικής οικονομίας»;   Νομίζω το έπιασε καλά ο Αλέξης Τσίπρας στην ομιλία του, πριν λίγες εβδομάδες, στην πρώτη συνάντηση της Κεντρικής Επιτροπής Ανασυγκρότησης – «δε θέλουμε να γίνουμε κόμμα της συστημικής εναλλαγής». Το θέμα βέβαια είναι να λάβουμε και τα απαιτούμενα μέτρα για αυτό.  Άρα ευλόγως υπάρχει ο φόβος, φτάνει βέβαια να μη δημιουργεί φοβικά σύνδρομα.

Με την εθνική συνείδηση ως οδηγό, θα μάθουνε τα παιδιά μας για το μεγάλο πολιτισμό του Ισλάμ; Θα μάθουνε ότι πολλά από τα αρχαία κείμενά μας, από τον Αριστοτέλη μέχρι τις αρχαίες τραγωδίες, διασώθηκαν χάρη στις μεταφράσεις των επιστημόνων και λογίων του Ισλάμ; Ότι το πρώτο πανεπιστήμιο, με τη σύγχρονη έννοια, δεν ήταν ούτε της Μπολόνια ούτε της Οξφόρδης, αλλά του Αλ Αζαρ; Θα μάθουνε για την αρχιτεκτονική ή την ποίηση αυτού του πολιτισμού; Η άγνοια προσφέρει το πιο γόνιμο έδαφος για το μίσος που δημιουργεί ο ρατσισμός και η ξενοφοβία. (...) Νομίζω ότι είναι πιο πιθανό η Ορθόδοξη εκκλησία, ή έστω η Καθολική που είναι πιο large σε αυτά τα θέματα, να ανακηρύξει τον Βασιλιά Ηρώδη άγιο και προστάτη των πρωτότοκων, παρά ο Κυριάκος Μητσοτάκης να καταγραφεί στην ιστορία ως ο πολιτικός αυτός, που αρνήθηκε να χρησιμοποιήσει την εξωτερική πολιτική για εσωτερική κατανάλωση. (...) Από όλους τους ψηφοφόρους των Εργατικών, η πλειοψηφία ήταν, σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις, υπέρ του Remain. Αλλά στις περιφέρειες που ήταν έδρες του Εργατικού Κόμματος, η πλειοψηφία των ψηφοφόρων των εργατικών ήταν υπέρ του Brexit – και οι πιο πολλές από τις περίπου 50 έδρες που έχασε στις χθεσινές εκλογές, ήταν τέτοιες περιπτώσεις. Αυτό συνέβη κυρίως σε μικρότερες πόλεις (στις μεγάλες πόλεις πήγαν καλά οι Εργατικοί) όπου η κρίση, η μετέπειτα λιτότητα των συντηρητικών κυβερνήσεων, και η αποβιομηχανοποίηση έχουν ρημάξει τον κοινωνικό ιστό. Τώρα βέβαια αυτές οι περιοχές θα δουν ακόμα χειρότερες μέρες, γιατί οι οικονομικές πολιτικές των συντηρητικών δύσκολα θα τερματίσουν τη λιτότητα, ειδικά αν σκεφθεί κανείς το κόστος του Brexit, και είναι απίθανο να αντιστρέψουν την αποβιομηχανοποίηση. (...) Αντικειμενικά ο ατομικισμός, και η υλική βάση που τον στηρίζει, είναι πρόβλημα για την Αριστερά. Μπορεί αυτό το αφήγημα να έχει βρει μεγάλες δυσκολίες παντού στον κόσμο μετά την κρίση, με συνέπεια σοβαρές πολιτικές ανακατατάξεις, αλλά η αποδόμησή του χρειάζεται όχι μόνο προγραμματική εμβάθυνση, αλλά και ένα πολιτικό λόγο που δίνει ελπίδα για μια άλλη πιο συλλογική προοπτική. Με λίγα λόγια, το πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ είναι σπουδαία υπόθεση και μια καλή