Κρίνετε για να κριθείτε
Από τη δικαστική εξουσία στη δικαιοσύνη, με δέλτα μικρό.
Όσο δεξιότερα, τόσο δυσκολότερα
Αν πιστέψουμε όσους ασχολήθηκαν σχετικά σοβαρά με τις πρόσφατες διαδικασίες της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, βήμα ανασυγκρότησης τμήματος του πολιτικού κέντρου έγινε στη βάση μιας συμφωνίας. Οι βασικές τάσεις του ΠΑΣΟΚ, η ΔΗΜΑΡ, το ΚΙΔΗΣΟ κ.λπ. συμφώνησαν πως κατεύθυνση του νέου σχήματος είναι η ριζική αντιπαλότητα με τον ΣΥΡΙΖΑ και η επιθυμητή συνεργασία με τη ΝΔ.
Δεν είναι ώρα για γραβάτες
Με το κλείσιμο της δεύτερης αξιολόγησης βρισκόμαστε σε μια κατάσταση, που δεν προσφέρεται για απλοποιήσεις. Είναι καλό που κλείνει η αξιολόγηση, αλλά είναι κακό που το κλείσιμο συνοδεύεται από μέτρα που θα επιβαρύνουν σημαντικά τις λαϊκές τάξεις, έστω κι αν αυτό θα συμβεί σε δύο χρόνια και όχι άμεσα. Είναι καλό που από τη διαπραγμάτευση προέκυψε η δέσμη των αντίμετρων, αλλά είναι κακό που η ελάφρυνση από αυτά δεν αντισταθμίζει ακριβώς στην επιβάρυνση που θα υποστούν ολόκληρες κατηγορίες. Είναι καλό που αποκτούν υπόσταση ξανά οι συλλογικές διαπραγματεύσεις και συμβάσεις, καθώς και ότι οι ομαδικές απολύσεις παρέμειναν στο 5%, είναι, όμως, κακό που αυτό το 5% δεν διασφαλίζεται πλήρως από την εργοδοτική αυθαιρεσία. Είναι καλό που, όπως φαίνεται, θα προσδιοριστούν επιτέλους τα μεσοπρόθεσμα μέτρα για το χρέος, αλλά είναι κακό που καθυστερούν και πιθανότατα θα συνοδεύονται από διαρκείς ελέγχους…
Η Ευρώπη των μηδενικών ταχυτήτων
"Η ΕΕ των πολλών ταχυτήτων» τείνει να αναδειχθεί σε σύνθημα της εποχής, που προτείνεται ως φάρμακο για τη γερασμένη ήπειρο. Στην πραγματικότητα, αποτελεί μια απόπειρα αποφυγής της θεραπείας των αιτίων της βαρύτατης ασθένειάς της: συνολικά, και όχι κάποιο τμήμα του, το εγχείρημα της ενοποίησης της Ευρώπης σημειώνει μηδενική ταχύτητα. Κι αυτό στις δεδομένες συνθήκες σημαίνει διαλυτική οπισθοδρόμηση.
Υπάρχει λύση στα προβλήματα του τύπου;
Ο έντυπος τύπος, εδώ και πολλά χρόνια, δεν περνάει τις καλύτερες μέρες του. Και όχι μόνο στην Ελλάδα. Ωστόσο, αν κάποιος μας έλεγε πριν από ένα χρόνο ότι θα κινδύνευαν να κλείσουν εφημερίδες σαν τα «Νέα», το «Βήμα» ή το «Έθνος», θα σκεφτόμασταν ότι διαθέτει μεγάλη φαντασία. Κι όμως, αυτός ο κίνδυνος ορθώνεται απειλητικός μπροστά στους εργαζόμενους του κλάδου. Οι οποίοι έχουν ήδη υποστεί τις συνέπειες της κρίσης με απολύσεις, περικοπές αμοιβών, δυσμενείς μεταβολές στο εργασιακό καθεστώς.
Ποιος νοιάζεται για την τύχη του Κέντρου;
Εκείνο που θα είχε ενδιαφέρον να συζητήσει και να δοκιμάσει να εφαρμόσει η Αριστερά, είναι η καλλιέργεια του εδάφους για την προώθηση ενός συνασπισμού κοινωνικών και πολιτικών δυνάμεων με κορμό την ίδια. Είτε βρίσκεται στην κυβέρνηση είτε όχι. Θα μπορούσε έτσι να αποσπάσει, τουλάχιστον μεσοπρόθεσμα, δημοκρατικές πολιτικές και λαϊκές δυνάμεις από την επιρροή της Δεξιάς και να προστατέψει ευρύτερες λαϊκές τάξεις από τις επιθέσεις της. Ταυτόχρονα, θα ασφάλιζε και τον εαυτό της από τη «μεγαλοφυή» ιδέα να στραφεί στο Κέντρο -την ώρα που αυτό συρρικνώνεται και σκέφτεται να στραφεί αριστερά!- ενώ θα μπορούσε να αποκρούσει με αυτή τη στάση και τις δικαιολογημένες επιθέσεις από τα αριστερά της. Το κυριότερο, όμως, ίσως είναι ότι έτσι δεν θα εκθέσει την κοινωνία στον κίνδυνο της ενίσχυσης των δήθεν αντισυστημικών εκδοχών της ακραίας Δεξιάς, που θρέφεται από τη μείωση της ριζοσπαστικής διάθεσης της Αριστεράς.