ευκαιρία για να γίνει πειστικός ο δικός μας πολιτικός λόγος. (...) Από τότε που ήρθα στην Ελλάδα, τη δεκαετία του ενενήντα, μάλλον υπάρχει τάση επιδείνωσης στις δημόσιες εκφάνσεις σεξισμού. Τα ΜΜΕ έχουν μεγάλη ευθύνη για αυτή την τάση. Ρόλοι «γλάστρες» σε διάφορες εκπομπές, «αστειάκια» ακόμα και για φαινόμενα σεξουαλικής παρενόχλησης, και άλλα πολλά. Δεν είναι μόνο θέμα τηλεόρασης, αλλά και του έντυπου τύπου. Σημαντικό ρόλο έπαιξαν και δημοσιογράφοι, όπως ο Θέμος Αναστασιάδης, που απενοχοποίησαν το σεξισμό σε ευρύτερους επαγγελματικούς και τεχνοκρατικούς κύκλους. Συγχρόνως παρατηρώ, και ελπίζω να μην αδικώ, σε νεότερες αριστερές συντρόφισσες το εξής φαινόμενο: ενώ είναι εντελώς φεμινίστριες στην προσωπική τους ζωή και στις παρέες τους –ακόμα και στις πολιτικές παρέες τους- αποφεύγουν τις περισσότερες φορές τουλάχιστον, να σηκώσουν το γυναικείο ζήτημα στις δημόσιες τους παρεμβάσεις. Και πιστεύω ότι όλη η Αριστερά είναι φτωχότερη από αυτή τη δυστοκία, γιατί η κρίση, και η στασιμότητα που ακολούθησε, έχει ριζοσπαστικοποιήσει τις γυναίκες παγκοσμίως. Δουλειές με χαμηλούς μισθούς και χωρίς προοπτική, συρρίκνωση του κοινωνικού κράτους, υποβαθμισμένες περιοχές και γειτονιές, και πολλά άλλα φαινόμενα έχουν επιβαρύνει δυσανάλογα την καθημερινότητα της πλειοψηφίας των γυναικών σχεδόν παντού. Και ο λόγος της Αριστεράς σπανίως αναφέρεται ρητά στα παραπάνω τα τελευταία χρόνια,  πόσο μάλλον τα εντάσσει σε ένα συνολικό πολιτικό σχέδιο. Η καλύτερη ευχή, λοιπόν, για το 2020 είναι να συνεχίσει η αναζωπύρωση του φεμινιστικού κινήματος και στην Ελλάδα, και αυτό να επηρεάζει τις πρακτικές, τις παρεμβάσεις και τον προγραμματικό λόγο όλης της Αριστεράς.

Το σκεπτικό πίσω από το ύψος των δημοσιονομικών στόχων ήταν η συμμετοχή μας στην αποπληρωμή χρέους. Αν αυτή μπορεί να εξασφαλιστεί από το ταμειακό μαξιλάρι, τότε ανοίγει ο δρόμος για τη μείωση των πλεονασμάτων, γεγονός που δημιουργεί δημοσιονομικό χώρο. Έμμεσα, δηλαδή μέσω της μείωσης των στόχων, το ταμειακό μαξιλάρι δημιουργεί χώρο για άσκηση πολιτικής. Και αυτό το είχε δρομολογήσει ο ΣΥΡΙΖΑ: Με τη δημιουργία ταμειακού αποθέματος με τους τρόπους που προαναφέρθηκαν, είχε ανοίξει τον δρόμο για τη μείωση των στόχων τα επόμενα χρόνια, ανεξαρτήτως από το ποιο κόμμα θα είναι στην κυβέρνηση, χαράσσοντας μια εθνική οικονομική στρατηγική. Η Ν.Δ. τι έκανε; Δεν χρησιμοποίησε το σχέδιο του ΣΥΡΙΖΑ για μείωση των πλεονασμάτων - αντί αυτού, προσπαθεί να κατευθύνει τον δημόσιο διάλογο στην ικανότητα των στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ ταμειακού και δημοσιονομικού αποτελέσματος(!).

Άκουσα [στο πλαίσιο της συζήτησης για τον προϋπολογισμό] πολλές ομιλίες και από το ΚΚΕ και από το ΜέΡΑ25 και από το ΚΙΝΑΛ. Θέλω να πω, με κάθε ειλικρίνεια, όταν αντιμετωπίζουμε αυτή την κυβέρνηση όχι μόνο στα οικονομικά, όχι μόνο στα κοινωνικά, αλλά και στα δικαιώματα, θα εξαντλήσουμε τα δύο-τρία χρόνια της αντιπολίτευσης για το ποιος θα πάρει το μεγαλύτερο κομμάτι της πίτας από τη φθορά της κυβέρνησης; Αυτό θα πούμε στο λαϊκό κόσμο που θα δει τις συνέπειες αυτής της οικονομικής πολιτικής; Ότι δεν έχει σημασία αν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ ή η Νέα Δημοκρατία; Καμία σημασία δεν έχει ότι πήραμε τα 700 εκατομμύρια της πρόνοιας και τα φτάσαμε στα 3 δισεκατομμύρια; Στους εργαζόμενους, για παράδειγμα, στα ξενοδοχεία που η επεκτασιμότητα τους έδωσε μια ανάσα, αλλά και σε άλλους, θα πείτε ότι αυτό δεν έχει καμία σημασία; Αυτό θα πούμε; Εκεί θα εξαντλήσουμε όλη την πολιτική μας ανάλυση; Ή θα δημιουργήσουμε μαζί, εκεί όπου συμφωνούμε, ευκαιρίες για κοινωνικές αντιστάσεις και στα δικαιώματα γενικά και στο χώρο εργασίας και για την πράσινη ανάπτυξη, να δημιουργήσουμε ένα μεγάλο ρεύμα που να εμποδίσει αυτή τη στρατηγική, που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι δεν θα δουλέψει; Μπορεί να το αρνηθείτε. Δεν θα μας συγχωρέσει, όμως, ο κόσμος της εργασίας, ούτε εσάς, ούτε εμάς. Και πολύ φοβάμαι ότι αν δεν συνεργαστούμε, εκεί όπου μπορούμε, το κέρδος θα το πάρει η ακροδεξιά, εντός και εκτός της Νέας Δημοκρατίας. Ακούσατε τον προηγούμενο ομιλητή… Ελπίζω να τον ακούσατε, για το ποια είναι η πατριωτική, η μη κοσμοπολίτικη -κάτι μου λέει αυτή η λέξη, το «μη κοσμοπολίτικη», έχει μία ιστορία αυτή η λέξη- η εθνική πολιτική. Εκεί θα το αφήσουμε; Ή θα έχουμε αισιοδοξία και θα πούμε στον κόσμο της εργασίας ότι υπάρχει ελπίδα; Υπάρχει ελπίδα στο μέλλον να έχουμε προϋπολογισμούς που απαντάνε στα κοινωνικά, στα οικονομικά προβλήματα και στα δικαιώματα των ανθρώπων της εργασίας και του κόσμου που όλοι μας θέλουμε να υποστηρίξουμε.