Κρίσιμα είναι πάντα τα επόμενα βήματα
Στη δική μας αριστερά μιλάμε πολύ για Γκράμσι, αλλά ο τρόπος με τον οποίο οργανώνουμε τις πολιτικές μάχες μοιάζει πιο πολύ με έφοδο στα χειμερινά ανάκτορα.
Εκρηκτικό μείγμα λαϊκισμού – νεοφιλελευθερισμού
Θα ήταν, βέβαια, επικίνδυνη αφέλεια να πιστέψουμε ότι οι εγγενείς δυσκολίες της ΝΔ επιτρέπουν στην κυβέρνηση να δρέψει αυτόματα πολιτικούς καρπούς. Η επιβάρυνση των λαϊκών στρωμάτων από την εφαρμογή των μνημονίων είναι μεγάλη, λειτουργεί σωρευτικά και χρειάζεται επίπονη προσπάθεια για να αισθανθούν οποιαδήποτε ελάφρυνση ή ελπίδα ανακοπής της χειροτέρευσης. Αν η ΝΔ έχει το δύσκολο έργο να απευθυνθεί και να πείσει τα ευρύτερα λαϊκά στρώματα με ένα λόγο νεοφιλελεύθερο και μάλλον αφερέγγυο -όχι μόνο λόγω παρελθόντος- η κυβέρνηση έχει το ακόμα δυσκολότερο έργο να αποδείξει στην καθημερινή εμπειρία των λαϊκών μαζών ότι είναι σε θέση, παρότι εφαρμόζει σκληρό μνημόνιο, να ασκήσει παράλληλη πολιτική προστασίας των πιο αδύνατων στρωμάτων, αλλά και οικονομικής ανάκαμψης με μείωση της ανεργίας. Και η επιτυχία σ’ αυτό το σχεδόν τιτάνιο έργο δεν μπορεί να στηριχθεί στην ελπίδα ότι η ΝΔ θα τα πάει ακόμα χειρότερα. Πρέπει η κυβέρνηση να πείθει σε κάθε της βήμα ότι διαφέρει και μπορεί να τηρήσει τις περισσότερες τουλάχιστον υποσχέσεις της.
Οι μοιραίοι βαρόνοι του κέντρου
Η κατάρρευση του ΠΑΣΟΚ ήταν περισσότερο καρπός της συνεργασίας του με τη ΝΔ παρά της υπογραφής των μνημονίων. Γιατί αυτή ήταν η πράξη που πιστοποίησε την παράδοσή του και την παραδοχή εκ μέρους του ότι δεν υπάρχει διαφορά πολιτικής ουσίας μεταξύ των δύο κομμάτων.
Προσκαλεσμένοι, απρόσκλητοι κι απόβλητοι σε ένα φεστιβάλ
Τις τελευταίες εβδομάδες, σε σχετικά στενό είναι αλήθεια κύκλο, έχει ανοίξει μια συζήτηση με επίκεντρο τον τρόπο με τον οποίο οργανώθηκαν φέτος τα αντιρατσιστικά φεστιβάλ και ιδίως της Αθήνας. Στη συζήτηση αυτή πρόλαβαν να ακουστούν τα πιο απίστευτα –κι όμως χιλιοειπωμένα και κοινότοπα από αρχαιοτάτων χρόνων– πράγματα. Ιδίως από ανθρώπους με μικρότερες δόσεις –πικρής κυρίως– εμπειρίας από τα κινήματα και το κίνημα. Είχα την ελπίδα –φρούδα όπως αποδεικνύεται μέχρι στιγμής– ότι άνθρωποι πιο έμπειροι και με βαθύτερη γνώση της ιστορίας της αριστεράς και των κινημάτων θα έβρισκαν τρόπο να μιλήσουν κριτικά και δημόσια για όλα αυτά, βάζοντας τα πράγματα, δεν θα έλεγα στη θέση τους, πάντως όμως σε μια λογική σειρά.