Θυμίζω στον κ. Σκυλακάκη το ρητό του Τσόμσκι ότι το βασικό στοιχείο του νεοφιλελευθερισμού είναι ότι δεν είναι ούτε νέος ούτε φιλελεύθερος. Είσαστε σε μία παράταξη που θεωρείτε ότι είστε φιλελεύθεροι και δεν είχατε καν την ευγενή καλοσύνη να υποστηρίξετε  το σύμφωνο συμβίωσης για τα ομόφυλα ζευγάρια. για ποιο φιλελευθερισμό μιλάτε; Ξέρετε τι έγινε χτες με την αστυνομία; Το θεωρείτε φιλελεύθερο αυτό; Αλλά ας πάμε τώρα στην οικονομική πολιτική. Τι μας είπε ο κ. Σκυλακάκης; Ότι καλά αυτά που είπα εγώ για τις χαμηλές επενδύσεις στην παγκόσμια οικονομία την παραγωγικότητα, την ανάπτυξη αλλά εμείς είμαστε ακόμη χειρότερα.  Μπορεί να μας εξηγήσει ο κ. Σκυλακάκης  από ποιο οικονομικό θεώρημα βγαίνει ότι οι αποτυχημένες πολιτικές σε πλούσιες οικονομίες γίνονται επιτυχημένες πολιτικές μόνο επειδή εφαρμόζονται σε λιγότερο πλούσιες οικονομίες; Δεν υπάρχει τέτοιο θεώρημα!  Αυτά τα στοιχεία ισχύουν και για πλούσιες οικονομίες και για λιγότερο πλούσιες και για ακόμη λιγότερο πλούσιες οικονομίες. Παντού έχετε αποτύχει τα τελευταία 30 χρόνια! Η έλλειψη και του "φιλελευθερισμού" σας  και του "νέου"  μας έχει διαλύσει.

Η Νέα Δημοκρατία με τον προϋπολογισμό που κατέθεσε δείχνει ξεκάθαρα τις προθέσεις της. Δεν δίνει επί της ουσίας τίποτα σε μισθωτούς και συνταξιούχους, ανατρέπει την τάση ενίσχυσης του κοινωνικού κράτους που έγινε επί ΣΥΡΙΖΑ και χρησιμοποιεί δημιουργική λογιστική στις προβλέψεις της για να της βγουν τα νούμερα. (...) Ταυτόχρονα, η Ν.Δ. φαίνεται να αναιρεί όσα έλεγε προεκλογικά για την υπερφορολόγηση. (...) Η Ν.Δ. δεν μπορεί καν να ισχυριστεί ότι ο ΣΥΡΙΖΑ της άφησε καμένη γη. Από τον ίδιο τον προϋπολογισμό προκύπτει ότι η Ν.Δ. επέλεξε να κατευθύνει αυτά τα χρήματα στις επιχειρήσεις αντί να τα κατευθύνει στα χαμηλά και μεσαία εισοδήματα. (...) Η Νέα Δημοκρατία κατέθεσε έναν ιδεοληπτικό, νεοφιλελεύθερο προϋπολογισμό, ο οποίος καταφέρνει ταυτόχρονα να μην είναι ούτε αναπτυξιακός ούτε κοινωνικός. Είναι ένας προϋπολογισμός για τους λίγους, με μια δοκιμασμένη συνταγή. Τη συνταγή που μας οδήγησε στην κρίση.

Τρίτη 12/11/19. Ανακοινώνεται η συμφωνία των σοσιαλιστών με τους Podemos για σχηματισμό κυβέρνησης στην Ισπανία. Βέβαια με χειρότερους όρους από πριν, αφού και οι δυο οπισθοχώρησαν στις εκλογές της Κυριακής, ενώ η Δεξιά, αλλά κυρίως η Ακροδεξιά, κέρδισαν πόντους. Ο Sanchez στοιχημάτισε ότι θα αύξανε τις έδρες του και θα έφτανε πιο κοντά στην πολυπόθητη αυτοδυναμία. Δε του βγήκε. Η πολιτική ως τζόγος. Πότε θα συμφιλιωθούν οι σοσιαλδημοκράτες με την ιδέα ότι το κέντρο έχει πεθάνει, και δεν έχουν μέλλον αν δεν στραφούν Αριστερά; Και η May στη Βρετανία είχε κάνει παρόμοιους υπολογισμούς στις τελευταίες εκλογές, και είδε το Χάρο με τα μάτια της με το εκπληκτικό ράλι του Jeremy Corbyn και των Εργατικών. Ας τα αναλογιστεί αυτά ο Κυριάκος Μητσοτάκης που φαίνεται να ταλαντεύεται με διπλές εκλογές σε κανένα χρόνο.